Το Κυπριακό αλλάζει γενιά επίλυσης - Free Sunday
Το Κυπριακό αλλάζει γενιά επίλυσης

Το Κυπριακό αλλάζει γενιά επίλυσης

«Οι αριστεροί στην Κύπρο είναι πράκτορες των Εγγλέζων και όποιον επιλέξουν για υποψήφιο πρόεδρο θα τον δέσουν χειροπόδαρα για να τον ελέγχουν», είχε δηλώσει τον Ιούνιο του 2022 ο μακαριστός πλέον Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος Β΄, σε μια ιδιαίτερα τολμηρή αποστροφή της συνέντευξής του στον «Πολίτη» για την υποψηφιότητα του πρώην υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Χριστοδουλίδη, στις κυπριακές προεδρικές εκλογές.

Μέσα σε αυτό το κλίμα, την ίδια περίοδο, ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του για την προεδρία ο Άνδρεας Μαυρογιάννης, δίνοντας έναν θριαμβικό χαρακτήρα στην αποχώρηση του κ. Αναστασιάδη από τα πολιτικά πράγματα της Κύπρου.

Οι τρεις επικρατέστεροι υποψήφιοι διάδοχοί του στην προεδρία, που στις εκλογές της προηγούμενης Κυριακής συγκέντρωσαν περίπου το 90% των ψήφων, προέρχονται από τον δικό του πολιτικό χώρο και ήταν στενοί συνεργάτες του.

Ο Νίκος Χριστοδουλίδης, ο οποίος τερμάτισε πρώτος με 31%, είχε διατελέσει επί 4ετια (2014-2018) κυβερνητικός εκπρόσωπος και άλλη μία τετραετία (2018-2022) υπουργός Εξωτερικών.

Ο δεύτερος με 29,5%, Ανδρέας Μαυρογιάννης, ήταν ο επίσημος διαπραγματευτής της κυβέρνησης Αναστασιάδη στις δικοινοτικες συνομιλίες.

Ο τρίτος με 27,5%, Αβέρωφ Νεοφύτου, είναι ο πρόεδρος του Δημοκρατικού Συναγερμού, με τη στήριξη του οποίου είχε εκλεγεί πρόεδρος ο Νίκος Αναστασιάδης ως προκάτοχος του κ. Νεοφύτου.

Οι Ελληνοκύπριοι πρόεδροι

Ο Πρόεδρος που εκλέγεται την Κυριακή είναι ο 7ος της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς έχουν προηγηθεί:

Ο γεννημένος το 1913, Αρχιεπίσκοπος Μακάριος.

Ο γεννημένος το 1932, Σπύρος Κυπριανού (1977-1988).

Ο 92χρονος σήμερα Γιώργος Βασιλείου (1988-1993).

Ο γεννημένος το 1919 Γλαύκος Κληρίδης (1993-2003).

Ο γεννημένος το 1934, Τάσσος Παπαδόπουλος (2003-2008).

Ο αποβιώσας μετά τη λήξη της θητείας του, Δημήτρης Χριστόφιας (1946) (2008-2013).

Ο Νίκος Αναστασιάδης παραδίδει εφέτος την προεδρία στα 77 του (1946) (2013-2023).

Αλλαγή σκυτάλης

Από τους έξι, πλην Μακαρίου, προέδρους, δύο ήταν του κεντροδεξιού Δημοκρατικού Συναγερμού, Κληρίδης και Αναστασιάδης, δύο του κεντροαριστερού ΑΚΕΛ, Βασιλείου και Χριστόφιας, και δύο του κεντρώου ΔΗΚΟ, Κυπριανού και Παπαδόπουλος, με τη στήριξη του ΑΚΕΛ.

Αν όμως κάτι ξεχωρίζει στην υποψηφιότητα του κ. Χριστοδουλίδη, δεν είναι οι δύο μονάδες διαφορά που έχει από τον δεύτερο, αλλά το ότι η εκλογή του θα σηματοδοτήσει τη μεταφορά της διαχείρισης του προβλήματος της Κύπρου σε μια άλλη γενιά, η οποία δεν έχει καμία εμπειρία συνοίκησης με τους Τουρκοκύπριους.

