Κληρονομώντας τον Ανδρέα
Ήταν πριν από 30 χρόνια στις αρχές της δεκαετίας του 1990, όταν o Ανδρέας Παπανδρέου από τα κομματικά βήματα του ΠΑΣΟΚ διαβεβαίωνε ότι το κόμμα που είχε ιδρύσει δεν τιμαριοποιείται, δεν κληρονομείται και δεν τεμαχίζεται.
Η ερμηνεία του τεμαχισμού και της κληρονομιάς ήταν εύκολη, η τιμαριοποίηση ήταν δύσκολη στην πολιτική ανάγνωση, αλλά σημαίνει την παραχώρηση πλήρους κυριαρχίας επί τμήματος του κόμματος, μεαντάλλαγμα τις υπηρεσίες σε αυτό.
YΑυτό δηλαδή το οποίο έγινε με την πλήρη ανάθεση διάφορων κρατικών προμηθειών, όπως της άμυνας και της τεχνολογίας, στην πολιτική ηγεσίατων αντίστοιχων υπουργείων, με τα γνωστά ζητήματα διαφθοράς που προέκυψαν από αυτό.
Τα τιμάρια ενίσχυαν οικονομικά το ταμείο του κόμματος, όπως είπε δημόσια ο Θόδωρος Τσουκάτος, όταν του ζητήθηκε να εξηγήσει πως μετέφερε 800.000 γερμανικά μάρκα της Siemens.
Αλλά, δυστυχώς, ο Ανδρέας Παπανδρέου έπεσε έξω και στα άλλα δύο «δεν».
Αμέσως μετά τον θάνατό του, το ΠΑΣΟΚ τεμαχίστηκε απότον Δημήτρη Τσοβόλα με το ΔΗΚΚΙ το 2015 και από τον Γιώργο Παπανδρέουμε το ΚΙΔΗΣΟ, ενώ καταγράφηκαν πολλές ενδιάμεσες προσπάθειες τεμαχισμού.
Όμως, το πιο ενδιαφέρον «δεν», ήταν το «δεν κληρονομείται» καθώς οι προσπάθειες κληρονόμησης του ΠΑΣΟΚ και του ίδιου ήταν τουλάχιστον δύο αλλά εξαιρετικά αντικρουόμενες.
Το ΠΑΣΟΚ προσπάθησαν να κληρονομήσουν πολιτικά τόσο ο γιος του, Γιώργος, όσο και ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας. Ο Γιώργος Παπανδρέου προσπάθησε να δείξει ότι η κληρονόμηση του ΠΑΣΟΚ περνά από την αποκαθήλωση του ιδρυτή του στην κηδείατου. Στον επικήδειό του είπε «τα νέα», και τελικά οκτώ χρόνια αργότερα έγινε αρχηγός με μια ατζέντα εντελώς διαφορετική κι αφού προηγουμένως ο αδελφός του, Νίκος, είχε αποδομήσει εγγράφως τον χαρακτήρα του πατέρα τους και ιδρυτή του κόμματος.Ο Γιώργος ήθελε την κληρονομιά με αλλαγή πορείας.
Η προσπάθεια κληρονομιάς από τον κ. Τσίπρα είχε τα στοιχεία της επιθετικής εξαγοράς, σε ό,τι αφορά το πολιτικό προϊόν, έτσι ώστε να γίνει η απαλλοτρίωσή του και της μετενσάρκωσης σε ό,τι αφοράτο προσωπικό προϊόν Ανδρέας Παπανδρέου. Ο κ.Τσίπρας χρησιμοποίησε την κληρονομιά για να επιβεβαιώσει ότι δεν είναι ακραιφνής αριστερός, αλλά προϊόν του συστήματος, στην αντίθεση στο οποίο οφείλεται η γιγάντωση του ΣΥΡΙΖΑ. Εξαιρετικά αντιφατικό, τόσο που η υλοποίησή του καθίσταται περίπλοκη με παράπλευρες απώλειες.
Το ερώτημα όμως το οποίο δεν έχει απαντήσει κανείς είναι ποια είναι η κληρονομιά του Παπανδρέου, η οικειοποίηση της οποίας θα προσφέρει συγκριτικά πολιτικά πλεονεκτήματα σε όποιον την καρπωθεί.
Οι τελευταίοι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ που ψήφισαν Ανδρέα Παπανδρέουως νέοι ψηφοφόροι ήταν το 1993. Αν τότε ήταν 18, τώρα αγγίζουν τα 50. Οι τελευταίοι νέοι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ ψήφισαν ΠΑΣΟΚ το 2009. Αν τότε ήταν 18, τώρα είναι περασμένα τριάντα και με βαριές μνήμες από την εφαρμογή των μνημονίων.
