Δημήτρης Ψαρράς: «Η Χρυσή Αυγή είναι ένα φανατικό ναζιστικό μόρφωμα»

Ο δημοσιογράφος της «Εφημερίδας των Συντακτών» Δημήτρης Ψαρράς, είτε κατά μόνας είτε ως μέλος της ομάδας του «Ιού», έχει ασχοληθεί επί μακρόν και λεπτομερειακά με τη δράση της Χρυσής Αυγής στην Ελλάδα. Με αφορμή την κυκλοφορία του νέου του βιβλίου, με τίτλο «Ο Αρχηγός – Το αίνιγμα του Ν. Μιχαλολιάκου» (εκδ. Πόλις), ο κ. Ψαρράς μιλά στην FS για τον ηγέτη της Χρυσής Αυγής, αλλά και για τις εξελίξεις στη δίκη των μελών του κόμματος.

Κατ’ αρχάς θα ήθελα να μιλήσουμε για το νέο σας βιβλίο, τον «Αρχηγό», για τον επικεφαλής της Χρυσής Αυγής, Νίκο Μιχαλολιάκο. Γιατί ένα βιβλίο ειδικά γι’ αυτόν; Θεωρείτε ότι η παρουσία του «σφραγίζει» τον χαρακτήρα της Χρυσής Αυγής;

Μια οργάνωση σαν τη Χρυσή Αυγή έχει δομική ανάγκη να αναφέρεται σε έναν «αρχηγό», έναν «Φίρερ». Χωρίς αυτόν δεν υπάρχει. Γι’ αυτόν τον λόγο στο πραγματικό της Καταστατικό που κατέθεσα στο δικαστήριο υπάρχει ειδικό κεφάλαιο που επιγράφεται «Η Αρχή του Αρχηγού» (μετάφραση του γερμανικού Führerprinzip που ίσχυε για τον Χίτλερ). Αν δεν αναλύσει κανείς τον αρχηγό της και την ιστορία του, είναι αδύνατον να κατανοήσει και τη Χρυσή Αυγή.

Στον υπότιτλο χαρακτηρίζετε τον Ν. Μιχαλολιάκο ως «αίνιγμα». Τι το αινιγματικό έχει;

Το «αίνιγμα» στο οποίο αναφέρομαι είναι το γεγονός ότι ο αρχηγός της Χρυσής Αυγής είναι ο μακροβιότερος πολιτικός ηγέτης στην Ελλάδα, κάτι που ασφαλώς δεν οφείλεται σε κάποιο ειδικό «χάρισμα», αλλά στο είδος ακριβώς της οργάνωσης. Από τον Δεκέμβριο του 1980, που έκανε την πρώτη της εμφάνιση η Χρυσή Αυγή, ο Μιχαλολιάκος αποφασίζει για τα πάντα: αν θα κατέβει ή δεν θα κατέβει στις εκλογές, αν θα ανασταλεί η δράση της, ποιος θα οριστεί στην ηγεσία της, ποιος θα βγει βουλευτής, ποιος θα διοριστεί στη Βουλή κ.ο.κ.

Ποια είναι τα βασικά πολιτικά χαρακτηριστικά της Χρυσής Αυγής; Είναι νεοναζιστικό κόμμα, όπως ισχυρίζονται κάποιοι, ή απλώς «αγαπά την πατρίδα αλλά με τρόπο εριστικό» κατά τον Μίκη Θεοδωράκη;

Η Χρυσή Αυγή είναι ένα φανατικό ναζιστικό μόρφωμα, γι’ αυτόν τον λόγο μετά την είσοδό της στη Βουλή δεν μεταλλάχθηκε σε ένα ήπιο ακροδεξιό κόμμα, δεν «φόρεσε κοστουμάκια», όπως είχε προβλέψει η Αλέκα Παπαρήγα, αλλά συνέχισε να ασκεί βία στο πεζοδρόμιο, εναντίον όσων η ίδια θεωρεί «υπανθρώπους», δηλαδή τους μετανάστες, τους αριστερούς, τους αντιεξουσιαστές, τους ομοφυλόφιλους, αλλά ακόμα και τους… ακροδεξιούς που δεν συντάσσονται μαζί της. Και μάλιστα το φθινόπωρο του 2013 άρχισε να εντείνει αυτή τη βία με τις αιματηρές επιθέσεις εναντίον του ΠΑΜΕ στο Πέραμα, εναντίον ακροδεξιών στον Μελιγαλά και φυσικά με τη δολοφονία του Φύσσα. Η «αγάπη στην πατρίδα» είναι πρόσχημα, εφόσον η ίδια υμνεί και δοξάζει τους κατακτητές της πατρίδας, φέρει τα σύμβολα των Ες-Ες, υψώνει τις σημαίες της Βέρμαχτ και κάνει ολονυκτίες στο γερμανικό στρατιωτικό νεκροταφείο στον Διόνυσο.

