Ολυμπιακός άθλος η ομαλότητα στην «Ελλάδα 2021»

Δημοσιότητα δυσανάλογη με το έργο που μέχρι στιγμής έχει παρουσιάσει –και για λόγους άσχετους με αυτό– κερδίζει τον τελευταίο καιρό η Επιτροπή «Ελλάδα 2021», το όργανο που έχει συσταθεί με απόφαση του πρωθυπουργού για να οργανώσει τις εκδηλώσεις για τα 200 χρόνια της ελληνικής ανεξαρτησίας το 2021.

Σύμφωνα με τον επίσημο ιστότοπό της, «σκοπός της Επιτροπής είναι να οργανώσει ένα συνολικό πρόγραμμα δράσεων και εκδηλώσεων, με στόχο να επανασυστήσουμε την Ελλάδα, από την αρχή της σύγχρονης ιστορίας της μέχρι και σήμερα, στην πορεία αυτών των 200 χρόνων».

Προς το παρόν, για την αρχή της «σύγχρονης ιστορίας» της Ελλάδας δεν έχουν γίνει πολλά, αλλά στο τέλος αυτής της «σύγχρονης ιστορίας», στον ιστότοπο της Επιτροπής, ο Κυριάκος Μητσοτάκης εμφανίζεται ως πρωθυπουργός να αναθέτει στην κ. Γιάννα Αγγελόπουλου τα καθήκοντα της επικεφαλής της Επιτροπής στις 31 Ιανουαρίου 2019.

Μόνο που εκείνη την ημέρα και για τους επόμενους πέντε μήνες και μία εβδομάδα πρωθυπουργός ήταν ο Αλέξης Τσίπρας.

Η Επιτροπή είναι ένα σχήμα 49 ανθρώπων σε τρία διαφορετικά όργανα: την πρόεδρο, το Εκτελεστικό Συμβούλιο και την Ολομέλεια.

Σύμφωνα με το προεδρικό διάταγμα 96, που υπογράφει μόνο ο πρωθυπουργός, το κύριο όργανο είναι το Εκτελεστικό Συμβούλιο, το οποίο «είναι το όργανο διοίκησης και διαχείρισης της περιουσίας της Επιτροπής, συντάσσει τον προϋπολογισμό, τις τυχόν αναθεωρήσεις του και τον απολογισμό, μπορεί να καταρτίζει οργανόγραμμα και αποφασίζει για κάθε άλλο θέμα που αφορά τη λειτουργία της Επιτροπής».

Το Εκτελεστικό Συμβούλιο είναι επταμελές και σε αυτό συμμετέχουν η πρόεδρος, τρεις γενικοί γραμματείς υπουργείων, ο γενικός γραμματέας της Βουλής και δύο μέλη που «διορίζονται από τον πρόεδρό της και ανακαλούνται ελευθέρως με τον ίδιο τρόπο».

Συγκεκριμένα, στο Εκτελεστικό Συμβούλιο συμμετέχουν οι γενικοί γραμματείς: της Βουλής, Γιώργος Μυλωνάκης, Εξωστρέφειας του υπουργείου Εξωτερικών, Γρηγόρης Δημητριάδης, Σύγχρονου Πολιτισμού του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, Νικόλας Γιατρομανωλάκης, και Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Απλούστευσης Διαδικασιών του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Λεωνίδας Χριστόπουλος.

Τα δύο μέλη που διόρισε η πρόεδρος είναι ο εκπαιδευτικός Κωνσταντίνος Κοντογιάννης και ο οικονομικός διευθυντής Ιδιωτικού Ομίλου Επιχειρήσεων Θεόδωρος Παπαπετρόπουλος.

Στην πρωθυπουργική απόφαση δεν προβλέπονται συγκεκριμένα καθήκοντα για τον πρόεδρο, αλλά ούτε του αναγνωρίζεται ευρεία διαχειριστική ευχέρεια, καθώς ασκεί καθήκοντα που του ανατίθενται και όπως αναφέρεται: «ο Πρόεδρος συγκαλεί την Ολομέλεια και το Εκτελεστικό Συμβούλιο της Επιτροπής, διευθύνει τις εργασίες τους, εκπροσωπεί την Επιτροπή στην Ελλάδα και το εξωτερικό, αναλαμβάνει κάθε αναγκαία και πρόσφορη πρωτοβουλία για την επίτευξη των σκοπών της Επιτροπής, εκπροσωπεί δικαστικά και εξώδικα την Επιτροπή και ασκεί κάθε άλλη αρμοδιότητα που του ανατίθεται με αποφάσεις των συλλογικών της οργάνων».

Η κ. Αγγελοπούλου είναι το μόνο μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου το οποίο συμμετέχει στην Ολομέλεια, που σήμερα αποτελείται από 42 μέλη – διαπρεπείς Έλληνες που ζουν στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, αλλά και ξένους επιστήμονες που έχουν εκδηλώσει την αγάπη τους για την Ελλάδα.

