Γρηγόριος, επ.Καμερούν: Η εταιρεία μισθοφόρων Wagner χρηματοδοτεί τη ρωσική εκκλησιαστική εξαρχία στην Αφρική - Free Sunday
Γρηγόριος, επ.Καμερούν: Η εταιρεία μισθοφόρων Wagner χρηματοδοτεί τη ρωσική εκκλησιαστική εξαρχία στην Αφρική

Γρηγόριος, επ.Καμερούν: Η εταιρεία μισθοφόρων Wagner χρηματοδοτεί τη ρωσική εκκλησιαστική εξαρχία στην Αφρική

Τη ρωσική εταιρεία μισθοφόρων Wagner κατέδειξε ο επίσκοπος Καμερούν Γρηγόριος στο άρθρο του, που δημοσιεύθηκε στις 29 Οκτωβρίου στον ιστότοπο fosfanariou.gr, ως χρηματοδότη της προσπάθειας του Ρωσικού Πατριαρχείου της Μόσχας για την ίδρυση ανταγωνιστικής με το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας εξαρχίας στην Αφρική.

«Τα χρήματα αυτά προέρχονται από την εταιρεία μισθοφόρων Wagner. Άρα είναι χρήματα “επί τιμή αίματος”», έγραψε ο κ. Γρηγόριος, σύμφωνα με τον οποίο «το δέλεαρ των Ρώσων είναι φυσικά τα χρήματα».

Δεν ήταν η πρώτη φορά που ο κ. Γρηγόριος εξέφραζε τη βαθύτατη δυσαρέσκειά του για την προσπάθεια του Πατριαρχείου της Μόσχας να δημιουργήσει αφρικανικούς πυρήνες, αλλά ήταν η πρώτη που κατονομαζόταν μια πολεμική εταιρεία ως χρηματοδότης της προσπάθειας.

Η εξαρχία

H δημιουργία της εξαρχίας ξεκίνησε στο τέλος του 2021, όταν στις 29 Δεκεμβρίου, μετά την αναγνώριση της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, η Ιερά Σύνοδος της Ρωσικής Ορθόδοξης εκκλησίας διακήρυξε ότι δεν μπορεί πλέον να αρνείται να αποδεχθεί κάτω από το ωμοφόριό της τον κλήρο της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλεξάνδρειας, που έχει υποβάλει αίτηση.

Το ωμοφόριο είναι άμφιο του επισκόπου της Ορθόδοξης Εκκλησίας και κάτω από το ωμοφόριο του Πατριάρχη Μόσχας χώρεσαν 102 ιερείς του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας από οκτώ χώρες της Αφρικής.

Επικεφαλής της εξαρχίας, οι πυλώνες της οποίας βρίσκονται για τη Βόρεια Αφρική στο Κάιρο και για τη Νότια στο Γιοχάνεσμπουργκ, τοποθετήθηκε ο Μητροπολίτης Λεωνίδας του Κλιν, ένας ιερωμένος με σχέσεις με τον ρωσικό στρατό αλλά και με γνώση της Ελλάδας, καθώς από τον Οκτώβριο του 1998 έως τον Σεπτέμβριο του 2002 σπούδασε στη Θεολογική Σχολή του ΕΚΠΑ και ήταν κατώτερος κληρικός στη ρωσική εκκλησία του Μεγαλομάρτυρος Παντελεήμονος στον Άγιο Παντελεήμονα της Αθήνας.

Ο κύριος οργανωτικός ρόλος ανετέθη στον ιερέα Γκιόργκι Μαξίμοφ, ο οποίος ήταν στο Πατριαρχείο της Αλεξάνδρειας.

«Δεν αποκλείουμε ότι κάποιος από τους επισκόπους του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας θα εκδηλώσει την επιθυμία του να ενταχθεί στους κόλπους της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας», είπε ο 54χρονος σήμερα Λεωνίδας, σύμφωνα με τον οποίο, 15 μέρες αργότερα, οι 102 είχαν ξεπεράσει τους 150 και μάλιστα από 12 χώρες.

Όμως έξι μήνες αργότερα, στις 30 Ιουνίου, κενυατικά μέσα ενημέρωσης έγραψαν ότι, μετά την αποπομπή της Ρωσίας από το τραπεζικό σύστημα SWIFT, o αφρικανικός κλήρος άρχισε να επιστρέφει στο Πατριαρχείο της Αλεξάνδρειας, διότι από το Πατριαρχείο της Μόσχας δεν μπορούσαν να πληρωθούν.

Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία είπε ότι τα δημοσιεύματα δεν είναι αληθή και διαβεβαίωσε ότι η εξαρχία εξακολουθεί να στηρίζει τον κλήρο της, ενώ ο κ. Λεωνίδας είπε ότι «τέτοιες κυρώσεις έρχονται και παρέρχονται».

Η Wagner

Σύμφωνα με ειδικούς, μέχρι σήμερα έχουν υπογραφεί 16 συμφωνίες ανάμεσα σε ιδιωτικές ρωσικές στρατιωτικές εταιρείες και σε κυβερνήσεις της υποσαχάριας Αφρικής. Μάλιστα, στον συγκεκριμένο χώρο υπάρχει ευρύς ανταγωνισμός, γιατί τις ίδιες δουλειές διεκδικούν και εταιρείες από άλλες χώρες, όπως η Κίνα.

Η πιο γνωστή από αυτές τις συμφωνίες είναι αυτή που υπέγραψε με τη Wagner η κυβέρνηση του Μάλι, την οποία προστατεύουν τώρα οι Ρώσοι μισθοφόροι αντί για τους περίπου 5.100 Γάλλους στρατιώτες που είχαν εγκατασταθεί εκεί. Πρόκειται για έναν από τους λόγους που επιδείνωσαν τις ρωσογαλλικές σχέσεις πριν από την εισβολή στην Ουκρανία, το φθινόπωρο του 2021.

«Δεν θα υποστηρίξουμε μια κυβέρνηση που προσλαμβάνει μισθοφόρους», είπε ο Μακρόν στις 17 Φεβρουαρίου, μία εβδομάδα πριν από την εισβολή στην Ουκρανία, αιτιολογώντας την απόφαση για απόσυρση της γαλλικής στρατιωτικής δύναμης.

Όμως, πέρα από αυτό, στην Ευρωπαϊκή Ένωση είχαν δημιουργηθεί πολύ άσχημες εντυπώσεις για τη Wagner από τις καταγγελίες για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Μάλι, για δολοφονίες πολιτών και βασανιστήρια.

Την ίδια περίοδο, στις 7 Οκτωβρίου, κι ενώ η αποχώρηση των Γάλλων προδιαγραφόταν ως βέβαιη, μιλώντας στη Βουλή για την ελληνογαλλική αμυντική συμφωνία, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ είχε καλέσει την κυβέρνηση να δεσμευθεί ότι δεν θα πολεμήσουν Έλληνες στρατιώτες υπό γαλλική διοίκηση στο Σαχέλ, όπως είναι γνωστή η περιοχή των οκτώ χωρών, ανάμεσα στις οποίες και το Μάλι, της βόρειας πλευράς της υποσαχάριας Αφρικής.

«Θα αλλάξουμε τη Συμφωνία σε ό,τι αφορά το άρθρο για την παρουσία Ελλήνων στρατιωτών έξω από τη χώρα μας», είπε ο κ. Τσίπρας, τρεις μήνες αφότου ο Γάλλος πρόεδρος είχε ανακοινώσει ότι στο πρώτο τρίμηνο του 2022 θα έχει τερματιστεί η γαλλική στρατιωτική παρουσία στο Μάλι, που χρονολογείται από το 2013, μετά από πρόσκληση της κυβέρνησης της χώρας.

Από το 2013, μετά την εξέγερση της φυλής των Τουαρέγκ το 2012, στο Μάλι εδρεύει και μια διεθνής ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ 15.200 ανδρών, η MINUSMA (Πολυδιάστατη Αποστολή Ολοκληρωμένης Σταθεροποίησης των Ηνωμένων Εθνών στο Μάλι), για να σταθεροποιήσει τη χώρα μετά την εξέγερση. Πριν από λίγες μέρες, η Γερμανία ανακοίνωσε ότι στο τέλος του 2023 θα αποσύρει τους 1.100 άνδρες της από την πιο επικίνδυνη, όπως χαρακτηρίζεται, ειρηνευτική αποστολή στον κόσμο, στο πλαίσιο της οποίας έχασαν τη ζωή τους πάνω από 250 στρατιωτικοί, περίπου δηλαδή ένας κάθε μήνα.

