Η κυβερνητική στρατηγική για τη διαχείριση των προσφύγων αποδίδει

Ήταν μόνο λίγες ώρες μετά την απόφαση Ερντογάν να ανακαλέσει τις έρευνες στις «αμφιλεγόμενες» θαλάσσιες περιοχές νότια του Καστελόριζου που η μη κυβερνητική οργάνωση Aegean Boat Report (ABR) εξέδωσε την τακτική εβδομαδιαία αναφορά της για τις αφίξεις προσφύγων και μεταναστών από τα τουρκικά παράλια στα ελληνικά νησιά.

Ήταν η αναφορά για την 30ή εβδομάδα του χρόνου, από τις 20 έως τις 26 Ιουλίου, την οποία η οργάνωση προανήγγειλε στο εισαγωγικό της σημείωμα γράφοντας: «Η πληροφόρηση σε αυτή την αναφορά θα είναι περιορισμένη, καθώς δεν υπάρχουν ή υπάρχουν ελάχιστες αφίξεις στα ελληνικά νησιά».

Όπως λένε οι ίδιοι, η ABR είναι μία ανεξάρτητη νορβηγική μη κυβερνητική οργάνωση για τα μέσα ενημέρωσης που λειτουργεί σε εθελοντική βάση και είναι αποφασισμένη να παρέχει ουδέτερη, λεπτομερή και σωστή πληροφόρηση για τις βάρκες και τις αφίξεις στο Αιγαίο.

Στον ιστότοπό της η οργάνωση υποστηρίζει ότι αποδείχθηκε η πιο λεπτομερής πηγή πληροφοριών, που χρησιμοποιούσαν εθελοντές και δημοσιογράφοι σε αναζήτηση μιας καλύτερης κατανόησης της προσφυγικής κρίσης.

«Για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε τη ζωτική μας εργασία, η ABR χρειάζεται τη βοήθειά σου. Χρηματοδοτούμαστε 100% από ιδιωτικές δωρεές και γι’ αυτό είμαστε πλήρως ανεξάρτητοι. Σας παρακαλούμε, βοηθήστε μας να συνεχίσουμε τη δουλειά μας» ανέφερε η οργάνωση στη σελίδα με τις δωρεές.

Όμως πλέον αυτό είναι το πρόβλημα. Δεν υπάρχει δουλειά για να συνεχιστεί.

Σύμφωνα με την αναφορά της ABR για την 30ή εβδομάδα του χρόνου:

• Από την Τουρκία ξεκίνησαν 13 βάρκες, από τις οποίες έφτασαν στην Ελλάδα οι δύο, μία στη Λέσβο με 28 επιβάτες και μία στη Σάμο με 8, και οι υπόλοιπες αναχαιτίστηκαν από την τουρκική ακτοφυλακή.
• Στις βάρκες επέβαιναν συνολικά 390 άτομα, δηλαδή μέσος όρος 30, και έφτασαν στην Ελλάδα 36, το 15,4%, δηλαδή αναχαιτίστηκαν όλες οι μεγάλες βάρκες.
• Συνολικά από τις αρχές του 2020 έχουν φτάσει στην Ελλάδα 235 βάρκες με 8.295 επιβάτες, δηλαδή το 31,1% όσων απέπλευσαν από την Τουρκία. Το 68,9% που αναχαιτίστηκε από την τουρκική ακτοφυλακή μετέφερε 17.604 άτομα.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η ενίσχυση από την τουρκική ακτοφυλακή των αναχαιτίσεων απόπλου σκαφών με πρόσφυγες προς την Ελλάδα συνδυάζεται και με την αποτυχημένη απόπειρα εισβολής στον Έβρο από μετανάστες και πρόσφυγες που διαμένουν στην γείτονα, τους οποίους είχαν προτρέψει να αναζητήσουν δίοδο προς την Ευρώπη μέσω Ελλάδας τόσο ο Πρόεδρος Ερντογάν όσο και πολλά στελέχη της κυβέρνησής του.

Αποσυμφόρηση στα νησιά

Όμως το πιο ενδιαφέρον από τα στοιχεία που έχει συλλέξει η ABR είναι ότι στις 31 Δεκεμβρίου 2019 στα νησιά ήταν 42.191 πρόσφυγες και μετανάστες και έξι μήνες αργότερα, παρά τις 8.295 νέες αφίξεις, ο συνολικός προσφυγικός πληθυσμός στα νησιά ήταν 30.336.

