Θωμάς Παπαλιάγκας: «Η διέξοδος θα ανοιχτεί από εμάς τους ίδιους» - Free Sunday
Θωμάς Παπαλιάγκας: «Η διέξοδος θα ανοιχτεί από εμάς τους ίδιους»

Θωμάς Παπαλιάγκας: «Η διέξοδος θα ανοιχτεί από εμάς τους ίδιους»

Μια νέα πολιτική κίνηση, ένα νέο πολιτικό πρόσωπο και μια νέα υπόθεση εργασίας: ότι «το πολιτικό σύστημα ουσιαστικά δεν είναι κατατετμημένο μόνο καθέτως, ανάμεσα σε Αριστερά, κέντρο και Δεξιά, αλλά και οριζοντίως, ανάμεσα σε εκσυγχρονιστές-μεταρρυθμιστές και σε λαϊκιστές».

Γιατί να ασχοληθεί με τα κοινά σήμερα ένας επιστήμονας που τα καταφέρνει στον επαγγελματικό του χώρο παρά την κρίση; Αξίζει τον κόπο;
Γιατί, ακόμη κι αν σήμερα κάποιος τα καταφέρνει, πιθανότατα αύριο δεν θα μπορεί να τα καταφέρει, διότι κανένας δεν θα μπορεί να τον πληρώσει. Διότι δεν θα ζει σε μια κανονική ευνομούμενη χώρα με δομές και με ευημερία. Διότι πολιτική κανείς δεν πρέπει να κάνει για τον εαυτό του και τη γενιά του αλλά για τις επόμενες γενιές, για τα παιδιά του και τα εγγόνια του. Διότι, αν συνεχίσουν έτσι τα πράγματα, η καταστροφή είναι βέβαιη. Και είναι προ των θυρών. Κάθε εποχή θέλει τους δικούς της ανθρώπους.

Γιατί φαίνεται τόσο δύσκολη η ουσιαστική ανανέωση στην πολιτική ζωή;
Σήμερα δεν υπάρχει πραγματική πολιτική, καθώς επί δεκαετίες ο διαχρονικός λαϊκισμός επέβαλλε τη χάραξη της πολιτικής κατά τρόπο αποσπασματικό και σύμφωνο με τα μικροσυμφέροντα και τις πιέσεις των διάφορων ομάδων. Ούτε όραμα υπάρχει, ούτε στρατηγική, ούτε στόχοι, για να δημιουργηθούν εκείνες οι πεποιθήσεις που θα κάνουν τον λαό μας να αυτοστρατευτεί σε μια πορεία που θα ανατάξει τη χώρα. Δεν υπάρχει όμως και η ποιοτική δομή στα σημερινά κόμματα που να δίνει την ευκαιρία σε κάθε ενεργό πολίτη να εκφραστεί. Αυτό είναι αποτρεπτικό ακόμη και για τους πιο καλόπιστους. Διότι η ενασχόληση με τα κοινά πάντοτε εκκινείται από μια διάθεση προσφοράς και την επιθυμία κάθε ενεργού πολίτη να ακούσει και να ακουστεί και στο τέλος να συνδιαμορφώνει τις πολιτικές. Δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις στα σημερινά κόμματα. Άλλο πεδία εξουσίας και άλλο πεδία ευθύνης.

Το ότι ο ΣΥΡΙΖΑ αντικατέστησε το ΠΑΣΟΚ ως ο ένας πόλος του δικομματικού συστήματος δεν είναι μια ριζική αλλαγή;
Δεν είναι ριζική αλλαγή. Είναι αλλαγή ήττας της κοινωνίας μας. Είναι σαν να παίζεται το ίδιο παιχνίδι από ακόμη χειρότερους παίκτες. Είναι ξεκάθαρο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι χειρότερη εκδοχή των μεταπολιτευτικών κομμάτων. Όχι μόνο είναι φορέας των πιο λαϊκίστικων αντιλήψεων της Αριστεράς αλλά έκανε και εισαγωγή άλλων παρόμοιων από τον χώρο του πάλαι ποτέ κραταιού ΠΑΣΟΚ. Οι δε εναπομένοντες πόλοι, δηλαδή το εναπομένον ΠΑΣΟΚ, το Ποτάμι και άλλες κινήσεις, στις περισσότερες περιπτώσεις δεν αποτελούν παρά οχήματα προσωπικής επιβίωσης των κεντρικών μηχανισμών τους. Από την άλλη, η ΝΔ πίσω από το μεταρρυθμιστικό προσωπείο του Κυρ. Μητσοτάκη κρύβει ολόκληρο το πραγματικό πρόσωπο της λαϊκίστικης Δεξιάς και του μηχανισμού της, που φέρει επίσης ακέραια την ευθύνη για τη σημερινή κατάσταση.
Ριζική αλλαγή μπορεί να έρθει μόνο με την ανατροπή της παλιάς πολιτικής δομής και την αντικατάστασή της από σοβαρά κόμματα, που αποπνέουν πολιτική υγεία και δεν υπάρχουν χάριν των στρατών τους και για τους στρατούς τους. Κόμματα τα οποία θα εννοούν όσα λένε και θα λένε όσα βλέπουν και όσα σκοπεύουν να πράξουν, όσο δυσάρεστα κι αν είναι, που δεν θα έχουν αυταπάτες, ούτε θα ανάγουν σε κανόνα το προεκλογικό ψεύδος και σε επιστήμη την ευνοιοκρατία.

