Έρχονται μεγάλες αλλαγές στο προσφυγικό-μεταναστευτικό

Το προσφυγικό-μεταναστευτικό αναμένεται να πάρει νέες διαστάσεις στο άμεσο μέλλον. Ευρωπαϊκές και διεθνείς εξελίξεις συγκλίνουν στη δημιουργία μιας εξαιρετικά σύνθετης κατάστασης, που μπορεί να βλάψει σοβαρά τα καλώς εννοούμενα συμφέροντά μας.

Η κυβέρνηση Τσίπρα, η οποία έχει τη βασική ευθύνη για την κλιμάκωση του προσφυγικού-μεταναστευτικού το 2015 και τη μετατροπή της Ελλάδας σε χώρα εγκλωβισμού των προσφύγων και των μεταναστών παρακολουθεί, αντί να διαμορφώνει, τις εξελίξεις.

Η καγκελάριος της Γερμανίας κ. Μέρκελ ανακοίνωσε την πρόθεσή της να διεκδικήσει τέταρτη τετραετία στην εξουσία. Η αποστολή της αυτή τη φορά θα είναι δύσκολη, γιατί τα ποσοστά των Χριστιανοδημοκρατών, των οποίων ηγείται, έχουν υποχωρήσει από το 41% το καλοκαίρι του 2015 στο 31% σήμερα.

Η βασική αιτία της μεγάλης πτώσης της δημοτικότητας των Χριστιανοδημοκρατών, οι οποίοι παραμένουν με διαφορά πρώτη δύναμη, πρέπει να αναζητηθεί στη χαλάρωση της προσφυγικής-μεταναστευτικής πολιτικής της Γερμανίας τον Σεπτέμβριο του 2015. Είχε προηγηθεί το άνοιγμα των ελληνικών συνόρων και η αύξηση των προσφυγικών-μεταναστευτικών ροών από την Τουρκία προς την Ε.Ε. μέσω Ελλάδας από 75.000 τον χρόνο που ήταν επί κυβέρνησης Σαμαρά σε 1.000.000 επί κυβέρνησης Τσίπρα. Αντιμέτωπη με τον πολλαπλασιασμό των προσφύγων και των μεταναστών που έφταναν στη Γερμανία, όπως και στην Αυστρία και στη Σουηδία, μέσω Ελλάδας, η κ. Μέρκελ αποφάσισε να ακολουθήσει μια πολιτική ανοιχτών συνόρων και οικονομικής και κοινωνικής ενσωμάτωσης των προσφύγων, ιδιαίτερα όσων προέρχονται από τη Συρία, για να συμβάλει στην επίλυση ενός μεγάλου ανθρωπιστικού προβλήματος και να βελτιώσει τη διεθνή εικόνα της Γερμανίας.

Η πολιτική της κ. Μέρκελ προκάλεσε την αντίδραση σημαντικού τμήματος της γερμανικής κοινής γνώμης, με αποτέλεσμα το σκληρό δεξιό κόμμα της Εναλλακτικής για τη Γερμανία να τριπλασιάσει τα ποσοστά του σε εθνικό επίπεδο, από κάτι λιγότερο από 5% στο 15%, αποσπώντας εκατομμύρια δεξιόστροφους ψηφοφόρους από το κόμμα της κ. Μέρκελ.

Το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα βρίσκεται τώρα στην ανάγκη να σκληρύνει την πολιτική του στο προσφυγικό-μεταναστευτικό για να αντιμετωπίσει την πρόκληση της Εναλλακτικής για τη Γερμανία στην πορεία προς τις βουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2017. Σύμφωνα με την πρόταση που έχει διατυπωθεί και αναμένεται να υιοθετηθεί στο επικείμενο κομματικό συνέδριο, οι πρόσφυγες και οι μετανάστες οι οποίοι θα διασχίζουν τη Μεσόγειο προερχόμενοι από την Αφρική δεν θα προωθούνται στην Ιταλία αλλά θα στέλνονται πίσω σε εδάφη της Αφρικής, σε καταυλισμούς οι οποίοι θα λειτουργούν υπό τον έλεγχο του ΟΗΕ και διεθνών οργανώσεων και με συμμετοχή στη χρηματοδότηση από την Ε.Ε.

Δεν έχει προσδιοριστεί πώς ακριβώς θα λειτουργήσει το νέο σύστημα, ενώ αφρικανικές χώρες, όπως η Λιβύη, εκφράζουν αντιρρήσεις στη μετατροπή τους σε χώρες υποδοχής και φυσικά εγκλωβισμού προσφύγων και μεταναστών. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι Γερμανοί Χριστιανοδημοκράτες προσαρμόζουν τη θέση τους σε ό,τι αφορά τους πρόσφυγες και μετανάστες προερχόμενοι από την Αφρική, δεν ασχολούνται όμως με όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα, θεωρώντας ίσως ότι η ευρωτουρκική συνεργασία για τον περιορισμό της ροής προσφύγων και μεταναστών έχει λύσει το πρόβλημα.

Στις 4 Δεκεμβρίου θα πραγματοποιηθεί δημοψήφισμα στην Ιταλία για την έγκριση ή την απόρριψη της συνταγματικής αναθεώρησης που προτείνει ο κεντροαριστερός πρωθυπουργός κ. Ρέντσι και θα έχουμε προεδρικές εκλογές στην Αυστρία με πολύ πιθανή την επικράτηση του ακροδεξιού υποψηφίου.

