Η διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ (2015-2019): Μία κριτική αποτίμηση - Free Sunday
Η διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ (2015-2019): Μία κριτική αποτίμηση

Η διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ (2015-2019): Μία κριτική αποτίμηση

Μία κριτική αποτίμηση της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ σε έναν συλλογικό τόμο από τις εκδόσεις Σιδέρη σε επιστημονική επιμέλεια των καθηγητών Συγκριτικής Κοινωνιολογίας του Πολιτισμού του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου του Αιγαίου Μανούσου Μαραγκουδάκη και Εφαρμοσμένης Στατιστικής Θόδωρου Χατζηπαντελή, ο οποίος είναι διευθυντής του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Πολιτικής Έρευνας της Σχολής Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ.

Η διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ (2015-2019) δεν αποτελεί μια συνηθισμένη αλλαγή κυβέρνησης στα πλαίσια της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας. Αντίθετα, είναι ένα έκτακτο γεγονός, καθώς αποτελεί μια ρήξη με την κανονικότητα της μέχρι τότε εναλλαγής των κυβερνητικών κομμάτων του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ με την εγκαθίδρυση της αυτοαποκαλούμενης «αντισυστημικής», ριζοσπαστικής Αριστεράς αλλά και του υπερσυντηρητικού κόμματος των ΑΝΕΛ στα θεσμικά και συμβολικά κέντρα εξουσίας της χώρας.

Τα ερωτήματα που θέτει ο συλλογικός τόμος είναι τα εξής: Είναι αρκετή μια προγραμματική θέση που μοιράζονται τα δύο αυτά κόμματα έναντι ενός μείζονος θέματος, όπως τα «μνημόνια», να καταστήσει μια κυβερνητική συμμαχία «δεξιάς» και «αριστεράς» λειτουργική ή οι ουσιώδεις διαφορές πολιτικού προσανατολισμού καθιστούν αυτή τη συμμαχία προβληματική, περιορίζοντας τη συνολικά ορθολογική χάραξη πολιτικής; Με άλλα λόγια, αποτέλεσε η διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ προσπάθεια χάραξης και υλοποίησης θεσμικών ορθολογικών πολιτικών ή απλώς μια προσπάθεια νομής των κρατικών διαθεσίμων με τον μανδύα «αντισυστημικών», «ριζοσπαστικών» πολιτικών;

Ο τόμος επιχειρεί να δώσει απαντήσεις σε όλα τα παραπάνω ερωτήματα και να εξιχνιάσει την εσωτερική λογική των επιμέρους προσανατολισμών και πολιτικών που αναπτύχθηκαν αυτή την περίοδο χωρίς προκαταλήψεις και προειλημμένα συμπεράσματα. Η επαγωγική μέθοδος που υιοθετεί, δηλαδή μία «εκ των κάτω» ανάλυση του συνολικού φαινόμενου, μας επιτρέπει να εξαγάγουμε στοιχεία που μια απαγωγική μέθοδος πιθανώς θα παρέβλεπε ή θα αποσιωπούσε.

Ο τόμος αποτελείται από 13 κεφάλαια, το καθένα τους αφιερωμένο σε μια ιδιαίτερη πτυχή της εν λόγω διακυβέρνησης.

Ο Μανούσος Μαραγκουδάκης εξετάζει τον ιδεολογικό και πολιτικό προσανατολισμό του κόμματος του ΣΥΡΙΖΑ.

Ο Γιάννης Κάλλας, αναλύοντας την εκπαιδευτική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ στην τριτοβάθμια, πανεπιστημιακή εκπαίδευση, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι αυτή διακρίνεται από έντονη εκπαιδευτική αποδιαφοροποίηση και κρατικιστικό πατερναλισμό, σε συμφωνία με τον ιδεολογικό προσανατολισμό του κόμματος.

Ο Βασίλης Βαμβακάς περιγράφει την αποτύπωση των χαρακτηριστικών στοιχείων της ιδεολογίας του ΣΥΡΙΖΑ στο ίδιο το πρόσωπο του Αλέξη Τσίπρα, ότι ο Αλέξης Τσίπρας αποτέλεσε την επιτελεστική ενσάρκωση του ΣΥΡΙΖΑ.

