Εκατό αφίξεις προσφύγων και μεταναστών κάθε μέρα

Περίπου 100 άνθρωποι μπαίνουν κάθε μέρα στην Ελλάδα, ως πρόσφυγες και μετανάστες, από τα θαλάσσια σύνορα στα νησιά και από τα χερσαία σύνορα στον Έβρο, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του πενταμήνου Ιανουαρίου-Μαΐου 2019. Από τα στοιχεία προκύπτει ότι συνολικά 14.313 άνθρωποι μπήκαν στη χώρα από την 1η Ιανουαρίου και μετά, δηλαδή 95 κάθε μέρα. Σύμφωνα με αυτά, ένας στους τρεις μπήκε από τον Έβρο, ενώ δύο στους τρεις από τα νησιά.

Ο αριθμός είναι πολύ μειωμένος, κατά το 1/3, σε σχέση με το 2018, όταν κάθε μέρα καταγράφονταν 140 αφίξεις, και βρίσκεται περίπου στα επίπεδα του 2017, όταν είχαν μπει στη χώρα 36.310, σχεδόν 100 κάθε μέρα.

Το ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι το πρώτο δεκαήμερο του Ιουνίου δεν καταγράφηκε αύξηση στις προσπάθειες εισόδου, καθώς υπήρχε η ανησυχία ότι το προεκλογικό κλίμα στην Ελλάδα δεν αποκλειόταν να φέρει μια χαλάρωση στους ελέγχους, με αποτέλεσμα να ενθαρρυνθούν οι διακινητές να προχωρήσουν σε περισσότερα δρομολόγια.

Αντίθετα, το πρώτο δεκαήμερο του Ιουνίου μπήκαν στη χώρα λιγότερα από 1.000 άτομα, ρυθμός που, αν συνεχιστεί, θα φέρει τις ροές στα επίπεδα του Φεβρουαρίου, όταν η διακίνηση εμποδίζεται από αντικειμενικές δυσκολίες, όπως οι μετεωρολογικές συνθήκες.

Ενδείξεις για αύξηση των ροών, που μέχρι στιγμής δεν έχουν επιβεβαιωθεί, προκάλεσε και το πολύνεκρο ναυάγιο στα ανοιχτά της Λέσβου στις 11 Ιουνίου, στο οποίο έχασαν τη ζωή τους επτά άνθρωποι, ανάμεσα στους οποίους και δύο παιδιά, ηλικιακή ομάδα που στις καταγραφές καλύπτει το 1/3 των ροών στη χώρα.

Συνολικά στις ελληνικές υπηρεσίες είναι καταγεγραμμένοι 78.896 μετανάστες που μπήκαν και παραμένουν στη χώρα μετά την έναρξη των προσφυγικών ροών από τη Συρία, το Ιράκ και το Αφγανιστάν το 2014.

Αυτό σημαίνει ότι στη χώρα παραμένει το 6,66% από τους 1.183.849 ανθρώπους που μπήκαν από το 2014 και μετά. Το 73% αυτού του αριθμού μπήκε στη χώρα το 2015, όταν χαλάρωσαν οι έλεγχοι και η κυρία Τασία Χριστοδουλοπούλου έλεγε ότι «λιάζονται στην Αθήνα».

Όμως το πιο ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι η υποχρέωση της Τουρκίας να δέχεται πίσω όσους δεν πληρούν τις προϋποθέσεις να πάρουν άσυλο, όσους δηλαδή δεν υπάγονται στον χαρακτηρισμό του πρόσφυγα, ενεργοποιήθηκε μόνο σε 1.867 περιπτώσεις, δηλαδή στο 0,15% όσων μπήκαν στη χώρα. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι η χαλάρωση των ελέγχων δημιούργησε ευκαιρίες εισόδου στη χώρα για πολίτες τρίτων χωρών που απέχουν πολύ από το να χαρακτηριστούν πρόσφυγες, όπως το Μαρόκο, υπήκοος του οποίου ήταν ο άνθρωπος που κάηκε σε ηλεκτροπληξία στην Ειδομένη, η Αλγερία, υπήκοοι της οποίας ήταν οι νέοι που κατηγορήθηκαν για βιασμό στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, αλλά και η Βενεζουέλα και άλλες χώρες της Καραϊβικής, υπήκοοι των οποίων δεν είχαν καμία άλλη δυνατότητα να μπουν σε έδαφος της Ε.Ε.

