Η γαλλική αβεβαιότητα παραλύει την Ε.Ε. - Free Sunday
Η γαλλική αβεβαιότητα παραλύει την Ε.Ε.

Η γαλλική αβεβαιότητα παραλύει την Ε.Ε.

Πριν από μία εβδομάδα η πολιτική κατάσταση στη Γαλλία έμοιαζε απόλυτα ελεγχόμενη. Η κεντροδεξιά είχε επιλέξει τον Φρανσουά Φιγιόν, πρώην πρωθυπουργό επί προεδρίας Σαρκοζί, για να την εκπροσωπήσει στις προεδρικές εκλογές του Απριλίου και οι δημοσκοπήσεις τον εμφάνιζαν να χάνει με μικρή διαφορά στον πρώτο γύρο από τη Μαρίν Λεπέν του ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου και να επικρατεί άνετα στον κρίσιμο δεύτερο γύρο με ποσοστό της τάξης του 60%-65%.

Η επικράτηση του Φιγιόν και της κεντροδεξιάς στις προεδρικές εκλογές της Γαλλίας θα ενίσχυε τη δυναμική υπέρ της κ. Μέρκελ και των Χριστιανοδημοκρατών που πηγαίνουν σε κρίσιμες βουλευτικές εκλογές τον Σεπτέμβριο του 2017 και έτσι θα άνοιγε ο δρόμος για την πολιτική επανεκκίνηση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, σε κεντροδεξιά βάση.

Επιστροφή στα σκάνδαλα

Ο κ. Φιγιόν κέρδισε με μεγάλη άνεση τις εσωκομματικές εκλογές των Ρεπουμπλικάνων για την ανάδειξη του προεδρικού υποψηφίου εξουδετερώνοντας τον πρώην Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Σαρκοζί και τον πρώην πρωθυπουργό κ. Ζιπέ.

Οι δημοσκόποι δεν πρόβλεψαν τη νίκη του στις εσωκομματικές εκλογές, στις οποίες πήραν μέρος 4,4 εκατομμύρια μέλη και υποστηρικτές των Ρεπουμπλικάνων έναντι μόλις 2 εκατομμυρίων που πήραν μέρος στις εσωκομματικές εκλογές του Σοσιαλιστικού Κόμματος.

Αυτό που έμοιαζε ένας δρομολογημένος πολιτικός θρίαμβος δείχνει να μετατρέπεται σε ένα πολιτικό ναυάγιο εξαιτίας της αποκάλυψης ότι ο κ. Φιγιόν απασχολούσε επί σειρά ετών στο πολιτικό του γραφείο τη σύζυγό του Πηνελόπη με κόστος για τον Γάλλο φορολογούμενο που ξεπερνάει τα 500.000 ευρώ. Ο νόμος επιτρέπει την απασχόληση συγγενικών προσώπων στα γραφεία των βουλευτών και πρόκειται για μια ευρύτατα διαδεδομένη πρακτική σε όλους τους πολιτικούς χώρους.

Υπάρχουν όμως δύο βασικές διαφορές στην περίπτωση του κ. Φιγιόν. Η σύζυγός του, με την οποία έχουν αποκτήσει πέντε παιδιά, εμφανιζόταν με δηλώσεις της ότι δεν είχε καμία πολιτική σχέση με τον κ. Φιγιόν. Επομένως η κατηγορία που αντιμετωπίζει ο υποψήφιος της κεντροδεξιάς δεν είναι ότι προσέλαβε τη σύζυγό του στο βουλευτικό του γραφείο αλλά ότι η τελευταία πληρωνόταν χωρίς να εργάζεται και να προσφέρει οποιαδήποτε υπηρεσία. Έχει αρχίσει η δικαστική διερεύνηση της υπόθεσης και τα πρώτα συμπεράσματα της Δικαιοσύνης, τα οποία πιθανότατα θα ανακοινωθούν αυτή την εβδομάδα, μπορεί να κρίνουν την υποψηφιότητά του.

Έχει επίσης μεγάλη πολιτική σημασία το γεγονός ότι ο κ. Φιγιόν εμφανίζεται στους ψηφοφόρους με ένα πρόγραμμα θατσερικών προδιαγραφών που έχει στόχο να βγάλει τη Γαλλία από την παρακμή των τελευταίων δεκαετιών. Ένας πολιτικός ο οποίος ζητεί την ψήφο του λαού για να μειώσει σταδιακά τον αριθμό των δημοσίων υπαλλήλων κατά 500.000 και να οργανώσει ένα πρόγραμμα μεγάλης κλίμακας ιδιωτικοποιήσεων δεν μπορεί να δικαιολογήσει αυτό που μοιάζει με αργομισθία της συζύγου του.

