Λ. Άρσοφσκι: «Αποχώρηση από τη Συμφωνία των Πρεσπών σημαίνει αυστηρή απομόνωση»

Την εκτίμησή του ότι η παραίτηση του πρωθυπουργού Ζάεφ δεν απειλεί με αποσταθεροποίηση τη χώρα του κάνει, μιλώντας στη «Free Sunday», o πρώτος πρέσβης της Βόρειας Μακεδονίας στην Αθήνα, Λιούπτσο Άρσοφσκι, ο οποίος επισημαίνει ότι, αμέσως μετά τα αποτελέσματα, ο ηγέτης του VMRO-DPMNE της αντιπολίτευσης, που κέρδισε τις εκλογές, είπε ότι η Συμφωνία των Πρεσπών δεν του αρέσει, όμως θα τη σεβαστεί πλήρως.

Ο πρέσβης Άρσοφσκι εκφράζει την απογοήτευσή του για το ότι η Ε.Ε. δεν βοήθησε δίνοντας ημερομηνία έναρξης των ενταξιακών συνομιλιών με τη χώρα του, αλλά και την πεποίθησή του ότι η Ε.Ε. πρέπει να δείχνει πιο μεγάλο ενδιαφέρον για την κατάσταση στις σχέσεις Σερβίας- Κοσόβου και Βόρειας Μακεδονίας- Βουλγαρίας, έτσι ώστε τα προβλήματα να αμβλυνθούν και να προσβλέπουμε σε ένα μέλλον με καλύτερη συνεργασία και ανοικτά σύνορα στα Βαλκάνια.

O Ζάεφ είχε μια μεγάλη εκλογική αποτυχία στις δημοτικές εκλογές.

Τα τελευταία χρόνια πολλές φορές –για να μην πω συνέχεια– βλέπουμε στις ειδήσεις και στα τηλεοπτικά κανάλια, στα ηλεκτρονικά media, την ίδια στάση! Αυστηρή κριτική. Ως παράδειγμα: Με αυτήν την κυβέρνηση δεν γίνεται, ο Ζάεφ κάνει λάθη, τα ίδια κάνουν με την προηγούμενη κυβέρνηση με τον πρωθυπουργό, ο οποίος έφυγε κρυφά στη Βουδαπέστη για να αποφύγει το δικαστήριο, και άλλα πολλά. Ο λαός και οι ψηφοφόροι αισθάνθηκαν απογοήτευση και στις τελευταίες εκλογές έγινε αυτό που περιμέναμε. Ένα μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων απείχε και η αντιπολίτευση είπε ότι κέρδισε, διότι οι άλλοι δεν εξελέγησαν. Παράλληλα είδαμε και άλλα σενάρια με πιο άσχημη προπαγάνδα, η οποία βοήθησε πολύ την αντιπολίτευση.

Κινδυνεύει η Συμφωνία των Πρεσπών, αν αλλάξει η κυβέρνηση στα Σκόπια;

Τίποτε δεν μπορεί να γίνει με τη Συμφωνία των Πρεσπών. Είναι εκεί και θα είναι σταθερή. Ο ηγέτης της αντιπολίτευσης του VMRO-DPMNE αμέσως μετά τα αποτελέσματα ανακοίνωσε ότι η Συμφωνία δεν του αρέσει, όμως θα τη σεβαστούν πλήρως. Τα παιχνίδια που έκαναν ορισμένοι από το κόμμα του, που ήθελαν να υπογράψουν με το παλιό όνομα, ήταν λάθος και παιχνίδια για μικρά παιδιά, για να «υπογράψουν πατριωτισμό». Η πολιτική δεν είναι για μικρά παιδιά και η εξωτερική πολιτική δεν είναι για ημιμαθείς.

Τελικά, δεν υπάρχει κυβέρνηση η οποία να αποχωρήσει από τη Συμφωνία των Πρεσπών, διότι πρέπει να ξέρει ότι μας περιμένει αυστηρή απομόνωση.

