«Σε τέτοιας εκτάσεως κρίσεις, οι διακομματικές συνεργασίες είναι επιβεβλημένες», λέει ο καθ. Συρίγος

Τη βεβαιότητά του ότι η Ε.Ε. θα βγει πολύ πιο ισχυρή την επόμενη μέρα, εάν λειτουργήσει σωστά και δημιουργήσει ένα νέο σχέδιο Μάρσαλ για τις πληγείσες ευρωπαϊκές οικονομίες, εκφράζει σε συνέντευξή του στην F.S. o αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής Άγγελος Συρίγος, βουλευτής της ΝΔ στην Α΄ Αθηνών.

Ο κ. Συρίγος αποδίδει τις θετικές κινήσεις της Ε.Ε. προς την Αθήνα στο ότι «τώρα βλέπει μια κυβέρνηση σοβαρή και αποφασισμένη», ενώ, αν και διαπιστώνει ότι η αντιπολίτευση αντιλαμβάνεται τη σοβαρότητα της κατάστασης, της καταλογίζει «τρομερή έλλειψη φαντασίας» και καλεί τον κ. Τσίπρα να αναλάβει χρήσιμες πρωτοβουλίες για την ελληνική κοινωνία, ανάμεσα στις οποίες κατονομάζει τη «συμμετοχή σε εθελοντική αιμοδοσία», καθώς, όπως επισημαίνει, «τα αποθέματα αίματος που έχουμε λιγοστεύουν επικίνδυνα».

Ξαφνικά η Ελλάδα άρχισε να αντιμετωπίζεται διαφορετικά από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, με κυριότερα παραδείγματα την κατάργηση των πρωτογενών πλεονασμάτων και την ένταξη στο QE. Πέρασε από τον Έβρο αυτή η αλλαγή;

Όταν ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης ολοκλήρωσε την ενημέρωση του Συμβουλίου Υπουργών στις Βρυξέλλες την 4η Μαρτίου για τα γεγονότα στον Έβρο, οι παριστάμενοι υπουργοί ξέσπασαν σε παρατεταμένο χειροκρότημα. Αυτό είναι κάτι εξαιρετικά σπάνιο σε Συμβούλια Υπουργών της Ε.Ε. Είναι ακόμη σπανιότερο για τη χώρα μας. Τα τελευταία δέκα χρόνια οι όποιες ενθαρρυντικές χειρονομίες προς τη χώρα μας ήταν από συμπάθεια ή οίκτο. Το κερασάκι στην τούρτα ήταν τα τέσσερα χαοτικά χρόνια της συγκυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Η Ε.Ε., αφού στρίμωξε τις κυβερνήσεις Τσίπρα, τον μετέτρεψε σε έναν ακίνδυνο συνομιλητή. Τώρα βλέπει μια κυβέρνηση σοβαρή και αποφασισμένη.

Η Ελλάδα τάχθηκε υπέρ της έκδοσης του ευρωομολόγου για την αντιμετώπιση του κορονοϊού, μαζί με την Ιταλία και την Ισπανία. Όμως, σε αντίθεση με την Ελλάδα, ήταν δύο χώρες που δεν πήραν τα μέτρα που έπρεπε για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Δεν είναι αντιφατικό το αίτημα για το ευρωομόλογο και εύλογη η επιφυλακτικότητα όσων αντιμετώπισαν την πανδημία με επάρκεια;

Το πρόβλημα για την επόμενη μέρα δεν αφορά τον τρόπο διαχειρίσεως του κορονοϊού σήμερα, αλλά της οικονομίας. Αυτό θα είναι κοινό πρόβλημα για όλο τον κόσμο. Η Ε.Ε. πρέπει να είναι ενωμένη σε αυτό.

Ακούστηκε ότι ο ιός έπληξε πολιτικά τον λαϊκισμό. Όμως ούτε ο Μακρόν, ούτε ο Σάντσεθ, ούτε ο Κόντε περιλαμβάνονται σε αυτή την πολιτική κατηγοριοποίηση.

Πιστεύω ότι η κρίση δεν θα πλήξει τον λαϊκισμό, αλλά θα αποκαλύψει τους ελλιποβαρείς από τους σοβαρούς ηγέτες. Από κει και πέρα, στην πρώτη φάση υπήρχαν προβλήματα ενημερώσεως ως προς την πραγματική σοβαρότητα του κορονοϊού. Στη Γαλλία η κατάσταση είναι εμφανώς καλύτερη απ’ ό,τι στην Ισπανία και στην Ιταλία. Αυτό οφείλεται στο κεντρικό σύστημα διοικήσεως της χώρας.

