Η δύσκολη αντιπολίτευση την εποχή των κρίσεων

Ένα νέο πλαίσιο πολιτικής αντιπαράθεσης διαμορφώνουν στη χώρα οι έκτακτες καταστάσεις από τη μια της αντιμετώπισης του κορονοϊού και από την άλλη της απόπειρας εισβολής δεκάδων χιλιάδων μεταναστών στα σύνορα του Έβρου.

H κυβέρνηση έχει την πρωτοβουλία και την ευθύνη για τις αποφάσεις για τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν, με αποτέλεσμα ο ρόλος της αντιπολίτευσης να υποχωρεί.

Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι με την επίκληση του κορονοϊού, στις 12 Μαρτίου, ο ΣΥΡΙΖΑ ανακοίνωσε ότι προχωρά στην αναστολή όλων των προσυνεδριακών διαδικασιών και των δημόσιων εκδηλώσεων του κόμματος μέχρι το Πάσχα, σε μια απόφαση που πολλοί χαρακτήρισαν συμβολική, διότι, σε κάθε περίπτωση, δεν είχε παρατηρηθεί κοσμοσυρροή στις τελευταίες εκδηλώσεις.

Παρόμοια απόφαση είχε λάβει δύο ημέρες νωρίτερα το Κομμουνιστικό Κόμμα, το οποίο επίσης έδωσε ορίζοντα μέχρι το Πάσχα, ενώ το ΚΙΝΑΛ είχε αποφασίσει την αναβολή όλων των προσυνεδριακών εκδηλώσεων που θα άρχιζαν στις 3 Μαρτίου, συμπεριλαμβανομένης της συνδιάσκεψης του Σαββατοκύριακου.

Ο αντιπολιτευτικός λόγος

Η ανάπτυξη αντιπολιτευτικού λόγου γίνεται ακόμη πιο δύσκολη για τον ΣΥΡΙΖΑ, αφού ο πρόεδρος του κόμματος και στις δύο περιπτώσεις εμφανίστηκε σύμφωνος με τις κυβερνητικές κινήσεις, καθώς στο ζήτημα της κρίσης στα σύνορα είπε στο Mega ότι «από τη στιγμή που υπάρχει αυτή η μαζική απόπειρα εισροής στη χώρα, κάθε κυβέρνηση θα έκανε αυτό που έκανε η σημερινή», ενώ, σε ό,τι αφορά τον κορονοϊό, στη δήλωση της Τρίτης 10 Μαρτίου ζήτησε «να πάρουμε έγκαιρα κάθε δυνατό προληπτικό μέτρο και να αποφύγουμε τη ραγδαία εξάπλωση του ιού, που θα οδηγήσει σε γενικευμένη καραντίνα».

Υποχρεωτικά, μετά τις τοποθετήσεις του πρώην πρωθυπουργού υποχώρησε και η διάθεση για αντιπολίτευση στο σύνολο των στελεχών και των βουλευτών του κόμματος, με αποτέλεσμα να κυριαρχούν δηλώσεις «ενότητας και ομοψυχίας», με ελάχιστες εξαιρέσεις.

Τμήμα του ΣΥΡΙΖΑ έκρινε ότι αποτελεί «αχίλλειο πτέρνα» της πολιτικής της ΝΔ, στο μεν θέμα των συνόρων, η παρουσία πολιτικών από δεξιά και ακροδεξιά κόμματα της Ευρώπης στα νησιά και στον Έβρο, στο δε θέμα του κορονοϊού, η θέση της Εκκλησίας.

Στο πρώτο θέμα το βάρος σήκωσε κυρίως ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος, Δημήτρης Τζανακόπουλος, υπερασπιζόμενος την αριστερή συνείδηση του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και τον αδελφό του, ο οποίος διαδήλωσε έξω από την ελληνική πρεσβεία στο Λονδίνο με συνθήματα που συμπεριλάμβαναν την καταγγελία ότι και «οι Έλληνες είναι φονιάδες των λαών».

«Είμαι υπερήφανος και τη συνυπογράφω την παρουσία, αυτό που φώναζαν είναι ότι απέναντι στον Ερντογάν δεν μπορεί να υψωθεί μια Ευρώπη-φρούριο» είπε ο κ. Τζανακόπουλος, σε μια θέση που αποκλίνει από τη θέση που καθόρισε ο πρόεδρος του κόμματος.

Σε ό,τι αφορά την Εκκλησία, οι αναφορές του κόμματος με πολύ προσεκτικές διατυπώσεις απέφυγαν να είναι επικριτικές για την ίδια την Εκκλησία, αλλά απευθύνθηκαν στην κυβέρνηση.

«Συμφωνεί ο κ. Μητσοτάκης και η κυβέρνηση ότι ο κορονοϊός δεν μεταδίδεται με τη Θεία Κοινωνία;» ανέφερε η ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία όμως σε κανένα σημείο δεν ζητούσε να κλείσουν οι εκκλησίες ή να διακοπεί η θεία κοινωνία.

