Πολιτική και παραπολιτική στο «εορταστικό πενθήμερο» της Θεσσαλονίκης

Ένα πενθήμερο γεμάτο με το σύνολο των εκδοχών των εκδηλώσεων σε ανάμνηση και τιμή ιστορικών γεγονότων βίωσε η Θεσσαλονίκη από τις 26 έως τις 30 Οκτωβρίου.

Στο διάστημα αυτό τιμήθηκαν δύο απελευθερώσεις –από την Οθωμανική Αυτοκρατορία το 1912 και από τη γερμανική κατοχή το 1944–, η γιορτή της σημαίας, η έναρξη του νικηφόρου πολέμου του 1940 και ο πολιούχος Άγιος Δημήτριος.

Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο του πενθημέρου ήταν η απόλυτη τάξη, που δεν θύμιζε σε τίποτα ούτε τις ταραγμένες μέρες του 2011, που οι διαμαρτυρίες στις οποίες πρωτοστατούσε ο τότε βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Τάσος Κουράκης οδήγησαν στη ματαίωση της παρέλασης, αλλά ούτε και τις εορταστικές εκδηλώσεις των επόμενων χρόνων, κατά τις οποίες η πόλη διχαζόταν με άξονα τις δηλώσεις του πρώην δημάρχου Γιάννη Μπουτάρη κατά των παρελάσεων, τις οποίες ο ίδιος πάντοτε παρακολουθούσε από την εξέδρα.

Άλλωστε φέτος οι παρελάσεις ήταν καλοδεχούμενες, όπως προέκυψε από τη δήλωση του νέου δημάρχου, ο οποίος είπε ότι «οι εθνικές γιορτές, οι παρελάσεις, δεν είναι αναχρονισμός, ούτε η απαξία τους είναι πρόοδος».

Η δήλωση έγινε μετά τη στρατιωτική παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου και σε αυτήν δεν αναφερόταν ο κ. Μπουτάρης, όμως ήταν προφανές ότι αυτόν σχολίαζε ο νέος δήμαρχος.

Για την ακρίβεια, ήταν μια απάντηση στον πρώιμο Μπουτάρη, των πρώτων χρόνων της δημαρχίας του, διότι πέρυσι, το 2018, που ακόμη δεν είχε καταλήξει αν θα διεκδικούσε ξανά τη δημαρχία Θεσσαλονίκης, και με τη ΝΔ να έχει σαφές προβάδισμα, είχε προσπαθήσει να απευθυνθεί σε πιο συντηρητικά ακροατήρια.

«Αυτές οι παρελάσεις εμψυχώνουν τον πατριωτισμό μας, εμψυχώνουν τη διάθεσή μας, να προχωρήσουμε μπροστά και σαν πόλη και σαν έθνος, για να μπορέσουμε κάποια στιγμή να σηκώσουμε το κεφάλι από αυτή την κρίση, που μας έχει ταλαιπωρήσει πολύ» είχε πει.

Για τους πολιτικούς φίλους του πρώην δημάρχου, που παρακάμπτουν την τελευταία δήλωση περί παρελάσεων, η συνολική τοποθέτηση του διαδόχου του δείχνει μια συντηρητική στροφή στη διοίκηση της πόλης. Προσπάθησαν μάλιστα να συνδέσουν τον κ. Ζέρβα απευθείας με τον κ. Παπαγεωργόπουλο, επειδή εμφανίστηκε να φορά το «διάσημο» της πόλης, λέγοντας ότι ο κ. Μπουτάρης δεν το φορούσε ποτέ. Αυτή η προσπάθεια έπεσε στο κενό όταν εμφανίστηκαν οι φωτογραφίες με τον κ. Μπουτάρη να το φορά, δίπλα στον μητροπολίτη Άνθιμο.

Ο κ. Ζέρβας κατάφερε να ισορροπήσει ανάμεσα στον «πατριωτικό» λόγο των παρελάσεων και στην εκδήλωση για την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τους Γερμανούς στις 30 Οκτωβρίου 1944, η οποία έχει χαρακτηριστεί γιορτή τοπικού ενδιαφέροντος με προεδρικό διάταγμα του 2016.