Ποιο είναι το πολιτικό μήνυμα των εκλογών;

Το ερώτημα είναι πώς πολίτες, που ήθελαν μία καλύτερη ζωή και πρόοδο στη χώρα, ξέχασαν τα 11 χρόνια που κυβερνούσε η προηγούμενη κυβέρνηση. Πώς ξέχασαν τόσα χρόνια γεμάτα πολλά χρηματικά σκάνδαλα για αγάλματα, μνημεία, κτίρια, πόσα λεφτά πλήρωσαν ο λαός και οι πολίτες στην πόλη των Σκοπίων για να σκεπαστούν ωραίες πολυκατοικίες με γύψο, για να γυριστούν ταινίες με παραμύθια και ύποπτα ονόματα από την ιστορία μας; Δηλαδή ξέχασαν ο λαός και οι ψηφοφόροι πώς ήταν η ζωή μας πριν από την κυβέρνηση συνασπισμού. Ο πρωθυπουργός και η κυβέρνηση δέχτηκαν μεγάλη κριτική ότι έδωσαν το όνομα της χώρας, ότι έκαναν πολλά λάθη με τη Βουλγαρία και τελικά το ουσιαστικό ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έκανε ό,τι υποσχέθηκε ή και είπε πολύ θετικά πράγματα για την πρόοδο της χώρας και την πολιτική του πρωθυπουργού με τους γείτονές μας βλέποντας ένα καλό μέλλον για τη χώρα μας.

Τι άλλο θα μπορούσε να γίνει;

Είναι κρίμα που η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν υποστήριξε τον πρωθυπουργό Ζάεφ περισσότερο. Κρίμα που τα άσχημα αποτελέσματα στις τελευταίες εκλογές έφεραν την παραίτησή του. Νομίζω ότι η παραίτησή του ήταν η καθαρή απογοήτευση για τα τελευταία 4 χρόνια με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη δύσκολη περίοδο, με τη διαδικασία να μας δεχτεί το ΝΑΤΟ. Ο πρωθυπουργός περίμενε αυτό που υποσχέθηκαν οι φίλοι του στις Βρυξέλλες, ότι θα πάρουμε την ημερομηνία για έναρξη συνομιλιών με την Ε.Ε.

Γιατί δεν έγινε αυτό;

Αντίθετα, άρχισε το βρόμικο παιχνίδι από τη Βουλγαρία, με την οποία είχαμε ήδη υπογράψει μια πολύ σημαντική συμφωνία για καλή γειτονία. Η Βουλγαρία ζήτησε μέσω ενός memorandum κάτι απαράδεκτο, διότι έπρεπε να αλλάξουμε τα ιστορικά γεγονότα. Να μην αναγνωρίσουμε την επίσημη μακεδονική μας γλώσσα και να δεχτούμε ότι η γλώσσα μας είναι βουλγαρική και άλλα πολλά. Θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι από την ιστορία, η οποία είναι γνωστή και στην Ελλάδα, και στους Βαλκανικούς Πολέμους και στους δυο Παγκόσμιους Πολέμους, πάντοτε ζητούσε εδάφη για τα παλιά όνειρα μιας μεγάλης Βουλγαρίας από τη Μαύρη Θάλασσα μέχρι την Αδριατική και νότια μέχρι την Καβάλα.

Θα ήταν διαφορετική η εξέλιξη, αν υπήρχε σταθερή κυβέρνηση στη Σόφια;

Η δήλωση στη Βουλή τους και το υπόμνημα της κυβέρνησης Μπορίσοφ ήταν ένα πολύ επικίνδυνο βήμα. Κανένας δεν μπορεί να σβήσει την ιστορία. Η Βουλγαρία ψήφισε ένα μεγάλο «Ναι» στην Ε.Ε. για τη Βόρεια Μακεδονία και την τελευταία στιγμή έγινε ό,τι έγινε και βγήκε με συνθήκες απαράδεκτες. Η Ε.Ε. μπορούσε να κάνει περισσότερα και να πιέσει τη Βουλγαρία ότι αυτά είναι ιστορικά ζητήματα και να συνεχίσουν ως διμερή προβλήματα για συζήτηση στο μέλλον. Με αυτόν τον τρόπο θα είχαμε ήδη αρχίσει συνομιλίες και θα ήταν πολύ θετικό για την κυβέρνηση Ζάεφ. Άσχημο για τη Βουλγαρία, γιατί κι εμείς έχουμε «κόκκινες γραμμές».