Η στάση του κόμματος ήταν περισσότερο μια προσπάθεια να καταδειχθεί ότι η ΝΔ είναι υποταγμένη στην οπισθοδρομική ηγεσία της Εκκλησίας και όχι να καταγγείλει ως οπισθοδρομική την ίδια την ηγεσία της Εκκλησίας, με την οποία είχε σχέσεις κάθε άλλο παρά κακές.

Στην Κουμουνδούρου, κύριο προνομιακό πεδίο στην πολιτική του κόμματος θεωρήθηκε το ζήτημα της δημόσιας υγείας, το οποίο ανέδειξε ο κ. Τσίπρας στη δήλωσή του στην οποία κάλεσε την κυβέρνηση «να πάρει άμεσα γενναία μέτρα για τη στήριξη του Εθνικού Συστήματος Υγείας, τόσο σε ανθρώπινο δυναμικό όσο και σε υλικοτεχνική υποδομή», ενώ στη συνέχεια ακολούθησαν οι περισσότεροι βουλευτές του κόμματος στις παρεμβάσεις τους στα μέσα ενημέρωσης.

Το δεύτερο προνομιακό πεδίο που εντόπισε ο ΣΥΡΙΖΑ και προτίθεται να αναδείξει είναι η ευθύνη της κυβέρνησης για τα φαινόμενα αισχροκέρδειας.

«Την ώρα που πληθαίνουν τα φαινόμενα αισχροκέρδειας στα αντισηπτικά και τις μάσκες, ο αρμόδιος υπουργός Ανάπτυξης κρίνει ότι δεν είναι σκόπιμο να παρέμβει» είπε ο εκπρόσωπος του κόμματος, Αλέξης Χαρίτσης.

Πάντως, η άποψη Πολάκη, σύμφωνα με την οποία «μακάρι για τη χώρα και τους ανθρώπους της να είχαμε εμείς το υγειονομικό τιμόνι σε αυτή την κρίση», δεν αποτέλεσε σε καμία περίπτωση κυρίαρχο πνεύμα στον ΣΥΡΙΖΑ, όπως ούτε οι ερμηνείες Πολάκη ότι «τον ιό μεταφέρουν χριστιανοί και πλούσιοι» ή Κούλογλου, σύμφωνα με τον οποίο «οι επιστήμονες εξήγησαν ότι η καταστροφή των παρθένων δασών του πλανήτη και η διαταραχή των οικοσυστημάτων που αυτή προκάλεσε μας έφερε σε επαφή με ιούς που υπήρχαν μεν, αλλά δεν προσέβαλλαν μέχρι τώρα ανθρώπους».

Αποτρεπτικές δημοσκοπήσεις

Σε κάθε περίπτωση, ο ΣΥΡΙΖΑ μπήκε στη διαχείριση της κρίσης του κορονοϊού με ένα σοβαρό μειονέκτημα από τη διαχείριση της κρίσης στα σύνορα, καθώς, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, οι κυβερνητικές πρωτοβουλίες στον Έβρο είχαν αποδοχή της τάξης του 90%, ποσοστό στο οποίο συμπεριλαμβανόταν και πολύ μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ, παρά τις μέχρι εκείνη την ώρα διαφορετικές φωνές από στελέχη του κόμματος.

Γι’ αυτό άλλωστε και στο διάγγελμά του ο κ. Μητσοτάκης παρέπεμψε στην επιτυχή απόκρουση της εισβολής στον Έβρο.

Αυτό το κλίμα είχε ως αποτέλεσμα να επικρατήσουν στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ λογικές επιβίωσης με χαμηλούς τόνους, καθώς διάχυτη ήταν η ανησυχία ότι η κυβέρνηση έχει τη δυνατότητα και την ευχέρεια να εκμεταλλευτεί την επιθυμία των πολιτών για αίσθημα ασφάλειας, το οποίο παρέχει η εξουσία και όχι η αντιπολίτευση.

Όταν υπάρχει κρίση, οι πολίτες προτιμούν να εμπιστεύονται αυτούς οι οποίοι τους διοικούν, σημείωνε πολιτικός αναλυτής, ο οποίος υπενθύμιζε ότι αυτός είναι και ο βασικός λόγος που πάντοτε ο εν ενεργεία πρωθυπουργός έχει καλύτερα ποσοστά αποδοχής από τον διεκδικητή της πρωθυπουργίας. Ο μόνος πρωθυπουργός που διαρκώς έχανε από τον αντίπαλό του ήταν ο Αλέξης Τσίπρας, επισήμανε, εκφράζοντας την άποψη ότι αν η σύγκρουση παρείχε πολιτικό αποτέλεσμα, θα την έκανε, αλλά τα μηνύματα από την κοινωνία ήταν αποτρεπτικά.