Τα τείχη ανάμεσα στις δύο κοινότητες άρχισαν να μπαίνουν μετά την εξέγερση της ΕΟΚΑ, στα μέσα της δεκαετίας του ’50, και ολοκληρωθήκαν με την τουρκική εισβολή του 1974.

Ακόμη και οι γεννημένοι το 1946 Χριστόφιας και Αναστασιάδης έχουν εικόνα, έστω εφηβική ή από άμεσες διηγήσεις, για το τι ήταν η συνοίκηση.

Όμως ο Χριστοδουλίδης δεν τα ξέρει αυτά από πρώτο χέρι κι ίσως να μην τα ξέρει ούτε ο γεννημένος το 1956 Μαυρογιάννης, ούτε ο γεννημένος το 1961 Νεοφύτου.

Η ηγεσία των Τουρκοκυπρίων

Αντίστοιχα, ο ιστορικός ηγέτης των Τουρκοκυπρίων μέχρι το 2005, Ραούφ Ντενκτάς, ήταν γεννημένος το 1924, ο διάδοχός του Μεμέτ Αλι Ταλάτ (2005-2010) έχει γεννηθεί το 1952, ο Ντερβίς Έρογλου που τον διαδέχτηκε το 2010 είχε γεννηθεί το 1938 και ο προτελευταίος πρόεδρος Μεχμέτ Ακίντσι, το 1947. Ο εν ενεργεία Ερσίν Τατάρ, που ανέλαβε το 2020, έχει γεννηθεί το 1960. Η γνώση τους από τους «απέναντι» είναι πιο συγκεκριμένη, ενώ πολύ ενδεικτικό είναι και το ότι όλοι οι Ελληνοκύπριοι, εκτός από τον Τάσσο Παπαδόπουλο, έκαναν δύο θητείες, ενώ οι «απέναντι» από μία, καθώς όλοι τους δεν επανεξελέγησαν, ανεξαρτήτως κόμματος. Οι τρεις, Ντενκτάς, Έρογλου, Τατάρ, ήταν από το Κόμμα Εθνικής Ενότητας που είχε ιδρύσει ο Ντενκτάς, ο Ταλάτ από το Δημοκρατικό Τουρκικό Κόμμα, ενώ ο Ακίντσι ανεξάρτητος, αν και φέρεται να είχε διατελέσει μέλος του ΑΚΕΛ, του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κύπρου.

Το βασικό ζήτημα που έχει να αντιμετωπίσει ο Χριστοδουλίδης και οι γενιές που θα ακολουθήσουν δεν είναι το Κυπριακό ως το πολυσύνθετο γεωπολιτικό πρόβλημα, αλλά το Κυπριακό ως παγιωμένο μοντέλο σταθερότητας, το οποίο έχει εκφύγει από τα στενά όρια μιας ενδοκοινοτικής διαμάχης στην οποία εμπλέκονται διεθνή συμφέροντα και γεωπολιτικές αντιπαραθέσεις.

Σε αυτό το πλαίσιο αποκτά ίσως μεγαλύτερο ενδιαφέρον η προσέγγιση που ο κ. Μαυρογιάννης δίνει στο βιβλίο του «Το γαλάζιο φουστάνι», που εξέδωσε στις εκδόσεις Λιβάνη το 2015.

«Δύο γυναίκες, με διαμετρικά αντίθετες λογικές, συναισθήματα και βασανιστικά και αφόρητα εσωτερικά υπαρξιακά διλήμματα, συναντώνται, εγκλωβίζονται και βουλιάζουν σε ασάφειες, αντιφάσεις και ερωτήματα που περιστρέφονται και επανέρχονται μοιραία στην αρχέγονη αναζήτηση της συμφιλίωσης του ανθρώπου με το χάος που μας περιβάλλει, με τη ζωή και τον θάνατο».

 

Στο Κοινοβούλιο

Σε κάθε περίπτωση, όποιος από τους Χριστοδουλίδη ή Μαυρογιάννη κι αν εκλεγεί, θα πρέπει να συνυπάρξει με το ήδη εκλεγμένο 56μελες Κοινοβούλιο, η θητεία του οποίου λήγει την άνοιξη του 2026.

