Αχ, αυτοί οι ρευματισμοί…

«Ου γαρ έρχεται μόνον» λέει η σοφή λαϊκή παροιμία για το γήρας, μια παροιμία που μας αφορά περισσότερο από τους άλλους λαούς, καθώς η Ελλάδα κατατάσσεται στις πρώτες θέσεις μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε. σε γηράσκοντα πληθυσμό, με ετήσιο ποσοστό αύξησής του 21,4% έναντι μέσου όρου της Ε.Ε. 17,2%. Συγκεκριμένα, οι έξι πρώτες χώρες σε παγκόσμια κλίμακα που γηράσκουν ταχύτατα είναι κατά σειρά η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα, η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Ελλάδα και η Ιταλία. Υπολογίζεται ότι στη χώρα μας το 2050 θα υπάρχουν 3 εκατομμύρια Έλληνες ηλικίας άνω των 60 ετών, γεγονός που αντιστοιχεί σε απόλυτη αντιστροφή της ηλικιακής πυραμίδας, με τα ρευματολογικά νοσήματα να εξελίσσονται στη νέα εγχώρια –και παγκόσμια– επιδημία. Φυσικά οι ρευματισμοί, όπως αποκαλεί τις ρευματοπάθειες το ευρύ κοινό, δεν αφορούν μόνο την τρίτη ηλικία αλλά και παιδιά και εφήβους και πολλούς τριαντάρηδες και σαραντάρηδες που βρίσκονται στην πιο παραγωγική τους ηλικία. Επίσης, σύμφωνα με προγενέστερη έρευνα της Ελληνικής Εταιρείας Αντιρευματικού Αγώνα (ΕΛΕΑΝΑ) και της Ελληνικής Ρευματολογικής Εταιρείας (ΕΡΕ), τα ρευματολογικά νοσήματα συνιστούν την πρώτη αιτία που μας υποχρεώνει να πάμε στον γιατρό (επειδή πονάμε) και την πρώτη αιτία για να λείψουμε από τη δουλειά μας με αναρρωτική άδεια. Όπως εξηγεί η πρόεδρος της ΕΛΕΑΝΑ Αθανασία Παππά, η απουσία από τη δουλειά, η πρόωρη διακοπή της εργασίας, η πρόωρη συνταξιοδότηση και οι αναπηρίες που προκαλούν οι ρευματολογικές παθήσεις συνιστούν ένα πολύ μεγάλο «βαρίδι» και για το κράτος, που πληρώνει, κατά ένα μεγάλο μέρος, τον λογαριασμό των θεραπειών, των νοσηλειών, των χειρουργικών επεμβάσεων και των επιδομάτων. Συνεπώς καλό είναι να τις προλάβουμε προτού εγκατασταθούν στο σώμα μας και μας οδηγήσουν σε μειωμένη κινητική ικανότητα, χρόνιους πόνους και δυσκαμψίες, οι οποίες με την πάροδο των ετών οδηγούν σε μη αναστρέψιμες κινητικές αναπηρίες, διακοπή της εργασίας, πρόωρες συντάξεις, περιθωριοποίηση, απομόνωση και κατάθλιψη.

Πόνος χωρίς χτύπημα πρέπει να μας στέλνει στον ρευματολόγο

Με τη διάγνωση των ρευματοπαθειών στην πατρίδα μας να καθυστερεί κατά μέσο όρο πέντε έτη –χρονικό διάστημα κατά το οποίο προχωρά η βλάβη και εξελίσσεται η αναπηρία–, το μήνυμα της ΕΡΕ και της ΕΛΕΑΝΑ συνοψίζεται στη φράση του ρευματολόγου Χαράλαμπου Μπερμπερίδη, προέδρου της ΕΡΕ: «Κάθε πόνος, πρήξιμο ή δυσκαμψία σε άρθρωση χωρίς να έχει προηγηθεί κάκωση πρέπει να μας οδηγεί στον ρευματολόγο». Γι’ αυτό άλλωστε η ΕΡΕ, η ΕΛΕΑΝΑ και ο Σύλλογος Σκελετικής Υγείας «Πεταλούδα» υλοποιούν την εκστρατεία «Μην αργείς. Επικοινώνησε τώρα», στο πλαίσιο της γενικότερης ενημερωτικής καμπάνιας με τίτλο «Το σώμα σου μιλάει. Άκουσέ το». Η πρόεδρος της ΕΛΕΑΝΑ τονίζει πως αν η διάγνωση των ρευματολογικών νοσημάτων γινόταν άμεσα και η θεραπεία ξεκινούσε εντός 12 εβδομάδων, οι επιπτώσεις των νοσημάτων θα ελαχιστοποιούνταν. Ζωτικής σημασίας είναι επίσης ο εμβολιασμός των ρευματοπαθών. Παλιά οι γιατροί απέφευγαν λόγω φόβου να εμβολιάσουν τα άτομα που έπασχαν από αυτοάνοσα νοσήματα (όπως είναι οι ρευματοπάθειες), φοβούμενοι την αντίδραση του οργανισμού τους. Ωστόσο, οι ρευματοπαθείς πρέπει να εμβολιάζονται για τη γρίπη, τον πνευμονιόκοκκο και τα άλλα λοιμώδη νοσήματα.

Ποια είναι τα ρευματικά νοσήματα

Όπως εξηγεί ο πρόεδρος της ΕΡΕ, τα ρευματικά νοσήματα είναι περισσότερα από 200 και προσβάλλουν τις αρθρώσεις, τους μυς και τα μαλακά μόρια. Σε αυτά περιλαμβάνονται τα εκφυλιστικά νοσήματα, όπως η οστεοαρθρίτιδα, τα μεταβολικά νοσήματα, όπως η οστεοπόρωση, οι φλεγμονώδεις αρθρίτιδες, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, τα συστηματικά αυτοάνοσα φλεγμονώδη νοσήματα, όπως ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, και τα αυτοφλεγμονώδη νοσήματα, όπως τα περιοδικά εμπύρετα σύνδρομα. Τα νοσήματα των δύο τελευταίων κατηγοριών προσβάλλουν, εκτός από τις αρθρώσεις, και εσωτερικά όργανα, όπως οι νεφροί, ο εγκέφαλος, η καρδιά, οι πνεύμονες κ.ά. «Κάθε πόνος στη σπονδυλική στήλη (αυχένας, πλάτη και μέση), πόνος ή και οίδημα σε μία ή και περισσότερες αρθρώσεις, θα πρέπει να μας οδηγήσουν στον ρευματολόγο για περαιτέρω έλεγχο και αντιμετώπιση. Βέβαια συμπτώματα που αφορούν προσβολή εσωτερικών οργάνων, μετά από έλεγχο άλλης παθολογικής ειδικότητας, όταν τίθεται υποψία προσβολής από ρευματικό νόσημα, καλό θα είναι να αποστέλλονται στον ρευματολόγο. Σήμερα έχουμε τεράστιες δυνατότητες, διαγνωστικές αλλά και θεραπευτικές. Στόχος είναι η ποιότητα ζωής των ρευματοπαθών και η αναστολή των καταστροφικών συνεπειών» καταλήγει ο κ. Μπερμπερίδης.