Οι ελληνορωσικές σχέσεις από τις Πρέσπες στην Εκκλησία και στα bitcoins

«Επιτύχαμε μια ειλικρινή και εγκάρδια επανεκκίνηση στις ελληνορωσικές σχέσεις» δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, την επομένη της επίσκεψης εργασίας του στη Μόσχα, η οποία αποτέλεσε την πρώτη επαφή ανάμεσα στις δύο χώρες μετά την ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον Κυριάκο Μητσοτάκη.

Άλλωστε και το τελικό προϊόν της επίσκεψης, η υπογραφή του «Κοινού Προγράμματος Διαβουλεύσεων για την περίοδο 2020-2022», το οποίο προβλέπει θεσμοθέτηση τακτικών επαφών «τόσο σε υπηρεσιακό όσο και σε πολιτικό επίπεδο», μάλλον επιβεβαιώνει ότι η επανεκκίνηση στην οποία αναφέρθηκε ο κ. Δένδιας ξεκινά από χαμηλά.

Η ψύχρανση που άγγιξε τη ρήξη στις διμερείς σχέσεις έγινε ιδιαίτερα έντονη την περίοδο της Συμφωνίας των Πρεσπών, όταν η Αθήνα καταλόγισε σε Ρώσους διπλωμάτες, τους οποίους και απέλασε, προσπάθεια υπονόμευσης της συμφωνίας.

Βέβαια στη συνέχεια ο τότε πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, απέδωσε τη ρήξη ως πολιτική επιλογή στον τότε υπουργό Εξωτερικών, Νίκο Κοτζιά, η απομάκρυνση του οποίου από το υπουργείο Εξωτερικών έγινε λίγες ημέρες πριν από την επίσκεψη του κ. Τσίπρα, χωρίς όμως να φέρει εντυπωσιακά αποτελέσματα.

«Από την αρχή δεν συμφωνούσαμε στη βάση που έγιναν οι απελάσεις. Δύσκολα θα μπορούσα να φανταστώ ότι η Ρωσία κάνει κάποια συνωμοσία, έχει παίξει μαύρα παιχνίδια, εναντίον της Ελλάδας. Αυτά είναι σαχλαμάρες» είχε πει ο Ρώσος Πρόεδρος στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Έλληνα πρωθυπουργό.

Ο αφορισμός του κ. Πούτιν δεν είχε πτοήσει τον κ. Τσίπρα, ο οποίος άλλωστε, 14 μήνες νωρίτερα, είχε ένα παρόμοιο επεισόδιο στον Λευκό Οίκο, όταν ρωτήθηκε για τις απαξιωτικές για τον Αμερικανό Πρόεδρο παλαιότερες αναφορές του.

«Θα συμφωνήσω με την εκτίμηση του Προέδρου Πούτιν ότι πρέπει να κοιτάξουμε μπροστά» είχε πει ο κ. Τσίπρας.

Σύμφωνα, πάντως, με όσα είπε ο κ. Λαβρόφ, η Συμφωνία των Πρεσπών δεν αποτέλεσε αμέσως θέμα των συζητήσεων με τον κ. Δένδια: «Ανταλλάξαμε απόψεις για την τρέχουσα κατάσταση και τις προοπτικές των σχέσεων της Ρωσίας με την Ε.Ε., την κατάσταση στο Συμβούλιο Ρωσίας - ΝΑΤΟ και πολλά άλλα θέματα που αφορούν την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο και τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και στη Βόρεια Αφρική, συμπεριλαμβανομένης της διευθέτησης στη Συρία».

Όμως, όπως προέκυψε από τις απαντήσεις του κ. Λαβρόφ στις ερωτήσεις που του έγιναν, δύο είναι τα βασικά ζητήματα που προκαλούν τη δυσφορία της Μόσχας απέναντι στην Ελλάδα, κανένα από τα οποία, ωστόσο, δεν αποτελεί στενά κυβερνητικό θέμα.

Δυσφορία με την Ελληνική Εκκλησία

Το πρώτο είναι η αναγνώριση από την Εκκλησία της Ελλάδος της αυτοκεφαλίας της «σχισματικής», όπως την αποκαλούν στη Ρωσία, Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας, στο οποίο ο κ. Λαβρόφ κατήγγειλε άμεση αμερικανική παρέμβαση.

«Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, επισκέφτηκε την Αθήνα και δεν έκρυψε ότι το θέμα ήταν ανάμεσα σε αυτά που αντιμετώπισε κατά την επίσκεψή του. Όπως καταλαβαίνω, είναι για τον ίδιο λόγο που Αμερικανοί διπλωμάτες επισκέφτηκαν τον Άθω» είπε ο Λαβρόφ, παραπέμποντας σε δήλωση του επικεφαλής της Ουκρανικής Εκκλησίας, μητροπολίτη Επιφάνιου, ο οποίος, κατά τον Ρώσο υπουργό, δήλωσε ότι «θα ήταν αδύνατο να ιδρυθεί η δομή χωρίς άμεση υποστήριξη από τις ΗΠΑ».