Γιατί έχουν πάει τόσο άσχημα οι προσπάθειες ανασυγκρότησης του ενδιάμεσου χώρου; Μήπως δεν υπάρχει κοινό;
Και κοινό υπάρχει και πολιτικό κενό. Θα πρέπει να ξεκινήσουμε με μια παραδοχή: Τα τελευταία τουλάχιστον 20 χρόνια η πολιτική γεωγραφία στην πραγματικότητα είναι διαφορετική. Το πολιτικό σύστημα ουσιαστικά δεν είναι κατατετμημένο μόνο καθέτως, ανάμεσα σε Αριστερά, κέντρο και Δεξιά, αλλά και οριζοντίως, ανάμεσα σε εκσυγχρονιστές-μεταρρυθμιστές και σε λαϊκιστές. Ο λαϊκισμός διαχρονικά επικρατεί σε όλα τα κόμματα του παρόντος πολιτικού συστήματος και δεν επιτρέπει σε υγιείς δυνάμεις να αναδυθούν, με αποτέλεσμα να μην προσφέρει καλές υπηρεσίες στην κατεύθυνση της αυτοσυνειδησίας του ελληνικού λαού, της πλέον απαραίτητης προϋπόθεσης για να εκκινήσει η πραγματική αλλαγή στη χώρα. Το κενό, λοιπόν, είναι προφανές. Και το κοινό είναι πολύ ευρύ.

Γιατί να μη θεωρήσει κανείς τη Δημοκρατική Ευθύνη μία ακόμη διασπαστική κίνηση σε έναν ήδη κατακερματισμένο χώρο;
Γιατί η Δημοκρατική Ευθύνη είναι κάτι πολύ διαφορετικό. Ξεκίνησε από κάτω, από περισσότερους από 1.500 ανθρώπους απ’ όλη την Ελλάδα, κατά βάση νέους και καινούργιους στην πολιτική, οι οποίοι με ένα προσκλητήριο απευθύνθηκαν σε άλλους πιο επώνυμους, πενήντα διακεκριμένοι εκ των οποίων προσυπέγραψαν και στήριξαν. Σήμερα τα μέλη έχουν ξεπεράσει τις 3.000 και διαρκώς αυξάνονται. Διότι είναι το πρώτο κόμμα στην πολιτική ιστορία της χώρας που στην πρώτη του παρουσίαση εμφάνισε εκτός από τη διακήρυξή του και ένα λεπτομερές πρόγραμμα με πυρηνικού τύπου παρεμβάσεις σε πέντε βασικούς τομείς πολιτικής. Ένα πρόγραμμα που, χαριτολογώντας, λέμε ότι μπορεί «να μην αρέσει στον λαό», αλλά είναι αναγκαίο για να χτίσουμε το μέλλον της χώρας και να βγούμε από την κρίση. Η Δημοκρατική Ευθύνη έχει ανοιχτή δομή, κάνει από το καταστατικό της πράξη τον διαχωρισμό κόμματος και κράτους, με άλλον πρόεδρο και άλλον υποψήφιο πρωθυπουργό, όπως το γερμανικό και το γαλλικό Σοσιαλιστικό Κόμμα. Ένα κόμμα γι’ αυτό τον λόγο μη αρχηγικό αλλά θεσμικό, που δεν είναι το κόμμα του ενός ή του άλλου, όπως κάποιοι επιμένουν να γράφουν. Ένα κόμμα που –καθόλου τυχαία– στηρίζουν άνθρωποι του διαμετρήματος του Αλέκου Παπαδόπουλου, ο οποίος διδάσκει ήθος με την προσέγγισή του ότι η δική του πολιτική γενιά κουβαλάει την αντικειμενική πολιτική ευθύνη για την πορεία της χώρας και γι’ αυτό, χωρίς να διεκδικεί ρόλο, στηρίζει με πάθος τη Δημοκρατική Ευθύνη. Τέλος, γιατί κανείς στη Δημοκρατική Ευθύνη δεν είναι επαγγελματίας πολιτικός, ούτε έχει ανάγκη την πολιτική για να επιβιώσει, ούτε έχει το άγχος της πολιτικής επιβίωσής του ή της επανεκλογής του ή του διορισμού του σε δημόσιο αξίωμα ως μέσο βιοπορισμού.

