Σε φάση κορύφωσης η έξαρση της γρίπης στη χώρα

Κορυφώνεται σταδιακά η έξαρση της γρίπης στη χώρα, παραμένοντας όμως σε υψηλή δραστηριότητα για ενάμιση μήνα ακόμη, προϊδεάζοντας για νέα σοβαρά κρούσματα. Η γρίπη είναι απρόβλεπτη, ως εκ τούτου τόσο η έναρξη όσο και η διάρκεια της εποχικής επιδημικής δραστηριότητας μπορεί να διαφέρουν από περίοδο σε περίοδο και δεν μπορούν να προβλεφθούν πάντα με ασφάλεια. Βάσει των επιδημιολογικών δεδομένων που συλλέγει μέσω του δικτύου επιτήρησης και παρουσιάζει κάθε εβδομάδα ο ΕΟΔΥ φαίνεται πως φτάσαμε στην κορύφωση της εποχικής γρίπης στην Ελλάδα για φέτος. Παραμένουμε σε περίοδο πολύ υψηλής δραστηριότητας, όμως από την εβδομάδα αυτή φαίνεται πως η τάση είναι πλέον σταθερή και όχι ανοδική. Σταδιακή αποκλιμάκωση αναμένεται στη συνέχεια, με τη δραστηριότητα να παραμένει υψηλή μέχρι τα τέλη Μαρτίου.

Όπως αναφέρει ο Ευάγγελος Φραγκούλης, γενικός/οικογενειακός γιατρός, αναπληρωτής αρχίατρος ΕΔΟΕΑΠ και μέλος του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Καρδιαγγειακής Εταιρείας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας (EPCCS), χρειάζονται περίπου δύο εβδομάδες μετά τον εμβολιασμό για την ανάπτυξη αντισωμάτων και την παροχή προστασίας από τη γρίπη. Ο εμβολιασμός παραμένει το πιο αποτελεσματικό μέτρο για την πρόληψη της λοίμωξης από γρίπη και της ανάπτυξης σοβαρής νόσησης μεταξύ των ευπαθών και ευάλωτων πληθυσμών. Το αντιγριπικό εμβόλιο μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο νόσησης και ιδιαίτερα βαριάς νόσησης και θανάτου από τη γρίπη. Γι’ αυτό και συνιστάται κυρίως στις ομάδες υψηλού κινδύνου, όπως:

• άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω

• πάσχοντες από χρόνια νοσήματα (άσθμα, χρόνιες πνευμονοπάθειες, καρδιαγγειακά νοσήματα, σακχαρώδης διαβήτης, ανοσοκαταστολή, χρόνια νεφροπάθεια, αιμοσφαιρινοπάθειες, μεταμόσχευση οργάνων, νευρομυϊκά νοσήματα κ.λπ.)

• έγκυες

• παχύσαρκα άτομα

• άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με παιδιά μικρότερα των 6 μηνών

• όσοι φροντίζουν άτομα (παιδιά ή ενήλικες) με υποκείμενο νόσημα

• κλειστοί πληθυσμοί

• εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας

Εάν η νόσηση συμβεί, συνιστάται η έγκαιρη χορήγηση αντιιικών φαρμάκων για τη μείωση των επιπλοκών σε εκείνους που διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο.

Επιθετικότητα του ιού

Η νοσηρότητα και η θνησιμότητα που προκαλεί η εποχική γρίπη ποικίλλει από χρονιά σε χρονιά, ανάλογα με τον τύπο του ιού που κυκλοφορεί και με τον βαθμό ανοσίας που έχουν σε αυτόν οι διάφορες ηλικιακές ομάδες του πληθυσμού. Η νοσηρότητα και η θνησιμότητα που παρατηρούνται φέτος είναι, μέχρι στιγμής, αντίστοιχες με άλλες χρονιές. Ωστόσο, ο επικρατών στη χώρα μας ιός της γρίπης τύπου Α (H3N2) σχετίζεται τυπικά με σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία των ηλικιωμένων, όπως παρατηρήθηκε και στο παρελθόν, κατά τις εποχές που κυριαρχούσαν στελέχη γρίπης τύπου Α (H3N2).

