Η έγκαιρη έναρξη αγωγής κλειδί για την αντιμετώπιση της πολλαπλής σκλήρυνσης

Για μία ακόμη χρονιά ιδιαίτερα σημαντικές ήταν οι ανακοινώσεις σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις στην αντιμετώπιση της πολλαπλής σκλήρυνσης (ΠΣ) στο ευρωπαϊκό συνέδριο ECTRIMS που έγινε στη Στοκχόλμη. Η εν λόγω νόσος, για την οποία δεν υπάρχει κάποια θεραπεία για ίαση, καθώς, όπως επισημαίνεται, δεν είναι γνωστό το αίτιο που την προκαλεί, εμφανίζεται κυρίως σε άτομα παραγωγικής ηλικίας, ενώ πολλές φορές μπορεί να εξελίσσεται χωρίς άμεσα συμπτώματα. Στο φετινό συνέδριο υπήρξε ιδιαίτερη αναφορά στην ανάγκη αφενός παρακολούθησης των ασθενών, ώστε ακόμη και αν δεν είναι έντονα εμφανής η νόσος κατά την κλινική εξέταση να διαπιστώνεται αν εξελίσσεται, αφετέρου έναρξης από νωρίς χορήγησης φαρμάκων, ώστε να καθυστερεί η εξέλιξή της και ειδικότερα τα συμπτώματά της. Προκειμένου, δε, να καταστεί εφικτή η σταθερή παρακολούθηση των ασθενών, γίνεται χρήση της τεχνολογίας μέσω απλών διαδικασιών, όπως η ειδική εφαρμογή σε ένα κινητό.

Υπάρχουν τέσσερις τύποι ΠΣ, όπου η εξέλιξη της αναπηρίας καθώς και η εμφάνιση των υποτροπών είναι απρόβλεπτες. Συγκεκριμένα:

• Υποτροπιάζουσα διαλείπουσα ΠΣ: Εντοπίζεται στο 85% των ασθενών στη διάγνωση.

• Δευτερογενώς προϊούσα ΠΣ: Σε βάθος χρόνου, οι περισσότεροι ασθενείς θα μεταβούν σε αυτήν, παρουσιάζοντας συνεχή εξέλιξη της αναπηρίας με ή χωρίς υποτροπές.

• Πρωτογενώς προϊούσα ΠΣ: Εντοπίζεται στο 10% των ασθενών στη διάγνωση.

• Προϊούσα υποτροπιάζουσα ΠΣ: Εντοπίζεται στο 5% των ασθενών στη διάγνωση.

Σημειώνεται πως ως «υποτροπή» χαρακτηρίζονται τα επεισόδια νευρολογικών συμπτωμάτων τα οποία διευκρινίζονται ως εξής:

• Εμφάνιση νέων ή επιδεινωμένων συμπτωμάτων που διαρκούν 24-48 ώρες και θα μπορούσαν να αποδοθούν στη δραστηριότητα της νόσου.

• Εμφανίζονται τουλάχιστον 30 ημέρες μετά απ’ οποιοδήποτε προηγούμενο επεισόδιο.

• Συμβαίνουν απουσία μιας μόλυνσης ή πυρετού.

Στο πλαίσιο του συνεδρίου παρουσιάστηκαν δεδομένα για ένα από τα πλέον πρόσφατα φάρμακα, το ocrelizumab, τα οποία έδειξαν ότι η από νωρίς έναρξη και συνέχιση της θεραπείας μείωσε την εξέλιξη της αναπηρίας στους ασθενείς. Ειδικότερα, οι μελέτες έδειξαν 42% μείωση του κινδύνου να χρειαστούν οι ασθενείς αναπηρικό καρότσι μετά από 6,5 έτη θεραπείας σε σύγκριση με ασθενείς που άρχισαν τη θεραπεία αργότερα, ενώ το 87% των ασθενών με ανεπαρκή ανταπόκριση σε προηγούμενη θεραπεία δεν είχε καμία ένδειξη ασθένειας έναν χρόνο μετά την αλλαγή του φαρμάκου και την έναρξη του ocrelizumab. Επισημαίνεται ότι περισσότεροι από 120.000 άνθρωποι έχουν λάβει σε παγκόσμιο επίπεδο το συγκεκριμένο φάρμακο.

Θα πρέπει να τονίσουμε ότι πρόσβαση στη συγκεκριμένη θεραπεία αναμένεται να έχουν σύντομα και οι Έλληνες ασθενείς που πάσχουν από τη συγκεκριμένη μορφή ΠΣ, καθώς η Επιτροπή Αξιολόγησης και Αποζημίωσης Φαρμάκων Ανθρώπινης Χρήσης ενέκρινε την αποζημίωση του ocrelizumab. Πρόκειται, δε, για την πρώτη και μοναδική εγκεκριμένη στην Ε.Ε. φαρμακευτική αγωγή που χαρακτηρίζεται ως «τροποποιητική αγωγή» για την πρώιμη πρωτοπαθώς προϊούσα ΠΣ, ενώ αποτελεί και μια νέα επιλογή θεραπείας για άτομα με υποτροπιάζουσες μορφές ΠΣ με ενεργό νόσο.

Να σημειωθεί ότι το εν λόγω φάρμακο –το οποίο μια περιορισμένη κατηγορία ασθενών το λαμβάνει ήδη μέσω ειδικής διαδικασίας–, για να μπορέσουν οι Έλληνες γιατροί να το συνταγογραφήσουν, θα πρέπει να περάσει από ένα ακόμη στάδιο, που είναι η διαπραγμάτευση ανάμεσα στη φαρμακευτική εταιρεία και το υπουργείο Υγείας (μέσω της Επιτροπής Διαπραγμάτευσης), ώστε να συμφωνηθεί η τιμή στην οποία και θα αποζημιώνεται. Βέβαια ο ασθενής από την πλευρά του δεν θα πληρώνει τίποτα.

Οι γιατροί, για να συνταγογραφήσουν το ocrelizumab, ακολουθούν το θεραπευτικό πρωτόκολλο για την «ΠΣ με κυρίως υποτροπιάζουσα ή διαλείπουσα πορεία», το οποίο έχει ήδη αναρτηθεί στο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης από το τέλος Ιουλίου. Το ocrelizumab, το οποίο χορηγείται με ενδοφλέβια έγχυση κάθε έξι μήνες χωρίς την απαίτηση διενέργειας ειδικών εξετάσεων μεταξύ των δόσεων, είναι η μοναδική θεραπεία που ενδείκνυται για ασθενείς με στοιχεία ενεργότητας στον απεικονιστικό έλεγχο. Σημειώνεται ότι η συγκεκριμένη αποτελεί την πιο καταστροφική μορφή της νόσου, με τη μεγαλύτερη ακάλυπτη θεραπευτική ανάγκη.