Δηλαδή μέσα σε επτά μήνες ο πληθυσμός στα νησιά μειώθηκε κατά 20.150 άτομα, δηλαδή δύο στους πέντε πρόσφυγες και μετανάστες από τα νησιά, το 40%, μετακινήθηκαν στην ενδοχώρα.

Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος την Πέμπτη 30 Ιουλίου 2020 επισκέφτηκε την Κω, δεν έκανε στις δηλώσεις του αναφορά στο θέμα των προσφύγων. Και ήταν λογικό, τη στιγμή που η τελευταία βάρκα έφτασε τον Μάρτιο και οι φιλοξενούμενοι στο νησί, από 4.359 στο τέλος Ιανουαρίου, είχαν πέσει στους 2.426 στο τέλος Ιουλίου 2020.

Άλλωστε και η ερώτηση που έκαναν 36 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ αφορούσε «τις αδυναμίες και τα προβλήματα του νέου προγράμματος φιλοξενίας αιτούντων άσυλο ESTIA II» και απείχε πολύ από το σύνηθες καταγγελτικό ύφος του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης στη διαχείριση των προσφύγων από την κυβέρνηση της Δεξιάς και δεν είχε καμία αναφορά σε ακροδεξιά στοιχεία και ρατσιστικές εμπλοκές.

«Πρέπει να σημειωθεί ότι σε διάστημα 30 ημερών οι πρόσφυγες πρέπει να απομακρυνθούν από τον χώρο που ζουν, αλλιώς τα έξοδα θα βαραίνουν τον όποιο φορέα διαχείρισης. Αυτό οδηγεί τους δήμους σε πλήρη αδυναμία, καθώς θα γίνονται καταλογισμοί μετά από έλεγχο ορκωτών λογιστών» ανέφεραν στην ερώτηση οι «36».

Ερμηνείες και αποτελέσματα

Η εξέλιξη δείχνει ότι η στρατηγική που χάραξε η κυβέρνηση με στόχο τη μείωση των μεταναστευτικών ροών από τα τουρκικά παράλια, προς το παρόν τουλάχιστον, αποδίδει, γιατί έχει αποθαρρύνει τους ίδιους τους μετανάστες, οι οποίοι πληροφορούνται ότι η στάση των ελληνικών αρχών έχει αλλάξει και δεν είναι εύκολη η μετάβαση στην Ευρώπη, την οποία επαγγέλλονται οι διακινητές. Ξένες ΜΚΟ αλλά και στελέχη από τον χώρο της ελληνικής Αριστεράς αποδίδουν την αποθάρρυνση στο ότι στην Τουρκία, στους κύκλους των ενδιαφερομένων, έχουν κυκλοφορήσει πολλές φήμες και καταγγελίες για κακομεταχείριση από τις ελληνικές αρχές όσων καταφέρνουν να φτάσουν στην Ελλάδα. Στην αποθάρρυνση συνετέλεσαν και οι φήμες ότι οι ελληνικές αρχές κάνουν επαναπροωθήσεις σε βάρκες, το οποίο όμως δεν προκύπτει από τα στοιχεία του ABR, καθώς παρόμοια περιστατικά θρυλούνται, αλλά δεν έχουν καταγραφεί επισήμως. Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και η φήμη καθιστά την απόπειρα περάσματος ελάχιστα δελεαστική, κυρίως για τις οικογένειες που θέλουν να φτάσουν στην Ευρώπη αλλά ανησυχούν για το πώς τα παιδιά τους θα βιώσουν μια τέτοια κατάσταση.

Την ίδια στιγμή οι κινητοποιήσεις προσφύγων σε πλατείες της Αθήνας αντιμετωπίστηκαν στην έναρξή τους και δεν αποδείχθηκαν ιδιαίτερα αποτελεσματικές στην προσπάθεια ακτιβιστών της Αριστεράς να εκθέσουν το ανάλγητο πρόσωπο της κυβέρνησης.

Παράλληλα, η μείωση των ροών διευκόλυνε την αποσυμφόρηση των δομών στα νησιά, γεγονός που ικανοποίησε και τους κατοίκους των νησιών, που για πρώτη φορά από το 2015 βλέπουν τους φιλοξενούμενους να μειώνονται και όχι να αυξάνονται.