Εκτός από το Μάλι, οι Wagner δραστηριοποιούνται και σε άλλες χώρες, όπως στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, τη Μοζαμβίκη και τη Λιβύη, συμμαχώντας με πολιτοφυλακές που μπορούν να τους πληρώσουν σε ρευστό ή να τους παραχωρήσουν την εξόρυξη πολύτιμων μετάλλων, όπως χρυσό, διαμάντια και ουράνιο.

Μέχρι στιγμής δεν έχει αποτιμηθεί αν είναι οι προσδοκίες από τη συνεργασία με τη Wagner που εμφάνισαν σχεδόν τις μισές χώρες της Αφρικής να απέχουν από την ψηφοφορία ή να δηλώσουν παρούσες.

Η ουκρανική διαφωνία του Αλβανίας

Στο μεταξύ, όμως, το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης βρέθηκε μπροστά σε ένα πρόβλημα που είχε προαναγγελθεί μεν, αλλά ήταν από πολύ φίλιες δυνάμεις.

Στελέχη του Πατριαρχείου, φιλικά στον Πατριάρχη, καταλόγιζαν στον Αρχιεπίσκοπο Αλβανίας Αναστάσιο ότι σιωπά στη ρωσική «εισβολή» στην Αφρική, κάνοντας λόγο για ενοχική σιωπή του κ. Αναστάσιου.

Όμως, ο 93χρονος σήμερα Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας, ο οποίος έχει συμμετάσχει σε διάφορες ιεραποστολικές αποστολές στην Ανατολική Αφρική, είχε πάρει μια σαφή θέση κατά της ίδρυσης της ρωσικής εξαρχίας, την οποία συνέκρινε με την αναγνώριση της αυτοκεφαλίας της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, στην οποία ήταν ανέκαθεν αντίθετος, θεωρώντας ότι κακώς προχώρησε ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος σε αυτήν.

Σύμφωνα με τον Αλβανίας, το θέμα της ουκρανικής αυτοκεφαλίας έπρεπε να λυθεί με τη σύγκληση μιας οικουμενικής συνόδου, όμως εκκλησιαστικοί φίλοι του κ. Βαρθολομαίου εκτιμούν ότι ο υπέργηρος Αρχιεπίσκοπος έχει κάνει φιλορωσική στροφή.

Η διαφωνία αναδείχτηκε με αφορμή μια μεταπτυχιακή εργασία του αρχιγραμματέως της Συνόδου, αρχιμανδρίτου π. Γρηγορίου Φραγκάκη, με θέμα «Περί τῆς θεραπείας τοῦ ἐν Οὐκρανίᾳ ἐκκλησιαστικοῦ ζητήματος ὑπό τῆς Μητρός Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως. (Τό ζήτημα τῶν χειροτονιῶν)», που υποβλήθηκε προσφάτως στη Θεολογική Σχολή Θεσσαλονίκης και αναρτήθηκε στο διαδίκτυο.

Η Αλβανική Ορθόδοξη Εκκλησία εμφανίστηκε να έχει ενοχληθεί από αναφορές του π. Φραγκάκη σε χειροτονίες Αλβανών κληρικών στη δεκαετία του 1920 και του 1930 και επανέλαβε την άποψη του κ. Αναστάσιου ότι το θέμα πρέπει να αντιμετωπισθεί όπως το σχίσμα των μελιτιανών, των οπαδών δηλαδή του Επισκόπου Μελίτιου, που τάραξε την Αίγυπτο του 4ου αιώνα και συζητήθηκε στην Πρώτη Οικουμενική Σύνοδο το 325 μ.Χ. στη Νίκαια.

Όπως ανέφερε το 1874 σε πραγματεία του, που υποβλήθηκε στον τότε Πατριάρχη, ο επίσκοπος Αγχιάλου, Βασίλειος, σύμφωνα με την απόφαση, όσοι επέστρεφαν στην εκκλησία από τους Μελιτιανούς δεν βαπτίζονταν ούτε χρήονταν, ενώ όσοι ήταν κληρικοί διατηρούσαν τους ιερατικούς τους βαθμούς με ευχή και χειροθεσία.

«Οἱ διάφορες ἀσθένειες, ἡ φυματίωση, ἡ ἑλονοσία, ὁ καρκίνος, κ.ο.κ. ἀντιμετωπίζονται ἡ κάθε μία μέ διαφορετική θεραπευτική ἀγωγή, παρόμοια ἰσχύουν καί γιά τά σχίσματα», υποστηρίζει η Εκκλησία της Αλβανίας.