Η κατάρρευση της λίρας δεν έφερε την πολιτική κρίση στην Τουρκία - Free Sunday
Η κατάρρευση της λίρας δεν έφερε την πολιτική κρίση στην Τουρκία
Η Τουρκική Δημοκρατία κλείνει τα 100 χρόνια της το 2023 και η κρεμαστή γεφυρα των Δαρδανελίων έχει πραγματικό μήκος 2023 μέτρα

Η κατάρρευση της λίρας δεν έφερε την πολιτική κρίση στην Τουρκία

«Η προσφυγή στις κάλπες κάθε 15 ή 20 μήνες συνηθίζεται μόνο σε πρωτόγονες φυλές», απάντησε στις 23 Νοεμβρίου ο Πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, σε μία εμφανή προσπάθεια να απαξιώσει το αίτημα της αντιπολίτευσης για πρόωρες εκλογές και συγχρόνως να θέσει προκαταβολικά το δικό του δίλημμα για τις επόμενες εκλογές: «Πρωτόγονη ή σύγχρονη χώρα».

Άλλωστε, όπως είπε μιλώντας στην τουρκική πρωτεύουσα στα τοπικά στελέχη του κόμματός του, του Κόμματος της Δικαιοσύνης και της Ανάπτυξης (ΑΚΡ), «διαχειριζόμαστε τη χώρα σαν μια σύγχρονη οντότητα».

Σύμφωνα με τους τουρκικούς εκλογικούς κανόνες, οι οποίοι εφαρμόστηκαν για πρώτη φορά στις εκλογές του 2018, οι επόμενες εκλογές, προεδρικές και κοινοβουλευτικές, θα γίνουν τον Ιούνιο του 2023.

Όμως, την Πέμπτη 25 Νοεμβρίου, ο επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, Κεμάλ Κιλιντσάρογλου, εμφανίστηκε αποφασισμένος να κινήσει «γη και ουρανό» έτσι ώστε να εξαναγκάσει «τον Πρόεδρο και τους εταίρους του» να προκηρύξουν πρόωρες εκλογές, τις οποίες αισιοδοξεί ότι θα κερδίσει και τις οποίες ο ίδιος ο Πρόεδρος Ερντογάν χαρακτήρισε ως «τις πιο ζωτικές εκλογές» στην ιστορία της Τουρκικής Δημοκρατίας.

H υποτίμηση

Ο κ. Κιλιντσάρογλου ποντάρει στο προφανές, δηλαδή στη δυσαρέσκεια που έχει προκαλέσει η υποτίμηση της τουρκικής λίρας.

Την 24η Ιουνίου 2018, την ημέρα που κέρδιζε ο Ερντογάν τις προεδρικές εκλογές, 1 ευρώ ανταλλασσόταν με 5,32 τούρκικες λίρες. Την ημέρα που ο Κιλιντσάρογλου ζήτησε εκλογές, η ισοτιμία είχε ξεπεράσει τις 15 λίρες ανά ευρώ και την ημέρα που εξήγγειλε την πορεία προς τον λαό ήταν στις 13,44.

Ο αρχηγός του CHP καταλόγισε την ευθύνη στην κυβέρνηση, που δεν μπορεί να διοικήσει, στην Κεντρική Τράπεζα, που κοιτά ως παρατηρητής, και στον μικρότερο κυβερνητικό εταίρο, το Εθνικιστικό Κίνημα του Ντεβλέτ Μπαχτσελί, ότι δεν μπορούν να είναι εθνικιστές αυτοί που είδαν τη λίρα να καταρρέει.

Ο ίδιος ο Ερντογάν αποκάλεσε τα χαμηλά επιτόκια, τα οποία έχουν προκαλέσει την κατάρρευση της λίρας, «οικονομικό πόλεμο της ανεξαρτησίας», η κεντρική τράπεζα περιόρισε το πλαίσιο της παρέμβασής της σε ένα ενδεχόμενο «ακραίας ευαλωτότητας», και ερμήνευσε την εξέλιξη με τον νόμο της προσφοράς και της ζήτησης, ενώ ο κ. Μπαχτσελί συμμερίστηκε την άποψη του Προέδρου, λέγοντας ότι «η Τουρκία πρέπει να απαλλαγεί από την καμπούρα των επιτοκίων».

Ήταν την ίδια μέρα που το χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης ανέβηκε κατά 1,7%, γιατί οι τιμές είχαν γίνει πιο ελκυστικές.

 

Η ατζέντα των εκλογών

Ο Ερντογάν, από την άλλη πλευρά, ετoιμάζεται για τις εκλογές του 2023 με την ατζέντα του εκσυγχρονισμού της χώρας. Το 2023 θα είναι 69 ετών, θα έχει συμπληρώσει 20 χρόνια στην ανώτατη θέση λήψης αποφάσεων, είτε ως πρωθυπουργός από το 2003 έως το 2014 είτε ως Πρόεδρος στη συνέχεια, και η χώρα θα γιορτάζει τα 100 χρόνια της ύπαρξής της ως Τουρκική Δημοκρατία, o ιδρυτής της οποίας, Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, είχε βιώσει στον κορυφαίο ρόλο, είτε του πρωθυπουργού είτε του Προέδρου της βουλής είτε του Προέδρου δεκαοκτώ χρόνια.