Ο Ζάεφ είxε βρει ένα modus vivendi με τους Αλβανούς και στη Βόρεια Μακεδονία και στα Τίρανα. Μπορεί να αλλάξει αυτό;

Η πορεία μας είναι στον δρόμο προς την Ευρώπη. Το ίδιο ισχύει και με την Αλβανία. Είμαι σίγουρος ότι δεν υπάρχει δυνατότητα να αλλάξει αυτή η πορεία. Ο Ζάεφ ως πρωθυπουργός είχε πολύ καλή συνεργασία με όλους τους εταίρους και τα κράτη της περιοχής – και την Ελλάδα και τη Βουλγαρία και την Αλβανία και τη Σερβία και το Κόσοβο. Ανοικτά σύνορα στα Βαλκάνια, πολύ «ελαφριά» σύνορα για οικονομική συνεργασία, εμπόριο, τουρισμό κτλ.

Έχει δημιουργήσει απογοήτευση στους πολίτες η στάση της Ε.Ε.;

Είμαι διπλωμάτης 40 χρόνια και μπορώ να το πω με διπλωματικό τρόπο και άλλες διατυπώσεις. Όμως θα ήθελα να υπογραμμίσω πολύ σύντομα ότι υπάρχει μεγάλη απογοήτευση στους πολίτες μας, γιατί η Ε.Ε. δεν έκανε και άλλα βήματα για να έχουν όλα τα Bαλκάνια έναν σταθερό δρόμο προς την Ευρώπη.

Βεβαίως υπάρχουν διαδικασίες, όρια кαι συνθήκες. Δεν γίνεται να έχουμε κάθε 2-3 χρόνια αλλαγές στη διαδικασία και τους όρους. Πόσες άλλες χώρες έγιναν μέλη της Ε.Ε.; Εμείς με μεγάλη πείρα ξέρουμε ότι υπάρχει ενδιαφέρον σε κάθε χώρα-μέλος της Ε.Ε. Αυτό φαίνεται. Αυτό μας φρενάρει. Κρίμα.

Φοβάστε ξένη ανάμειξη στα εσωτερικά της χώρας και αποσταθεροποίηση;

Στο νότιο μέρος είναι γεγονός ότι τρεις χώρες –Ελλάδα, Βουλγαρία και Βόρεια Μακεδονία– είναι στο ΝΑΤΟ, έχουν καλή συνεργασία στο θέμα «σταθερότητα και ασφάλεια». Είμαι σίγουρος και δεν νομίζω ότι ούτε ένας πολίτης φοβάται αποσταθεροποίηση.

Τα προβλήματα που μπορεί να έχει κάθε μία χώρα μέσα είναι εσωτερικά – και πολιτικά και οικονομικά. Το ίδιο συμβαίνει και με τη Βόρεια Μακεδονία και θα ήθελα να είμαι σίγουρος, όμως πιστεύω ότι με ακόμη πιο μεγάλο ενδιαφέρον από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κατάσταση στις σχέσεις Σερβίας - Κοσόβου και Βόρειας Μακεδονίας - Βουλγαρίας, τα προβλήματα πρέπει να αμβλυνθούν και να προσβλέπουμε σε ένα μέλλον με καλύτερη συνεργασία, ανοικτά σύνορα – πρώτα το σχέδιο για Ανοιχτά Βαλκάνια και στη συνέχεια από κοινού στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι αυτό το κλειδί για την ειρήνη και καλή γειτονία. Άλλον δρόμο δεν βλέπω.

Τα προβλήματα και η αντιπαράθεση της Ε.Ε. και των ΗΠΑ με τη Ρωσία δεν πρέπει να περάσουν στα Βαλκάνια. Το μέλλον μας είναι στην καλή συνεργασία και στις σταθερές κυβερνήσεις σε όλες τις χώρες της περιοχής. Αν αρχίσουμε με ειλικρινή τρόπο, δεν υπάρχει κανένας φόβος. Αξίζει να κάνουμε ένα βήμα μπροστά, είμαστε στον 21ο αιώνα.