Ατενίζοντας το χάος της 7ης Ιουλίου

Στις 7 Ιουλίου 2019, λοιπόν, ψηφίζουμε. Μια ακόμη εκλογή, μετά τις πολλές που προηγήθηκαν στα λεγόμενα μνημονιακά χρόνια. Τα «μνημόνια» τελείωσαν, η μεταμνημονιακή εποπτεία παραμένει αυξημένη, η χώρα έχει υποθηκευτεί για 99 χρόνια, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Τυπικά, θα εκλέξουμε νέα κυβέρνηση, η οποία θα καθορίσει την πορεία της χώρας για την επόμενη τετραετία. Τυπικά, επίσης, είναι οι πρώτες «μεταμνημονιακές» βουλευτικές εκλογές. Προηγήθηκαν οι ευρωεκλογές, οι οποίες κατέγραψαν τη βαθιά αποστροφή του κόσμου για την κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ-ΠΡΟΘΥΜΩΝ, οι οποίοι είχαν τάξει λαγούς με πετραχήλια και, εντέλει, εφάρμοσαν σκληρό μνημόνιο με πλήρη διαχειριστική ανεπάρκεια και απόλυτη έλλειψη ήθους και ευπρέπειας.

Σύνθετο πρόβλημα

Για πολλούς, το αποτέλεσμα των εκλογών είναι προεξοφλημένο. Έρχεται η ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη, η οποία θα επιφέρει φιλελεύθερη στροφή στην οικονομία, στην κοινωνία και στην πολιτική. Είναι τόσο απλό; Όχι μόνο δεν είναι απλό αλλά ως πρόβλημα είναι και εξαιρετικά σύνθετο και δύσκολο στη λύση του.

Η επόμενη Βουλή είναι αναθεωρητική. Θα πρέπει να ολοκληρώσει τη συνταγματική αναθεώρηση που αποφασίστηκε από τη μόλις διαλυθείσα Βουλή. Για να το κάνει αυτό, απαιτείται πλειοψηφία 151 βουλευτών για κάθε άρθρο που κρίθηκε αναθεωρητέο.

Εάν από την επόμενη Βουλή δεν προκύψει κυβέρνηση και προκηρυχθούν αμέσως νέες εκλογές, η συνταγματική αναθεώρηση ματαιώνεται. Ματαιώνεται έτσι για πολλά χρόνια και μια αναγκαία προσπάθεια να εκσυγχρονιστεί το Σύνταγμα και μαζί του η χώρα. Η αναθεώρηση προέκυψε κολοβή, χάρη στον ΣΥΡΙΖΑ, ωστόσο θα ήταν ένα βήμα μπροστά, καλύτερο από το τίποτα.

Η επόμενη Βουλή θα εκλέξει τον Φεβρουάριο του 2020 Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Με το ισχύον Σύνταγμα απαιτούνται 180 ψήφοι, αλλιώς η Βουλή διαλύεται και πάμε σε νέες εκλογές, ώστε η (μεθ)επόμενη Βουλή να εκλέξει Πρόεδρο με 151 ψήφους. Εάν από την επόμενη Βουλή προκύψει κυβέρνηση με απόλυτη πλειοψηφία 151 βουλευτών, υπάρχει η δυνατότητα να αναθεωρηθεί άμεσα το Σύνταγμα, να αποσυνδεθεί η εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας από τη διάλυση της Βουλής και να αποφύγουμε τις εκλογές τον Φεβρουάριο του 2020.

Εάν από την επόμενη Βουλή δεν προκύψει κυβέρνηση, αυτοδύναμη ή συνεργασίας, ή εάν από την επόμενη Βουλή δεν ολοκληρωθεί γρήγορα η αναθεώρηση του Συντάγματος και δεν εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας και οδηγηθούμε σε νέες εκλογές, αυτές θα γίνουν με απλή αναλογική. Εκλογές με απλή αναλογική θα φέρουν, προφανώς, τις ίδιες, αλλά επαυξημένες περιπλοκές στα ίδια θέματα, για τα οποία δεν έγινε δυνατό να δοθεί λύση μέσα από τις εκλογές της ενισχυμένης αναλογικής.

Σύντομα θα γίνουν νέες εκλογές. Και μετά κι άλλες, και κατόπιν κι άλλες. Μέχρι ένα κόμμα να πάρει 51% και να λήξει το παίγνιο. Σε μια χώρα όπως η δική μας, όπου η κορυφή της διοικητικής πυραμίδας απαρτίζεται από αποκλειστικώς πολιτικά στελέχη, ένα τέτοιο σενάριο συνεπάγεται μακρά περίοδο ακυβερνησίας, ουσιαστικής παράλυσης και, αναπόφευκτα, οικονομικής, απόλυτης και οριστικής χρεοκοπίας. Εκτός αν πιστεύει κανείς ότι γίναμε Ιταλία ή Βέλγιο, όπου το κράτος δουλεύει ανεξάρτητα από τις πολιτικές εξελίξεις. Εκτός αν πιστεύει κανείς ότι αποφύγαμε τη χρεοκοπία οριστικά και το μόνο που μας μένει είναι να ορίσουμε το επίπεδο της ευημερίας και όχι το να αποφύγουμε, οριστικά, την κατάρρευση.