Η επέτειος αφορά την είσοδο στην πόλη των στρατευμάτων του ΕΛΑΣ το 1944 και είχε αποτελέσει πολιτική επιλογή που ανέδειξε ο ΣΥΡΙΖΑ.

Μάλιστα στην εκδήλωση που έγινε την προηγούμενη Τετάρτη, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης βρέθηκε να απευθύνει χαιρετισμό μαζί με το στελεχιακό δυναμικό που ο ΣΥΡΙΖΑ έχει αφήσει στην πόλη και δεν έχει αντικατασταθεί ακόμη.

Στο πλαίσιο της τελετής έναρξης λειτουργίας –στο Φουαγιέ του Βασιλικού Θεάτρου– της έκθεσης, με εφημερίδες που εκδίδονταν την περίοδο της Κατοχής, χαιρετισμό απηύθυναν ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, Άρης Στυλιανού, και η αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής, Αναστασία Λαδά, αλλά και ο Αριστομένης Συγγελάκης, συν-γραμματέας της Επιτροπής του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας, που αποτέλεσε αιχμή του δόρατος στην πρώιμη συριζαϊκή φάση, όπως και το μέλος της Οργανωτικής Επιτροπής του Εορτασμού, δημοσιογράφος-ερευνητής, Σπύρος Κουζινόπουλος, ο οποίος ήταν ο υποψήφιος που στήριξε ο ΣΥΡΙΖΑ στον Δήμο Θερμαϊκού το 2014.

«Για την πόλη μας, τη Θεσσαλονίκη, έχει αξία να θυμόμαστε και να φωτίζουμε όλες τις πτυχές της Ιστορίας. Να αγκαλιάσουμε όλες εκείνες τις λαμπρές στιγμές που διαμόρφωσαν το παρόν. Πέρα και πάνω από διχασμούς, πέρα και πάνω από εφήμερες προτιμήσεις» είπε ο δήμαρχος, αποφεύγοντας να αναφέρει το ΕΑΜ στην ομιλία του.

Ο Καραμανλής από παλιά

Πάντως, ο δήμαρχος στη συνέντευξή του στη «Free Sunday» είχε πει ότι η διαπίστωση της αντιπολίτευσης στον δήμο, σύμφωνα με την οποία έχει ενταχθεί πλήρως στη ΝΔ, «είναι περισσότερο μια αντιπολιτευτική τακτική παρά αντικειμενική θεώρηση».

Όμως η αντιπολίτευση είχε εντάξει στη «δεξιά στροφή» του κ. Ζέρβα και την επιλογή του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή να επισκεφθεί το δημαρχείο Θεσσαλονίκης λίγες ημέρες νωρίτερα.

Ο κ. Καραμανλής ήταν ένα από τα κεντρικά πρόσωπα του πενθήμερου εορτασμού της Θεσσαλονίκης, καθώς αυτές τις ημέρες, και συγκεκριμένα την 27η Οκτωβρίου, επέλεξε για να μιλήσει ξανά μετά από δέκα χρόνια.

Η ομιλία έγινε σε ένα οικείο περιβάλλον, στην Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, πρόεδρος στην οποία είναι ο κ. Βασίλης Παππάς, πρώην βουλευτής της ΝΔ στη Χαλκιδική, γνωστός για τη φιλική τοποθέτησή του απέναντι στον πρώην πρωθυπουργό.

