Συμφωνία Πρεσπών: Στον Ζάεφ δεν φτάνει, στον Τσίπρα περισσεύει...

Σε ιερό τοτέμ της κυβερνητικής θητείας του ΣΥΡΙΖΑ τείνει να αναχθεί η Συμφωνία των Πρεσπών, όπως προκύπτει από τον τρόπο με τον οποίο το κόμμα και επίλεκτα στελέχη του διαχειρίστηκαν την κρίση που δημιουργήθηκε, όταν ο πρωθυπουργός της γειτονικής χώρας απέφυγε να χρησιμοποιήσει για τη χώρα του το όνομα «Βόρεια Μακεδονία», στο οποίο ο ίδιος συμφώνησε υπογράφοντας τη σχετική συμφωνία, πριν από τρία χρόνια.

«Σήμερα βρίσκομαι στο στάδιο του Άμστερνταμ και δίνω την ισχυρή μου υποστήριξη στην εθνική ομάδα ποδοσφαίρου της Μακεδονίας», είχε γράψει ο κ. Ζάεφ σε ανάρτησή του στο Τwitter στις 22 Ιουνίου, με την οποία έκανε γνωστό ότι παρακολουθούσε αυτοπροσώπως τον αγώνα της χώρας του με την Ολλανδία για το EURO 2020.

Ουσιαστικά, η δήλωση του κ. Ζάεφ αποτελούσε μία κλιμάκωση σε ό,τι αφορά τη χρήση του ονόματος, διότι τέσσερις ημέρες νωρίτερα είχε διαβεβαιώσει ότι το θέμα που είχε προκύψει με τη φανέλα της ομάδας, στην οποία χρησιμοποιούνταν τα αρχικά MKD και όχι το όνομα Βόρεια Μακεδονία, «θα επιλυθεί το αμέσως επόμενο διάστημα στη βάση της Συμφωνίας των Πρεσπών και των κανόνων και των παραδόσεων της UEFA».

Όμως, όπως προέκυπτε, η επιλογή η ιστορική πρώτη συμμετοχή του αντιπροσωπευτικού συγκροτήματος της γειτονικής χώρας στο EURO να μη συνοδεύεται από τον προσδιορισμό «Βόρεια» ήταν συνολική και αφορούσε και την ομοσπονδία ποδοσφαίρου και την κρατική ραδιοτηλεόραση.

Στην Ελλάδα, η στάση του κ. Ζάεφ αντιμετωπίστηκε με δύο τρόπους. Η κυβέρνηση κλιμάκωσε τις αντιδράσεις της από την αρχική δυσαρέσκεια μέχρι τη μετάθεση της κύρωσης των μνημονίων, που συνοδεύουν τη Συμφωνία των Πρεσπών.

Η αντιπολίτευση, όμως, διά του ΣΥΡΙΖΑ, ουσιαστικά επέρριψε την ευθύνη για τη μη χρήση του όρου «Βόρεια Μακεδονία» στην κυβέρνηση.

Την επομένη του tweet Ζάεφ από το Άμστερνταμ, ο εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ, Νάσος Ηλιόπουλος, δήλωσε ότι «αν η κύρωση είχε ολοκληρωθεί νωρίτερα, δεν θα αντιμετωπίζαμε προβλήματα τώρα» και κάλεσε την κυβέρνηση να απαντήσει στο ερώτημα «τι έχει κάνει η κυβέρνηση για να θωρακίσει τη συμφωνία αυτή», καθώς και «αν η γραμμή της ΝΔ είναι ότι η Συμφωνία των Πρεσπών εξασφαλίζει πως η γειτονική μας χώρα θα λέγεται Βόρεια Μακεδονία».

Στο ίδιο κλίμα, ο τομεάρχης Εξωτερικής Πολιτικής του κόμματος και πρώην υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Κατρούγκαλος, απέφυγε να ζητήσει από τα Σκόπια να εφαρμόσουν τη Συμφωνία στο θέμα της φανέλας, για το οποίο είπε ότι καλύπτεται πλήρως, χωρίς «τρύπες» και «παραθυράκια», από τη Συμφωνία των Πρεσπών και συγκεκριμένα από τις διατάξεις του άρθρου 1 παρ. 3 ζ και 1 παρ. 7.