Σε αυτό, ο ΔΗΣΥ έχει 19 βουλευτές, το ΑΚΕΛ 15 και το ΔΗΚΟ 9, ενώ από δύο τετραμελείς ομάδες συγκροτούν η σοσιαλδημοκρατική ΕΔΕΚ και τέσσερις βουλευτές που έφυγαν από το ΔΗΚΟ και από δύο τριμελείς το κυπριακό δίκτυο της Χρυσής Αυγής, ΕΛΑΜ και οι Οικολόγοι Πράσινοι, ενώ υπάρχει κι ένας ανεξάρτητος.

Στη βόρεια πλευρά του νησιού, το μη αναγνωρισμένο Κοινοβούλιο εκλέγεται για πέντε χρόνια, η κυβερνητική πλειοψηφία έχει 29 βουλευτές, 24 από τους οποίους οι διάδοχοι του Ντενκτάς, και η αντιπολίτευση 20.

Ουσιαστικά, δηλαδή, πρόκειται για μια απολύτως μπερδεμένη κοινωνία στην οποία η Εκκλησία της Κύπρου ψήφισε Αρχιεπίσκοπο με κριτήριο το ποιος επικροτεί και υποστηρίζει την επίλυση του εκκλησιαστικού προβλήματος της Ουκρανίας, όπως το διαχειρίστηκε ο Οικουμενικός Πατριάρχης, δηλαδή φιλικά προς τη Δύση, ενώ ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Κύπρου θεωρεί ότι η Δύση, και συγκεκριμένα η Αγγλία, ελέγχει τον όποιο θέλει να εκλεγεί Πρόεδρος Δημοκρατίας.

Κι όλα αυτά ενώ εκατομμύρια ευρώ Ρώσων ολιγαρχών διατίθενται από φιλορώσους Μητροπολίτες που θέλουν να επηρεάζουν το σώμα της κυπριακής Αρχιεπισκοπής και της κυπριακής κοινωνίας.

Όμως, όπως είπε και ο ίδιος ο κ. Μαυρογιάννης αμέσως μετά τις εκλογές, το Κυπριακό μπορεί να φέρει τον Δημοκρατικό Συναγερμό κοντά στην υποψηφιότητά του. Βέβαια ο ΔΗΣΥ δεν ανταποκρίθηκε στην πρόσκληση, αλλά αυτό και μόνο ως ιδέα είναι αρκετό για να καθησυχάσει όσους θα μπορούσαν να ανησυχήσουν για αλλαγές γραμμών στο θέμα.

Η γραμμή Αναστασιάδη όχι μόνο δεν αλλάζει αλλά γίνεται κι εθνική γραμμή διαχείρισης του Κυπριακού. Το κύριο πρόβλημα πλέον είναι ο δικομματισμός που μετατρέπεται σε μονοκομματισμό πολλών κομμάτων.

Διότι, εκτός από το Κυπριακό, ο κ. Μαυρογιάννης, ως υποψήφιος με τη στήριξη του κομμουνιστικού ΑΚΕΛ, διαβεβαίωσε ότι η υποψηφιότητά του είναι ανεξάρτητη, έχει ως προμετωπίδα τη σοβαρότητα στη δημοσιονομική πειθαρχία και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και ότι δεν θα τεθεί εν αμφιβόλω η σταθερότητα της οικονομίας, που αποτελεί το λάβαρο του ΔΗΣΥ.

Πρόκειται για το ίδιο λάβαρο που τώρα ετοιμάζονται να κρατήσουν άλλοι, ανάμεσα στους οποίους και ο εκπρόσωπος Τύπου του κόμματος, Δημήτρης Δημητρίου, ο οποίος το καλοκαίρι στην ερώτηση κατά πόσο θα διεκδικήσει την προεδρία του ΔΗΣΥ, στο συνέδριο του κόμματος μετά τις προεδρικές, είχε απαντήσει «ότι τώρα δίνουμε τη μεγάλη μάχη για τις προεδρικές εκλογές και για την ενότητα της παράταξης».

«Κάντε μου αυτή την ερώτηση στις 14 Φεβρουαρίου. Όποιος όμως πολιτικός σάς λέει πως δεν έχει φιλοδοξίες, μάλλον δεν σας λέει την αλήθεια. Έχω πολιτικές φιλοδοξίες, έμαθα, όμως, να προσέχω τα επόμενα βήματά μου. Να είναι σταθερά και σίγουρα. Όταν αποπειράσαι να κάνεις άλμα, πολύ πιθανόν να βρεθείς στο κενό».