Η ομιλία του κ. Καραμανλή συγκίνησε το παλιό του ακροατήριο, που πάντοτε –τουλάχιστον στη Θεσσαλονίκη– του είναι πιστό, αλλά δεν είχε την αναφορά που θα έκανε την ομιλία θέμα στην επικαιρότητα. Άλλωστε, το ότι συμμερίζεται τη διαπίστωση Σημίτη για δυσμενείς εξελίξεις στα εθνικά θέματα δεν ερμηνεύτηκε με τον τρόπο που είχε ερμηνευτεί η σχετική αναφορά του προκατόχου του. «Έρχονται μεγάλες προκλήσεις και θα χρειαστεί σύντομα να πάρουμε δύσκολες αποφάσεις» είπε ο πρώην πρωθυπουργός, ενώ ο προκάτοχός του στην πρωθυπουργία είχε προειδοποιήσει σε άρθρο του στην «Καθημερινή» για «επώδυνο συμβιβασμό».

Πάντως, είχε μια έμμεση πλην σαφή υπόδειξη για μια νέα υποψηφιότητα Παυλόπουλου, καθώς, όπως είπε, ήταν «πολύπλευρη η προσφορά του, ειδικά σε εθνικά κρίσιμες περιστάσεις».

Ο Πρόεδρος πάει σε όλα

Από την άλλη, το πρόγραμμα του κ. Παυλόπουλου στη Θεσσαλονίκη είχε πολλά κοινά με το πρόγραμμα του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη.

Εκτός από τις επίσημες εκδηλώσεις στις οποίες παρέστησαν –δοξολογία, παρέλαση, έκθεση για τον Άγιο Δημήτριο– επέλεξαν και οι δύο μια παρουσία που πρόσφερε κοινωνικό μήνυμα.

Ο κ. Μητσοτάκης πήγε στο Παιδικό Χωριό SOS, ενώ ο κ. Παυλόπουλος συναντήθηκε με τα μέλη του Συλλόγου Συνδρόμου Down, στα οποία δεσμεύτηκε ότι θα είναι αρωγός και συμπαραστάτης.

Βέβαια, ο κ. Μητσοτάκης έμεινε λίγες ώρες στη Θεσσαλονίκη, ενώ ο κ. Παυλόπουλος είχε ένα πλήρες τριήμερο, κατά τη διάρκεια του οποίου είχε την ευκαιρία να μιλήσει για το Βυζάντιο, που «διέσωσε τον ευρωπαϊκό πολιτισμό», τη ΧΑΝΘ, που είναι «λίκνο και κοιτίδα του ελληνικού μπάσκετ», για το αντιτορπιλικό «Βέλος», του οποίου ζήτησε «να κρατήσουμε αυτήν ακριβώς την παρακαταθήκη», και μετά την παρέλαση διαβεβαίωσε ότι «η αυθαιρεσία της Τουρκίας δεν θα περάσει».

Εκείνο όμως που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι η παρουσία του στα εγκαίνια της έκθεσης με τίτλο «Τα ορυκτά και ο άνθρωπος» στο Αριστοτέλειο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Θεσσαλονίκης, όπου είχε την ευκαιρία να μιλήσει και για την κλιματική αλλαγή: «Είναι να απορεί κανείς γιατί στη σημερινή εποχή, που δεν χρειαζόμαστε καμιά άλλη απόδειξη από την καθημερινότητα για να καταλάβουμε τι σημαίνει οικολογική ανισορροπία, τι σημαίνει κλιματική αλλαγή, να υπάρχουν προβληματισμοί και από πολύ ισχυρούς παράγοντες σε επίπεδο ανθρωπότητας και παγκόσμιας πολιτικής, οι οποίοι αμφισβητούν αυτή την ανάγκη λήψης μέτρων».

Το ζήτημα βέβαια δεν ήταν ο απόψεις του κ. Παυλόπουλου για την κλιματική αλλαγή αλλά ότι χορηγός της έκθεσης ήταν η εταιρεία «Ελληνικός Χρυσός», η οποία κάνει τις εξορύξεις χρυσού στη Χαλκιδική και είχε έρθει σε πλήρη ρήξη με τον ΣΥΡΙΖΑ.

Το ερώτημα αν θα πήγαινε να εγκαινιάσει την ίδια έκθεση και με πρωθυπουργό Τσίπρα δεν απαντήθηκε.