Με βάση τα αποτελέσματα των τελευταίων δημοσκοπήσεων, ο κ. Φιγιόν χάνει συνεχώς έδαφος και έχει υποχωρήσει στην τρίτη θέση στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, με αποτέλεσμα να μην περνάει στον δεύτερο και τελικό γύρο.

Σταθερά πρώτη στις δημοσκοπήσεις έρχεται η κ. Λεπέν με ένα ποσοστό της τάξης του 25%-27%, στη δεύτερη θέση εμφανίζεται ο ανεξάρτητος, προερχόμενος από την κυβέρνηση Ολάντ-Βαλς αλλά με φιλελεύθερες προδιαγραφές, υποψήφιος κ. Μακρόν με ένα ποσοστό της τάξης του 22% και στην τρίτη θέση ο κ. Φιγιόν με 20% και έντονα πτωτική τάση.

Όλα μπορούν να συμβούν

Στις τάξεις των Ρεπουμπλικάνων προωθείται ήδη η ιδέα της αντικατάστασης του κ. Φιγιόν κατά προτίμηση από τον κ. Ζιπέ ή τον κ. Σαρκοζί. Δυστυχώς, όμως, και οι δύο υποψήφιοι αντικαταστάτες έχουν σημαντικά προβλήματα σε ό,τι αφορά τη διαχείριση του δημοσίου χρήματος. Ο κ. Ζιπέ είχε καταδικαστεί στο παρελθόν για κατάχρηση δημόσιας περιουσίας και οι περιπέτειες του κ. Φιγιόν αναμένεται να αναδείξουν τη σκοτεινή πλευρά του διαχειριστικού παρελθόντος του. Όσο για τον κ. Σαρκοζί, έχει πολλά ανοιχτά μέτωπα με τη Δικαιοσύνη και μάλιστα για σημαντικά ποσά, όπως η δαπάνη δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ πάνω από τα όρια που ορίζει ο νόμος κατά τη διάρκεια της τελευταίας αποτυχημένης προεδρικής του εκστρατείας.

Υπάρχει το ιστορικό προηγούμενο του θριάμβου του κεντροδεξιού ηγέτη Ζακ Σιράκ επί του Ζαν Μαρί Λεπέν, πατέρα της Μαρίν Λεπέν, στις προεδρικές εκλογές του 2002. Οι πολίτες είχαν αρνητική άποψη για τον κ. Σιράκ, τον οποίο θεωρούσαν διεφθαρμένο με βάση αμφιλεγόμενες πρακτικές που είχε εφαρμόσει ως δήμαρχος του Παρισιού. Παρ’ όλα αυτά, συσπειρώθηκαν γύρω του στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών με ένα ποσοστό ανώτερο του 80%, για να εξουδετερώσουν την ακροδεξιά απειλή.

Η Μαρίν Λεπέν έχει κρατήσει αποστάσεις από τις πιο ακραίες θέσεις του πατέρα της, τον οποίο έχει απομακρύνει από τις τάξεις του Εθνικού Μετώπου. Η κοινή γνώμη έχει λιγότερες επιφυλάξεις απέναντί της, ενώ όσο ενισχύεται η εικόνα των κεντροδεξιών ηγετών που είναι βουτηγμένοι σε αμφιλεγόμενες διαχειριστικές πρακτικές, τόσο βελτιώνεται η πολιτική προοπτική της. Το βαρύ πυροβολικό της κ. Λεπέν και του Εθνικού Μετώπου είναι η εργατική τάξη και όσοι έχουν χαμηλό εισόδημα. Ψηφίζουν την ακροδεξιά σε ποσοστό 50%, θεωρώντας ότι το χτύπημα του πολιτικού κατεστημένου, η αποχώρηση της Γαλλίας από την Ε.Ε. και μέτρα τα οποία θα τους προστατέψουν από τις συνέπειες της παγκοσμιοποίησης εξυπηρετούν τα συμφέροντά τους.

Πρωταγωνιστές χωρίς εμπειρία

Με βάση τα αποτελέσματα των τελευταίων δημοσκοπήσεων, ο μεγάλος κερδισμένος της πολιτικής έκλειψης του κ. Φιγιόν είναι ο 40χρονος κ. Μακρόν, πρώην υπουργός Οικονομικών της σοσιαλιστικής κυβέρνησης, ο οποίος όμως έχει φιλελεύθερη προσέγγιση στα μεγάλα οικονομικά ζητήματα. Ο κ. Μακρόν, πρώην στέλεχος της τράπεζας Ρότσιλντ, εμφανίζεται αντισυστημικός και προβάλλει την εικόνα ενός νέου και σύγχρονου πολιτικού που δεν έχει εξαρτήσεις από το κομματικό σύστημα. 