Σύμφωνα με την πρωθυπουργική απόφαση, η Ολομέλεια, η οποία μπορεί να έχει έως 45 μέλη, είναι αρμόδια για τον γενικό σχεδιασμό και τη χάραξη της πολιτικής της Επιτροπής, για την έγκριση Κανονισμού Λειτουργίας της, εφόσον απαιτηθεί, και για την εισήγηση προς το Εκτελεστικό Συμβούλιο επιμέρους προτάσεων και δράσεων για την επίτευξη των σκοπών της.

Το έργο της Επιτροπής υποστηρίζει ως εκτελεστικός γενικός συντονιστής, αλλά χωρίς αμοιβή, ένας παραδοσιακός συνεργάτης της κ. Αγγελοπούλου, ο κ. Μάρτον Σίμιτσεκ, ενώ γενικός διευθυντής λειτουργίας της Επιτροπής «Ελλάδα 2021» είναι ο κ. Θανάσης Κανταρτζής.

Μέχρι στιγμής η δραστηριότητα της Επιτροπής δεν είναι μεγάλη. Επίσημη πληροφόρηση για τις συνεδριάσεις του Εκτελεστικού Συμβουλίου δεν υπάρχει, ενώ, όπως έλεγε μέλος της Ολομέλειας που ρωτήθηκε σχετικά, «λόγω κορονοϊού δεν προλάβαμε να κάνουμε πολλά πράγματα».

Για την ακρίβεια, μετά την πανηγυρική έναρξη, στις 7 Νοεμβρίου, στην οποία η κ. Αγγελοπούλου δήλωσε ότι «καλούμαστε να αναμετρηθούμε με τον ίδιο μας τον εαυτό», η Ολομέλεια συνεδρίασε δύο φορές. Μία στις 18 Δεκεμβρίου και μία στις 26 Φεβρουαρίου 2020 στο Μουσείο Μπενάκη, όπου συμμετείχαν και τα τελευταία 12 από τα 42 μέλη που είχαν διοριστεί λίγο νωρίτερα μέσα στον Φεβρουάριο.

Στη δεύτερη συνεδρίαση η πρόεδρος δεσμεύτηκε να γίνει μία έκτακτη συνεδρίαση της Ολομέλειας προκειμένου να επιταχυνθεί η διαδικασία κατάθεσης και αξιολόγησης των προτάσεων, αλλά μετά ήρθε ο κορονοϊός και το μόνο που πρόλαβε η Επιτροπή ήταν να υπογράψει μια χορηγική συμφωνία με τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, στις 5 Μαρτίου 2020, και με την Κεντρική Ένωση Δήμων, ο πρόεδρος της οποίας, Δημήτρης Παπαστεργίου, είναι μέλος της Ολομέλειας, στις 10 Μαρτίου 2020.

Η έλλειψη –λόγω κορονοϊού– δυνατοτήτων για την παραγωγή έργου μετέτρεψε τον επίσημο ιστότοπο της Επιτροπής σε χώρο προβολής των απόψεων που μέλη της εκφράζουν με το προσωπικό κύρος που διαθέτουν σε μέσα ενημέρωσης για θέματα ευρύτερου ακροατηρίου ή προσωπικών ενδιαφερόντων.

Από τις απόψεις, όμως, προκύπτει ότι τα μέλη της Επιτροπής έχουν αποκλίνουσες απόψεις σε ό,τι αφορά τον στόχο του 2021 και έχουν υπερτιμήσει τον ρόλο της Ολομέλειας.

O καθηγητής Σύγχρονης Ελληνικής και Βυζαντινής Ιστορίας, Γλώσσας και Λογοτεχνίας, Ρόντρικ Μπίτον, θεωρεί τους εορτασμούς την ιδανική στιγμή για να επανεκτιμήσει η Ελλάδα το σύνολο της σύγχρονης ιστορίας της. «Βγαίνοντας από τα δεινά της κρίσης, θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι η ιδανική στιγμή για να επανεκτιμήσετε όχι απλώς τα τελευταία δέκα χρόνια αλλά και τα 200!» δήλωσε στις 26/12/2019 στο lifo.gr, όταν ρωτήθηκε αν οι Έλληνες είναι έτοιμοι να ακούσουν ένα λιγότερο ηρωικό αφήγημα από το επίσημο που διδαχτήκαμε για το ’21.

Ο Αριστείδης Χατζής, καθηγητής Φιλοσοφίας Δικαίου & Θεωρίας Θεσμών στο ΕΚΠΑ και διευθυντής Ερευνών στο Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών (ΚΕΦίΜ), έγραψε στο protagon.gr ότι για την Επιτροπή «πρώτος στόχος μας πρέπει να είναι να φέρουμε πίσω στην Ελλάδα τους εκατοντάδες χιλιάδες που την εγκατέλειψαν», ενώ ο προερχόμενος από την κεντροαριστερά Γιάννης Βούλγαρης έγραψε στα «Νέα» ότι μέσα από τη δουλειά της Επιτροπής «η συλλογική συνείδηση για την εθνική πορεία των 200 χρόνων θα εμπλουτιστεί με πιο σύγχρονες γνώσεις (όχι μόνο της Ιστορίας), θα επικοινωνήσει με πιο υψηλά αισθητικά πρότυπα από τα συνήθη, θα προβληματιστεί με συστηματικότερο τρόπο για τις προοπτικές της χώρας».

