Ξεκίνησαν να φέρουν 8,8 δισ. και μας χρέωσαν 700 εκατ. ευρώ! - Free Sunday
Ξεκίνησαν να φέρουν 8,8 δισ. και μας χρέωσαν 700 εκατ. ευρώ!
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας ομιλητής το 2008 σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας του Δήμου Καλυβίων για τις παραλίες στο Λαγονήσι. Δίπλα του ο τότε δήμαρχος Πέτρος Φιλίππου

Ξεκίνησαν να φέρουν 8,8 δισ. και μας χρέωσαν 700 εκατ. ευρώ!

Ήταν το καλοκαίρι του 1997 όταν η τότε υπουργός Ανάπτυξης Βάσω Παπανδρέου, στην ευθύνη της οποίας βρισκόταν ο τουρισμός, ανακοίνωσε την ίδρυση της Ανώνυμης Εταιρείας Αξιοποίησης Περιουσίας του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού, που θα λειτουργούσε «χάριν του δημόσιου συμφέροντος, κατά τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας». Την επόμενη μέρα ο «Ριζοσπάστης» κατήγγειλε ότι «ξεπουλιέται η περιουσία του ΕΟΤ!», ενώ οι εργαζόμενοι στον Οργανισμό απέδωσαν την ίδρυση στην πρόθεση της τότε κυβέρνησης Σημίτη «πιθανόν να εξυπηρετούν άλλα συμφέροντα» και προανήγγειλαν κινητοποιήσεις για την απόσυρση του νομοσχεδίου.

Η εταιρεία συστάθηκε τον επόμενο χρόνο, το 1998, και σήμερα από μία και μόνη υπόθεση, την αντιδικία της με τον Όμιλο Μαντωνανάκη, έχει χρεώσει τους Έλληνες φορολογούμενους με σχεδόν 700 εκατ. ευρώ, δηλαδή πάνω από 2,5 εκατ. ευρώ για κάθε μήνα λειτουργίας της.

Κρατική εταιρεία ακινήτων με όραμα 8,8 δισ. ευρώ

Αμέσως μετά τη σύστασή της η εταιρεία πήρε πειραματικά τη διαχείριση 20 ακινήτων του ΕΟΤ, και μάλλον κρίθηκε ότι τα πήγε καλά, διότι στις 4 Οκτωβρίου 1999 τής μεταβιβάστηκε η διαχείριση των 200 από τα 300 ακίνητα του Οργανισμού, και συγκεκριμένα όλων των Ξενία, των κάμπινγκ, των αναψυκτηρίων, των αιγιαλών και των ιαματικών πηγών που είχε υπό την εποπτεία του ο ΕΟΤ.

Στα υπόλοιπα 100 ακίνητα ανήκαν όλες οι επιχειρήσεις του Νομού Αττικής, δηλαδή οι μαρίνες, οι πλαζ και το Χιονοδρομικό του Παρνασσού. Ανάμεσα σε αυτές που δεν πέρασαν στην καινούργια εταιρεία ήταν και το ξενοδοχειακό συγκρότημα του ΕΟΤ στο Λαγονήσι, για το οποίο εκείνη τη χρονιά, το 1999, είχε γίνει διαγωνισμός και είχε εκμισθωθεί στην εταιρεία «Αττικός Ήλιος», του κ. Μαντωνανάκη.

Σύμφωνα με εκτίμηση του γενικού γραμματέα Τουρισμού, που δημοσιεύτηκε στα «Νέα», στις 5 Φεβρουαρίου 2000, δύο μήνες πριν από τις δεύτερες εκλογές που κέρδισε το ΠΑΣΟΚ υπό τον κ. Σημίτη, η περιουσία του ΕΟΤ, την οποία θα αξιοποιούσε η ΑΕΑΠ ΕΟΤ, ανερχόταν σε 3 τρισ. δραχμές, δηλαδή περίπου 8,8 δισ. ευρώ.

