Πώς να αποφύγετε τα τσιμπήματα από τα κουνούπια

Αντιμέτωποι με την παρουσία των κουνουπιών ερχόμαστε όταν αρχίζει να ζεσταίνει ο καιρός, αισθανόμενοι πολλές φορές αδύναμοι μπροστά στον ενοχλητικό απρόσκλητο «επισκέπτη».

Η συνύπαρξή μας με τα κουνούπια δεν είναι μόνο ενοχλητική αλλά μπορεί να αποδειχθεί και επικίνδυνη. Στη φύση υπάρχουν περισσότερα από 3.500 διαφορετικά είδη κουνουπιών, ορισμένα από τα οποία μεταδίδουν στους ανθρώπους ιούς, βακτήρια και παράσιτα που προκαλούν σοβαρά νοσήματα, από την ελονοσία έως τον ιό του Δυτικού Νείλου.

Ευτυχώς, υπάρχουν αρκετοί τρόποι για να προστατευτούμε από τις επιθέσεις των θηλυκών κουνουπιών, τα οποία μας εντοπίζουν από απόσταση δεκάδων μέτρων και σπεύδουν να μας τσιμπήσουν επειδή χρειάζονται το αίμα μας για να κάνουν γόνιμα αυγά. Ο δρ. Μάρκος Μιχελάκης, δερματολόγος-αφροδισιολόγος (Αισθητική Δερματολογία - Δερματοχειρουργική), δίνει μερικές χρήσιμες συμβουλές για να προστατέψετε το δέρμα σας:

