Ο Τσίπρας σιωπούσε γιατί ήταν υπέρ της αποτροπής στον Έβρο
«Από τη στιγμή που το είπε ο αρχηγός, αυτή είναι η θέση» είπε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Κώστας Ζαχαριάδης όταν ρωτήθηκε λίγες ώρες μετά τη συνέντευξη του Αλέξη Τσίπρα στο Mega, όπου καθόρισε με προσωπική του τοποθέτηση την άποψη του κόμματος για την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στα σύνορα με την Τουρκία και η οποία ήταν ότι «καλώς έκλεισαν τα σύνορα, από τη στιγμή που υπάρχει απόπειρα μαζικής εισροής στη χώρα».
Για πολλούς μέσα στο στελεχιακό δυναμικό του ΣΥΡΙΖΑ η άποψη του αρχηγού προκάλεσε δυσαρέσκεια, διότι ανέτρεπε το «άγιο δισκοπότηρο» της πολιτικής του κόμματος, τη διαχείριση των προσφυγικών-μεταναστευτικών ροών κατά τη βούληση του μετακινούμενου.
Άλλωστε κατά τη διάρκεια της τριήμερης αφωνίας του κ. Τσίπρα για το θέμα οι περισσότερες απόψεις που είχαν ακουστεί ήταν μάλλον αντίθετες στην πολιτική που εφάρμοζε η κυβέρνηση κλείνοντας τα ελληνοτουρκικά σύνορα στον Έβρο.
Χαρακτηριστικότερη όλων ήταν η δήλωση του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του ΣΥΡΙΖΑ και στενού συνεργάτη του πρωθυπουργού, Δημήτρη Τζανακόπουλου, σύμφωνα με τον οποίο η πολιτική που εφαρμόζει η κυβέρνηση στο θέμα των προσφυγικών ροών τού θύμισε τον δαιμονοποιημένο από τον ΣΥΡΙΖΑ πρωθυπουργό της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, τον οποίον ο ΣΥΡΙΖΑ κατάγγειλε για τον φράχτη που είχε ανυψώσει στα σύνορα με τη Σερβία για να αποτρέψει τις εισροές προσφύγων.
«Η λογική ότι η Ελλάδα θα πρέπει να μετατραπεί στο προκεχωρημένο φυλάκιο της Ευρώπης που φαίνεται να υιοθετεί ο κ. Μητσοτάκης δεν συνάδει με τις αρχές που το διεθνές δίκαιο επιτάσσει να χειριζόμαστε αυτές τις καταστάσεις» είχε πει ο κ. Τζανακόπουλος, ο οποίος πρόσθεσε «εκτός αν ο κ. Μητσοτάκης σκοπεύει να μετατραπεί στον Όρμπαν της Νοτιοανατολικής Ευρώπης».
Παρόμοια θέση είχε πάρει και η Νεολαία του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία είχε ταχθεί κατά του κλεισίματος των συνόρων, σε μια τοποθέτηση που ο κ. Τσίπρας χαρακτήρισε δικαίωμα στην «ουτοπία», το οποίο απέδωσε στον νεανικό ενθουσιασμό.
Η στάση του κ. Τσίπρα στο θέμα των ροών στον Έβρο, δηλαδή η αρχική αφωνία του η οποία κατέληξε στην αποδοχή της κυβερνητικής θέσης να μείνουν κλειστά τα σύνορα, χαρακτηρίστηκε «άδειασμα» του κ. Τζανακόπουλου και άλλων παρόμοιων απόψεων στον ΣΥΡΙΖΑ.
Μάλιστα, συνδυάστηκε και με την πολιτική κυριαρχία την οποία έχει η κυβερνητική επιλογή για κλειστά σύνορα, η οποία, όπως κατέγραψε και η δημοσκόπηση της Pulse, απολαμβάνει την αποδοχή του 76% της κοινής γνώμης, καθώς την αντιμετωπίζει θετικά το 46% και σχεδόν θετικά το 30%.