Πριν προλάβει όμως να αξιοποιήσει τα 8,8 δισ., το 2000 η εταιρεία άλλαξε όνομα και από «Ανώνυμη Εταιρεία Αξιοποίησης Περιουσίας του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού» μετονομάστηκε σε «Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα Ανώνυμη Εταιρεία».

Καλύβια κατά ξενοδοχείων

Το 2003 η ΕΤΑ Α.Ε. υπέγραψε τροποποίηση της σύμβασης του 1999 με την «Αττικός Ήλιος» και η νέα σύμβαση προέβλεπε ότι το Δημόσιο θα παραχωρούσε στην εταιρεία και την εμβαδού περίπου 85 στρεμμάτων παρακείμενη στο ξενοδοχειακό συγκρότημα έκταση, ώστε να μπορέσει να μεταφέρει συντελεστή δόμησης στην κύρια έκταση και να αναπτύξει κατοικίες και επεκτάσεις της μονάδας που θα καθιστούσαν την επένδυση και μαζί και τον δανεισμό βιώσιμα.

Όμως την ώρα που η ΕΤΑ Α.Ε. υπέγραφε τη νέα σύμβαση, ο πολιτικός προϊστάμενός της, ο τότε υπουργός Ανάπτυξης Άκης Τσοχατζόπουλος, υποσχόταν στον Δήμο Καλυβίων ότι ο παρακείμενος χώρος θα παραχωρούνταν στον δήμο. Τουλάχιστον αυτό κατήγγειλε το 2004, λίγο μετά την υπογραφή της τροποποιημένης σύμβασης, ο τότε δήμαρχος Καλυβίων Πέτρος Φιλίππου, ο οποίος αργότερα διετέλεσε και αντιπεριφερειάρχης της κ. Δούρου.

Ο κ. Φιλίππου ισχυρίστηκε μάλιστα ότι παρόμοιες δεσμεύσεις απέναντι στον δήμο είχε αναλάβει και η κ. Παπανδρέου, αλλά τελικά με ιδιωτική συμφωνία που υπέγραψε ο διευθύνων σύμβουλος των ΕΤΑ, κ. Χωμενίδης, παραχωρήθηκαν στον Όμιλο Μαντωνανάκη κι άλλες ακτές του δήμου έναντι μισθώματος 15.000 ευρώ ετησίως.

Μάλιστα, την Κυριακή 11 Ιανουαρίου 2004, και αφού στο μεταξύ ο κ. Σημίτης είχε παραδώσει το κόμμα στον Γιώργο Παπανδρέου και η χώρα βάδιζε σε εκλογές, που κέρδισε η ΝΔ υπό τον Κώστα Καραμανλή, το δημοτικό συμβούλιο Καλυβίων έκανε εκδήλωση διαμαρτυρίας έξω από την είσοδο του ξενοδοχείου με αίτημα να ακυρωθούν οι συμβάσεις Μαντωνανάκη-ΕΤΑ, να ελεγχθεί η δόμηση και να παραμείνουν ελεύθερες οι ακτές για τους πολίτες.

Η τρίτη σύμβαση

Οι συμβάσεις βέβαια δεν ακυρώθηκαν, αλλά το 2004 η «Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα Ανώνυμη Εταιρεία» μετονομάστηκε σε «Εταιρεία Τουριστικής Ανάπτυξης (ΕΤΑ) Ανώνυμη Εταιρεία», η οποία υπέγραψε νέα σύμβαση με την «Αττικός Ήλιος» το 2009, όπου προβλεπόταν ακριβώς και η ρήτρα της αποζημίωσης σε περίπτωση που δεν παραχωρούνταν η παρακείμενη έκταση.