Όλα δείχνουν ενίσχυση της αποχής και του «κανενός». Είναι αναστρέψιμη, κατά τη γνώμη σας, αυτή η τάση;
Είναι. Σήμερα έχουμε φτάσει στο σημείο να ιδεολογικοποιούμε τα εργαλεία. Το πολιτικό σύστημα και οι πολιτικές δυνάμεις ξεχωριστά δεν προέβαλαν ένα πραγματικό όραμα και μια στρατηγική για τη χώρα, ακόμη και μετά τη χρεοκοπία της. Το αποτέλεσμα είναι να επιβάλλεται σήμερα ακόμη ένα πρόγραμμα σταθεροποίησης (το τρίτο στη σειρά μνημόνιο) το οποίο δεν εμφορείται από συγκεκριμένη φιλοσοφία, λόγω του ότι είναι κράμα προτάσεων και πιέσεων από πολλούς διαφορετικούς φορείς. Είναι λίθοι, ξύλα, πλίνθοι και κέραμοι ατάκτως ερριμμένα και ουδόλως χρήσιμα. Όμως μια μεγάλη κοινωνική συμφωνία μπορεί να προκύψει μόνο όταν είναι όλα πολύ καθαρά: το όραμα, οι μεγάλοι στόχοι, οι οποίοι θα υπαγορεύσουν τη στρατηγική, η οποία με τη σειρά της θα εξειδικευτεί σε επιμέρους πολιτικές. Αντίθετα, σήμερα η ένδεια οραμάτων, πολιτικής αντίληψης και στρατηγικής οδηγεί τα κόμματα να εξαντλούν τον μεταρρυθμιστικό τους λόγο σε κάποια από τα «εργαλεία» της «εργαλειοθήκης» του ΟΟΣΑ, τα οποία παρουσιάζουν ως σχέδιο χωρίς κεντρική φιλοσοφία και ειρμό. Στα μάτια των πολιτών, λοιπόν, το αδιέξοδο είναι πλήρες και η καταστροφή σχεδόν αναπόφευκτη. Μπορεί όμως και πρέπει να επιστρέψουν η πολιτική, το όραμα, η ιδέα, η στρατηγική και οι μεγάλοι στόχοι. Αλλιώς, το 44,1% της αποχής του Σεπτεμβρίου του 2015, ιστορικό ρεκόρ σε βουλευτικές εκλογές, λογικά και δικαιολογημένα θα αυξηθεί.

Μετά από εννέα χρόνια σε ύφεση και έξι σε μνημόνιο η κάθοδος συνεχίζεται. Υπάρχει διέξοδος;
Υπάρχει. Η διέξοδος δεν μπορεί να ανοιχτεί με παλιά εργαλεία από παλιούς ανθρώπους. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει παραγωγικό μοντέλο και κουλτούρα επιχειρηματικότητας και παραγωγής. Βασιλεύουν η μετριοκρατία, η ευνοιοκρατία και η λογική του εύκολου κέρδους. Και αυτό ξεκινάει από την κορυφή. Η μεγάλη διαρροή του πλέον αξιόλογου εργατικού δυναμικού (brain drain) προς το εξωτερικό είναι άμεση ανάγκη να αναστραφεί. Ο ελληνισμός διαθέτει περίπου το 3% των επιστημόνων κορυφαίας εμβέλειας παγκοσμίως, αν και ο πληθυσμός των Ελλήνων διεθνώς αντιστοιχεί μόνο στο 0,15% ή 0,20% των 6,92 δισεκατομμυρίων κατοίκων του πλανήτη. Όμως, από την όλως εξαιρετική παραγωγή Ελλήνων επιστημόνων, το 85% εκείνων με ισχυρή επιρροή δεν βρίσκεται στην Ελλάδα. Για να έρθει ανάπτυξη πρέπει να ξανανοίξουν τα εργοστάσια και οι βιοτεχνίες. Να ξανακαρπίσουν οι χέρσοι κάμποι και να ξαναμαζευτούν τα κοπάδια. Όλα τα άλλα είναι φληναφήματα του αριστερού και δεξιού λαϊκισμού.