Η κυβέρνηση Ρέντσι δέχεται μεγάλη πολιτική πίεση από τους δεξιούς λαϊκιστές του Κινήματος Πέντε Αστέρων και τους ακροδεξιούς λαϊκιστές της Λέγκας του Βορρά, οι οποίοι έχουν κάνει σημαία τους την έξοδο της Ιταλίας από το ευρώ και τον αυστηρό έλεγχο των προσφυγικών-μεταναστευτικών ρευμάτων.

Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, ο κ. Ρέντσι θα χάσει το δημοψήφισμα και η Ιταλία θα μπει σε νέα περίοδο πολιτικής αβεβαιότητας. Ανεξάρτητα πάντως από το τελικό αποτέλεσμα, το βέβαιο είναι ότι οι λαϊκιστές της Δεξιάς και της άκρας Δεξιάς θα επιβάλουν σκλήρυνση της μεταναστευτικής πολιτικής της Ιταλίας, η οποία μαζί με την Ελλάδα έχει εξελιχθεί σε χώρα εγκλωβισμού προσφύγων και μεταναστών. Το ίδιο ισχύει και για την Αυστρία, η οποία αποσταθεροποιήθηκε πολιτικά εξαιτίας της μεγάλης αύξησης των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών το 2015, με ευθύνη του κ. Ερντογάν και του κ. Τσίπρα. Η Αυστρία, όπως και η Γερμανία, δέχτηκε μέσα σε έναν χρόνο πρόσφυγες και μετανάστες που αναλογούν στο 1% του συνολικού πληθυσμού, με αποτέλεσμα να υπάρξουν κοινωνικές αντιδράσεις και να ενισχυθεί εντυπωσιακά το ακροδεξιό Κόμμα Ελευθερίας.

Με τους Γερμανούς να σκληραίνουν την πολιτική τους, για πολιτικούς λόγους, στο προσφυγικό-μεταναστευτικό και τις δυνάμεις της σκληρής και της άκρας Δεξιάς να ενισχύονται στην Ιταλία και στην Αυστρία, είναι φανερό ότι θα υπάρξουν περιοριστικά μέτρα.

Την περασμένη Πέμπτη το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε, με μεγάλη πλειοψηφία, το «πάγωμα» των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία. Μετά το αποτυχημένο στρατιωτικό πραξικόπημα του περασμένου Ιουλίου, ο Ερντογάν προχώρησε σε μαζικές διώξεις και μετέτρεψε την Τουρκία σε ένα είδος δικτατορίας με κοινοβουλευτικό μανδύα. Διώκονται όλοι οι πολιτικοί του αντίπαλοι, από τους υποστηρικτές των κεμαλικών στρατιωτικών μέχρι τους οπαδούς του άλλοτε συμμάχου του Γκιουλέν και τους Κούρδους, στο όνομα της πάταξης της τρομοκρατίας.

Η κρατική τρομοκρατία που ασκείται στην Τουρκία έχει πάρει κωμικοτραγικές διαστάσεις σε διάφορους τομείς της δημόσιας ζωής, όπως είναι η παιδεία και η Δικαιοσύνη, και όλα αυτά δεν έχουν καμία σχέση με το ευρωπαϊκό κεκτημένο, τις δημοκρατικές αρχές και τους στόχους της Ε.Ε.

Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δεν είναι δεσμευτική για τις κυβερνήσεις των χωρών-μελών, στέλνει όμως το σωστό πολιτικό μήνυμα και ασκεί πίεση προς τη σωστή πολιτική κατεύθυνση. Εάν συνεχιστεί η προσέγγιση της Ε.Ε. με την εμφανώς αντιδημοκρατική Τουρκία, θα γελοιοποιηθεί η ίδια η έννοια της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, ενώ θα υπάρξουν λαοί, όπως οι Ολλανδοί και οι Αυστριακοί, οι οποίοι θα προτιμήσουν να ακολουθήσουν το παράδειγμα του Brexit παρά να προετοιμαστούν για τη συνύπαρξη με την Τουρκία σε μια διευρυμένη Ε.Ε.

Από τη στιγμή που η Ε.Ε. μπαίνει με πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε αντιπαράθεση με το αντιδημοκρατικό καθεστώς της Τουρκίας, είναι αρκετά πιθανό το τελευταίο να αντιδράσει αυξάνοντας τις προσφυγικές-μεταναστευτικές ροές προς την Ε.Ε. μέσω Ελλάδας. Σε αυτή την περίπτωση θα βρεθούμε σε εξαιρετικά δύσκολη θέση, γιατί αποκλείεται να ανοίξει ο βαλκανικός διάδρομος σε μια περίοδο κατά την οποία η Γερμανία, η Αυστρία, η Ιταλία και άλλες χώρες προετοιμάζονται για τη σκλήρυνση της πολιτικής τους στο προσφυγικό-μεταναστευτικό.

Η περίοδος Μουζάλα, δηλαδή μιας χαλαρής αντιμετώπισης του προσφυγικού-μεταναστευτικού με τις ΜΚΟ να παίζουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο, έχει ξεπεραστεί από τις εξελίξεις. 

Η Ελλάδα πρέπει να αποκτήσει εθνική στρατηγική στο ζήτημα, με τον κρατικό μηχανισμό να απαντά σε μια εξαιρετικά σύνθετη πρόκληση και την Ε.Ε. να καλύπτει πλήρως τις δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού και των Ελλήνων φορολογουμένων αντί να στέλνει τα περισσότερα χρήματα στις ΜΚΟ και στους διεθνείς οργανισμούς με βάση τους κανόνες που ισχύουν για την ανθρωπιστική βοήθεια σε λιγότερο αναπτυγμένες ή κατεστραμμένες χώρες, που δεν έχουν δημόσια διοίκηση και στοιχειώδεις οικονομικές δυνατότητες.