Όμως ο Δήμος Καλυβίων, ο οποίος στο μεταξύ είχε μετονομαστεί σε Δήμο Καλυβίων Θορικού, δεν επέτρεπε την αξιοποίηση της έκτασης, με αποτέλεσμα το 2010 η εταιρεία να στραφεί κατά του Δημοσίου, που δεν παρέδιδε την έκταση, αλλά και προσωπικά με αγωγή κατά του κ. Φιλίππου, για τον οποίο ανέφερε: «Ο δήμαρχος Καλυβίων Θορικού έχει εθιστεί πλέον στην περιφρόνηση των νόμων, των διαταγμάτων, των δικαστικών αποφάσεων και εισαγγελικών απαγορεύσεων, στη βλάβη δημοσίων (τουριστικών κ.λπ.) συμφερόντων, στη βλάβη, στην περιφρόνηση, στην κατασυκοφάντηση προσώπων και Α.Ε., στην εκβίαση, στην παρακώλυση συγκοινωνιών, στη φθορά ξένης περιουσίας, στις απάτες σε βάρος του Δημοσίου και ιδιωτών…».

Οι αλλαγές της ΕΤΑΔ

Στο μεταξύ, οι ονοματολογικές περιπέτειες τόσο της εταιρείας όσο και του χαρτοφυλακίου της συνεχίζονταν:

  • • Το 2011 η «Εταιρεία Τουριστικής Ανάπτυξης (ΕΤΑ) Ανώνυμη Εταιρεία» απορρόφησε την κατά 100% θυγατρική της «Ολυμπιακά Ακίνητα Α.Ε.» και μετονομάστηκε ξανά σε «Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα Α.Ε.».
  • • Την ίδια χρονιά απορρόφησε και την ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου Ανώνυμη Εταιρεία» (ΚΕΔ Α.Ε.) και μετονομάστηκε σε «Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου Ανώνυμη Εταιρεία» (ΕΤΑΔ Α.Ε.).
  • • Το 2015 η ΕΤΑΔ Α.Ε. απορρόφησε την εταιρεία με την επωνυμία «Παράκτιο Αττικό Μέτωπο Α.Ε.».
  • • Το 2016 το 100% των μετοχών της ΕΤΑΔ πέρασε στην Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας (ΕΕΣΥΠ), δηλαδή στο Υπερταμείο, το οποίο έχει το σύνολο των μετοχών των ανωνύμων εταιρειών του Δημοσίου.

Παράλληλα αδιέξοδα

Όμως παράλληλα προχωρούσαν και οι δικαστικές διαδικασίες και η υπόθεση όδευε προς τον Άρειο Πάγο, αλλά εντείνονταν και τα οικονομικά προβλήματα της «Αττικός Ήλιος».

Τον Απρίλιο του 2019 τα χρέη της στις πιστώτριες τράπεζες Alpha Bank, Eurobank, Πειραιώς και PQH είχαν φτάσει τα 400 εκατ. ευρώ και οι τράπεζες κατήγγειλαν τη δανειακή σύμβαση και ετοιμάζονταν για κατασχέσεις, καθώς τους τελευταίους 15 μήνες η εταιρεία δεν είχε καταβάλει παρά ένα μικρό ποσό το καλοκαίρι του 2018, όταν πήρε από την ΕΤΑΔ την αποζημίωση μιας διαιτησίας.

Στις 14 Ιουνίου 2019, λίγες ημέρες πριν από τις εκλογές που κέρδισε η ΝΔ, αποπειράθηκε να το επαναλάβει ζητώντας δέσμευση των λογαριασμών της ΕΤΑΔ, για το πόσο των 44 εκατ. ευρώ, από άλλη διαιτησία, για το οποίο είχε κατατεθεί κατασχετήρια έκθεση.

Όμως η ΕΤΑΔ προσέφυγε κατά της έκθεσης και κέρδισε προσωρινή διαταγή αναστολής. «Η απόφαση της προσωρινής διαταγής είναι μια μεγάλη επιτυχία για την ΕΤΑΔ Α.Ε., η οποία προχωράει περαιτέρω, καθώς εξετάζει τώρα την προσφυγή της στην πολιτική και ποινική Δικαιοσύνη για την ενέργεια της Αττικός Ήλιος Α.Ε. και τη ζημιά που της προκλήθηκε» ανέφερε σε ανακοίνωσή της η ΕΤΑΔ.

