«Στο ΑΠΘ μπορούμε να φροντίσουμε τα του οίκου μας μόνοι μας», δηλώνει ο πρύτανης καθ. Παπαϊωάννου

Δεν μπορεί να είναι φοβική η προσέγγιση μιας τόσο σημαντικής ιστορικής επετείου, ούτε να ταυτίζεται με εικόνες καταστροφής την επόμενη μέρα, δηλώνει ο πρύτανης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, καθηγητής Νίκος Παπαϊωάννου, λίγες ώρες προτού αρχίσουν οι εκδηλώσεις για τον εορτασμό της 46ης επετείου του Πολυτεχνείου.

«Δική μας δουλειά είναι με τα μέσα που έχουμε, με την ακαδημαϊκότητα που μας χαρακτηρίζει και στο πλαίσιο του πανεπιστημιακού αυτοδιοίκητου να προστατέψουμε τους χώρους μας» λέει ο κ. Παπαϊωάννου, ο οποίος διευκρινίζει ότι «ο επιχειρησιακός σχεδιασμός της αστυνομίας και η εφαρμοσιμότητα του νόμου δεν είναι κάτι που αφορά εμάς». Ο πρύτανης του ΑΠΘ παίρνει σαφή θέση υπέρ της αναστολής λειτουργίας των 37 πανεπιστημιακών τμημάτων που είχε ιδρύσει ο ΣΥΡΙΖΑ, την οποία αποδίδει στην προσπάθεια για ικανοποίηση και, κατ’ επέκτασιν, χειραγώγηση των ανά την επικράτεια ψηφοφόρων του.

Θέσατε υποψηφιότητα στις πρυτανικές εκλογές πέρυσι διακηρύσσοντας ότι «το άσυλο της ανομίας θα τελειώσει». Σας έλυσε τα προβλήματα στο ΑΠΘ η ψήφιση του νέου πλαισίου για τις ακαδημαϊκές ελευθερίες;

Υπάρχει μια παρανόηση ως προς το τι άλλαξε με τον νέο νόμο. Στις δύο πρώτες παραγράφους του άρθρου 64 αναφέρεται συγκεκριμένα ότι στα ΑΕΙ κατοχυρώνεται και προστατεύεται η ακαδημαϊκή ελευθερία στην έρευνα και στη διδασκαλία και ότι η ακαδημαϊκή ελευθερία, καθώς και η ελεύθερη έκφραση και διακίνηση των ιδεών, προστατεύονται σε όλους τους χώρους των ΑΕΙ, έναντι οποιουδήποτε προσπαθεί να τις καταλύσει ή περιορίσει. Εδώ, λοιπόν, δεν υπάρχει ουσιαστική αλλαγή σε σχέση με τη ρύθμιση Γαβρόγλου στον ν. 4485/2017 ή και την αντίστοιχη της κ. Διαμαντοπούλου στον ν. 4009/2011.

Κάτι αλλάζει όμως…

Τι αλλάζει με την πρόβλεψη της τρίτης παραγράφου του άρθρου ότι «εντός των χώρων των ΑΕΙ οι δημόσιες αρχές ασκούν όλες τις κατά νόμο αρμοδιότητές τους, συμπεριλαμβανομένης της επέμβασης λόγω τέλεσης αξιόποινων πράξεων»; Προβλέπεται αυτό που η πολιτεία οφείλει να εγγυάται και να μεριμνά, ώστε να εξασφαλίζει ότι κάθε πολίτης που κινείται στην ελληνική επικράτεια –άρα και εντός του πανεπιστημιακού campus– απολαμβάνει το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμά του στην «απόλυτη προστασία της ζωής, της τιμής και της ελευθερίας του».

Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι η διάταξη που ψηφίστηκε το καλοκαίρι έχει τη συντριπτική αποδοχή της κοινωνίας. Κανένα κόμμα, κανένας φοιτητής, κανένα υγιές στοιχείο της κοινωνίας, δεν θα πει ότι τα πανεπιστήμια πρέπει να είναι ορμητήρια βίας και ανομίας, χώροι διακίνησης ναρκωτικών, χώροι όπου εγκληματικά στοιχεία δρουν ανεξέλεγκτα, διαπράττοντας ληστείες, βιασμούς, καταστρέφοντας τη δημόσια περιουσία. Άρα μιλάμε για μια επανάσταση του αυτονόητου…

Άρα, ακόμη κι αν η νέα διάταξη για το άσυλο δεν σας έλυσε «μαγικά» τα προβλήματα, σας ελευθέρωσε τα χέρια, ώστε να αναλάβετε δράση κατά των φαινομένων ανομίας…

Ο νόμος δεν είναι μια διακήρυξη, αλλά ρυθμιστικός κανόνας. Και είναι απόλυτα ξεκάθαρα τα όρια και οι αρμοδιότητες των αρχών της πολιτείας σε ό,τι αφορά την εφαρμογή του. Άρα δεν μας αφορά τι κάνουν οι αρμόδιες αρχές, δεν είναι δική μας δουλειά, είναι δουλειά της πολιτείας. Εμείς λαμβάνουμε μέτρα στο πλαίσιο του πανεπιστημιακού αυτοδιοίκητου, η ενίσχυση του οποίου αποτελεί πάγιο αίτημά μας. Για να το πω πιο απλά: Με σχεδιασμό, με απλές αλλά καίριες παρεμβάσεις, δείχνουμε ότι μπορούμε να φροντίσουμε τα του οίκου μας μόνοι μας.