Μάλιστα, το 38% όσων επιστράφηκαν στην Τουρκία είναι Πακιστανοί, κάποιοι από τους οποίους επιστρέφουν με δική τους απόφαση και ενώ, ακόμη και σήμερα, απάντηση στο ερώτημα γιατί καθυστερούν οι διαδικασίες παροχής ασύλου δεν έχει δοθεί. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς, η ολοκλήρωση της διαδικασίας απαιτεί μέχρι και τέσσερα χρόνια.

Οι δομές φιλοξενίας

Σύμφωνα με τα στοιχεία των ελληνικών υπηρεσιών, από τους 1.183.849 ανθρώπους, στην Ελλάδα παραμένουν 78.896.

Από αυτούς, οι 62.500 έχουν μεταφερθεί και διαβιούν στην ηπειρωτική Ελλάδα και οι υπόλοιποι 16.396 βρίσκονται στα νησιά.

Απ’ όσους βρίσκονται στην ηπειρωτική Ελλάδα, οι 25.210 κατοικούν σε διαμερίσματα, οι 8.000 σε δωμάτια ξενοδοχείων και οι υπόλοιποι 29.290 σε καταυλισμούς.

Τα ξενοδοχεία ανήκουν σε δύο προγράμματα, ένα του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (ΔΟΜ), στο πλαίσιο του οποίου εξυπηρετούνται 6.000 άτομα, και ένα ελληνικό, μέσω του οποίου 2.000 άτομα διαμένουν σε ξενοδοχεία στα Γρεβενά και στον Βόλο. Ο ΔΟΜ δέχεται πιέσεις τις οποίες μετακυλίει στην ελληνική πλευρά, καθώς το κόστος θεωρείται υψηλό, ενώ το ελληνικό πρόγραμμα λήγει στο τέλος του χρόνου.

Σε ό,τι αφορά τα διαμερίσματα, τα οποία διαχειρίζονται μη κυβερνητικές οργανώσεις, στόχος της κυβερνητικής διαχείρισης είναι να αποδεσμευτεί ένα μέρος των διαμερισμάτων, ώστε να δημιουργηθούν νέες θέσεις για τη μετακίνηση φιλοξενουμένων από τα νησιά.

Σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις, όσοι έχουν λάβει ήδη άσυλο και κατοικούν στα διαμερίσματα μπορούν να κερδίσουν τα προς το ζην μόνοι τους, χωρίς τη βοήθεια των επιδομάτων. Όμως αυτό προσκρούει στις αντιδράσεις των εργαζομένων στις ΜΚΟ που διαχειρίζονται αυτά τα σπίτια, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι οι συγκεκριμένοι πρόσφυγες δεν έχουν λάβει κανένα εφόδιο για να ζήσουν αυτόνομα στη χώρα.

Με καθεστώς πρόσφυγα

Η προσδοκία της αυτονομίας στη διαβίωση στηρίζεται και στο γεγονός ότι από τα στοιχεία έρευνας που ανακοίνωσε πρόσφατα η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) η Ελλάδα φιλοξενεί 137.757 άτομα που είτε έχουν καθεστώς πρόσφυγα είτε έχουν υποβάλει αίτηση για άσυλο. Ουσιαστικά, δηλαδή, ζουν στην Ελλάδα 58.861 άτομα τα οποία έχουν ή διεκδικούν καθεστώς πρόσφυγα, αλλά η παρουσία τους δεν απορρέει από την προσφυγική κρίση μετά το 2014.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την UNHCR, οι 137.757 κατανέμονται ως εξής:

• 48.026 άτομα που έχουν αναγνωριστεί ως πρόσφυγες.
• 13.434 άτομα με ένα στάτους εφάμιλλο των προσφύγων.
• 76.099 άτομα που έχουν αιτηθεί άσυλο.
• 198 άτομα χωρίς υπηκοότητα υπό την προστασία της Ύπατης Αρμοστείας.

Τα στοιχεία επιβεβαιώνουν και την ανεπάρκεια του μηχανισμού παροχής ασύλου, λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2014 είχαν υποβληθεί 11.400 αιτήσεις για άσυλο και τη διετία 2017-2018 συνολικά 122.000 αιτήσεις και σήμερα εξακολουθούν να εκκρεμούν 76.000 αιτήσεις.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής, οι μετανάστες που είχαν καταγραφεί νομίμως στην Ελλάδα στο τέλος Μαΐου του 2019 ανέρχονται σε 555.741, από τους οποίους οι 293.028 (52,7%) είναι άνδρες.

Ο μεγαλύτερος αριθμός που έχει καταγραφεί ήταν 590.000 το 2017. Αυτό σημαίνει ότι στην Ελλάδα σήμερα διαμένουν μόνιμα και νόμιμα περίπου 700.000 μη Έλληνες πολίτες, από τους οποίους άδεια εργασίας έχουν περίπου 70.000.