Πολυνομοσχέδιο: Το βαρύ τίμημα της αξιολόγησης - Free Sunday
Πολυνομοσχέδιο: Το βαρύ τίμημα της αξιολόγησης

Πολυνομοσχέδιο: Το βαρύ τίμημα της αξιολόγησης

Το πολυνομοσχέδιο που κατατέθηκε και από την περασμένη Πέμπτη συζητείται στη Βουλή, με στόχο να ψηφιστεί το βράδυ της Κυριακής 22 Μαΐου, περιλαμβάνει μια πραγματική φοροκαταιγίδα, αλλά και άλλα οδυνηρά μέτρα, όπως η ίδρυση ταμείου-ομπρέλας για την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, η καθιέρωση του διαβόητου δημοσιονομικού κόφτη, τα κόκκινα δάνεια κ.λπ. Η συζήτηση του νομοσχεδίου στις αρμόδιες επιτροπές της Βουλής πυροδότησε εξαρχής συγκρούσεις της κυβέρνησης με την αντιπολίτευση, αλλά και αντιδράσεις από πολλούς εκπροσώπους κλάδων της οικονομίας και κοινωνικών φορέων.

Μπαράζ φόρων

Όπως ήταν ήδη γνωστό, από διαρροές και πληροφορίες του προηγούμενου διαστήματος, το πολυνομοσχέδιο περιλαμβάνει φορολογικά μέτρα ύψους 1,8 δισ. ευρώ έως το 2018. Στα μέτρα αυτά συμπεριλαμβάνεται η αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ από το 23% στο 24%, γεγονός που αναμένεται να φέρει ανατιμήσεις σε δεκάδες προϊόντα και υπηρεσίες, ενώ από 1/6/2016 καταργείται η έκπτωση στους συντελεστές ΦΠΑ στα νησιά Σύρος, Θάσος, Άνδρος, Τήνος, Κάρπαθος, Μήλος, Σκύρος, Αλόννησος, Κέα, Αντίπαρος και Σίφνος. Την ίδια μέρα επιβάλλεται τέλος στη συνδρομητική τηλεόραση, το οποίο θα περιληφθεί σε κάθε μηνιαίο λογαριασμό κάθε σύνδεσης σε συνδρομητική τηλεόραση και υπολογίζεται ως ποσοστό 10% επί του συνολικού μηνιαίου λογαριασμού, περιλαμβανομένου και του πάγιου τέλους που εισπράττεται υπέρ της επιχείρησης, πριν όμως επιβληθεί ο ΦΠΑ, ενώ από την 1η Ιουλίου 2017 επιβάλλεται τέλος σε κάθε μηνιαίο λογαριασμό κάθε σύνδεσης σταθερής τηλεφωνίας με πρόσβαση σε υπηρεσίες φωνής ή/και ευρυζωνική πρόσβαση και υπολογίζεται ως ποσοστό 5% επί του συνολικού μηνιαίου λογαριασμού, περιλαμβανομένου και του πάγιου τέλους που εισπράττεται υπέρ της επιχείρησης, προ ΦΠΑ. Αναδρομικά, από 1/1/2016 ορίζεται ότι για όλα τα τυχερά παίγνια η συμμετοχή του ελληνικού Δημοσίου στα έσοδα καθορίζεται κλιμακωτά και διαμορφώνεται σε 30% επί μεικτού κέρδους μέχρι 100 εκατ. ευρώ, σε 32,5% για το κλιμάκιο κερδών από 100.000.001 έως 200 εκατ. ευρώ και σε 35% επί μεικτού κέρδους για το υπερβαίνον τμήμα από 200.000.001 ευρώ και πάνω. Τα έσοδα αποδίδονται στο Δημόσιο εντός 16 ημερών από το τέλος του ημερολογιακού μήνα που αφορούν. Επιβάλλεται διπλάσιος ΕΦΚ στην μπίρα, καθώς αυξάνεται σε 5 ευρώ ανά βαθμό Plato κατά όγκο και εκατόλιτρο μπίρας, από 2,6 ευρώ που είναι σήμερα. Παράλληλα, αυξάνεται σε 2,5 ευρώ ανά βαθμό Plato κατά όγκο και εκατόλιτρο μπίρας, από 1,30 ευρώ που είναι σήμερα, ο μειωμένος συντελεστής ΕΦΚ που αφορά την μπίρα που παράγεται στην Ελλάδα ή σε άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε από ανεξάρτητα μικρά ζυθοποιεία, εφόσον η παραγωγή τους δεν υπερβαίνει τα 200.000 εκατόλιτρα μπίρας ετησίως. Επιβάλλεται, από την 1η Ιουλίου 2017, ΕΦΚ στα υγρά αναπλήρωσης των ηλεκτρονικών τσιγάρων ίσος με 0,10 ευρώ ανά χιλιοστόλιτρο προϊόντος, ενώ κατά την εισαγωγή καφέ από την 1η Ιουλίου 2017 επιβάλλεται φόρος 2 ευρώ ανά κιλό καθαρού βάρους στον μη καβουρδισμένο καφέ, 3 ευρώ στον καβουρδισμένο και 4 ευρώ στον στιγμιαίο καφέ, καθώς και σε παρασκευάσματα με βάση εκχυλίσματα, αποστάγματα ή συμπυκνώματα του καφέ. Όσον αφορά τα τσιγάρα, ο αναλογικός φόρος αυξάνεται από το 20% στο 26% της λιανικής τιμής, ενώ διατηρείται σταθερός ο φόρος των 82,5 ευρώ ανά χίλια τσιγάρα. Οι αυξήσεις στην τελική τιμή των τσιγάρων θα είναι πάνω από 0,50 ευρώ. Στα στριφτά, ο φόρος αυξάνεται από τα 156 στα 170 ευρώ ανά κιλό, το οποίο μεταφράζεται σε αύξηση 26 λεπτών ανά 20 γραμμάρια λεπτοκομμένου καπνού. Οι αυξήσεις στα προϊόντα καπνού αναμένεται να ενεργοποιηθούν από την 1η Ιανουαρίου 2018. Επίσης, από 1/6/2016 στη βενζίνη ο ΕΦΚ αυξάνεται από 670 ευρώ ανά χιλιόλιτρο σε 700 ευρώ, στο πετρέλαιο κίνησης από τα 330 στα 410 ευρώ το λίτρο και στο πετρέλαιο θέρμανσης από τα 230 στα 280 ευρώ, ενώ στα υγραέρια τα οποία χρησιμοποιούνται ως καύσιμα κινητήρων ο ΕΦΚ αυξάνεται από 330 σε 430 ευρώ ανά χιλιόλιτρο, ενώ από την 1η Ιουνίου απαλλάσσεται από τον ΕΦΚ το φυσικό αέριο το οποίο χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