Ο κ. Λαβρόφ καταλόγισε στις ΗΠΑ ότι θα επιχειρήσουν να πιέσουν και να διασπάσουν τον ορθόδοξο κόσμο γενικώς.«Αυτή η δουλειά στοχεύει σχεδόν όλες τις ορθόδοξες Εκκλησίες, κάτι το οποίο είναι ελεεινό» είπε ο κ. Λαβρόφ, ο οποίος περιέγραψε δημοσίως τις ζημιές που θα υποστεί η Ελλάδα αν συνεχίσει σε αυτή την πορεία.

«Μπορεί να περιμένουμε μείωση στον αριθμό των προσκυνητών στις επαρχίες της Εκκλησίας της Ελλάδος με τις οποίες η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία δεν διατηρεί πλήρη επικοινωνία. Οι στατιστικές δείχνουν ότι στους πρώτους έξι μήνες του έτους ο αριθμός των Ρώσων τουριστών στην Ελλάδα έχει μειωθεί σημαντικά σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2018» είπε ο Ρώσος υπουργός, διευκρινίζοντας ότι αυτά είναι προσωπικές επιλογές του καθενός. «Κανένας δεν πρόκειται να δημιουργήσει εσκεμμένα εμπόδια στις διακυβερνητικές και στις διακρατικές σχέσεις».

Επιφυλάξεις για την ελληνική Δικαιοσύνη

Το δεύτερο αφορά τη Δικαιοσύνη, η οποία θα αποφανθεί για την τύχη του Ρώσου πολίτη Αλεξάντερ Βίνικ, ο οποίος συνελήφθη και κρατείται στην Ελλάδα ενόψει της έκδοσής του για την υπόθεση των bitcoins, την οποία έχουν ζητήσει οι ΗΠΑ, η Γαλλία και η Ρωσία.

Σε ό,τι αφορά την υπόθεση του κ. Βίνικ, η αίτησή του να ακυρωθούν οι αποφάσεις έκδοσής του στις ΗΠΑ και στη Γαλλία συζητήθηκε την προηγούμενη Τετάρτη στον Άρειο Πάγο.

«Το κύριο αίτημα αφορά την έκδοσή του στη χώρα καταγωγής του, σύμφωνα με τις σχετικές διεθνείς συνθήκες» είπε ο κ. Λαβρόφ, ο οποίος διευκρίνισε ότι το Γραφείο του Ρώσου Γενικού Εισαγγελέα διαπραγματεύεται με την Ελλάδα.

«Έχουμε υποβάλει συμπληρωματικά επιχειρήματα, με αναφορά στις αλλαγές του ελληνικού Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, καθώς έχουμε καταλήξει ότι δεν υπάρχει νόμιμη βάση για την έκδοση του κ. Βίνικ σε οποιαδήποτε άλλη χώρα πλην της Ρωσίας» είπε ο κ. Λαβρόφ.

Μία ημέρα νωρίτερα, η κ. Ζωή Κωνσταντοπούλου, η οποία είναι η δικηγόρος του κ. Βίνικ, που κρατείται εδώ και 27 μήνες, είχε καταγγείλει την αμερικανική πρεσβεία ότι δεν σέβεται την ανεξαρτησία της ελληνικής Δικαιοσύνης.

«Υπήρξε δελτίο Τύπου του εκπροσώπου της αμερικανικής πρεσβείας με το οποίο, ούτε λίγο ούτε πολύ, η αμερικανική πρεσβεία δήλωνε ότι μέσω μυστικών διόδων ζητείται η έκδοση του Αλέξανδρου Βίνικ» ανέφερε η κ. Κωνσταντοπούλου, η οποία εμμέσως πλην σαφώς προειδοποίησε για το ενδεχόμενο αμοιβαιότητας από τη ρωσική πλευρά.

«Δεν θα ήθελα να σκέφτομαι ότι Έλληνες υπήκοοι που θα συλληφθούν ή έχουν συλληφθεί στη Ρωσία μπορούν να βρεθούν αντιμέτωποι με έκδοση σε οποιαδήποτε χώρα όπου γης, διότι η αναγκαία συνέπεια του να μην εκδοθεί ο Βίνικ στη Ρωσία, αλλά οπουδήποτε αλλού, είναι ότι κάθε Έλληνας που θα βρεθεί να έχει συλληφθεί στη Ρωσία θα είναι εκτεθειμένος σε μια αντίστοιχη μεταχείριση» είπε η κ. Κωνσταντοπούλου.

«Ο διάλογος δεν είναι πάντα εύκολος. Ωστόσο, η επιθυμία μας να παραμείνουν οι σχέσεις στις σταθερές ράγες μάς βοηθά να ξεπερνάμε τις δυσκολίες και να επιστρέφουμε στον αμοιβαίο σεβασμό και στην αλληλοκατανόηση» είχε πει πέρυσι τον Δεκέμβριο ο κ. Τσίπρας.

Μετά την επίσκεψη Δένδια, τόσο το ρήγμα που προκάλεσαν οι Πρέσπες όσο και η επιθυμία παραμένουν σταθερά.