Η παραλλαγή

Εάν στις 7 Ιουλίου η ΝΔ αποκτήσει αυτοδυναμία, όλα τα παραπάνω επιλύονται εύκολα. Και το Σύνταγμα θα αναθεωρηθεί και Πρόεδρος θα εκλεγεί και η διοίκηση της χώρας θα εξελιχθεί χωρίς διακοπή. Η σταθεροποίηση της οικονομίας της χώρας και η οριστική στροφή προς μια βιώσιμη και ουσιαστική ανάπτυξη θα μπορέσει να εκκινήσει. Τούτο είναι άσχετο από το αν συμφωνεί κανείς με το πρόγραμμα της ΝΔ. Το ίδιο θα ίσχυε (διαδικαστικά) και σε περίπτωση αυτοδυναμίας του ΣΥΡΙΖΑ.

Υπάρχει και η παραλλαγή που λέει ότι η αυτοδύναμη ΝΔ, αφού ψηφίσει τα βασικά της νομοσχέδια, δεν θα ολοκληρώσει τη συνταγματική αναθεώρηση, θα αλλάξει τον εκλογικό νόμο και θα πάει σε εκλογές με απλή αναλογική, σε συνδυασμό με την εκλογή Προέδρου. Προκύπτει ακυβερνησία, πάμε σε νέες εκλογές με ενισχυμένη αναλογική και εκεί αποκτά πάλι αυτοδυναμία και εκκινεί εκ νέου την αναθεώρηση του Συντάγματος, με πλήρη εκσυγχρονισμό αυτού, ειδικά στις διατάξεις που αρνήθηκε να αναθεωρήσει ο ΣΥΡΙΖΑ (κορυφαίο το άρθρο 16 για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, λιγότερο διάσημες, αλλά όχι αμελητέες, οι διατάξεις για την επιλογή της ηγεσίας της Δικαιοσύνης). Η εκδοχή αυτή δεν ακυρώνεται αν το ΚΙΝΑΛ ψηφίσει για Πρόεδρο, ακυρώνεται όμως αν δεν στηρίξει τη νέα πρόταση για συνταγματική αναθεώρηση, η οποία θα χρειάζεται 180 ψήφους. Παραμένει κι εδώ σχετικά προβληματική η δυνατότητα επαρκούς διοίκησης της χώρας, εν μέσω ασταθούς οικονομικής συγκυρίας, εσωτερικά και διεθνώς.

Κομβικός ο ρόλος του ΚΙΝΑΛ

Αποτελεί κοινή πεποίθηση ότι στις επόμενες εκλογές πρώτη θα είναι η ΝΔ. Το αν θα είναι αυτοδύναμη είναι το «κρίσιμο» ερώτημα. Όλα όσα αναλύθηκαν παραπάνω φωτίζουν τον κομβικό ρόλο που θα κληθεί να παίξει το ΚΙΝΑΛ μετά τις εκλογές. Αν, σε περίπτωση μη αυτοδυναμίας της ΝΔ, αρνηθεί να συγκυβερνήσει, η χώρα όχι απλώς πέφτει σε περιπέτειες αλλά οι όποιες πιθανότητες εκσυγχρονισμού της μετατίθενται για μία δεκαετία μετά τουλάχιστον. Από τον στροβιλισμό της απλής αναλογικής δεν θα βγούμε εύκολα και όταν θα βγούμε θα είμαστε τόσο στραπατσαρισμένοι, που το σοκ της χρεοκοπίας του 2010 θα μοιάζει παιχνιδάκι. Αυτή τη φορά δεν έχουμε δυνάμεις για να κρατηθούμε, ούτε οι «έξω» έχουν τον χρόνο, τη δυνατότητα και το οποιοδήποτε συμφέρον να μας βοηθήσουν.

Η κ. Γεννηματά θεώρησε φρόνιμο να ξεκαθαρίσει ότι δεν θα συνεργαστεί με τη ΝΔ σε περίπτωση μη αυτοδυναμίας της. Άρα θα ματαιωθεί και η αναθεώρηση του Συντάγματος και θα οδηγηθούμε σε αλλεπάλληλες εκλογές με απλή αναλογική. Αναρωτιέμαι γιατί την καταψήφισε τότε…

Μια κυβέρνηση μεγάλου συνασπισμού, με τη συμμετοχή του ΣΥΡΙΖΑ, νομιμοποιεί την κυρίαρχη θέση του στα πολιτικά πράγματα και ακυρώνει την πρόθεση της κ. Γεννηματά να επαναπατρίσει τους ψηφοφόρους του. Το ότι φέρνει τους ηττημένους σε ρόλο ρυθμιστή από την πίσω πόρτα είναι, ας πούμε, δικό της πρόβλημα, πρωτίστως ηθικό.

Το ότι η κ. Γεννηματά αυτοακυρώνεται, κατεβαίνοντας στις εκλογές με διακηρυγμένο στόχο να… μην κυβερνήσει, είναι επίσης δικό της, πολιτικό, πρόβλημα.

Ο Ανδρέας Λοβέρδος έχει δηλώσει σε όλους τους τόνους ότι οι σκευωροί της Novartis θα τιμωρηθούν. Σε περίπτωση μη αυτοδυναμίας της ΝΔ, όμως, η άποψη Γεννηματά οδηγεί σε νέες εκλογές και άμεση παραγραφή ευθυνών, των κυβερνητικών τουλάχιστον. Σκεφτείτε τον Λοβέρδο να ζητάει την εκλογή του για να… παραγραφούν τα (όποια) αδικήματα!

Οι τελευταίες κινήσεις της κ. Γεννηματά βγάζουν κάποιο λογικό νόημα μόνο εάν θεωρηθεί δεδομένη η αυτοδυναμία της ΝΔ. Διαφορετικά, η χώρα θα περιπέσει στο χάος. Το δίλημμα «σταθερότητα ή χάος» το έθεσε η ίδια, από το πουθενά, ως μη όφειλε.

Το ΠΑΣΟΚ δεν είναι πια εδώ.