Ο κόφτης είναι εδώ

Όσον αφορά τον δημοσιονομικό κόφτη (αυτόματος μηχανισμός δημοσιονομικής προσαρμογής - ΑΔΜΠ, όπως επισήμως ονομάζεται), ο οποίος κατατέθηκε υπό μορφή τροπολογίας, προβλέπεται ότι έως τις 10 Μαΐου κάθε έτους ο υπουργός Οικονομικών θα συντάσσει έκθεση στην οποία, μεταξύ άλλων, θα διαπιστώνονται τυχόν αποκλίσεις, ενώ από την 1η Ιουνίου του ίδιου οικονομικού έτους θα γίνεται μείωση των δαπανών κατά ανώτατο όριο 2% του ΑΕΠ. Αν η απόκλιση είναι ίση με 0,25% του ΑΕΠ δεν θα λαμβάνονται μέτρα προσαρμογής, ενώ για απόκλιση από 0,26% έως 0,75% τα μέτρα θα είναι 0,5% του ΑΕΠ, για απόκλιση από 0,76% έως 1,25% τα μέτρα θα είναι 1% του ΑΕΠ, για απόκλιση από 1,26% έως 1,75% θα μέτρα θα είναι 1,5% του ΑΕΠ και για απόκλιση από 1,76% έως 2,25% τα μέτρα θα φτάνουν το 2% του ΑΕΠ. Σημειώνεται ότι η κυβέρνηση θα φροντίζει να δημιουργεί «μαξιλάρι» ίσο με το 10% των ετήσιων πιστώσεων του προϋπολογισμού έως τις 30 Ιουνίου κάθε έτους από το οποίο θα προκύπτουν οι περικοπές που θα πραγματοποιούνται, από τις οποίες εξαιρούνται δαπάνες όπως για δημόσιες συμβάσεις, ενέργεια, κοινωνικά και προνοιακά επιδόματα, αλλά όχι για μισθούς και συντάξεις. Η τροπολογία δίνει τη δυνατότητα κατά τη σύνταξη του προϋπολογισμού του επόμενου έτους κάποιες από τις περικοπές να αντικαθίστανται με ισοδύναμα μέτρα, στα οποία θα μπορούν να περιλαμβάνονται και φορολογικά μέτρα, ενώ οι περικοπές αυτές θα έχουν ισχύ τουλάχιστον μέχρι τις 31 Μαΐου του επόμενου έτους. Τέλος, σημειώνεται ότι η εφαρμογή του κόφτη θα επανεξετάζεται με τους θεσμούς σε περίπτωση που για τις αποκλίσεις δεν ευθύνεται η κυβέρνηση (φυσικές καταστροφές, μεγαλύτερη ύφεση).