Η σιωπή για τον φράχτη
Όμως η ερμηνεία αυτή, παρ’ ότι ταιριάζει στο προφίλ του κ. Τσίπρα και δικαιολογεί τον χαρακτηρισμό της «πολιτικής κωλοτούμπας», πιθανόν να αδικεί τον πρόεδρο της αξιωματικής αντιπολίτευσης και πρώην πρωθυπουργό, ο οποίος ενώ κατάγγειλε τον Όρμπαν ότι σηκώνει φράχτες, ποτέ μετά την ανάληψη της πρωθυπουργίας δεν έθεσε εν αμφιβόλω τον μήκους 11,5 χιλιομέτρων φράχτη που είχε κατασκευάσει στα χερσαία σύνορα με την Τουρκία η κυβέρνηση Σαμαρά.
«Πρέπει, δηλαδή, να διαχειριστούμε ένα θέμα χωρίς να ενδώσουμε στον βάρβαρο λαϊκισμό της βίας των φραχτών και των τειχών που υψώνονται σήμερα στην Ευρώπη και των παράνομων επαναπροωθήσεων στη θάλασσα» έλεγε στη Βουλή στις 11 Δεκεμβρίου 2015.
Όμως στους φράχτες αυτούς δεν συμπεριλαμβανόταν, από την ανάληψη της εξουσίας, ο φράχτης του Έβρου.
Λιγότερους από τρεις μήνες μετά την ανάληψη της εξουσίας, ο βουλευτής Έβρου του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Καΐσας είχε πει ότι ο «φράχτης του Έβρου» δεν βοήθησε αποτελεσματικά στην αποτροπή της λαθρομετανάστευσης, αλλά δεν γκρεμίζεται, και με αυτή τη θέση πήγε το κόμμα στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015, στις οποίες ο νομός Έβρου ήταν ένας από τους λίγους νομούς όπου ο ΣΥΡΙΖΑ ανέβασε τα ποσοστά του, από το 26,7% στο 31,9%.
Αμέσως μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015 ο έτερος βουλευτής του, ο Δημήτρης Ρίζος, είχε πει ότι «ο φράχτης στον Έβρο μπορεί να παραμείνει, για πολλούς και διάφορους λόγους», και η τρίτη βουλευτής, η οποία ήταν και η μόνη η οποία επανεξελέγη το 2019, η κ. Νατάσα Γκαρά, χρειάστηκε τον Οκτώβριο του 2015 να κάνει μια μακροσκελή ανακοίνωση στον προσωπικό της λογαριασμό στο Facebook για να διασκεδάσει τις εντυπώσεις από τη δήλωσή της ότι «στην παρούσα φάση ο φράχτης του Έβρου πρέπει να διατηρηθεί».
«Είμαι η Νατάσα Γκαρά, λοιπόν, που δεν είμαι υπέρ του φράχτη. Είμαι όμως εδώ για να υπερασπίζομαι μέχρι τέλους τα δικαιώματα των συνανθρώπων μου» ανέφερε η νεαρή βουλευτής, η οποία την προηγούμενη εβδομάδα συμμετείχε στη σύσκεψη υπό τον κ. Χρυσοχοΐδη στις Καστανιές, μετά την οποία έκανε μία ιδιαίτερα προσεκτική δήλωση, χωρίς καμία αναφορά σε παλαιότερες απόψεις της για την ανάγκη ενός ασφαλούς διαύλου μέσω του οποίου οι πρόσφυγες θα πήγαιναν σε όποια χώρα ήθελαν.
Πάντως, το 2019 ο ΣΥΡΙΖΑ στον Έβρο κατάφερε να διατηρήσει το ποσοστό του στο 27,5%, δηλαδή πάνω από το ποσοστό της «πρώτη φορά Αριστεράς» του Ιανουαρίου 2015.
