Χάρης Καστανίδης: «Πνιγήκαμε στην ανευθυνότητα και στον λαϊκισμό»

«Δεν ξέρω πώς μια κυνική Αριστερά και μια ακροδεξιά παραφυάδα μπορούν να συμπράξουν σε κάτι ωφέλιμο για τον τόπο» σημειώνει ο πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ Χάρης Καστανίδης, το όνομα του οποίου ακούστηκε πολύ όταν η κυβέρνηση επιχείρησε να ακυρώσει τον νόμο του για την απαγόρευση συμμετοχής πολιτικών προσώπων σε offshore εταιρείες.

Το 2010 εισηγήθηκα στη Βουλή και ψηφίστηκε ο νόμος 3849, με τον οποίο απαγορεύτηκε απολύτως σε πολιτικά πρόσωπα και γενικότερα στους υπόχρεους για δήλωση πόθεν έσχες να συμμετέχουν σε offshore εταιρείες. Η απαγόρευση αφορούσε επίσης τα συγγενικά τους και άλλα παρένθετα πρόσωπα. Οι παραβάτες αντιμετώπιζαν αυστηρές ποινικές κυρώσεις και εξέπιπταν του αξιώματός τους.

Παρά το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ως αντιπολίτευση εγκωμίαζε τον νόμο, αποφάσισε ως κυβέρνηση αιφνιδιαστικά να τον αλλάξει, χωρίς προφανή επιστημονική ή δογματική σκοπιμότητα. Έτσι, αρχικά επιχείρησε, με διάταξη στον νόμο 4387 (ο νόμος για τον περίφημο δημοσιονομικό κόφτη), να επιτρέψει σε πολιτικούς, κρατικούς, δικαστικούς και άλλους αξιωματούχους να συμμετέχουν σε offshore εταιρείες, υπό την προϋπόθεση ότι αυτές θα είχαν καταστατική έδρα χώρα συνεργάσιμη φορολογικά. Μετά τον σάλο που ξεσηκώθηκε, η κυβέρνηση ψήφισε δεύτερη διορθωτική διάταξη. Η ζημιά, όμως, έγινε. Οι νομικές συνέπειες από την πρώτη ρύθμιση της κυβέρνησης, που ίσχυσε για ελάχιστες μέρες, παραμένουν. Γιατί θεμελιώδης κανόνας του ποινικού μας δικαίου είναι ότι από την τέλεση της πράξης μέχρι την αμετάκλητη καταδίκη της ισχύει ο επιεικέστερος νόμος που τυχόν ψηφίστηκε. Και αυτό δεν μπορεί να αλλάξει, γιατί το ορίζουν και υπερεθνικοί κανόνες, όπως το άρθρο 15 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα. Στο εγγύς μέλλον θα κριθεί αν η σημερινή κυβέρνηση είχε σκοπό να απαλλάξει από τυχόν ποινικές ευθύνες και να διασώσει πολιτικά ανθρώπους που σήμερα δεν γνωρίζουμε.

Θερμή είναι όλη η περίοδος της κρίσης. Από τότε που ξέσπασε μέχρι σήμερα. Σωστές λύσεις, όμως, δεν δόθηκαν. Πνιγήκαμε στην ανευθυνότητα και στον λαϊκισμό. Επιλέξαμε τη μισαλλοδοξία, τη μικροκομματική σύγκρουση και αρνηθήκαμε την εθνική συνεννόηση. Το πληρώνουμε ακριβά. Σήμερα τα πράγματα είναι ακόμη πιο δυσοίωνα με τους απίστευτους μαθητευόμενους μάγους που μας κυβερνούν.

Η κυβέρνηση, όπως κάθε κυβέρνηση, θα κινδυνέψει όταν πυκνώσουν οι κοινωνικές αντιδράσεις για την ασκούμενη πολιτική. Το σημείο μιας κοινωνικής έκρηξης δεν είναι μακριά, αν λάβει κανείς υπόψη του τα νέα μέτρα με τα οποία θα επιβαρυνθούν οι πολίτες, την ψυχολογική εξουθένωση ενός κόσμου που δεν βλέπει διέξοδο στο αδιέξοδο που ζει και τη βεβαιότητα πια που έχει ότι η σημερινή κυβέρνηση του άρπαξε την ψήφο στο όνομα δέκα παραδείσων που μετατράπηκαν σε δέκα κολάσεις. Αριστερή «συνέπεια» στον δρόμο για την κόλαση!