Και είναι και κοινή μας πεποίθηση ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε, όπως πιστοποιεί άλλωστε και η πρόσφατη απόφαση της Συγκλήτου μας για την αφαίρεση της ειδικής προσθήκης «Το ΑΠΘ ζητά την προστασία της πολιτείας από τα φαινόμενα βίας και ανομίας» από τον λογότυπο της αλληλογραφίας μας με οργανισμούς και φορείς. Λέω συχνά ότι ανοίγουμε το πανεπιστήμιο στην κοινωνία, κλείνοντας την πόρτα στην ανομία. Αυτό δεν είναι ένα σύνθημα, είναι κοινή λογική. Όλοι μαζί μπορούμε, ενωμένοι –καθηγητές, εργαζόμενοι και φοιτητές– το κάνουμε πράξη!

Γιατί αποφασίσατε να κλειδώνουν οι πόρτες το βράδυ;

Ποιος άνθρωπος φεύγοντας από το σπίτι του αφήνει πόρτες και παράθυρα ανοιχτά; Είναι καθήκον μας να προστατέψουμε τους ανθρώπους που κινούνται στο campus όσο και τη δημόσια περιουσία, τις υποδομές μας. Οι 65 από τις 67 πόρτες κλείνουν όταν η εκπαιδευτική διαδικασία ολοκληρώνεται και, όπως καταγράφεται στα ρεπορτάζ ΜΜΕ –όλων των αποχρώσεων–, η εφαρμογή του μέτρου έχει φέρει αποτέλεσμα. Το ΑΠΘ αποτελούσε άβατο από τη στιγμή που έπεφτε το σούρουπο. Σήμερα, μετά από εργώδεις προσπάθειες και τη συνδρομή των εργαζομένων στην υπηρεσία φύλαξης, η κατάσταση είναι εντελώς διαφορετική και το «ανέφικτο» έγινε καθ’ όλα εφικτό. Και είναι αυτό ακριβώς που χρειαζόμαστε για να αλλάξουμε σελίδα, μια επανάσταση της λογικής και του εφικτού.

Το πώς θα εξελιχθεί η 17η Νοεμβρίου είναι ένα προσωπικό στοίχημα για εσάς και την απόφαση να κρατήσετε το ΑΠΘ ανοιχτό, είναι στοίχημα για την επιχειρησιακή ικανότητα της αστυνομίας, ή την εφαρμοσιμότητα της διάταξης για το άσυλο;

Ο επιχειρησιακός σχεδιασμός της αστυνομίας και η εφαρμοσιμότητα του νόμου δεν είναι κάτι που αφορά εμάς. Όπως είπα, δική μας δουλειά είναι με τα μέσα που έχουμε, με την ακαδημαϊκότητα που μας χαρακτηρίζει και στο πλαίσιο του πανεπιστημιακού αυτοδιοίκητου να προστατέψουμε τους χώρους μας. Την Κυριακή 17 Νοεμβρίου 2019 τιμούμε την 46η επέτειο του Πολυτεχνείου και μαζί με τον Σύλλογο Αποφοίτων και τον Σύνδεσμο Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών δείχνουμε με το παράδειγμά μας πως τα μηνύματα της εξέγερσης μας εμπνέουν και μας καθοδηγούν. Δεν μπορεί να είναι φοβική η προσέγγιση μιας τόσο σημαντικής ιστορικής επετείου, ούτε να ταυτίζεται με εικόνες καταστροφής την επόμενη μέρα. Είμαστε δίπλα στην πανεπιστημιακή κοινότητα, στους φοιτητές μας και στους συλλόγους τους, υπερασπιζόμενοι μαζί τις ακαδημαϊκές ελευθερίες και τη δημόσια περιουσία, απομονώνοντας κάθε ξένο σε σχέση με την πανεπιστημιακή κοινότητα στοιχείο που επιχειρεί να αμαυρώσει την επέτειο του Πολυτεχνείου. Έχουμε την πεποίθηση ότι τη Δευτέρα 18 Νοεμβρίου θα συνεχίσουμε δυνατότεροι και όχι «λαβωμένοι».

Οι πολιτικοί –και η πολιτική– κατάφεραν, ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης όπως αυτή των τελευταίων ετών, να αξιοποιήσουν την παρακαταθήκη του Πολυτεχνείου;

Η περίοδος της κρίσης αποτέλεσε επί σειρά ετών, αντί για μάθημα, εφαλτήριο αλλαγών στον χώρο της εκπαίδευσης. Με την έννοια αυτή, οι πολιτικές δεν μπήκαν στην ουσία όσων μάς άφησε ως παρακαταθήκη η εξέγερση. Με προμετωπίδα την «προοδευτικότητα» και τον «εκδημοκρατισμό της παιδείας» θεσπίστηκαν παράλογα μέτρα, που οδηγούσαν με μαθηματική ακρίβεια στην καταβαράθρωση της δημόσιας ελληνικής ανώτερης και ανώτατης εκπαίδευσης. Στην πραγματικότητα, δεν αποτέλεσαν παρά προπέτασμα για τη συγκάλυψη πολιτικών αποφάσεων που είχαν αρχή, μέση και τέλος στον βολονταρισμό των ιθυνόντων και στην προσπάθειά τους για ικανοποίηση και, κατ’ επέκτασιν, χειραγώγηση των ανά την επικράτεια ψηφοφόρων τους. Η κατάργηση των 37 τμημάτων, όπως ανακοινώθηκε από το υπουργείο Παιδείας, δεν αποτελεί παρά την αρχή του τέλους της «ευγενούς μας τύφλωσης» πως καθετί σε αυτή τη χώρα, και δη στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, μπορεί να θεσπίζεται εν μια νυκτί, δίχως σχεδιασμό και με εν πολλοίς μη αναστρέψιμες επιπτώσεις.