Η χαμένη ανωνυμία των μαρτύρων της Novartis - Free Sunday
Η χαμένη ανωνυμία των μαρτύρων της Novartis

Η χαμένη ανωνυμία των μαρτύρων της Novartis

Σοβαρές ανακατατάξεις προκαλούν στην έρευνα που γίνεται στις ΗΠΑ για τη Novartis οι εξελίξεις στην ελληνική έρευνα για την υπόθεση, καθώς τίθεται σε αμφισβήτηση η αξιοπιστία των ίδιων των μαρτύρων.

Μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει καμία αντίδραση ή σχόλιο από την πλευρά της KKC, της αμερικανικής νομικής εταιρείας που εκπροσωπεί τους μάρτυρες που υπό καθεστώς προστασίας κατέθεσαν στις ΗΠΑ.

Πρόκειται για την εταιρεία η οποία στις 26 Νοεμβρίου είχε στείλει επιστολή προς τον πρόεδρο και τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, κ.κ. Τσαλαγανίδη και Πλιώτα, με την οποία απαιτούσε να απόσχουν από κάθε προσπάθεια να μάθουν τις ταυτότητες των Ελλήνων πολιτών που εθελοντικά παρείχαν πληροφορίες στις αμερικανικές αρχές και να αποσυρθεί το αίτημα να εκτεθεί η ταυτότητα των μαρτύρων.

Μάλιστα στην επιστολή της εταιρείας, την οποία υπογράφει ο εκ των ιδρυτών της Στίβεν Κον, με την ιδιότητα του δικηγόρου των ανώνυμων πληροφοριοδοτών, εκφράζεται μια σαφής απειλή νομικών κυρώσεων εναντίον όσων επιζητούν την αποκάλυψη της ταυτότητας των μαρτύρων.

Όμως ενώ η εταιρεία εμφανίζεται να απειλεί τις ελληνικές αρχές εάν συνεχίσουν, δεν εμφανίζεται να έχει στείλει αντίστοιχη επιστολή στο υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ, ζητώντας να μην υπάρξει ανταπόκριση στην επιστολή την οποία είχαν στείλει στο τέλος Οκτωβρίου οι δύο αντεισαγγελείς του Αρείου Πάγου οι οποίοι ερευνούν την υπόθεση, οι κ.κ. Ζαχαρής και Σοφουλάκης.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η επιστολή είχε σταλεί και στον γενικό γραμματέα της Ομάδας Κρατών κατά της Διαφθοράς, στο Συμβούλιο της Ευρώπης, Τζιανλούκα Εσπόζιτο, και είχε κοινοποιηθεί και στους αρχηγούς των κομμάτων.

Μέχρι στιγμής όμως δεν έχει προκύψει κάποια ανταπόκριση από το Συμβούλιο της Ευρώπης στο αίτημα της KKC, η οποία στην επιστολή της διευκρινίζει ότι εκπροσωπεί τους προστατευόμενους μάρτυρες στις ΗΠΑ, αλλά «όχι αυτούς τους ιδιώτες στην Ελλάδα ή σε οποιαδήποτε ελληνική διαδικασία».

Στην αφωνία επί του θέματος πρέπει να προστεθεί και ο δικηγόρος Παύλος Σαράκης, ο οποίος συνεργάζεται με την αμερικανική νομική εταιρεία.

Ο κ. Στίβεν Κον είχε έρθει προσωπικά στην Ελλάδα πριν από έναν χρόνο για να συμμετάσχει σε μια ημερίδα την οποία είχε διοργανώσει ο Ελληνικός Οργανισμός κατά της Διαφθοράς, στις 2 Φεβρουαρίου 2019, στην οποία είχε δώσει διάλεξη με θέμα «Η προστασία των πληροφοριοδοτών στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη».

 

Οι ταυτότητες των ανώνυμων μαρτύρων

Όμως η ίδια η κ. Τουλουπάκη σε έγγραφο που υπογράφει αναφέρει ότι εντόπισε τον έναν από τους προστατευόμενους μάρτυρες σε αμερικανικό έγγραφο, στο οποίο περιγραφόταν. Άρα η αφωνία των νομικών παραστατών των δύο μαρτύρων είναι δυσεξήγητη, διότι ενδεχόμενο αποκάλυψης του ονόματός του στην Ελλάδα τουλάχιστον θα τον καθιστούσε γνωστό και στις ΗΠΑ.

Τα ονόματα και των δύο προστατευόμενων μαρτύρων έχει πει και ο κ. Νίκος Μανιαδάκης, ο τρίτος προστατευόμενος μάρτυρας, ο οποίος έχασε την προστασία όταν έκανε λόγο για δύο υπαλλήλους της Novartis.

Το ότι ήταν υπάλληλοι της Novartis είχε επιβεβαιώσει και ο τότε αναπληρωτής υπουργός Υγείας, και νυν βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Παύλος Πολάκης, ο οποίος σε ομιλία που είχε κάνει είχε περιγράψει τους δύο προστατευόμενους μάρτυρες ως στελέχη της εταιρείας που πιάστηκαν να έχουν παρανομήσει.

