Ελένη Παναγιωταρέα: Οι αντιευρωπαϊστές και ευρωσκεπτικιστές κερδίζουν συνεχώς πολιτικό έδαφος

Το σοβαρό έλλειμμα αξιοπιστίας της Ελλάδας έναντι των εταίρων και δανειστών της επισημαίνει ως μείζον πρόβλημα η υποψήφια ευρωβουλευτής της ΝΔ Ελένη Παναγιωταρέα, ενώ τονίζει ότι η άνοδος των αντιευρωπαϊκών μορφωμάτων σε διάφορες χώρες της Ε.Ε. υπάρχει κίνδυνος να προκαλέσει βραχυκύκλωμα στις λειτουργίες της Ένωσης.

Κατ’ αρχάς θα ήθελα να μου πείτε τι ήταν αυτό που σας έκανε να μπείτε στο ευρωψηφοδέλτιο της ΝΔ.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, μαζί με μια δυνατή ομάδα, έχει καταρτίσει ένα αξιόπιστο πρόγραμμα για την ανόρθωση της ελληνικής οικονομίας. Διεκδικεί την ισότιμη και δίκαιη συνεργασία με τους Ευρωπαίους εταίρους. Είμαι άνθρωπος του προγράμματος και των στόχων και αναγνωρίζω τον μεταρρυθμιστικό προσανατολισμό και την πολιτική βούληση να πετύχει η χώρα την πραγματική έξοδο από τη σημερινή στασιμότητα. Σε πιο συναισθηματικό επίπεδο, με πνίγει το γενικευμένο κλίμα απογοήτευσης, απαισιοδοξίας και έλλειψης προοπτικής. Πρέπει ο καθένας από εμάς να βάλει ένα λιθαράκι, εάν θέλει να χτίσει μια Ελλάδα που να τον αντιπροσωπεύει περισσότερο. Θεωρώ ότι είναι μεγάλη πολυτέλεια σήμερα να παρακολουθούμε ή να κρίνουμε χωρίς να πράττουμε.

Ποιο θεωρείτε ότι είναι το διακύβευμα των φετινών ευρωεκλογών;

Οι αντιευρωπαϊστές και ευρωσκεπτικιστές κερδίζουν συνεχώς πολιτικό έδαφος. Είναι εύκολο να υπόσχεσαι τα πάντα στους πάντες και είναι επίσης εύκολο να κατηγορείς την Ευρώπη για τις οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες που συνεχώς διογκώνονται στο εσωτερικό των κρατών-μελών αλλά και ανάμεσα στα ίδια τα κράτη-μέλη. Εάν καταφέρουν να πετύχουν τον στόχο τους, να συγκεντρώσουν δηλαδή το 33% της εκπροσώπησης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θα είναι σε θέση να ελέγξουν –εάν τα παραδοσιακά κόμματα δεν δείξουν ωριμότητα και αυτοσυγκράτηση– μια σειρά από διαδικασίες. Επιπλέον, θα λειτουργούν ως ελέγχουσα μειοψηφία και θα έχουν την ευχέρεια να παρακωλύσουν το έργο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε τομείς όπως η εξωτερική πολιτική, η μεταρρύθμιση της Ευρωζώνης και η ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων.

Θα μπορούσατε να μας περιγράψετε συνοπτικά πώς βλέπετε το «state of the union» της Ε.Ε. σήμερα;

Η Ε.Ε. σήμερα πρέπει να σχεδιάσει μια πανευρωπαϊκή στρατηγική για το μέλλον, μία στρατηγική εξόδου από τη σημερινή κατάσταση του περίφημου «kicking the can down the road», δηλαδή της αναβλητικότητας στη λήψη αποφάσεων, δράσεων και λύσεων. Είναι λυπηρό να έχουν δημιουργηθεί μια σειρά από εργαλεία σε πλήθος τομέων –από την οικονομία έως την εξωτερική ασφάλεια– τα οποία δεν χρησιμοποιούνται, ενώ οι ίδιοι οι ηγέτες των κρατών-μελών τα έχουν ψηφίσει. Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί επίσης υποσκάπτουν τη νομιμοποίησή τους, καθώς παλινδρομούν ανάμεσα στην τήρηση των κοινών κανόνων και την εμπλοκή με την εσωτερική πολιτική κατάσταση του κάθε κράτους-μέλους.

Ποια είναι, κατά την άποψή σας, η θέση της Ελλάδας στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα;

Η Ελλάδα δεν έχει αξιοποιήσει τις δυνατότητές της. Δυστυχώς, στην Ευρώπη σήμερα η χώρα θεωρείται «ειδική περίπτωση». Η κρίση χρέους, αποτέλεσμα κυρίως του εθνικού δημοσιονομικού εκτροχιασμού, αλλά και η υλοποίηση τριών προγραμμάτων προσαρμογής μέχρι την πολυπόθητη «έξοδο», έχουν δημιουργήσει σοβαρό έλλειμμα αξιοπιστίας. Χρειάζεται να διεκδικήσει με πρόγραμμα και εθνική στρατηγική τη δίκαιη και ισότιμη συνεργασία με τους εταίρους. Έχει πολλά αναξιοποίητα εργαλεία: έμπειρο και καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό, φυσικό και πολιτισμικό πλούτο, σοβαρούς πλουτοπαραγωγικούς πόρους. Εάν προχωρήσει με το τρίπτυχο «στοχευμένες μεταρρυθμίσεις - εμβληματικές επενδύσεις - ποιοτικές θέσεις εργασίας», εάν ενισχύσει επιτέλους τη θεσμική της ικανότητα και συνάψει συμμαχίες χρησιμοποιώντας και τη γεωπολιτική της θέση, τότε από ουραγός θα μπορέσει να αναδειχθεί σε περιφερειακό αρχηγό.