Ο Γιώργος Κτιστάκης υποστηρίζει ότι ο θεσμικός εναγκαλισμός της Δικαιοσύνης από την εκάστοτε κυβέρνηση μετατράπηκε επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ σε χειραγώγηση με σκοπό τον πλήρη έλεγχό της και παραβίασης του κράτους δικαίου.

Ο Ανδρέας Πανταζόπουλος διερευνά τα μοτίβα και τις αναπαραστάσεις του εθνικολαϊκισμού στην Ελλάδα –του φαντασιακού υποστρώματος πάνω στο οποίο απλώθηκε το αφήγημα ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ– και ανιχνεύει τις γενεαλογικές ρίζες του.

Ο Άκης Καρατράντος υποστηρίζει ότι η πολιτική ασφάλειας του ΣΥΡΙΖΑ ακολούθησε πιστά τις προγραμματικές του θέσεις, βαθιά επηρεασμένες από την κριτική θεωρία, σύμφωνα με τις οποίες η ασφάλεια των πολιτών δεν αποτελεί ένα αντικειμενικά υπάρχον θέμα αλλά, αντίθετα, καθορίζεται πολιτικά και ως εκ τούτου συνδέεται άμεσα με τον πολιτικό προσανατολισμό του κόμματος που κατέχει την εξουσία – αυτό που για ένα «συστημικό» κόμμα αποτελεί κίνδυνο, για ένα άλλο μπορεί να αποτελεί μια ευπρόσδεκτη κανονικότητα.

Ο Νίκος Ναγόπουλος αξιολογεί τη μεταναστευτική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ έναντι των διαχρονικά σταθερών ιδεολογικών θέσεων του κόμματος ότι η μετανάστευση αποτελεί αποτέλεσμα της παγκοσμιοποίησης και του νεοφιλελευθερισμού και ότι οι μετανάστες αποτελούν καλοδεχούμενα θύματα αυτής της απάνθρωπης διαδικασίας.

Ο Θεόδωρος Χατζηπαντελής εξετάζει και αντιπαραβάλλει τις προγραμματικές δηλώσεις και θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ έναντι του προγράμματος που εφάρμοσε κατά την περίοδο της διακυβέρνησής του στους διοικητικούς θεσμούς, στα εκλογικά συστήματα και στην αυτοδιοίκηση και υποστηρίζει ότι η επιθυμία για μεταρρυθμίσεις δεν υλοποιήθηκε ποτέ ικανοποιητικά.

Ο Παναγιώτης Καρκατσούλης και η Έφη Στεφοπούλου διερευνούν τα θέματα της δημόσιας διοίκησης και υποστηρίζουν ότι η περίοδος διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ χαρακτηρίζεται από έντονο συντηρητισμό και καθήλωση στο πελατοκεντρικό μοντέλο διοίκησης.

Ο Κώστας Ρόντος, εξετάζοντας τα δημογραφικά στοιχεία των τελευταίων 45 ετών, συμπεραίνει ότι ουδέποτε υπήρξε κάποια ουσιαστική και ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος που αντιμετωπίζει η χώρα – γεγονός που επιβαρύνει πολύ περισσότερο το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ απ’ ό,τι τον ΣΥΡΙΖΑ.

Οι Γιώργος Μπούστρας και Γιάννης Ανυφάντης εξετάζουν δύο επιμέρους πτυχές των πολιτικών ασφάλειας που τυπικά παρέχει το κράτους στους πολίτες του κατά την περίοδο της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ: την εργασιακή ασφάλεια και υγεία και τις φυσικές και ανθρωπογενείς καταστροφές, με έμφαση στις δασικές πυρκαγιές.

Ο Γιώργος Ανδρέου υποστηρίζει ότι ο πενιχρός απολογισμός που έχει να επιδείξει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ στο πεδίο της κοινωνικής προστασίας εξηγείται μόνο εν μέρει από τον καταναγκασμό του τρίτου μνημονίου.

Ο Μάνος Καραγιάννης εξετάζει τις βασικές συντεταγμένες της εξωτερικής πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ και συμπεραίνει ότι αυτή δεν διαφέρει σημαντικά από εκείνη του ΠΑΣΟΚ ή της ΝΔ.

Τα 13 κεφάλαια παρέχουν επιμέρους απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα, επιτρέποντας στον αναγνώστη να αντλήσει τα δικά του συμπεράσματα αναφορικά με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της συνολικής διακυβέρνησης των δύο κομμάτων.