 

Η εμμονή της Τουλουπάκη

Παρ’ όλα αυτά, η εισαγγελέας για την καταπολέμησης της διαφθοράς Ελένη Τουλουπάκη, η οποία έχει τη θεσμική αρμοδιότητα της αφαίρεσης της ανωνυμίας, αρνείται να προχωρήσει και εμμένει στην προστασία της χαμένης ανωνυμίας.

Ουσιαστικά, οι μόνοι οι οποίοι υπερασπίζονται τη διατήρηση της ανωνυμίας των πληροφοριοδοτών της Novartis έναντι πάντων είναι η κ. Τουλουπάκη, ο κ. Τσίπρας στο Facebook, οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ στην προκαταρκτική επιτροπή της Βουλής και οι εφημερίδες που βρίσκονται κοντά στον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ μάλλον αποφεύγει να ασχοληθεί με το θέμα η εφημερίδα της οποίας ο εκδότης έχει συμπεριληφθεί στους συνεργάτες του ερευνώμενου πρώην αναπληρωτή υπουργού Δικαιοσύνης.

Όμως ο καθηγητής Ποινικού Δικονομικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ Γρηγόρης Καλφέλης, όταν ρωτήθηκε από την F.S., εξέφρασε την άποψη ότι δεν υφίσταται ζήτημα προστασίας της ανωνυμίας των μαρτύρων, διότι δεν παρεσχέθη νόμιμα η προστασία, καθώς η συμφωνία του τότε αρμόδιου εισαγγελέα, του κ. Δημήτρη Παπαγεωργίου, είχε δοθεί μετά την παροχή της προστασίας, ενώ έπρεπε να δοθεί εκ των προτέρων, ως προϋπόθεση.

Δικαστικοί κύκλοι θεωρούν ότι η άποψη του κ. Καλφέλη σε ζητήματα δικονομίας είναι από τις πιο ισχυρές που υπάρχουν στην Ελλάδα και εκφράζουν την απορία γιατί δεν έχει γίνει δεκτή. Μάλιστα και ο ίδιος ο κ. Καλφέλης έχει εκφράσει την απορία γιατί η συγκεκριμένη άποψη έχει απολαύσει ελάχιστης δημοσιότητας.

Ο κ. Παπαγεωργίου μέχρι στιγμής δεν έχει σχολιάσει δημοσίως την εκ των υστέρων συναίνεσή του στην παροχή της προστασίας, ενώ ο κ. Άδωνις Γεωργιάδης, ο οποίος είναι εκ των προσώπων που είχαν κατηγορηθεί για τη Novartis και εξακολουθεί να αποτελεί στόχο του ΣΥΡΙΖΑ για το θέμα, ζήτησε ο Άρειος Πάγος να απαντήσει στο κατά πόσο ήταν σύννομη η παροχή προστασίας.

Ο κ. Γεωργιάδης επικαλείται γνώμες νομικών, σύμφωνα με τους οποίους, αν ο προστατευόμενος μάρτυρας στον οποίο αναφέρεται η κ. Τουλουπάκη είναι το στέλεχος της Novartis Φιλίστωρ Δεστεμπασίδης, δεν θα έπρεπε να έχει προστασία, διότι έχει καταγγελθεί από άλλον μάρτυρα, ο οποίος έχει καταθέσει ότι έπαιρνε παράνομα αμοιβές από το πρόγραμμα διαφημιστικής προβολής της εταιρείας.

Ουσιαστικά, δηλαδή, ισχύει ό,τι ίσχυσε και για τον πρώην προστατευόμενο μάρτυρα Νίκο Μανιαδάκη, από τον οποίο η κ. Τουλουπάκη αφαίρεσε την προστασία που είχε ως «Νίκος Αναστασίου» εξαιτίας του γεγονότος ότι καταγγέλθηκε από άλλον μάρτυρα για παράνομες πράξεις.

Πάντως, κάποιοι στην προκαταρκτική επιτροπή έχουν προτείνει να εξεταστούν κατ’ αντιπαράθεση οι δύο προστατευόμενοι μάρτυρες, Μάξιμος Σαράφης και Αικατερίνη Κελέση, με τους δύο υπαλλήλους της εταιρείας που ήδη έχουν καταθέσει στην Προκαταρκτική, τον κ. Δεστεμπασίδη και την κ. Μαρία Μαραγγέλη, γραμματέα του τότε επικεφαλής της εταιρείας κ. Κωνσταντίνου Φρουζή.

Ο κ. Φρουζής στη δική του κατάθεση στην επιτροπή της Βουλής είχε εκφράσει τη βεβαιότητα του ότι η κ. Μαραγγέλη και ο κ. Δεστεμπασίδης είναι οι προστατευόμενοι μάρτυρες.