• Να χρησιμοποιείτε το κατάλληλο εντομοαπωθητικό. Στο εκτεθειμένο δέρμα και πάνω από τα ρούχα πρέπει να εφαρμόζετε εγκεκριμένα εντομοαπωθητικά προϊόντα, που περιέχουν αποτελεσματικές δραστικές ουσίες. Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, τέτοιες ουσίες είναι το DEET, η πικαριδίνη (ικαριδίνη) και το IR 3535. Μπορείτε επίσης να δοκιμάσετε την κιτριοδιόλη (citriodiol) ή έλαιο του δέντρου κορυμβία η κίτροσμος (Eucalyptus citriodora oil). Η δραστική ένωση του ελαίου αυτού λέγεται π-μενθανο-3,8-διόλη (PMD). Μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2015 στο επιστημονικό περιοδικό «Journal of Insect Science» έδειξε ότι η PMD είναι εξίσου αποτελεσματική με το DEET στην απώθηση των κουνουπιών, αν και η απωθητική δράση της είναι πιο σύντομη. Επομένως, φροντίστε να ακολουθείτε τις οδηγίες χρήσης που αναγράφουν τα εντομοαπωθητικά προϊόντα, ώστε να επαναλαμβάνετε την επάλειψη με την απαιτούμενη συχνότητα. Μην ξεχνάτε να αλείφετε με εντομοαπωθητικό χαμηλά τα πόδια σας (τα κουνούπια προσελκύονται από τη μυρωδιά των ποδιών), αλλά όχι τις παλάμες σας. Αν θέλετε να βάλετε εντομοαπωθητικό μαζί με αντηλιακό, αλείψτε πρώτα το δέρμα σας με το αντηλιακό και περιμένετε να απορροφηθεί. Μην παραλείπετε να κάνετε καθημερινά ντους πριν πάτε για ύπνο, για να αφαιρείτε το εντομοαπωθητικό από πάνω σας.
• Ανάψτε τον ανεμιστήρα. Τα κουνούπια χρησιμοποιούν ένα πολύπλοκο σύστημα για να εντοπίζουν τα θύματά τους. Το σύστημα αυτό βασίζεται στην όσφρηση (διαθέτουν εξαιρετικά ευαίσθητους οσφρητικούς υποδοχείς), στην όραση (τη χρησιμοποιούν όταν πλησιάσουν αρκετά κοντά στο θύμα τους) και στους ανιχνευτές θερμότητας που διαθέτουν, σύμφωνα με έρευνα που είχε δημοσιευτεί το 2015 στο επιστημονικό περιοδικό «Current Biology». Η όσφρησή τους είναι η πρώτη που ενεργοποιείται. Με τη βοήθειά της αντιλαμβάνονται διάφορες χημικές ουσίες που εκπέμπουμε με την αναπνοή (διοξείδιο του άνθρακα) και με την εφίδρωση. Έτσι, μπορούν να μας αντιληφθούν από απόσταση τουλάχιστον 10-15 μέτρων (ακόμα και από τα 35-50 μέτρα, σύμφωνα με κάποιες μελέτες). Ο ανεμιστήρας εμποδίζει την υπερθέρμανση του σώματος και την εφίδρωση, ενώ διασκορπίζει το διοξείδιο του άνθρακα. Με αυτόν τον τρόπο μάς προστατεύει από τις επιθέσεις των κουνουπιών, όπως έχουν δείξει αρκετές μελέτες. Για ακόμα καλύτερα αποτελέσματα, να συνδυάζετε τη χρήση ανεμιστήρα με το κατάλληλο εντομοαπωθητικό στο δέρμα και στα ρούχα σας.
• Ντυθείτε έξυπνα. Τα μακριά, ελαφριά και ανοιχτόχρωμα ρούχα παρέχουν τη μεγαλύτερη προστασία από τα κουνούπια. Αντιθέτως, τα σανδάλια, τα σορτσάκια και τα αμάνικα μπλουζάκια δεν είναι οι καλύτερες επιλογές. Να θυμάστε ότι τα κουνούπια ξεχωρίζουν πιο εύκολα τις σκούρες σιλουέτες, όπως φεγγίζουν στο πάτωμα ή στον ορίζοντα, απ’ ό,τι τις ανοιχτόχρωμες.
• Προσπαθήστε να μην κινείστε πολύ. Όσο περισσότερο κινείστε, τόσο πιο εμφανείς γίνεστε στα κουνούπια. Επιπλέον, μπορούν να σας μυρίσουν πιο εύκολα, διότι ο ιδρώτας είναι ιδιαίτερα ελκυστικό στοιχείο για τα κουνούπια. Το ίδιο όμως ισχύει και για το γαλακτικό οξύ, το οποίο παράγεται κατά την άσκηση και βρίσκεται στο αίμα, στο δέρμα και στον ιδρώτα. Γι’ αυτόν τον λόγο οι ασκούμενοι και όσοι εκ φύσεως ιδρώνουν πολύ είναι ιδιαιτέρως ελκυστικοί στα κουνούπια.
• Αποφύγετε το αλκοόλ. Η κατανάλωση αλκοόλ καθιστά τους ανθρώπους ελκυστικούς στα κουνούπια, σύμφωνα με κάποιες μελέτες. Μία από αυτές έδειξε ότι ένα ποτήρι μπίρα (περιεκτικότητα 5,5% σε αλκοόλ) είναι αρκετό για να μετατραπεί κάποιος σε «μαγνήτη» για τα κουνούπια. Δεν είναι ακόμη γνωστό γιατί συμβαίνει αυτό, αλλά ίσως παίζει ρόλο το γεγονός ότι το αλκοόλ διαστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία και αυξάνει τη ροή του αίματος στο δέρμα. Από την άλλη, επειδή τα αναψυκτικά με ανθρακικό εκλύουν διοξείδιο του άνθρακα, ίσως πρέπει να προτιμάτε τις εκδοχές τους χωρίς ανθρακικό στους υπαίθριους χώρους.
• Να κάνετε χλιαρά ντους. Τα χλιαρά ντους απαλλάσσουν το δέρμα από τον ιδρώτα και μειώνουν τη θερμοκρασία του σώματος, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο να σας τσιμπήσει κάποιο κουνούπι. Φροντίστε μόνο να μη χρησιμοποιείτε αφρόλουτρα και σαπούνια με αρώματα, διότι μελέτες έχουν δείξει πως τα κουνούπια προσελκύονται από πολλές αρωματικές ουσίες.
• Χρησιμοποιήστε κουνουπιέρα. Αν το πρόγραμμά σας έχει ύπνο κάτω από τα άστρα, ίσως πρέπει να εξετάσετε το ενδεχόμενο να καλύψετε τον χώρο γύρω σας με μια κουνουπιέρα. Βεβαιωθείτε μόνο ότι δεν θα εγκλωβιστεί κανένα κουνούπι μέσα της.