Το πλεονέκτημά του όμως μπορεί να μετατραπεί σε μειονέκτημα στην πορεία προς τις προεδρικές εκλογές του Απριλίου, εφόσον οι ψηφοφόροι θα πρέπει να εμπιστευτούν έναν πολιτικό που δεν έχει δημιουργήσει έναν πολιτικό μηχανισμό ο οποίος καλύπτει όλη τη Γαλλία και θα μπορεί να συμπληρώσει τη νίκη του στις προεδρικές εκλογές με την επικράτηση στις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου 2017.

Ο κ. Μακρόν ήταν άγνωστος στο ευρύ κοινό μέχρι το 2014, οπότε προήχθη με απόφαση του Προέδρου Ολάντ από προεδρικός σύμβουλος σε οικονομικά θέματα σε υπουργό Οικονομικών. Άγνωστος στο ευρύ κοινό μέχρι πριν από μερικούς μήνες ήταν και ο κ. Αμόν, θριαμβευτής των εσωκομματικών εκλογών του Σοσιαλιστικού Κόμματος για την ανάδειξη του υποψηφίου του κόμματος για τις προεδρικές εκλογές.

Ο κ. Αμόν προέρχεται από την αριστερή πτέρυγα του Σοσιαλιστικού Κόμματος. Διετέλεσε για μερικούς μήνες υπουργός Παιδείας, θέση από την οποία παραιτήθηκε για να καταγγείλει τη δεξιά στροφή του Προέδρου Ολάντ και της κυβέρνησης Βαλς. Υποστηρίζει θέσεις η εφαρμογή των οποίων θα είχε τεράστιο κόστος για τη γαλλική οικονομία, όπως ο παραπέρα περιορισμός της εργάσιμης εβδομάδας από τις 35 στις 32 ώρες.

Οι δημοσκόποι δεν είχαν προβλέψει την επικράτηση του κ. Αμόν στις εκλογές του Σοσιαλιστικού Κόμματος. Σήμερα του δίνουν ποσοστά της τάξης του 15%, τα οποία όμως μπορούν να αυξηθούν εντυπωσιακά αν πείσει τον ανεξάρτητο αριστερό υποψήφιο κ. Μελανσόν –ο οποίος καταγράφει διψήφια ποσοστά στις δημοσκοπήσεις– να αποσύρει τη δική του προεδρική υποψηφιότητα.

Σε περίπτωση που ολοκληρωθεί η πολιτική πτώση του κ. Φιγιόν, η κ. Λεπέν θα δείχνει έμπειρη και ισχυρή σε σχέση με τον κ. Μακρόν και τον κ. Αμόν, γεγονός που μπορεί να ανατρέψει τις σε βάρος της εκτιμήσεις για τον δεύτερο κρίσιμο γύρο των προεδρικών εκλογών.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι και η κ. Λεπέν αντιμετωπίζει κατηγορίες για κατάχρηση δημόσιου ευρωπαϊκού χρήματος, εφόσον για μεγάλο χρονικό διάστημα εμφάνιζε τους σωματοφύλακές της και άλλους συνεργάτες της ως συμβούλους της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Με βάση απόφαση των αρμόδιων αρχών πρέπει να επιστρέψει πάνω από 300.000 ευρώ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και γίνονται ήδη οι σχετικές κρατήσεις από τον ευρωβουλευτικό μισθό της. Η διαφορά είναι ότι στο κοινό στο οποίο απευθύνεται η κ. Λεπέν η κατάχρηση δημόσιου ευρωπαϊκού χρήματος μπορεί να αντιμετωπίζεται σαν μια θετική ενέργεια, εφόσον στόχος του ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου είναι η αποχώρηση της Γαλλίας από την Ε.Ε. και η διάλυση της τελευταίας.

Η πολιτική αβεβαιότητα που κυριαρχεί στη Γαλλία στέκεται εμπόδιο στην ανάληψη συγκεκριμένων πρωτοβουλιών από τον γερμανογαλλικό άξονα στην κατεύθυνση της αντιμετώπισης των μεγάλων ευρωπαϊκών εκκρεμοτήτων και της επανεκκίνησης της διαδικασίας της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.