Σοβαρές ελλείψεις σε ογκολογικά φάρμακα

Η Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ) το τελευταίο διάστημα έχει γίνει μάρτυρας σωρείας καταγγελιών για ελλείψεις βασικών αντινεοπλασματικών φαρμάκων, οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα τη μεγάλη καθυστέρηση και σε πολλές περιπτώσεις ακύρωση προγραμματισμένων χημειοθεραπειών σε πολλά νοσοκομεία της χώρας. Επίσης, ασθενείς και γιατροί βρίσκονται σε απόγνωση λόγω ελλείψεων φαρμάκων που είναι απαραίτητα και τα οποία προμηθεύονται από τα φαρμακεία.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), ως «βασικά φάρμακα» ορίζονται τα φάρμακα τα οποία «ικανοποιούν κατά προτεραιότητα τις ανάγκες υγειονομικής περίθαλψης του πληθυσμού». Πρόκειται για φάρμακα τα οποία πρέπει να είναι πάντα διαθέσιμα σε ικανοποιητικές ποσότητες και σε τιμές στις οποίες μπορούν να τα προμηθευτούν οι ασθενείς.

Δεδομένου ότι πολλά από τα φάρμακα αυτά χρησιμοποιούνται σε θεραπείες περισσότερων της μίας μορφών καρκίνου, καθίσταται αδύνατη η εκτέλεση προγραμματισμένων χημειοθεραπειών, ακόμη κι αν υπάρχουν στο φαρμακείο του νοσοκομείου τα άλλα αντινεοπλασματικά φάρμακα σχημάτων χημειοθεραπείας. Αυτός είναι και ο λόγος που ο αρμόδιος φορέας, το Ινστιτούτο Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας (ΙΦΕΤ), σε συνεργασία με τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΟΦ), φροντίζει για την προμήθεια και ύπαρξη επάρκειας των φαρμάκων αυτών, αλλά και για τη δημιουργία αποθέματος ασφαλείας για τις περιπτώσεις ανωμαλιών στην παραγωγή ή στη συνεργασία με τον προμηθευτή.

Η ΕΛΛΟΚ ήδη από τα τέλη Αυγούστου έχει αποστείλει προς τον νέο υπουργό Υγείας (και από τότε έχει επανέλθει αρκετές φορές) επιστολή με την οποία τον ενημερώνει για το πρόβλημα και κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για πιθανή ένταση του φαινομένου διεύρυνσης των ελλείψεων φθηνών βασικών φαρμάκων. Παράλληλα, υπήρξαν επανειλημμένες επαφές με το ΙΦΕΤ, προκειμένου να ληφθούν απαντήσεις σχετικά με την αντιμετώπιση του προβλήματος με συγκεκριμένα βασικά φάρμακα που βρίσκονται σε έλλειψη για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του ενός μήνα.

Οι διαβεβαιώσεις που κάθε φορά δίνονται από τους υπευθύνους δεν φαίνεται να είναι ικανές να ομαλοποιήσουν την κατάσταση, καθώς νέες καταγγελίες προκύπτουν συνεχώς από διάφορα μέρη της χώρας, όπως τη Θεσσαλονίκη την περασμένη εβδομάδα, όπου δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν αυτόλογες μεταμοσχεύσεις λόγω έλλειψης φθηνού βασικού φαρμάκου, ή την Κρήτη, όπου στο Βενιζέλειο Νοσοκομείο του Ηρακλείου οι γιατροί αντιμετωπίζουν ανυπέρβλητα εμπόδια στη χορήγηση των προβλεπόμενων θεραπειών.

Επιπλέον, προβλήματα υπάρχουν και στην προμήθεια φαρμάκων που συνταγογραφούνται και που προμηθεύονται οι ασθενείς από τα φαρμακεία. «Όλοι μας υποστηρίξαμε με θέρμη και επικροτήσαμε την απόφαση του υπουργού Υγείας σχετικά με τη μη αύξηση των τιμών των φαρμάκων και τη μείωση πολλών από αυτά για το 2020, ωστόσο είναι εξίσου σημαντικό να διασφαλιστεί η επάρκεια σκευασμάτων στα φαρμακεία της χώρας» σημειώνει η ανακοίνωση της ΕΛΛΟΚ.

Δυστυχώς, όμως, και σε αυτόν τον τομέα το τελευταίο διάστημα παρουσιάζονται φαινόμενα δυσλειτουργίας. Οι μειωμένες εισαγωγές, πιθανόν λόγω clawback, σε συνδυασμό με τις διαπιστωμένες ελλείψεις φαρμάκων σε ευρωπαϊκό επίπεδο λόγω προβλημάτων παραγωγής και τις παράλληλες εξαγωγές σε χώρες όπου πωλούνται σε υψηλότερη τιμή τα «ελλείποντα» φάρμακα, δημιουργούν μια κρίσιμη κατάσταση ελλείψεων φαρμάκων που είναι απαραίτητα στις αγωγές που πρέπει να λάβουν οι ασθενείς.

Πρέπει να τονίσουμε ότι το πρόβλημα των ελλείψεων φθηνών βασικών φαρμάκων αλλά και άλλων, φθηνών, μη συνταγογραφούμενων, ευρείας κατανάλωσης φαρμάκων απολύτως απαραίτητων για τη δημόσια υγεία, δεν είναι νέο, αλλά εμφανίζεται περιοδικά και αφορά συνήθως τα ίδια φάρμακα, γεγονός που εκθέτει ακόμη περισσότερο τις αρμόδιες υπηρεσίες, οι οποίες θα έπρεπε να έχουν μεριμνήσει έγκαιρα.

Η ΕΛΛΟΚ παρακολουθεί το θέμα και καλεί το υπουργείο Υγείας να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες προκειμένου να επέλθει η ομαλοποίηση της διάθεσης των φαρμάκων, ενώ τονίζει ότι θα πρέπει να ληφθούν τα μέτρα εκείνα που θα εξασφαλίσουν την αποτροπή της εμφάνισης του ίδιου φαινομένου στο μέλλον.