Πριν από τις επόμενες εκλογές, τον Μάρτιο του 2022, θα έχει εγκαινιάσει το πιο μεγάλο έργο στην Τουρκία, τη ζεύξη των Δαρδανελίων, δηλαδή τη σύνδεση της Ευρώπης με την Ασία με μια κρεμαστή γέφυρα, και θα έχει εκσυγχρονίσει το δίκτυο των τουρκικών αυτοκινητοδρόμων, ενώ παράλληλα θα προχωρά τη δημιουργία του δεύτερου, παράλληλου με τον Βόσπορο, καναλιού, το οποίο θα ενισχύσει τη θέση της Τουρκίας στην παγκόσμια ναυσιπλοΐα. Θα παραδίδει αυτό που ο ίδιος θεωρεί «σύγχρονη οντότητα», το οποίο, όπως έχει πει, είναι ο οδικός χάρτης των επιτευγμάτων του Ατατούρκ.

«Αν ήταν ζωντανός σήμερα, θα τους κυνηγούσε με ραβδί», είπε για τους πολιτικούς του αντιπάλους, που διεκδικούν την πολιτική κληρονομιά του ιδρυτή της σύγχρονης Τουρκίας.

 

Η αντιπαράθεση των πιθανών αντιπάλων του Ερντογάν

Απέναντι σε αυτό το όραμα, η αντιπολίτευση θα κληθεί να παρουσιάσει το δικό της. Όμως δεν είναι βέβαιο ποιος θα το κάνει, διότι οι ενδιαφερόμενοι είναι παραπάνω από ένας.

Ο πρώτος είναι ο ίδιος ο Κιλιντσάρογλου, ο οποίος όμως διαισθάνεται ότι δεν θα είναι μόνος στη διεκδίκηση της υποστήριξης του CHP, για την οποία ενδιαφέρονται οι δήμαρχοι της Άγκυρας και της Κωνσταντινούπολης, Μανσούρ Γιαβάς και Εκρέμ Ιμάμογλου.

Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, και οι δύο κερδίζουν τον Ερντογάν στις εκλογές, όμως ο αρχηγός του κόμματός τους υπενθύμισε ότι η πλειοψηφία των Δημοτικών Συμβουλίων ανήκει στο ΑΚΡ, το οποίο θα εκλέξει τους διαδόχους τους.

«Πρώτα πρέπει να κερδίσουν την εμπιστοσύνη της πόλης στην οποία ζουν και μετά την εμπιστοσύνη της Τουρκίας», είπε μιλώντας στην τηλεόραση του Κατάρ και εκφράζοντας την προτίμησή του και οι δύο να παραμείνουν στις θέσεις τους.

Την ίδια στιγμή, ο ίδιος επιλέγει τα κρίσιμα ακροατήρια στα οποία θα απευθυνθεί για να στηρίξει την εκλογή του, με πρώτα αυτά των νέων, τους οποίους κάλεσε να προσέλθουν μαζικά στις κάλπες, αλλά και των γυναικών, για τις οποίες εξήγγειλε ένα πρόγραμμα έξι σημείων ανάμεσα στα οποία ξεχωρίζει η σύσταση ειδικών δικαστηρίων που θα αναλαμβάνουν τις υποθέσεις βίας κατά των γυναικών και τα οποία θα απαρτίζουν δικαστές και εισαγγελείς με ειδική εκπαίδευση στο θέμα.

Όμως οι πολιτικοί και οικονομικοί αναλυτές στην Τουρκία θεωρούν ότι το 2023 είναι πολύ μακριά και προβλέπουν διορθώσεις στην οικονομική πολιτική με επιτόκια έκτακτης ανάγκης.

Μάλιστα, η Societe General τοποθέτησε το σημείο της έκτακτης ανάγκης στο τέλος του χρόνου και επιτόκια περίπου στο 19% μέχρι το τέλος του πρώτου τριμήνου του 2022.

Αποδίδουν, μάλιστα, το ότι η υποτίμηση της λίρας δεν προκάλεσε τις αντιδράσεις που περίμενε η αντιπολίτευση στο γεγονός ότι οι Τούρκοι κρατούν το συνάλλαγμα, δολάρια και ευρώ, στο τοπικό σύστημα και συνδέουν το ενδεχόμενο συναλλαγματικής κρίσης με τη μετακίνηση αυτών των χρημάτων σε άλλες χώρες, όπως η Αυστρία και η Γερμανία, γιατί, όπως λέει Τούρκος οικονομολόγος, «τότε θα αρχίσει η πραγματική κρίση».