Δεν ξέρω αν θα κινδυνέψει ο κυβερνητικός συνασπισμός από αποδιάρθρωση της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας. Τους βλέπω πιστούς απολογητές της εξουσίας, σθεναρούς υπερασπιστές της λήθης για όσα έλεγαν, συνεπείς στην εξήγηση και στην επανάληψη του λάθους, «ιδεολόγους» και προπαντός «λαϊκούς». Άλλωστε κάμποσοι από αυτούς καμαρώνουν που διαγράφηκαν ψηφίζοντας προηγούμενο μνημόνιο για να εφαρμόσουν με τον πιο κυνικό τρόπο το τρίτο μνημόνιο. Άφεριμ!

Σε κάθε περίπτωση, λίγο με ενδιαφέρει από τι κινδυνεύει η κυβέρνηση. Με ενδιαφέρει να μην κινδυνέψει η χώρα.

Το Κίνημα Δημοκρατών Σοσιαλιστών και ο Γ. Παπανδρέου πιστεύουν σε μια ευρύτερη εθνική συνεννόηση, προκειμένου να βγει η χώρα από την κρίση. Κανείς μόνος του ή με μικρές επιλεκτικές συμμαχίες δεν μπορεί να δώσει λύσεις οριστικές και αποτελεσματικές. Θα ήταν πολύ διαφορετικά τα πράγματα τώρα αν είχαν τα πολιτικά κόμματα τη σοφία από το 2010 να δεχτούν τις εκκλήσεις Παπανδρέου για συνεργασία, ώστε από κοινού και με εθνική γραμμή να αντιμετωπιστεί η μεγαλύτερη, μετά τον πόλεμο, κρίση. Μας ενδιαφέρει, λοιπόν, και τώρα να ωθήσουμε τις πολιτικές δυνάμεις του συνταγματικού τόξου σε εθνική συνεννόηση. Πρέπει να υπηρετήσουμε δύο ανάγκες. Πρώτον, να αλλάξουν παράμετροι του τρίτου προγράμματος που είναι τρελές και ανεδαφικές. Απαιτείται γι’ αυτό σοβαρή διαπραγμάτευση με τους δανειστές, που θα στηρίζεται στην ύπαρξη κοινού εθνικού μετώπου. Δεύτερον, πρέπει να υπάρξει εθνικό σχέδιο για όλα τα μεγάλα θέματα που δεν ρυθμίζονται από τα μνημόνια. Τέτοια θέματα, όπως το παραγωγικό πρότυπο της χώρας μας, η ριζική αλλαγή του κράτους, οι μεταρρυθμίσεις στη Δικαιοσύνη και στην παιδεία, η αλλαγή του πολιτικού συστήματος, είναι ουσιαστικά και οι αιτίες της κρίσης. Άρα είναι κρίσιμο να υπάρξει εθνικό σχέδιο για τα θέματα αυτά, αλλιώς δεν υπάρχει προοπτική.

Για να υπηρετήσουμε αυτές τις ανάγκες, χρειάζεται να επιδιώξουμε και να πετύχουμε την εθνική συνεννόηση. Δεν μας ενδιαφέρει, λοιπόν, να λοξοκοιτάξουμε προς συγκεκριμένη μικρή θέα.

Η συνεννόηση των δυνάμεων της κεντροαριστεράς είναι απολύτως αναγκαία. Το Κίνημα Δημοκρατών Σοσιαλιστών τη θέλει. Άλλοι είναι αρνητικοί, παρά τα καλά λόγια. Ξέρετε, τα σοβαρά εγχειρήματα προϋποθέτουν και σοβαρούς ανθρώπους. Προσπαθήστε να μετρήσετε τη σοβαρότητα στις συνεχείς αλληλοκατηγορίες Θεοδωράκη-Γεννηματά.

Δεν ξέρω πώς μια κυνική Αριστερά και μια ακροδεξιά παραφυάδα μπορούν να συμπράξουν σε κάτι ωφέλιμο για τον τόπο.

Μεγάλη μπορεί να ξαναγίνει μόνο η σύνολη κεντροαριστερά. Θάλασσα είναι η πλατιά συμμαχία των δυνάμεων του δημοκρατικού σοσιαλισμού, της ανανεωτικής Αριστεράς, των δυνάμεων του πολιτικού φιλελευθερισμού και της οικολογίας. Τα υπόλοιπα είναι μικροπόταμα.