«Η ιδιωτική υγεία χρηματοδοτείται από το κράτος, γιατί “αξιοποιεί” τις αδυναμίες του ΕΣΥ»

Στη διαπίστωση ότι η έγκαιρη λήψη μέτρων περιορισμού δημιούργησε στα νοσοκομεία τη δυνατότητα να ανταποκριθούν στην κρίση, παρά τις ελλείψεις που έχουν, γιατί έτσι οι έχοντες ανάγκη νοσηλείας είναι αναλογικά πολύ λιγότεροι απ’ ό,τι σε άλλες χώρες, καταλήγει ο ακτινολόγος στο Νοσοκομείο Παπαγεωργίου, πρώην πρόεδρος των Νοσοκομειακών Γιατρών Θεσσαλονίκης και επικεφαλής της παράταξης «Πράξεις για τη Μακεδονία» στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, Χρήστος Παπαστεργίου.

O πρωθυπουργός έχει επανειλημμένα επαινέσει τη συμβολή των υγειονομικών στη μάχη για την καταπολέμηση του κορονοϊού. Τα νοσοκομεία έδειξαν ότι ανταποκρίθηκαν στις ανάγκες. Πότε και πώς προετοιμάστηκε αυτός ο πόλεμος;

Τα νοσοκομεία ανταποκρίνονται στις ανάγκες κυρίως γιατί ελήφθησαν έγκαιρα τα μέτρα περιορισμού, κι έτσι οι έχοντες ανάγκη νοσηλείας είναι, αναλογικά, πολύ λιγότεροι απ’ ό,τι σε άλλες χώρες. Κλάσμα αυτών των αναγκών αν είχαμε στη χώρα μας, θα βιώναμε τραγικές καταστάσεις, που ούτε ο πλέον απαισιόδοξος θα είχε φανταστεί ποτέ. Στις ανάγκες, όμως, ανταποκρίνονται οι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία, παρά τις ελλείψεις σε στελέχωση και υποδομές. Χαρακτηριστικά, στο πλέον σύγχρονο νοσοκομείο της χώρας, στο «Παπαγεωργίου», από τις 20 κλίνες ΜΕΘ, λειτουργούν οι 12. Σημειώστε επιπλέον ότι, υπό κανονικές συνθήκες, θα έπρεπε να έχουμε περίπου 3.500 κλίνες ΜΕΘ και τώρα, με τις εσπευσμένες προσθήκες, πλησιάζουμε τις 900. Σε ό,τι αφορά δε την πρωτοβάθμια φροντίδα, ας μην αναφερθούμε καλύτερα…

Αντιμετωπίζετε το «δώρο Πάσχα», το οποίο δόθηκε, ως συμβολική αναγνώριση της συμβολής των υγειονομικών;

Μα μόνον ως τέτοιο θα μπορούσε να εκληφθεί. Η πολιτεία, διαχρονικά, αρνείται να αξιολογήσει αντικειμενικά την προσφορά των εργαζομένων στο ΕΣΥ. Παρά την εμπειρία και της πανδημίας, κωφεύει στις προτάσεις για ένταξη των υγειονομικών στα βαρέα και ανθυγιεινά. Οι αμοιβές είναι εξαιρετικά χαμηλές και οι συνθήκες εργασίας τραγικές, και τώρα αλλά και το προηγούμενο διάστημα. Γι’ αυτό και οι νέοι γιατροί και νοσηλευτές εγκαταλείπουν την Ελλάδα και κοσμούν ξένα συστήματα υγείας. Είναι πραγματικά κρίμα η πατρίδα να τους εκπαιδεύει και άλλες χώρες να αξιοποιούν αυτόν τον «πλούτο». Ούτε καν τη δέσμευση ότι θα μονιμοποιηθούν όσοι επιλέγουν, υπό τις σημερινές συνθήκες, να προσφέρουν στο ΕΣΥ δεν αναλαμβάνει εμπράκτως η κυβέρνηση, ενώ ούτε τη χορήγηση του επιπλέον βοηθήματος για όσο θα διαρκέσει η πανδημία συζητά.

Ακούμε διάφορες καταγγελίες για ελλείψεις στα νοσοκομεία. Προφανώς καλό είναι να υπάρχουν 1.000 μάσκες και όχι 100, αλλά πώς υπολογίζονται οι ελλείψεις;

Ακριβής υπολογισμός των αναγκών σε μέσα ατομικής προστασίας δεν μπορεί να γίνει. Πρέπει να είναι διαρκής η παρακαταθήκη τους. Είναι αδιανόητο να χρειαστεί κάποιος υγειονομικός γάντια, μάσκα, στολή, αντισηπτικό κ.λπ. και να μη βρίσκει ή να πρέπει να παρακαλέσει, να φωνάξει κ.λπ. Δεν είναι αυτή η δουλειά του. Τέτοια παραδείγματα είναι καθημερινά και γι’ αυτό μαθαίνουμε διαρκώς για γιατρούς, νοσηλευτές κ.ά. που νοσούν ή βλέπουμε τις φωτογραφίες με τα «αποτυπώματα» από τη συνεχή χρήση των ίδιων προστατευτικών μέσων.

