ΣΥΡΙΖΑ-Τσίπρας κάνουν φτωχότερα τα νοικοκυριά

Τα στοιχεία των τελευταίων δημοσκοπήσεων δείχνουν καταδικαστικά για τον ΣΥΡΙΖΑ και τον κ. Τσίπρα: 80% έως 85% των ερωτηθέντων κρίνουν ότι η κυβέρνηση κινείται σε λάθος κατεύθυνση, η «ψαλίδα» υπέρ της ΝΔ κινείται γύρω στις 10 μονάδες, ενώ τον Σεπτέμβριο του 2015 ο ΣΥΡΙΖΑ είχε επικρατήσει εκλογικά της ΝΔ με διαφορά 8 μονάδων, η λεγόμενη παράσταση νίκης εμφανίζει τη ΝΔ ως το ακλόνητο φαβορί της επόμενης εκλογικής αναμέτρησης και τα πρωθυπουργικά χαρακτηριστικά του αρχηγού του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι πολύ καλύτερα από εκείνα του πρωθυπουργού στην αντίληψη της κοινής γνώμης.

Τι έχει συμβεί και η δημοτικότητα του ΣΥΡΙΖΑ και του κ. Τσίπρα τείνει να χαθεί σε μια μαύρη τρύπα; Μέχρι τον Ιούνιο οι απογοητευμένοι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ –γύρω στο 50% απ’ όσους τον ψήφισαν τον Σεπτέμβριο του 2015– κρατούσαν αποστάσεις από την κυβέρνηση αλλά δεν είχαν στραφεί εναντίον της. Με βάση τα αποτελέσματα των τελευταίων δημοσκοπήσεων, η στροφή αυτή έχει συντελεστεί, γεγονός που ενισχύει τη δυναμική σε βάρος του ΣΥΡΙΖΑ και υπέρ της ΝΔ.

Η πολιτική ερμηνεία στη δημοσκοπική κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ και του κ. Τσίπρα πρέπει να αναζητηθεί στην εξαιρετικά δύσκολη οικονομική κατάσταση των περισσότερων νοικοκυριών. Για να έρθει στην εξουσία, ο ΣΥΡΙΖΑ δημιούργησε σκόπιμα υπερβολικές προσδοκίες, οι οποίες όμως έδωσαν γρήγορα τη θέση τους στην επιδείνωση της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης. 

Ο κόσμος βαρέθηκε τα μεγάλα λόγια των πολιτικών και η εποχή που τα αριστερά πειράματα μπορούσαν να επιδοτηθούν μέσω της διεύρυνσης του δημοσιονομικού ελλείμματος και της αύξησης του δημόσιου χρέους έχει περάσει οριστικά. Το ελληνικό Δημόσιο οφείλει ένα ποσό της τάξης των 320 δισ. ευρώ και δεν μπορεί να βγει στις αγορές για να χρηματοδοτήσει μια πολιτική εκτός προγράμματος-μνημονίου. Τα επίσημα στατιστικά στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) καταγράφουν μείωση της μέσης μηνιαίας δαπάνης των νοικοκυριών κατά 40,95 ευρώ το 2015 σε σχέση με το 2014.

Ο μέσος όρος μηνιαίας δαπάνης νοικοκυριών για αγαθά και υπηρεσίες –ουσιαστικά πρόκειται για τον οικογενειακό προϋπολογισμό– μειώθηκε από 1.460,52 ευρώ το 2014 σε 1.419,57 ευρώ το 2015. Πρόκειται για μια μείωση της τάξης του 2,8%, η οποία είναι πολύ σκληρή, αν σκεφτούμε ότι είχε προηγηθεί μία πενταετία λιτότητας και πως ο ΣΥΡΙΖΑ ανέβηκε στην εξουσία υποσχόμενος στα θύματα της πολιτικής του τον άμεσο τερματισμό της λιτότητας.

Προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι τα νοικοκυριά περιόρισαν τις δαπάνες τους σε 11 από τις 12 βασικές κατηγορίες δαπανών.

Τη μεγαλύτερη μείωση γνώρισαν οι δαπάνες για διαρκή καταναλωτικά αγαθά (-8,6%), τα οποία αντιμετωπίζονται σαν είδη πολυτελείας από ολοένα περισσότερα νοικοκυριά. 

Ανησυχητική είναι η μείωση των δαπανών για την εκπαίδευση, οι οποίες περιορίστηκαν κατά 8,1% το 2015 σε σχέση με το 2014, στέλνοντας το μήνυμα ότι οι γονείς έχουν πρόβλημα να επενδύσουν στο μέλλον των παιδιών τους ή μπορεί και να μην πιστεύουν σε αυτό. Η μικρή μείωση της ανεργίας που παρατηρείται συνοδεύεται από νέα μείωση των μισθών, την αντικατάσταση θέσεων πλήρους απασχόλησης με θέσεις μερικής ή και ελαστικής απασχόλησης και τη συνεχιζόμενη αδυναμία της αγοράς εργασίας να απορροφήσει τους νέους, ιδιαίτερα σε μη υποβαθμισμένες καλοπληρωμένες θέσεις. 

Μείωση δαπανών 5,3% παρατηρείται στην κατηγορία «διάφορα αγαθά και υπηρεσίες», ενώ στο 3,1% είναι η μείωση των δαπανών για τα είδη ένδυσης και υπόδησης και για τη στέγαση. Η μείωση της τελευταίας κατηγορίας δαπανών μπορεί να έχει σχέση και με τη συνεχόμενη υποχώρηση των τιμών των ακινήτων και των ενοικίων, η οποία εξακολουθεί να αποτελεί τον κανόνα, δυσχεραίνοντας την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας.