Κατά την άποψή σας, πώς η Χρυσή Αυγή από το 0,29% στις εκλογές του 2009 βρέθηκε να μπαίνει στη Βουλή το 2012;

Ασφαλώς έπαιξε ρόλο η κρίση, που οδήγησε κάποιους συμπολίτες μας στην απελπισία. Η Χρυσή Αυγή υποσχέθηκε ότι θα εκδικηθεί το «πολιτικό σύστημα» και αυτό ήταν αρκετό. Αλλά, βέβαια, υπήρξε και η ευνοϊκή συγκυρία με τη συμμετοχή του ΛΑΟΣ στην κυβέρνηση Παπαδήμου τον Νοέμβριο του 2011, μαζί με τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ. Απογοητευμένοι οι ψηφοφόροι του Γ. Καρατζαφέρη στράφηκαν τότε στη Χρυσή Αυγή. Πάντως, από καθαρά εκλογική σκοπιά, η Χρυσή Αυγή συγκεντρώνει σήμερα τους παραδοσιακούς ψηφοφόρους της ακροδεξιάς.

Μετά από μια περίοδο σχετικά «χαμηλών τόνων» η Χρυσή Αυγή ξαναβγαίνει στο προσκήνιο με αφορμή το «Σκοπιανό». Πιστεύετε ότι θα επηρεάσει την εκλογική της επίδοση;

Τα εθνικά θέματα και επομένως και το «Μακεδονικό» χρησιμοποιούνται ως πρόσχημα από τους ναζιστές. Θυμίζω ότι την πρώτη δημόσια εμφάνισή της η Χρυσή Αυγή την αποτόλμησε τον Δεκέμβριο του 1992, στο μεγάλο συλλαλητήριο για τη Μακεδονία. Η παρουσία εκείνη συνοδεύτηκε με αιματηρές επιθέσεις σε «αντιφρονούντες». Έτσι και την περασμένη Κυριακή είχαμε τις γνωστές επιθέσεις των ναζιστικών ομάδων με στόχο την εισβολή στο Κοινοβούλιο. Θυμίζω ότι μόλις πριν από λίγες μέρες επανεντάχθηκε στη Χρυσή Αυγή ο Μπαρμπαρούσης, ο οποίος είχε διαγραφεί το περασμένο καλοκαίρι επειδή είχε καλέσει τον στρατό σε πραξικόπημα. Δεν νομίζω ότι η ωμή τρομοκρατική βία και η ανοιχτή πρόσκληση σε πραξικόπημα θα ενισχύσουν την οργάνωση.

Όσον αφορά τη δίκη της Χρυσής Αυγής, ακούγεται έντονη κριτική, ότι παρατηρούνται σημαντικές καθυστερήσεις. Η άποψή σας;

Η δίκη αυτή είναι η μεγαλύτερη στη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας, με 69 κατηγορούμενους, εκατοντάδες μάρτυρες, δεκάδες συνηγόρους και ψηφιακά ντοκουμέντα που φτάνουν τα δύο terabytes! Από την άλλη πλευρά, πρέπει να συνυπολογίσουμε ότι για πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία δικάζεται σύσσωμη η κοινοβουλευτική ομάδα ενός υποτίθεται κανονικού κόμματος με την κατηγορία ότι διευθύνει μια εγκληματική οργάνωση. Τώρα πλέον το δικαστήριο συνεδριάζει σχεδόν κάθε μέρα. Αλλά ας λάβουμε υπόψη ότι και στη Γερμανία η δίκη της τρομοκρατικής ναζιστικής οργάνωσης NSU με 5 μόνο κατηγορούμενους, που τελείωσε πρόσφατα, διήρκεσε 5 χρόνια.

Γενικότερα, γιατί η δίκη συνεχίζεται τόσα χρόνια;

Η καθυστέρηση οφείλεται εξολοκλήρου στην τακτική της υπεράσπισης της Χρυσής Αυγής. Όχι μόνο δεν πήραν άδεια εξαίρεσης οι συνήγοροί της το 2016 κατά την πολύμηνη αποχή των δικηγόρων, αλλά και τώρα ζητούν να αναγνωστούν από το δικαστήριο χιλιάδες άσχετα με την υπόθεση έγγραφα (ομιλίες στη Βουλή, κοινοβουλευτικές ερωτήσεις κ.λπ.). Πάντως, ό,τι και να κάνουν, η δίκη έχει πλέον μπει στην τελική ευθεία.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο παρατηρείται μια στροφή προς τη «σκληρή» Δεξιά, με τα παραδείγματα του Όρμπαν, του Κουρτς, του Σαλβίνι και του Vox να είναι απλώς τα πιο εμφανή. Γιατί συμβαίνει αυτό;

Η στροφή αυτή σημαδεύει την αποτυχία της Ε.Ε. να συγκροτηθεί ως πολιτική οντότητα με βάση τις διακηρυγμένες αρχές της. Βέβαια το φαινόμενο είναι παγκόσμιο, αν λάβει κανείς υπόψη την περίπτωση του Προέδρου Τραμπ, αλλά και του Προέδρου Πούτιν. Πιστεύω ότι από τις ευρωπαϊκές δημοκρατικές πολιτικές δυνάμεις ακολουθήθηκε μέχρι σήμερα μια εντελώς λανθασμένη συνταγή. Θεώρησαν ότι αν υιοθετήσουν μέρος της εθνικιστικής και ξενόφοβης ατζέντας της σύγχρονης ακροδεξιάς θα προσελκύσουν μέρος των οπαδών της. Το αποτέλεσμα ήταν να νομιμοποιήσουν την αντιμεταναστευτική προπαγάνδα τους κι έτσι να ενισχύσουν τα κόμματα αυτά. Πάντως, και αυτά ακόμα τα ακραία κόμματα αποφεύγουν να έχουν άμεση επαφή με τη Χρυσή Αυγή, επειδή τη θεωρούν απροκάλυπτα ναζιστική.