Γίνεται πολλή συζήτηση για την ενίσχυση του ΕΣΥ. Υπάρχει κοινή άποψη και συγκεκριμένη μελέτη για το τι σημαίνει «ενίσχυση του ΕΣΥ», έτσι ώστε να μη μετατραπεί η συζήτηση σε πλειοδοτικό διαγωνισμό φιλολαϊκού κομματικού προσώπου;

Ενίσχυση του ΕΣΥ σημαίνει ένα απλό πράγμα: κατάρτιση, επιτέλους, ενός σύγχρονου χάρτη υγείας, ο οποίος θα προβλέπει, σε βάθος χρόνου, τις ανάγκες σε μονάδες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, νοσηλείας, εκπαίδευσης και έρευνας, πρόληψης και ενημέρωσης, αντιμετώπισης χρονίων παθήσεων, ειδικών νόσων, κέντρων αποκατάστασης, επείγουσας μεταφοράς, κοινωνικής φροντίδας κ.λπ. Ενός χάρτη υγείας που θα παραχωρεί αυξημένες αρμοδιότητες στην τοπική αυτοδιοίκηση, ειδικά σε ό,τι αφορά τις πρωτοβάθμιες υπηρεσίες και παροχές. Έτσι, θα ξεπεραστεί και η πολυτυπία της χώρας μας σε ζητήματα που έχουν να κάνουν με την εποχικότητα (π.χ. τουριστικές ζώνες), το γεωφυσικό ανάγλυφο (π.χ. ορεινές περιοχές), αλλά και τη νοοτροπία (ακόμη προσπαθώ να καταλάβω γιατί χρειάζεται καινούργιο νοσοκομείο η Κομοτηνή, όταν στα 20 λεπτά απόσταση υπάρχει το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Αλεξανδρούπολης, το οποίο, όμως, είναι υποστελεχωμένο). Μετά, θα μπορούμε να συζητήσουμε για ανάγκες.

Παράλληλα, ακούγονται καταγγελίες για εύνοια στον ιδιωτικό τομέα της υγείας και ζητούνται επιτάξεις. Όμως αυτή τη στιγμή χρησιμοποιούνται λιγότερες ΜΕΘ απ’ όσες είναι διαθέσιμες. Θα ήταν χρήσιμες;

Ανέφερα και πριν τι ισχύει για τις ΜΕΘ. Με βάση τη διεθνή πρακτική, το 10% των νοσηλευτικών κρεβατιών πρέπει να είναι κλίνες ΜΕΘ. Η Γερμανία έχει αυτόν τον αριθμό (35.000 κλίνες) και έτσι εξηγείται γιατί, χωρίς μεγάλους περιορισμούς, δεν βιώνει τις λυπηρές καταστάσεις άλλων χωρών. Οι κλίνες ΜΕΘ δεν χρειάζονται μόνο σε περιόδους κρίσης. Είναι απαραίτητες για να υποστηρίξουν μετεγχειρητικές καταστάσεις και, συνεπώς, να μειωθούν οι λίστες αναμονής, να δώσουν ελπίδες ζωής σε τραυματίες, σε ανθρώπους που αντιμετωπίζουν μια βαριά επιπλοκή κ.λπ. Η πολιτεία, δυστυχώς, αποφάσισε να αποζημιώσει τις ιδιωτικές ΜΕΘ, με τιμή σχεδόν διπλάσια από την αναγκαία και, ως τώρα, ισχύουσα. Πολλαπλές μελέτες το τεκμηριώνουν (βλ. «Καθημερινή», 1/4/2020, Π. Μανδραβέλης). Είναι λάθος να σπαταλώνται πόροι και να μην ισχύουν ενιαίοι κανόνες. Είναι γνωστό ότι το ιδιωτικό σύστημα υγείας στη χώρα μας χρηματοδοτείται από το κράτος, γιατί «αξιοποιεί» τις αδυναμίες του ΕΣΥ.