Οι ενστάσεις της μειονότητας και ο φόβος του VMRO
Ο δεύτερος λόγος που ο κ. Τσίπρας δεν ήταν υπέρ των ροών από τον Έβρο ήταν η αντίθεση που είχε εκφράσει με σαφήνεια η μειονότητα στη Θράκη, η οποία αποτελεί συμπαγή εκλογική δύναμη του ΣΥΡΙΖΑ.
Τον Φεβρουάριο του 2016, κι ενώ ήταν σαφές ότι ο βαλκανικός διάδρομος θα τελείωνε οσονούπω, ο βουλευτής Ροδόπης του ΣΥΡΙΖΑ Μουσταφά Μουσταφά δήλωνε ότι είχε τη διαβεβαίωση του τότε υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής, Γιάννη Μουζάλα, ότι δεν θα γίνει καμία εγκατάσταση προσφύγων στην Θράκη «από τη στιγμή που δεν υπάρχουν ροές μεταναστών στον Έβρο».
«Δεν υπάρχει στον σχεδιασμό της κυβέρνησης κάτι τέτοιο και αυτό μας το διαβεβαίωσε και ο κ. Μουζάλας, ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής. Μπορεί να ήταν στα σχέδια της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ, αλλά εμείς έχουμε τη διαβεβαίωση ότι δεν θα γίνει εγκατάσταση προσφύγων σε ενοικιαζόμενα σπίτια στη Θράκη. Από τη στιγμή που δεν υπάρχουν ροές μεταναστών στον Έβρο, για ποιον λόγο να κάνουν τον γύρο της Ελλάδας για να έρθουν εδώ και να γίνουν αντικείμενο εκμετάλλευσης από πολλές πλευρές;» είχε πει ο κ. Μουσταφά.
Ο τρίτος λόγος που ο κ. Τσίπρας ήταν κατά των ροών από τον Έβρο ήταν η πίεση που θα ασκούνταν στα σύνορα της Ελλάδας με τη Βόρεια Μακεδονία. Ενδεχόμενο να ανοίξει τα σύνορα η υπηρεσιακή κυβέρνηση που οδηγεί τη χώρα στις εκλογές του Απριλίου δεν ήταν καθόλου πιθανό, όμως μια νέα Ειδομένη, που θα δημιουργούσε στα σύνορα η παρουσία χιλιάδων μεταναστών, κατά πάσα πιθανότητα θα ενίσχυε τις συντηρητικές δυνάμεις στην κοινωνία της γειτονικής χώρας και συγκεκριμένα το VMRO, το οποίο άλλωστε επί πρωθυπουργίας Γκρούεφσκι αποτέλεσε έναν από τους πιο σημαντικούς πολιτικούς συμμάχους του Βίκτορ Όρμπαν εκτός των χωρών-μελών της Ένωσης.
Ουσιαστικά ο Τσίπρας ήταν από την αρχή σύμφωνος με την κυβερνητική στάση στον Έβρο, απλώς δεν μίλησε πριν βεβαιωθεί ότι δεν είχε συμβεί κάτι στραβό στην εφαρμογή και, αν και δεν είναι γνωστό κατά πόσο ισχύει το ότι είχε κλείσει τα σύνορα χωρίς τυμπανοκρουσίες, αν είχε βρεθεί στην ίδια θέση θα το έκανε.
Παράλληλα, το περίφημο «άδειασμα Τζανακόπουλου» είναι πιο κοντά σε ενίσχυση της παρουσίας του πρώην υπουργού στην πορεία του ΣΥΡΙΖΑ προς το συνέδριο ως η αριστερή φωνή.
Άλλωστε, πριν από μόλις δύο μήνες ομιλητής στην πρώτη εκδήλωση της νεοσυσταθείσας Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ στην Αλεξανδρούπολη ήταν ο αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Δικαίου στο Λονδίνο Αντώνης Τζανακόπουλος, αδελφός του υπουργού.