Στα χέρια της κυβέρνησης Μητσοτάκη

Λίγες ημέρες μετά τις εκλογές, στις 24 Ιουλίου 2019, ο βουλευτής Ιωαννίνων της ΝΔ Σταύρος Καλογιάννης κατέθεσε το υπόμνημα της Ομοσπονδίας Εργαζομένων της ΕΤΑΔ και διά της κοινοβουλευτικής οδού ζήτησε από τον νέο υπουργό Οικονομικών, Χρήστο Σταϊκούρα, ενημέρωση για την υπόθεση, η οποία, όπως είπε, επηρεάζει τη βιωσιμότητα της Εταιρείας Ακινήτων του Δημοσίου.

Ο κ. Σταϊκούρας ζήτησε την απάντηση από τον διορισμένο από την εποχή Βαρουφάκη διευθύνοντα σύμβουλο της ΕΤΑΔ, κ. Γιώργο Τερζάκη, ο οποίος στις 30 Σεπτεμβρίου 2019 έγραψε ότι, σύμφωνα με λογιστές, ελεγκτικές εταιρείες και νομικούς στους οποίους απευθύνθηκε η ΕΤΑΔ, «οι αιτιάσεις της εταιρείας “Αττικός Ήλιος” ήταν από κάθε άποψη πλήρως αβάσιμες και οποιαδήποτε “αποζημίωση” στην τελευταία αυτή εταιρεία θα ήταν μη νόμιμη».

Στην ίδια απάντηση, μάλιστα, κατήγγειλε ότι η ΕΤΑΔ «υποχρεώθηκε να συμμετάσχει σε συζητήσεις με το παραπάνω περιεχόμενο υπό την επίβλεψη πλήρως αναρμοδίων υπουργών, όπως του τότε αναπληρωτή υπουργού Δικαιοσύνης, κ. Δημήτριου Παπαγγελόπουλου».

Το τελικό χτύπημα

Όμως στις 19 Σεπτεμβρίου 2019, λίγες ημέρες προτού ο κ. Τερζάκης δώσει τις ενυπόγραφες διαβεβαιώσεις προς τη Βουλή, είχε ήδη εκδοθεί η απόφαση για μία από τις οκτώ συνολικά προσφυγές της «Αττικός Ήλιος» κατά της ΕΤΑΔ, οι οποίες ακόμη εκκρεμούσαν στη διαιτησία.

Η πρώτη απόφαση επιδίκαζε το ποσό των 70 εκατ. ευρώ, αλλά όταν στις 17 Ιανουαρίου 2020, και αφού ο κ. Τερζάκης είχε παραδώσει στον κ. Στέφανο Βλαστό, εκδόθηκαν και οι τελευταίες εκκρεμείς αποφάσεις της διαιτησίας, το σύνολο των ποσών που επιδικάζονταν στην «Αττικός Ήλιος» ανερχόταν σε 626 εκατ. ευρώ.

Η «Αττικός Ήλιος» μπορεί πλέον να διαπραγματευτεί με τις πιστώτριες τράπεζες, καθώς έχει να εισπράξει ποσό πολύ μεγαλύτερο από αυτό που χρωστάει, όμως η ΕΤΑΔ αντιμετωπίζει πλέον μείζον πρόβλημα βιωσιμότητας, καθώς στο ταμείο της έχει περίπου 100 εκατ. ευρώ.

Κι έτσι, το όραμα της ισχυρής κρατικής εταιρείας ακινήτων, η οποία, όπως λέει η ΕΕΣΥΠ, θα είχε αύξηση «εσόδων και της κερδοφορίας με τη βέλτιστη εκμετάλλευση των ακινήτων», έχει μετατραπεί σε έναν οικονομικό εφιάλτη, απ’ όλους αυτούς που παρενέβησαν για να προστατέψουν το δημόσιο συμφέρον.

Προς το παρόν, η κυβέρνηση λέει ότι «εξετάζει όλες τις διαθέσιμες νομικές και άλλες εναλλακτικές με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον και τη νομιμότητα», αλλά οι νομικές προβλέψεις δεν είναι ευοίωνες.