Σας προβληματίζει η διαφαινόμενη άνοδος ακροδεξιών και λαϊκιστικών δυνάμεων στην Ευρώπη; Πού την αποδίδετε;

Πρόκειται για ιδιαίτερα δυσάρεστο φαινόμενο, εάν μάλιστα σκεφτεί κανείς ότι πια οι Ευρωπαίοι πολίτες έχουν νομιμοποιήσει με την ψήφο τους τέτοια μορφώματα ακόμα και στη Γερμανία, στην Ιταλία και στη Σουηδία. Παραδοσιακά, η «Ευρώπη» ως αδιαφανές πλέγμα πολιτικών και ρυθμίσεων αποτελεί τον αποδιοπομπαίο τράγο – για την έλλειψη λογοδοσίας και τον έλεγχο στα εσωτερικά των κρατών-μελών. Ωστόσο, σήμερα πρέπει κανείς να προσθέσει και να αξιολογήσει αφενός τη σκληρή δημοσιονομική πειθαρχία που έχει de facto επιβληθεί σε όλη την Ε.Ε. –και τις επιπτώσεις που αυτή έχει σε προγράμματα υγείας, παιδείας, κοινωνικής ασφάλισης– και αφετέρου τη δύσκολη διαχείριση των προσφύγων στις χώρες εγκατάστασης, στο πλαίσιο ακριβώς των όλο και πιο περιορισμένων πόρων και δαπανών.

Ως οικονομολόγος, πώς κρίνετε τις διακηρύξεις της κυβέρνησης σχετικά με την έξοδο της χώρας από τα προγράμματα προσαρμογής και τη μεταμνημονιακή εποχή;

Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα (από τις χώρες που υλοποίησαν προγράμματα προσαρμογής) που βρίσκεται σε καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας. Καλείται να υλοποιήσει μια σειρά από δεσμεύσεις και υποχρεώσεις του τρίτου μνημονίου. Οι διορίες και οι αστερίσκοι προκειμένου να ενεργοποιηθεί το πρώτο πακέτο παρεμβάσεων στο χρέος, ύψους 970 εκατ. ευρώ, παραπέμπουν στη γνωστή έλλειψη ιδιοκτησίας των μεταρρυθμίσεων αλλά και, από την πλευρά των θεσμών, στην τήρηση της αιρεσιμότητας, βασικής αρχής των μνημονίων προκειμένου να καταβάλλονται οι δόσεις. Με θλίβει που συζητάμε ακόμα για τον ρυθμό μείωσης των ληξιπρόθεσμων οφειλών, όταν πρέπει να ενισχυθεί η ρευστότητα στην αγορά, ή που παραμένουμε αγκυλωμένοι στις ιδεοληψίες μας για την επιχειρηματικότητα, όταν η ανεργία των νέων καλπάζει.

Αν μπορούσατε να αλλάξετε ένα πράγμα στη λειτουργία της Ε.Ε., ποιο θα ήταν αυτό;

Θεωρώ σημαντική την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης, με την ενεργοποίηση του τρίτου πυλώνα, του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ασφάλισης Καταθέσεων. Ένα άρτια σχεδιασμένο ταμείο θα έπαιζε βασικό ρόλο στο να διαρραγεί ο φαύλος κύκλος πιστωτικών κινδύνων και κινδύνων κυρίαρχου κράτους. Θα μείωνε επίσης την ανάγκη κυβερνητικής παρέμβασης μέσα από την ομαδοποίηση κεφαλαίων, ενώ θα αποδέσμευε την ασφάλεια των καταθέσεων από τη φερεγγυότητα του κράτους. Αυτή τη στιγμή μπλοκάρει κυρίως από τα γερμανικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, που στέκονται στον «ηθικό κίνδυνο», ότι θα κληθούν δηλαδή να αναλάβουν το βάρος για τις πιο ευάλωτες τράπεζες. Αφορά μεν την Ευρωζώνη, ωστόσο, από τη στιγμή που οι επιχειρήσεις στην Ε.Ε. βασίζονται πρωτίστως στον τραπεζικό δανεισμό, θα έδινε ένα γενικότερο στίγμα ότι δημιουργείται ένα σταθερό πλαίσιο προστασίας των τραπεζών.

Αν εκλεγείτε ευρωβουλευτής, ποια θα είναι η πρώτη σας προτεραιότητα;

Θα δουλέψω με όλες τις δυνάμεις μου για την καταπολέμηση της νεανικής ανεργίας. Η ζημιά –οικονομική, κοινωνική, ψυχική– που έχουν υποστεί οι νέοι άνθρωποι στη χώρα μας ακόμα δεν έχει καταμετρηθεί και θα είναι ανυπολόγιστη. Έρευνες δείχνουν ότι οι νέοι που παραμένουν εκτός της αγοράς εργασίας για μεγάλα χρονικά διαστήματα έχουν την τάση να κερδίζουν χαμηλά εισοδήματα και στο υπόλοιπο της ζωής τους. Είμαι μητέρα τριών παιδιών και διεκδικώ, τουλάχιστον, την ύπαρξη προοπτικής για τα παιδιά όλων μας. Κρύβουμε το πρόβλημα κάτω από το χαλί, ενώ θα έπρεπε καθημερινά να δουλεύουμε όλοι για να δημιουργήσουμε ποιοτικές θέσεις εργασίας για τους νέους μας.