Η διάθεση του ιστοτόπου της Επιτροπής για την καταγραφή των θέσεων των μελών της οδήγησε σε δύο εντάσεις. Η πρώτη ήταν ο χαρακτηρισμός «δικτάτορας» που επιφύλαξε για τον Ιωάννη Καποδίστρια ο κ. Χατζής σε άρθρο του στις 5 Μαΐου.

Η Επιτροπή παρενέβη δίνοντας ένα πλαίσιο που μάλλον απείχε από τις αρχικές σκέψεις, καθώς χαρακτήρισε «χρέος όλων μας και συγκεκριμένα της Επιτροπής “Ελλάδα 2021” να αναδειχθούν όλες οι απόψεις, όλες οι κριτικές, για τις δράσεις και τις αποφάσεις εκείνης της εποχής, γιατί, όπως έλεγε και ο Διονύσιος Σολωμός, “Εθνικό είναι το Αληθές”», ενώ η ίδια η κ. Αγγελοπούλου υπενθύμισε σε ανάρτησή της στον προσωπικό της λογαριασμό στο Twitter ότι ο Καποδίστριας είχε χαρακτηρίσει το Σύνταγμα «ξυράφιον, εις ου την χρήσιν δεν εγυμνάσθησαν έτι αι χείρες των Ελλήνων».

Προχωρώντας μάλιστα παραπέρα, πρόσθεσε: «Σκεφτείτε πού είμαστε σήμερα! Πλέον το Σύνταγμα αποτελεί την ασπίδα όλων μας. Μας διασφαλίζει ότι τα μέτρα για την αποκατάσταση της καθημερινότητας, μετά τον αποκλεισμό λόγω της Covid-19, θα είναι προσωρινά και θα έχουν μόνο την ένταση που απαιτείται».

Λίγες ημέρες αργότερα, ο επόμενος θόρυβος αφορούσε άλλη ανάρτηση, επίσης του κ. Χατζή, αναφορικά με την αθυροστομία του Καραϊσκάκη, την οποία όμως η Επιτροπή απέσυρε και αποδοκίμασε, κάνοντας μάλιστα γνωστό ότι βρίσκεται σε εξέλιξη έρευνα για να διαπιστωθεί πώς αναρτήθηκε.

Στις 25 Μαΐου, σύμφωνα με δημοσίευμα της «Εστίας», υπέβαλε την παραίτησή της από την Επιτροπή η Μαρία Ευθυμίου, καθηγήτρια του ΕΚΠΑ, επειδή, σύμφωνα με τις πληροφορίες της εφημερίδας, διαπίστωσε «τάση ουδετεροπατρίας» στον εορτασμό. «Δεν νοείται να εορτάζεται η γέννηση ενός έθνους χωρίς να υπάρχει η σημαία στο επίσημο έμβλημά του» και ο αποχρωματισμός της Ελληνικής Ιστορίας που επέλεξε η Επιτροπή, φέρεται να δηλώνει η κ. Ευθυμίου, η οποία στο μόνο άρθρο της που δημοσιεύεται στον ιστότοπο της Επιτροπής, στις 19 Μαρτίου 2020, αναφέρει: «Μέσα από την πρόκληση του κορονοϊού η ελληνική κοινωνία μοιάζει να βρήκε το πρόσωπο που 200 χρόνια τώρα επεδίωκε να διαμορφώσει. Να πιστέψει στις αξίες της και στα προτάγματά της. Να περάσει από το “εγώ” στο “εμείς”».

Ωστόσο, αν ισχύει η παραίτηση και η κ. Ευθυμίου πέρασε από το «εμείς» στο «εγώ», η λειτουργία της Επιτροπής δεν επηρεάζεται, καθώς, όπως αναφέρει η πρωθυπουργική απόφαση, «σε περίπτωση παραίτησης, μονίμου κωλύματος ή απώλειας της ιδιότητας μέλους, η Ολομέλεια συγκροτείται νομίμως και χωρίς την αντικατάσταση του μέλους αυτού».

Πάντως, οι κενές θέσεις στην Ολομέλεια θα είναι τέσσερις και τα social media της Επιτροπής προς το παρόν θυμίζουν τις γνωστές στήλες «Σαν σήμερα», ενώ ο κεντρικός επαναπροσανατολισμός ίσως να μην απέχει πολύ. Άλλωστε οι Ολυμπιακοί ενδιέφεραν όλο τον κόσμο, ενώ το 2021 απλώς όλη την Ελλάδα.