Είναι βάσιμη η διασύνδεση της αναποτελεσματικής αντιμετώπισης της κρίσης στην Ισπανία και στην Ιταλία με το ότι οι δύο χώρες κυβερνώνται από σχήματα συνεργασίας;

Είναι πολλοί οι λόγοι. Ο πρώτος και κύριος λόγος είναι να αντιληφθεί ο ηγέτης της χώρας, Πρόεδρος ή πρωθυπουργός, το πρόβλημα. Ο Τραμπ στην Αμερική ή ο Τζόνσον στη Βρετανία έχουν ισχυρές κυβερνήσεις. Οι ιδεοληψίες τους, όμως, δεν τους επέτρεψαν να ακούσουν τους επιστήμονες και να δουν το πρόβλημα. Τώρα οι χώρες τους βρίσκονται στο μάτι του επιδημικού κυκλώνα. Ο δεύτερος λόγος είναι πράγματι οι ισχυρές μονοκομματικές κυβερνήσεις. Μπορούν ευκολότερα να πάρουν γρήγορες και δύσκολες αποφάσεις. Ιταλία και Ισπανία, λόγω του συστήματος απλής αναλογικής, έχουν κυβερνήσεις συνεργασίας. Ο τρίτος λόγος, που δεν έχει αναφερθεί μέχρι σήμερα στον δημόσιο διάλογο, είναι ο τρόπος λειτουργίας των δύο συγκεκριμένων κρατών. Βασίζονται σε ένα εξαιρετικά αποκεντρωμένο σύστημα διοικήσεως μέσω περιφερειών. Το κεντρικό κράτος έχει ελάχιστες αρμοδιότητες. Η σύγχυση ως προς τα αναγκαία μέτρα που επικράτησε τις πρώτες ημέρες εκδηλώσεως της πανδημίας οφείλεται ακριβώς στην ασυνεννοησία μεταξύ περιφερειών και κεντρικής κυβερνήσεως.

Παρά το «όχι» στο ευρωομόλογο, η Ε.Ε. έδειξε να αναζητά κοινούς βηματισμούς στην αντιμετώπιση του κορονοϊού. Μπορεί να έχουμε περισσότερη Ευρώπη μετά την κρίση;

Το θέμα με το «κορονοομόλογο» δεν έχει κλείσει. Η Ε.Ε. λειτουργεί με χρονοκαθυστέρηση στις κρίσεις. Το κρίσιμο σημείο για εμάς είναι ότι για πρώτη φορά ύστερα από μία δεκαετία η συμμετοχή μας στην Ε.Ε. και στο ευρώ σημαίνει ασφαλές λιμάνι που θα μας προστατεύσει σχετικά από τις τρικυμίες των εθνικών νομισμάτων των υπολοίπων μικρομεσαίων χωρών του πλανήτη. Φανταστείτε πού θα είχε κατακρημνιστεί αυτή τη στιγμή η δραχμή, εάν είχαμε επιστρέψει το 2015 στο εθνικό νόμισμα. Εάν η Ε.Ε. λειτουργήσει σωστά και δημιουργήσει ένα νέο σχέδιο Μάρσαλ για τις πληγείσες ευρωπαϊκές οικονομίες, θα βγει πολύ πιο ισχυρή την επόμενη μέρα.

Θεωρείτε ότι η πρόταση Όρμπαν για ενίσχυση της εκτελεστικής εξουσίας και περιορισμούς στην άσκηση των δημοκρατικών ελευθεριών ως μέθοδος για την αποτελεσματική αντιμετώπιση μεγάλων κρίσεων μπορεί να είναι μεταδοτική;

Οι περιορισμοί στην άσκηση κάποιων ελευθεριών και δικαιωμάτων είναι κατανοητοί και αποδεκτοί για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και προκειμένου να αντιμετωπιστεί μια κρίση. Το πρόβλημα με τον Όρμπαν είναι ότι το κοινοβούλιο του δίνει αρμοδιότητες να κυβερνά μέσω διαταγμάτων και για όσο χρονικό διάστημα ο ίδιος κρίνει ότι θα χρειαστεί. Οι δημοκρατίες λειτουργούν σωστά όταν υπάρχουν θεσμικά αντίβαρα που ελέγχουν την εκτελεστική εξουσία. Στην Ουγγαρία αυτό χάθηκε.

Η άλλη εκδοχή του ίδιου στόχου εισηγείται την ενίσχυση της εκτελεστικής εξουσίας με ευρύτερες διακομματικές συνεργασίες. Μπορεί να είναι αποδοτικές;

Όταν αντιμετωπίζεις τέτοιας εκτάσεως κρίσεις, οι διακομματικές συνεργασίες είναι επιβεβλημένες. Εκείνο που προέχει είναι η κοινή στάση των πολιτικών δυνάμεων απέναντι στον ύπουλο και επικίνδυνο εχθρό. Θεωρώ θετικό ότι η αντιπολίτευση, πλην κάποιων ακραίων φωνών, δείχνει ότι αντιλαμβάνεται τη σοβαρότητα της καταστάσεως.

Ο ΣΥΡΙΖΑ ζητά να περιβληθεί με απόφαση της Βουλής η κατάθεση του μισού μισθού των βουλευτών. Το θεωρείτε θεσμικά απαραίτητο;

Η αντιπολίτευση αναζητά να προβάλει μια διαφορετική πρόταση στις πρωτοβουλίες της κυβερνήσεως. Δείχνει όμως τρομερή έλλειψη φαντασίας. Θα ήταν πιο χρήσιμο για την ελληνική κοινωνία εάν ο κ. Τσίπρας αναλάμβανε κάποια άλλη πρωτοβουλία, όπως τη συμμετοχή σε εθελοντική αιμοδοσία. Τα αποθέματα αίματος που έχουμε λιγοστεύουν επικίνδυνα.