Μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας το Ποτάμι

Ένας πολιτικός σχηματισμός που προκάλεσε ιδιαίτερο ενδιαφέρον στους πολίτες άμα τη εμφανίσει του εδώ και αρκετό διάστημα «αιμορραγεί» στελέχη και ψηφοφόρους προς διάφορες κατευθύνσεις, χωρίς να διαφαίνεται τρόπος τερματισμού αυτών των απωλειών, οι οποίες θέτουν το κόμμα υπό τον κίνδυνο της πολιτικής εξαφάνισης.

Βλέποντας τους βουλευτές να αποχωρούν…

Το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα της «αιμορραγίας» στελεχών είναι η μέσα σε διάστημα ενάμισι έτους απώλεια σχεδόν της μισής κοινοβουλευτικής δύναμης του Ποταμιού. Στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015 το κόμμα εξέλεξε 11 βουλευτές, εκ των οποίων σήμερα οι πέντε έχουν αποχωρίσει για… άλλες πολιτείες. Συγκεκριμένα, τον Απρίλιο του 2016, αφού πρώτα έχει παραιτηθεί από κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του κόμματος και έχει θέσει θέμα ηγεσίας, αποχωρεί από το Ποτάμι ο βουλευτής Β΄ Αθήνας Χάρης Θεοχάρης, προκειμένου να ιδρύσει δική του πολιτική κίνηση. Ακολουθεί, τον Οκτώβριο του 2016, ο βουλευτής Αχαΐας Ιάσονας Φωτήλας, ο οποίος υποστηρίζει ότι το κόμμα δεν μπορεί να προχωρήσει μόνο του και ότι πρέπει να συνεργαστεί με τη ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη, ενώ στα τέλη Ιανουαρίου του 2017 ο κ. Φωτήλας ανακοινώνει την προσχώρησή του στη ΝΔ. Η τρίτη αποχώρηση έρχεται στα τέλη Νοεμβρίου του 2016, όταν η βουλευτής Β΄ Θεσσαλονίκης Κατερίνα Μάρκου ανακοινώνει την ανεξαρτητοποίησή της, οδηγώντας τον επικεφαλής του κόμματος Σταύρο Θεοδωράκη να προβεί σε μια σκληρή δήλωση, στην οποία, μεταξύ άλλων, αναφέρει ότι «χρεώνομαι προσωπικά την ένταξη στα ψηφοδέλτια προσώπων που το μόνο που τελικά τους νοιάζει είναι η καρέκλα και ο μισθός». Τον δρόμο του κ. Φωτήλα, αλλά με κατεύθυνση τη Δημοκρατική Συμπαράταξη αυτή τη φορά, ακολουθεί στις 13 Ιανουαρίου 2017 ο βουλευτής Ροδόπης Ιλχάν Αχμέτ, ο οποίος στην επιστολή παραίτησής του σημειώνει ότι «το Ποτάμι κινδυνεύει να υποστεί πολιτική συρρίκνωση, επιμένοντας σε έναν ιδιότυπο πολιτικό απομονωτισμό». Τελευταίο κρούσμα, η ανεξαρτητοποίηση του βουλευτή Λάρισας Κώστα Μπαργιώτα, στις 7 Φεβρουαρίου 2017, ο οποίος ανακοινώνοντας την αποχώρησή του από το Ποτάμι σημείωνε ότι «μείναμε χωρίς ξεκάθαρο πολιτικό στίγμα, χωρίς στρατηγική, χωρίς συνεπή πολιτική γραμμή και πολιτική συμμαχιών. Εδώ και πολύ καιρό πολιτευόμαστε αμήχανοι, κοιτώντας πότε δεξιά και πότε αριστερά». Μετά την τελευταία αποχώρηση η Κοινοβουλευτική Ομάδα του Ποταμιού έχει μείνει με έξι βουλευτές, τους Σταύρο Θεοδωράκη, Σπύρο Λυκούδη, Σπύρο Δανέλλη, Γιώργο Αμυρά, Γρηγόρη Ψαριανό και Γιώργο Μαυρωτά.