Στα είδη διατροφής η μείωση των δαπανών είναι της τάξης του 2,2% και αυτό σημαίνει ότι οι αυξήσεις στον ΦΠΑ που επέβαλε στα τρόφιμα η κυβέρνηση Τσίπρα «απορροφήθηκαν» από τα νοικοκυριά με μείωση της κατανάλωσης τροφίμων, εφόσον έχουν εξαντληθεί οι οικονομικές δυνατότητες.

Από τις 12 κατηγορίες των δαπανών των νοικοκυριών που παρακολουθεί η ΕΛΣΤΑΤ μόνο σε μία, την υγεία, παρατηρήθηκε αύξηση του μέσου όρου της μηνιαίας δαπάνης των νοικοκυριών κατά 1,2% το 2015 σε σχέση με το 2014. Αυτή η αύξηση εκθέτει πολιτικά την κυβέρνηση, γιατί δείχνει ότι η δημόσια υγεία έγινε ακόμη πιο προβληματική, με αποτέλεσμα να υποχρεώνονται τα νοικοκυριά να αυξήσουν τις δαπάνες για την υγεία σε μια περίοδο κατά την οποία περιστέλλουν όλες τις άλλες δαπάνες λόγω μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματός τους. Η μέθοδος Πολάκη, φραστικές βιαιότητες σε ένα πλαίσιο υποβάθμισης των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας από το Δημόσιο, είναι κατά την άποψή μου πολιτικά αυτοκαταστροφική.

Οι δυσκολίες του 2015 δίνουν τη θέση τους σε μεγαλύτερες δυσκολίες το 2016 και θα υπάρξει συνέχεια και το 2017. Η πολιτική που εφαρμόζει η κυβέρνηση στηρίζεται στην αύξηση των φορολογικών και ασφαλιστικών βαρών και στον παραπέρα περιορισμό του διαθέσιμου εισοδήματος, κατά συνέπεια και της κατανάλωσης. Παρά τις αισιόδοξες προβλέψεις της κυβέρνησης και των διεθνών οργανισμών, η ανάπτυξη το 2017 στα επίπεδα του 2,7%-2,8% του ΑΕΠ, όσο δηλαδή είχε προγραμματιστεί η ανάπτυξη για το 2015 προτού μεσολαβήσει η πολιτική αλλαγή και το πείραμα Τσίπρα-Βαρουφάκη, είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί χωρίς τη βελτίωση των οικονομικών των νοικοκυριών.

Το χειρότερο είναι ότι έρχεται επιδείνωση της κοινωνικής κρίσης, η οποία δεν εμφανίζεται στα επίσημα στατιστικά στοιχεία. Τα περισσότερα ασφαλιστικά ταμεία βρίσκονται σε οικονομικό αδιέξοδο και αυτό ενισχύει την επιχειρηματολογία του ΔΝΤ για νέες δραστικές περικοπές στις συντάξεις προκειμένου να διευκολυνθεί η πολυσυζητημένη βιωσιμότητα του χρέους του ελληνικού Δημοσίου. 

Χαρακτηριστική η κατάσταση που επικρατεί στον ΟΑΕΕ, το δεύτερο μεγαλύτερο ασφαλιστικό ταμείο, στο οποίο συμμετέχουν 697.876 ασφαλισμένοι, 320.883 από τους οποίους έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές και έχουν μπει σε ειδικές ρυθμίσεις, ενώ 246.612 ασφαλισμένοι έχουν διακόψει πλήρως την πληρωμή των οφειλών.

Σε αυτές τις συνθήκες το έλλειμμα του ΟΑΕΕ –πέρα από την προγραμματισμένη επιδότηση από τον προϋπολογισμό– εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 650 εκατ. ευρώ το 2016 και η διοίκησή του διεκδικεί την άμεση καταβολή 350 εκατ. ευρώ από το Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών (ΑΚΑΓΕ) για να μπαλωθεί προσωρινά η οικονομική τρύπα και να καταβληθούν οι συντάξεις.

Οι περιπέτειες του ΟΑΕΕ μας προειδοποιούν για τα επερχόμενα δεινά στον ασφαλιστικό τομέα, ενώ η αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών για τους ελεύθερους επαγγελματίες από το 2017 μπορεί, στις συνθήκες που περιγράψαμε, να έχει τα αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα.

Αντιμέτωπη με οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα τα οποία επιδείνωσε με την πολιτική της και δεν μπορεί να διαχειριστεί, η κυβέρνηση προσπαθεί να σταθεροποιηθεί ανακατεύοντας περίπου τα πάντα στο μίξερ της πολιτικής.

Ανοίγει μέτωπα στην παιδεία και με την Εκκλησία, ανεβάζει τους τόνους της πολιτικής αντιπαράθεσης, προσπαθεί να διαμορφώσει σε όφελός της το τοπίο των ΜΜΕ, παρεμβαίνει στη Δικαιοσύνη μοιράζοντας και τα λεφτά που χάθηκαν από τα νοικοκυριά και φυσικά καταγγέλλει μία διαρκή συνωμοσία σε βάρος της από τις δυνάμεις της αντίδρασης, της διαπλοκής και τους πολιτικούς εκπροσώπους τους, μιμούμενη τη μεθοδολογία του Προέδρου Μαδούρο της Βενεζουέλας.

Η συμβουλή που έχω να δώσω στα κυβερνητικά στελέχη είναι να δουν πώς ακριβώς θα αντιμετωπίσουν τα μεγάλα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα. Μόνο με τη βελτίωση των κυβερνητικών επιδόσεων σε θέματα που επηρεάζουν την οικονομική και κοινωνική καθημερινότητα του πολίτη μπορεί να ελπίζει ο ΣΥΡΙΖΑ στη δημοσκοπική και πολιτική του ανάκαμψη.