Παγωμάρα για το ταμείο ιδιωτικοποιήσεων

Εν τω μεταξύ, παγωμάρα μεταξύ των βουλευτών των κομμάτων της κυβέρνησης προκάλεσε το κεφάλαιο του πολυνομοσχεδίου που αφορά την ίδρυση της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε. (ΕΕΣΠ), η οποία αποτελεί ένα υπερταμείο το οποίο θα αναλάβει συνολικά την αξιοποίηση/αποκρατικοποίηση κομματιών της δημόσιας περιουσίας. Η ΕΕΣΠ θα έχει τέσσερις θυγατρικές: το ΤΧΣ, το ΤΑΙΠΕΔ, την Εταιρεία Ακινήτων του Δημοσίου (ΕΤΑΔ), καθώς και την Εταιρεία Δημοσίων Συμμετοχών (ΕΔΗΣ), τον νέο φορέα που θα ιδρυθεί και στον οποίο θα ενταχθούν όλες οι μετοχές του Δημοσίου. Κυρίαρχο όργανο θα είναι το πενταμελές εποπτικό συμβούλιο, στο οποίο ο πρόεδρος και ένα μέλος θα ορίζονται από την Ε.Ε. και τον ESM. Το συμβούλιο, ύστερα από έκφραση απλής γνώμης του υπουργού Οικονομικών, θα ορίζει τη διοίκηση του νέου ταμείου, που θα αποτελείται από 5-7 μέλη. Οι βασικές του διαφορές από το ΤΑΙΠΕΔ είναι ότι θα λογοδοτεί στη Βουλή, στην οποία θα υποβάλλει ετήσιες εκθέσεις, και θα διαθέτει το 50% των εσόδων του σε επενδύσεις, ενώ όλες οι εισπράξεις του ΤΑΙΠΕΔ κατατίθενται σε ειδικό λογαριασμό στο εξωτερικό με αποκλειστικό σκοπό την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους. Η ίδρυση της ΕΕΣΠ προκάλεσε έντονες αντιπαραθέσεις στη Βουλή, με την αντιπολίτευση να κατηγορεί την κυβέρνηση για ξεπούλημα της χώρας και κυβερνητικές πηγές να απαντούν ότι τα περιουσιακά στοιχεία του ταμείου είναι για αξιοποίηση και όχι απαραίτητα για πώληση «όσο κι αν αυτό δεν αρέσει στην αξιωματική αντιπολίτευση και στον κ. Μητσοτάκη», προσθέτοντας ότι «πολλά από αυτά τα περιουσιακά στοιχεία δεν πρόκειται να πουληθούν». Ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, απαντώντας στις επιθέσεις της αντιπολίτευσης, τόνισε ότι τα έσοδα που θα προκύψουν από τη λειτουργία του ταμείου θα αποδοθούν κατά 50% στο χρέος και κατά 50% στην ανάπτυξη και σε επενδύσεις.