Η συγκέντρωση διαμαρτυρίας που συνάδελφοί σας έκαναν έξω από τον Ευαγγελισμό την Παγκόσμια Ημέρα της Υγείας αντιμετωπίστηκε ως κομματική εκδήλωση. Είχε τα εχέγγυα μιας δημιουργικής παρέμβασης του κλάδου;

Ήταν κομματική εκδήλωση του ΚΚΕ. Τι εχέγγυα κλαδικής παρέμβασης να έχει, ειδικά όταν αντιστρατεύεται τα όσα ως γιατροί λέμε για τη διάσπαση της αλυσίδας διάδοσης του ιού. Οι κομματικές αλυσίδες είναι πάντα… αλυσίδες. Ο χώρος της υγείας, συνδικαλιστικά και επιστημονικά, χρειάζεται σύγχρονη εκπροσώπηση, πειστική και τεκμηριωμένη. Έτσι, θα οδηγηθούμε νωρίτερα σε δημόσιο σύστημα υγείας σύγχρονο, δωρεάν την ώρα της χρήσης, με κάλυψη όλων των πολιτών και παροχές υψηλού επιπέδου. Σε αυτό το σύστημα θα έχουν και οι εργαζόμενοί του πραγματική αξιοπρέπεια και ανταμοιβή, γιατί αλλιώς δεν θα είναι όπως το περιέγραψα.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απελευθέρωσε τα κονδύλια από το ΕΣΠΑ της περιόδου 2014-2020 τα οποία δεν είχαν χρησιμοποιηθεί. Να είναι ικανοποιημένη η κοινή γνώμη για το ότι βρέθηκαν χρήματα ή απογοητευμένη για το ότι τόσα χρήματα δεν αξιοποιήθηκαν εγκαίρως; Θα μπορούσαν να είναι χρήσιμα στον χώρο της υγείας;

Προκειμένου να χαθούν τα χρήματα, καλώς έπραξε η κυβέρνηση. Χαρακτηριστικά, στην Κεντρική Μακεδονία, από τα 1 δισ. και πλέον ευρώ του ΕΣΠΑ 2014-2020, έχουν απορροφηθεί μόλις 335 εκατ. και έχουν συμβασιοποιηθεί άλλα 313 εκατ. ευρώ. Η απώλεια χρημάτων θα ξεπερνά τα 360 εκατ. ευρώ. Εμείς, ως παράταξη, προειδοποιούσαμε από τα τέλη του 2018 - αρχές του 2019 ότι υπάρχει αυτός ο κίνδυνος. Η πανδημία έσωσε τα προσχήματα. Μακάρι τα χρήματα που δεσμεύει η πολιτεία από τις περιφέρειες, εξαιτίας της ανικανότητάς τους, να διοχετευτούν στην ενίσχυση του συστήματος υγείας. Είναι όμως λυπηρό, γιατί, αν οι περιφέρειες είχαν σταθεί στο ύψος τους, θα είχαν αξιοποιηθεί αυτά τα χρήματα και τώρα, λόγω της κρίσης, θα μπορούσαμε να διεκδικήσουμε επιπλέον ποσά. Δυστυχώς, αυτό το υφίσταται και η Κεντρική Μακεδονία.

Θα μπορούσαν οι θετικές παρεμβάσεις την περίοδο της κρίσης να συμβάλουν έτσι ώστε να αλλάξουν οι ισορροπίες στην αντιπολίτευση; Πόσο δίκαιες είναι οι αιτιάσεις του ΣΥΡΙΖΑ ότι το Κίνημα Αλλαγής είναι σε πλήρη συμπόρευση με την κυβέρνηση;

Επιτρέψτε μου δύο παρατηρήσεις: α) Ο ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να φροντίσει να έρθει σε συμπόρευση με τον εαυτό του. Ο κ. Ξανθός με τον κ. Πολάκη και την κ. Βουνάτσου, οι υποστηρικτές του «στηρίζουμε τα μέτρα» με τους προσχηματικά συμπορευτές τους και όλοι αυτοί με τους «θα λογαριαστούμε». Ο κ. Τσίπρας πατά σε δύο βάρκες, των οποίων οι κωπηλάτες δεν συγχρονίζονται ούτε καν μεταξύ τους. Τι θα (του)συμβεί είναι εύκολο να προβλεφθεί. β) Αν παρακολουθήσει κανείς τη χρονική ακολουθία των γεγονότων, από τον Φεβρουάριο ακόμη, θα διαπιστώσει ότι πολλές από τις προτάσεις του ΚΙΝΑΛ τις υιοθέτησε εκ των υστέρων και η κυβέρνηση και ο ΣΥΡΙΖΑ. Συνεπώς, αυτοί ακολουθούν, αλλά, δυστυχώς, το κάνουν με καθυστέρηση, δολιχοδρομίες και παλινδρομήσεις.