Η ευθεία σύγκριση του Γιώργου Παπανδρέου γίνεται με τα δικά του μνημόνια, ενώ τα πάθη που απασχόλησαν τηνελληνική πολιτική και κοινωνική ζωή αναφορικά με την τρίτη σύζυγο Παπανδρέου, την κυρία Δήμητρα Λιάνη, δεν απασχολούν ούτε τις σκανδαλοθηρικές εφημερίδες. Η δε δεύτερη σύζυγος, η μόνη γυναίκα στην Ελλάδα που διετέλεσε κόρη, (νύφη), σύζυγος και μητέρα πρωθυπουργού, βιώνει ήρεμα τη δέκατη δεκαετία της ζωής της.
Από την άλλη πλευρά, το ενδεχόμενο να επιλέξει ο κ.Τσίπρας ως παρελθόν του, όχι τον Χαρίλαο Φλωράκη ή τον Λεωνίδα Κύρκο, αλλά τον Ανδρέα Παπανδρέου, μιμούμενος τον τόνο της φωνής του μοιάζει με απόπειρα μετενσάρκωσης όχι δεύτερης αλλά έβδομης ζωής, στην οποία, σύμφωνα με την ινδική μετεμψύχωση, τα κυρίαρχα χαρακτηριστικά έχουν εξασθενίσει.
Το επιπλέον πρόβλημα του χώρου είναι ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου δεν αποτελεί σημείο αναφοράς για τον παλαιό κομματικό μηχανισμό του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος δεν μιλά σε αυτό το ακροατήριο, αλλά αντίθετα το φορτίζει,γιατί το κάνει να αισθάνεται ότιμε το φάντασμα του Ανδρέα θέλεινα τους δείξει την έξοδο.
«Εμείς θα πρέπει να επικυρώσουμε τον Τσίπρα ως τον αυθεντικό συνεχιστή του Παπανδρέου αλλά τουλάχιστον δεν θα κληθούμε να επιλέξουμε αν το 1989 είχε δίκιο ο σιδερένιος ή οι Κυρκοφλωράκηδες» σχολιάζουν στελέχη του κόμματος που βίωσαν την περίοδο της κυβέρνησης Τζαννετάκη και της παραπομπής Παπανδρέου.
Δημοσκόπος επισημαίνει ότι, για τον Τσίπρα, ο Παπανδρέου είναι ο μοναδικός υποψήφιος που μπορεί να συντηρήσει τον μύθο της προοδευτικής διακυβέρνησης και να διευκολύνει την πρόσκληση στους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ να ψηφίσουν ΣΥΡΙΖΑ, εάν δεν εκλεγεί.Όμως όσες μετρήσεις έχουν γίνει μέχρι τώρα, όσο ανασφαλείς κι αν είναι, δεν τον δείχνουν στους δύο του δεύτερου γύρου.
Παλαιό στέλεχος τουΠΑΣΟΚ, που τώρα «φλερτάρει» με τον ΣΥΡΙΖΑ, έλεγε ότι «η ελπίδα του ΓΑΠ είναι η αφύπνιση ψηφοφόρων που θα πάνε εκείνη την ημέρα, αν έχει καλό καιρό,να ψηφίσουν τον γιο του ιδρυτή».
Εκτιμούν μάλιστα ότι η δυνατότητα εκλογής του Παπανδρέου προϋποθέτει προσέλευση στις κάλπες πάνω από 200.000-220.000 χιλιάδων πολιτών. Στις 170.000-180.000 ψηφοφόρων, λένε, η κυριαρχία Ανδρουλάκη πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ πάντως προσπαθούν να διαγνώσουν τις προθέσεις πρώην Πασόκων που σήμερα βρίσκονται στον ΣΥΡΙΖΑκαι να διαπιστώσουν το κατά πόσο είναι διατεθειμένοι να προσπαθήσουν να ενισχύσουν την υποψηφιότητα του πρώην αρχηγού του κόμματος, το οποίο έχουν εγκαταλείψει.
Δημοσκόπος επισήμανε ότι κατά βάθος ο ΣΥΡΙΖΑ θα έπρεπε να προτιμάει τον υποψήφιο που θα οριοθετούσε τον χώρο έναντι του ΣΥΡΙΖΑ και θα επιβεβαίωνε τις εκτιμήσεις της συμπόρευσης με τη ΝΔ, απελευθερώνοντας την ένταξη των υπολοίπων στον ΣΥΡΙΖΑ.
Οι σχέσεις του ΣΥΡΙΖΑ με το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να μην είναι ανταγωνιστικές, γιατί αλλιώς θα πάνε και οι δύο στις κάλπες για να χάσουν, προσέθετε.
