Οι πολιτικές ήττες ενισχύουν τον Τσίπρα εσωκομματικά

Ευθείες παραπομπές στις βαθιές εσωκομματικές συγκρούσεις της δεκαετίας του 2000 κάνουν πολλά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ μετά το εσωκομματικό τοπίο που δημιουργείται τον τελευταίο καιρό.

Κοινός παρονομαστής όλων των συγκρούσεων, στις οποίες συμμετείχε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, ήταν ότι σε όλες ξεκινούσε από αδύνατη θέση, αλλά κατάφερνε να κάνει την ανατροπή και να κερδίζει στο τέλος.

Η πρώτη εσωκομματική αμφισβήτηση που αντιμετώπισε ήταν το καλοκαίρι του 2009, αμέσως μετά την υποχώρηση στις ευρωεκλογές του Ιουνίου. Ήταν η πρώτη εκλογική μάχη του ΣΥΡΙΖΑ με επικεφαλής τον κ. Τσίπρα και ενώ η κυβέρνηση Καραμανλή φαινόταν να καταρρέει.

Ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε 4,7%, περίπου μισή μονάδα πάνω από τις ευρωεκλογές του 2004, στις οποίες είχε κατέβει με επικεφαλής τον Νίκο Κωνσταντόπουλο, αλλά μισή μονάδα κάτω σε σχέση με τις εθνικές εκλογές του 2007, όταν με επικεφαλής τον Αλέκο Αλαβάνο είχε πάρει 5,06%.

Τον Φεβρουάριο του 2008 ο Αλέκος Αλαβάνος είχε υποστηρίξει τον κ. Τσίπρα –μέχρι πρόσφατα γραμματέα της Νεολαίας και επιτυχημένο υποψήφιο δήμαρχο της Αθήνας το 2006– κόντρα στη δεξιά πτέρυγα του κόμματος και ο 34χρονος τότε νεαρός είχε κερδίσει την προεδρία στο 5ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, παίρνοντας 70,41% έναντι 28,67% του Φώτη Κουβέλη. Ο Αλαβάνος νόμιζε ότι θα ελέγχει το κόμμα από τα παρασκήνια.

Ενδεικτικό είναι ότι στις ευρωεκλογές του 2009 ο Δημήτρης Παπαδημούλης ήταν τρίτος στο ψηφοδέλτιο, καθώς το κόμμα αποφάσισε να παραχωρήσει τη δεύτερη θέση στην προερχόμενη εκ της ΚΟΕ Ελένη Σωτηρίου.

Ο κ. Τσίπρας είχε γίνει ο πρώτος αρχηγός κόμματος χωρίς να είναι βουλευτής και ο κ. Αλαβάνος διατήρησε τη θέση του προέδρου της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του κόμματος, αλλά το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών δεν δικαίωσε τις προσδοκίες του.

2009 Αλαβάνος

«Όταν το καράβι είναι σε φουρτούνα, το χειρότερο που έχει να κάνει ένας καπετάνιος είναι να αφήσει τη γέφυρα. Να αφήσει το πηδάλιο ακυβέρνητο. Τούτη την ώρα χρειάζεται ψυχραιμία, αίσθηση της συλλογικής ευθύνης, χρειάζεται να έχουμε στο μυαλό μας ότι κανείς δεν περισσεύει» δήλωσε ο κ. Τσίπρας, ενώ ο κ. Αλαβάνος διαχώρισε τη θέση του και στις επόμενες εκλογές, του Οκτωβρίου 2009, δεν ήταν καν υποψήφιος.

Η Ανανεωτική Πτέρυγα του κόμματος, η οποία είχε χάσει στο συνέδριο του 2008, περιορίστηκε στο να χαρακτηρίσει δικαίωμα του κ. Αλαβάνου να αποχωρήσει από το κόμμα, το οποίο στις εκλογές απέτυχε να διατηρήσει το ποσοστό των ευρωεκλογών και έπεσε στο 4,6%, εκλέγοντας 13 βουλευτές.

Όμως, παρά τις δύο ήττες, ο κ. Τσίπρας είχε ενισχύσει την προσωπική του θέση, καθώς είχε απαλλαγεί από τον άνθρωπο στον οποίο χρωστούσε την εκλογή του, ενώ συγχρόνως είχε αποδυναμώσει την πτέρυγα Κουβέλη, που ήταν μειοψηφία στην Κοινοβουλευτική Ομάδα. Όμως ο Κουβέλης νόμιζε ότι το κύρος του ήταν αρκετό για να ελέγχει το κόμμα χωρίς τη στήριξη Αλαβάνου στον νεαρό πρόεδρο.

2010 Κουβέλης

Οκτώ μήνες αργότερα, τον Ιούνιο του 2010, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος Φώτης Κουβέλης και άλλοι τρεις βουλευτές του ΣΥΝ εξέφρασαν τη διαφωνία τους με την πορεία του κόμματος, αρνήθηκαν να πάνε στο συνέδριο και αποχώρησαν ιδρύοντας τη Δημοκρατική Αριστερά. Ο διπολικός ΣΥΡΙΖΑ αριστερών Τσίπρα - ανανεωτικών Κουβέλη είχε καταρρεύσει, όμως η τρίτη συνεχόμενη ήττα του κ. Τσίπρα τού έδωσε τη δυνατότητα του πλήρους ελέγχου του κόμματος, καθώς ήταν πλέον χωρίς εσωκομματικό αντίπαλο και εσωκομματική αμφισβήτηση.