Ο κ. Κατρούγκαλος, όμως, κάλεσε την ελληνική κυβέρνηση άμεσα «να επιδιώξει τη συμμόρφωση με τη Συμφωνία, χωρίς τις καθυστερήσεις που έχουν σημειωθεί σε άλλα σημεία της, όπως, για παράδειγμα, με τα σχολικά βιβλία».

Πάντως, ο κ. Ζάεφ έδειξε να κατανοεί το ολίσθημα περισσότερο από ό,τι ο ΣΥΡΙΖΑ, καθώς την επομένη ημέρα, στις 23 Ιουνίου, και, αφού είχε προηγηθεί η απόφαση για την παραπομπή των μνημονίων στον Σεπτέμβριο, απέδωσε την επιλογή του να μιλήσει για «Μακεδονία» σε λάθος από συνήθεια.

«Είμαι ο πρώτος που σέβεται και εφαρμόζει τη Συμφωνία των Πρεσπών. Όμως, κάποιες φορές γίνονται και λάθη. Είμαι 46 ετών και είναι φυσιολογικό, κάτι που επαναλαμβάνεις τόσα χρόνια να σου… ξεφύγει και στο γράψιμο», είπε, ενώ παράλληλα εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του για τη μετάθεση των μνημονίων αν και εκδήλωσε κατανόηση:

«Αυτός δεν είναι λόγος να καθυστερήσουν οι Συμφωνίες και τα Μνημόνια στο ελληνικό Κοινοβούλιο. Περιμέναμε δύο χρόνια για την κατάθεσή τους, μπορούμε να περιμένουμε τρεις μήνες ακόμα. Οι λαοί μας, όμως –Μακεδόνες και Έλληνες– περιμένουν να προχωρήσει η Συμφωνία», είπε χρησιμοποιώντας τον όρο «Μακεδόνες» που προβλέπεται στη Συμφωνία.

Λίγο αργότερα, μιλώντας στο Open, διευκρίνισε ότι δεν θεωρεί τη μετάθεση αντίδραση:

«Δεν περιμένω αντίδραση από την Ελλάδα, γιατί είμαστε καλοί φίλοι και τα μνημόνια είναι καλά για τη Βόρεια Μακεδονία και καλά για την Ελλάδα. Πιστεύω ότι εγκαίρως θα τα επικυρώσουν», είπε.

Το βουλγαρικό «όχι» αναστατώνει τα Σκόπια

Σύμφωνα όμως με κάποιες αναλύσεις, η υπέρβαση της Συμφωνίας των Πρεσπών από τον κ. Ζάεφ ήταν η ένδειξη της δικής του δυσαρέσκειας για το γεγονός ότι στις 22 Ιουνίου, όταν έκανε το tweet, συνεδρίαζε το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο οποίο η Βουλγαρία δεν ενέκρινε την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία, που η Ε.Ε. είχε υποσχεθεί στα Σκόπια μετά τη Συμφωνία των Πρεσπών.

«Η μεγάλη, οραματική ιδέα μιας ενωμένης Ευρώπης έχει ένα πρόβλημα σήμερα. Και το πρόβλημα βρίσκεται στην ίδια την Ε.Ε.», σχολίασε ο κ. Ζάεφ, ο οποίος όμως είχε προεξοφλήσει το «όχι» της Βουλγαρίας όταν είχε επισκεφθεί τη Σόφια στις 18 Ιουνίου.

«Το διαπραγματευτικό πλαίσιο για την ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στην Ε.Ε. θα πρέπει να περιέχει εγγυήσεις για την εφαρμογή της Συμφωνίας του 2017, οι οποίες δεν υφίστανται επί του παρόντος», ανέφερε στην ανακοίνωση το υπουργείο Εξωτερικών της Βουλγαρίας, όταν ο κ. Ζάεφ πήγε με σκοπό να αλλάξει την άποψη των Βούλγαρων συνομιλητών του.

Μετά την επίσκεψη, ο Ζάεφ είχε πει ότι η Βουλγαρία στην παρούσα φάση έχει υπηρεσιακή κυβέρνηση που δεν μπορεί να λάβει σοβαρές πολιτικές αποφάσεις, καθώς βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο ενόψει των βουλευτικών εκλογών που θα διεξαχθούν στις 11 Ιουλίου.