Φθίνοντα ποσοστά

Αλλά και από άποψη απήχησης στους πολίτες το Ποτάμι μοιάζει να υποκύπτει με μεγάλη ταχύτητα στον… νόμο της φθίνουσας απόδοσης. Όσον αφορά τις εκλογικές του επιδόσεις, ενώ στις ευρωεκλογές του 2014 το κόμμα, με μόλις μερικές εβδομάδες ζωής, συγκεντρώνει 377.438 ψήφους (ποσοστό 6,60%) και εκλέγει δύο ευρωβουλευτές (τον Γιώργο Γραμματικάκη και τον Μίλτο Κύρκο), στις εθνικές εκλογές του Ιανουαρίου του 2015 λαμβάνει 373.868 ψήφους (ποσοστό 6,05%) και εκλέγει 17 βουλευτές και στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015 πέφτει στις 222.166 ψήφους (ποσοστό 4,09%) και εκλέγει 11 βουλευτές. Ως προς τις δημοσκοπικές του επιδόσεις, ενώ το Ποτάμι άμα τη εμφανίσει του κατέγραφε ποσοστά κοντά στο 15%, σήμερα, μόλις τρία χρόνια μετά, είναι αμφίβολο αν υπάρχει έστω και μία δημοσκόπηση που να του δίνει ποσοστό άνω του 3%, ποσοστό που αποτελεί και το κατώφλι εισόδου στη Βουλή. Αν και η αξιοπιστία των αποτελεσμάτων των δημοσκοπήσεων πάντα τίθεται υπό αμφισβήτηση, σίγουρα αποτελεί στοιχείο προβληματισμού το γεγονός ότι το Ποτάμι, δημοσκοπικά τουλάχιστον, δεν δείχνει να μπορεί να συγκεντρώσει ποσοστό που θα του διασφαλίζει την είσοδο στη Βουλή, όποτε κι αν γίνουν οι εκλογές.

Τις πταίει

Το να επιχειρήσει κάποιος να αναλύσει «εν θερμώ» τους λόγους για τους οποίους το Ποτάμι περνά αυτή τη δύσκολη περίοδο, τόσο σύντομα μάλιστα από τη στιγμή της ίδρυσής του, σίγουρα είναι δύσκολο. Ωστόσο, μελετώντας τις επιστολές αποχώρησης των βουλευτών που ανεξαρτητοποιήθηκαν ή προσχώρησαν σε άλλα κόμματα, διαπιστώνει κανείς κάποια κοινά στοιχεία. Για παράδειγμα, ενδεχομένως από διαφορετική οπτική γωνία, παρατηρούνται αιχμές για έλλειψη στρατηγικής συμμαχιών με άλλα κόμματα και παρατάξεις (η κ. Μάρκου σημείωνε προς τον κ. Θεοδωράκη ότι «η πρόσκλησή σου να πάρουμε τις άγονες γραμμές, λυπάμαι να το πω, είναι στην εκτίμησή μου μάταιη και φοβούμαι ότι θα αποδειχθεί ατελέσφορη», ενώ ο κ. Αμχέτ είχε δηλώσει ότι «χρειάζεται άθροιση δυνάμεων, κοινό προγραμματικό πλαίσιο, παραμερισμός προσωπικών εγωισμών και παραλυτικών ισορροπιών, στη λογική μιας ξεπερασμένης πολιτικής επετηρίδας, που απογοητεύουν τους πολίτες»). Επίσης, ασκείται κριτική για απουσία ξεκάθαρης πολιτικής ταυτότητας του κόμματος, με τον κ. Μπαργιώτα να γράφει ότι «μείναμε χωρίς ξεκάθαρο πολιτικό στίγμα, χωρίς στρατηγική, χωρίς συνεπή πολιτική γραμμή και πολιτική συμμαχιών. Εδώ και πολύ καιρό πολιτευόμαστε αμήχανοι, κοιτώντας πότε δεξιά και πότε αριστερά, κάνοντας αντιπολίτευση με όρους επικαιρότητας […]. Αυτή η κατάσταση, δυστυχώς, δεν είναι αναστρέψιμη». Πάντως, το Ποτάμι ανακοίνωσε ότι προτίθεται να συμπορευτεί με την πολιτική κίνηση που ίδρυσαν οι Άννα Διαμαντοπούλου, Γιώργος Φλωρίδης και Γιάννης Ραγκούσης, την Ώρα Αποφάσεων.