«Σεβόμαστε τις απόψεις των συντρόφων της Ανανεωτικής Πτέρυγας, τους καλούμε να μη βαθύνουν το ρήγμα που προέκυψε από τη στάση της μη συμμετοχής τους στη νέα ΚΠΕ και να παραμείνουν στα όργανα και τις πολιτικές κινήσεις του κόμματος» σχολίασε εκ μέρους του επίσημου κόμματος ο τότε εκπρόσωπος Τύπου, Πάνος Σκουρλέτης.

2015 Λαφαζάνης, 2020 Σκουρλέτης

Δέκα χρόνια αργότερα, ο κ. Σκουρλέτης βρίσκεται σε περίπου παρόμοια θέση με τον κ. Φώτη Κουβέλη. Το εκλογικό αποτέλεσμα του Ιουνίου 2019 αποτέλεσε πλήγμα για τον πρόεδρο του κόμματος, ο οποίος έχει τρωθεί ακόμη περισσότερο από τις δημοσκοπήσεις, όμως στο εσωτερικό του κόμματος ο γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής είναι αποδυναμωμένος.

Ενδεικτική ήταν η υπόθεση της ερώτησης για τη χρηματοδότηση της εφημερίδας «Documento», για την οποία ο κ. Σκουρλέτης εξέφρασε τη διαφωνία του, αλλά, όπως παραδέχτηκε δημόσια, δεν την έλαβαν καν υπόψη.

Μαζί με τον κ. Σκουρλέτη αποστασιοποιήθηκαν από την υποστήριξη του «Documento» οι περισσότεροι εκ των βαρόνων του κόμματος, ανάμεσα στους οποίους ο πρώην πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης, ο τομεάρχης Οικονομίας Ευκλείδης Τσακαλώτος, η σύντροφος του πρώην γραμματέα Πέτυ Πέρκα, όμως την ερώτηση υπέγραψαν οι 77 από τους 86 βουλευτές του κόμματος.

Το πρόβλημα των βαρόνων είναι ότι κανένας από αυτούς δεν ενδιαφέρεται για τον πρώτο ρόλο του κόμματος και ο στόχος τους είναι ο έλεγχος του κόμματος από τα παρασκήνια, όπως το είχε νομίσει και ο Αλαβάνος και ο Κουβέλης, αλλά και ο Λαφαζάνης το 2015, ο οποίος νόμιζε ότι ελέγχει το κόμμα από τα παρασκήνια, μέχρι τη στιγμή που ο Τσίπρας συγκρούστηκε μαζί του και τον οδήγησε εκτός Βουλής, όταν, πέραν πάσης προσδοκίας του κ. Λαφαζάνη, ο ΣΥΡΙΖΑ αποδέχτηκε την πολιτική ήττα που υπέστη ο Τσίπρας υπογράφοντας το μνημόνιο.

Μπορεί ο Βούτσης και ο Σκουρλέτης να θεωρούν ότι είναι ισότιμοι με τον κ. Τσίπρα, ο οποίος είναι απλώς πρώτος μεταξύ ίσων, αλλά η συντριπτική πλειοψηφία των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ έχει γνωρίσει τον κ. Τσίπρα ως αρχηγό της αντιπολίτευσης ή ως πρωθυπουργό.

Η ερώτηση για το «Documento» δείχνει στους εσωκομματικούς αντιπάλους του πρώην πρωθυπουργού ότι η Κοινοβουλευτική Ομάδα δεν είναι το πεδίο στο οποίο θα μπορούσαν να κερδίσουν τη σύγκρουση.

Απολύτως φιλικό στον κ. Τσίπρα είναι το τοπίο στην Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία, όπου τα πρώην στελέχη του ΠΑΣΟΚ έχουν επενδύσει το πολιτικό τους μέλλον στην επιστροφή του κ. Τσίπρα στην εξουσία.

Λίγες περισσότερες πιθανότητες δίνουν οι συσχετισμοί στους βαρόνους του κόμματος στην Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά, όπως επισημαίνουν στελέχη που γνωρίζουν τον χώρο, η διεμβόλιση από τον κ. Σκουρλέτη είναι μικρότερου βεληνεκούς από αυτήν του κ. Λαφαζάνη το 2015.

Η δε θεωρητικοποίηση του ζητήματος θα θέσει ένα ερώτημα στο οποίο κανείς εξ όσων θέλουν το χαλινάρι στον Τσίπρα δεν μπορεί ή θέλει να απαντήσει: Κι αν όχι ο Αλέξης, ποιος μπορεί να μας οδηγήσει στην εξουσία;

Κι αφού μόνο αυτός ενδέχεται να μπορεί, γιατί πρέπει να είναι υπό τον έλεγχο αυτών που είναι βέβαιο ότι δεν μπορούν;