Σημειώνεται πως δύο είναι οι κύριοι τύποι του ιού της γρίπης: Α και Β. Οι ιοί της γρίπης Α και Β μεταδίδονται στους ανθρώπους και είναι υπεύθυνοι για τις επιδημίες εποχικής γρίπης κάθε χρόνο. Οι ιοί της γρίπης τύπου Α μπορούν να διακριθούν σε υποτύπους ανάλογα με τα γονίδια που εκφράζουν επιφανειακές πρωτεΐνες (H και Ν). Κατά τη διάρκεια μιας εποχής γρίπης διάφοροι τύποι Α και Β και υποτύποι της γρίπης Α κυκλοφορούν και προκαλούν ασθένεια.

Αποτελεσματικότητα εμβολίου

Η αποτελεσματικότητα του αντιγριπικού εμβολίου, σημειώνει ο κ. Φραγκούλης, ποικίλλει κάθε χρόνο, κυρίως ανάλογα με την αντιγονική ομοιότητα των στελεχών γρίπης που περιέχει το εμβόλιο με τα στελέχη που κυκλοφορούν τη χρονιά εκείνη στην κοινότητα. Η αποτελεσματικότητα του εμβολίου της γρίπης συνήθως προσδιορίζεται μεταξύ 40% και 60%, όταν τα στελέχη του εμβολίου είναι παρόμοια με αυτά που κυκλοφορούν, παρέχοντας προστασία στους εμβολιαζόμενους. Αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι που εμβολιάζονται ενδέχεται να αρρωσταίνουν, αλλά έχουν σχεδόν τις μισές πιθανότητες να αρρωστήσουν σε σύγκριση με κάποιον που δεν εμβολιάστηκε.

Θα πρέπει να θυμόμαστε πως ο εμβολιασμός μπορεί να κάνει τη νόσηση λιγότερο σοβαρή σε αυτούς που εμβολιάζονται και παρ’ όλα αυτά νοσούν. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι τα πράγματα σχετικά με τη γρίπη μπορούν να αλλάξουν πολύ γρήγορα και θα μπορούσαμε ακόμη να δούμε την κυκλοφορία των ιών της γρίπης με σημαντική αντιγονική διαφοροποίηση φέτος.

Δεδομένα από τις μελέτες αποτελεσματικότητας του εμβολίου δεν θα είναι διαθέσιμα μέχρι να συλλέξουμε επαρκή δείγματα πληθυσμού. Επομένως, η αντιγονική και η γενετική συσχέτιση των κυκλοφορούντων ιών με τα συστατικά του εμβολίου αποτελούν τη μόνη επί του παρόντος διαθέσιμη ένδειξη.

Βάσει αυτών αναμένεται το εμβόλιο να είναι αποτελεσματικό έναντι των A(H1N1)pdm09 ιών, ενώ η αποτελεσματικότητα του εμβολίου έναντι του κυκλοφορούντος Α (Η3Ν2) αναμένεται χαμηλότερη.

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι, ανεξάρτητα από την κάθε φορά αποτελεσματικότητα του αντιγριπικού εμβολίου –η οποία ποικίλλει ανά τύπο και υπότυπο του ιού, ανά ηλικιακή ομάδα και από χρονιά σε χρονιά (κυκλοφορία διαφορετικών στελεχών του ιού κάθε χρόνο, διαφορετικός βαθμός ομοιότητας ανάμεσα στα στελέχη που κυκλοφορούν κάθε χρόνο και αυτά που περιλαμβάνονται στο εμβόλιο του αντίστοιχου έτους κ.ά.)–, το εμβόλιο παραμένει το καλύτερο διαθέσιμο μέσο προστασίας από τη γρίπη.