Αλβανικοί υπαινιγμοί

Όμως, ήταν προφανές ότι το θέμα δεν ήταν τεχνικό αλλά βαθύτερο και το έθεσε δημοσίως δίκην αστείου ο Αλβανός πρωθυπουργός, Εντι Ράμα, στον κ. Ζάεφ.

«Ελπίζω πως δεν θα θέλουν να σας αποκαλέσουν Δυτική Βουλγαρία, γιατί τότε θα πρέπει να διαπραγματευτείτε ξανά με τους Έλληνες…» είπε ο Ράμα, με έμμεση πλην σαφή αναφορά στο ότι μέρος του βουλγαρικού πολιτικού προσωπικού θεωρεί τους κατοίκους της Βόρειας Μακεδονίας Βούλγαρους. Ο ίδιος είναι βέβαιος ότι το υπόλοιπο είναι Αλβανοί.

Όμως, και για τον κ. Ράμα ήταν μία δύσκολη ημέρα, διότι το βουλγαρικό «όχι» συμπαρέσυρε και τις φιλοδοξίες της δικής του χώρας για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων, καθώς οι δύο χώρες αντιμετωπίζονται από κοινού από την Ε.Ε.

«Όλοι έχουν το δικαίωμα να αισθάνονται απογοητευμένοι, γιατί ξαφνικά εμφανίζεται η Βουλγαρία και θέλει κάτι περισσότερο», είπε ο κ. Ράμα.

Όπως θα πρέπει να σημειωθεί ότι το EURO 2020 άφησε ακόμη ένα τραύμα στα Σκόπια, καθώς κατά την ανάκρουση των εθνικών ύμνων οι αλβανικής καταγωγής παίκτες της ομάδας απέφευγαν να τραγουδούν τον ύμνο την ώρα που οπαδοί με περικεφαλαίες ήταν σε εθνική έξαψη στις εξέδρες.

Ουσιαστικά, μέσα σε λίγες ημέρες, ο κ. Ζάεφ βρέθηκε εν μέσω διασταυρούμενων πολιτικών πυρών, καθώς δημιουργήθηκαν προβλήματα στη Συμφωνία των Πρεσπών, ήλθε στο προσκήνιο η διαφοροποίηση ανάμεσα στις εθνικές κοινότητες της χώρας του και αναδείχθηκε η βουλγαρική επιφυλακτικότητα για την ίδια τη θέση της χώρας.

Ένας φίλος από τα παλιά

Ουσιαστικά, η μόνη δίοδος επικοινωνίας που απέμεινε για τη χώρα είναι η αναθέρμανση των σχέσεων με τη Σερβία.

«Αυτή είναι μία ειλικρινής χειρονομία φιλίας», είπε ο πρόεδρος της σερβικής Βουλής, Ίβιτσα Ντάσιτς, παραλαμβάνοντας ένα τμήμα 4 μέτρων του φράχτη που περιτριγύριζε το Κοινοβούλιο της Σερβίας από το 1936 έως το 1956 και στη συνέχεια είχε μεταφερθεί στον περίγυρο της βίλας Μπιλιάνα, στην Οχρίδα, μίας από τις εξοχικές κατοικίες του Γιόζιπ Μπροζ Τίτο.

Αλλά αυτή δεν ήταν η μόνη χειρονομία φιλίας, καθώς η Σερβία ήταν η πρώτη χώρα που δώρησε στη Βόρεια Μακεδονία εμβόλια κατά του COVID-19 και στη συνέχεια επέτρεψε τον δωρεάν εμβολιασμό των πολιτών της χώρας στη Σερβία.

Σε αντάλλαγμα, η Βόρεια Μακεδονία εξαίρεσε όλους τους Σέρβους από την καταβολή διοδίων, ενώ ο δήμαρχος της Οχρίδας, κύριου προορισμού των Σέρβων τουριστών στην χώρα, εξαίρεσε τους Σέρβους επισκέπτες από την καταβολή τελών στάθμευσης, δηλαδή τους εξασφάλισε δωρεάν πάρκινγκ.

Όντως, το πάρκινγκ στην Οχρίδα είναι δύσκολο...