Αντισυνταγματικά κατά το ΣτΕ τα «Θρησκευτικά Φίλη»
Νέα αντιπαράθεση έχει ξεσπάσει μεταξύ κυβέρνησης και Δικαιοσύνης με αφορμή την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) για το μάθημα των Θρησκευτικών.
Συγκεκριμένα, την περασμένη Τρίτη η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε ως «αντισυνταγματικές και αντίθετες με τις βασικές αρχές της Ευρωπαϊκής Σύμβασης του Ανθρώπου τις αλλαγές στη διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών που είχαν γίνει επί υπουργίας Νίκου Φίλη». Κυβέρνηση, υπουργείο Παιδείας και ΣΥΡΙΖΑ κατηγόρησαν το ΣτΕ ότι ταυτίζεται με ακραίους και σκοταδιστικούς θεολογικούς κύκλους.
Το σκεπτικό της απόφασης
Στο ανώτατο δικαστήριο είχαν προσφύγει η Ιερά Μητρόπολη Πειραιά, ο μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ, η Εστία Πατερικών Μελετών αλλά και γονείς οι οποίοι ζητούσαν να ακυρωθεί η απόφαση του πρώην υπουργού Παιδείας που αφορούσε αλλαγές στον χαρακτήρα και στον τρόπο διδασκαλίας των Θρησκευτικών στο δημοτικό και στο γυμνάσιο.
Η Ολομέλεια του ανώτατου δικαστηρίου, σε έκτακτη συνεδρίαση με πρόεδρο τον Νίκο Σακελλαρίου και εισηγητή τον σύμβουλο Επικρατείας Ευθύμιο Αντωνόπουλο, ακύρωσε την επίμαχη υπουργική απόφαση. Ειδικότερα, οι δικαστές έκριναν ότι η απόφαση Φίλη είναι αντίθετη με το άρθρο 16 του Συντάγματος, που ορίζει ότι η παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του κράτους και μεταξύ των σκοπών της είναι η ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης, και ως εκ τούτου «φαλκιδεύεται ο επιβαλλόμενος από τη συνταγματική αυτή διάταξη σκοπός της ανάπτυξης».
Επιπλέον, αποφάσισαν ότι αντιβαίνει στο άρθρο 13 του Συντάγματος, το οποίο «κατοχυρώνει ως απαραβίαστη την ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης, γιατί η προσβαλλόμενη απόφαση θα έπρεπε να απευθύνεται αποκλειστικά στους Ορθόδοξους Χριστιανούς μαθητές και να κατατείνει στην εμπέδωση και συνέχιση της Ορθόδοξης Χριστιανικής συνείδησης».
Σε άλλο σημείο επισημαίνεται ότι «προσβάλλει ευθέως το Πρώτο Πρόσθετο Πρωτόκολλο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) γιατί στερεί από τους μαθητές του Ορθόδοξου Χριστιανικού Δόγματος το δικαίωμα να διδάσκονται αποκλειστικά τα δόγματα, τις ηθικές αξίες και τις παραδόσεις της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας του Χριστού, ενώ η νομοθεσία προβλέπει για μαθητές Ρωμαιοκαθολικούς, Εβραίους και Μουσουλμάνους να διδάσκονται αυτοτελώς το εν λόγω μάθημα», ενώ στο σκεπτικό της απόφασης αναφέρεται ακόμη ότι ο Ιησούς Χριστός δεν παρουσιάζεται ως Σωτήρας αλλά απλώς ως δάσκαλος. Σημειώνεται ότι για τη διδασκαλία των Θρησκευτικών στο λύκειο εκκρεμεί άλλη αίτηση ακύρωσης.
Πάντως, αξίζει να σημειωθεί ότι τα πέντε μέλη του ΣτΕ που μειοψήφησαν ανέφεραν στο σκεπτικό τους ότι η απόφαση του κ. Φίλη «υπηρετεί τους σκοπούς της παροχής από το κράτος θρησκευτικής εκπαίδευσης πολυφωνικής και αξιολογικά ουδέτερης, παρουσιάζει επαρκώς τη διδασκαλία της Ορθοδοξίας, όπως προβλέπει το Σύνταγμα και οι διατάξεις των διεθνών συμβάσεων».
ΥΠΕΘ-ΣΥΡΙΖΑ: «Σκοταδιστικές απόψεις»
Άμεση ήταν η αντίδραση τόσο της ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας όσο και του ΣΥΡΙΖΑ, που έκαναν λόγο για σκοταδιστικές απόψεις. «Η συγκεκριμένη απόφαση πηγαίνει την εκπαίδευση και την κοινωνία πολλά χρόνια πίσω, καθώς ταυτίζεται και συντάσσεται με απόψεις ακραίων και σκοταδιστικών θεολογικών κύκλων», αναφέρεται σε ανακοίνωση του υπουργείου Παιδείας, το οποίο δηλώνει «αποφασισμένο να συνεχίσει το έργο της ανανέωσης, του πλουραλισμού και του εκδημοκρατισμού των προγραμμάτων σπουδών και των διδακτικών υλικών όλων των βαθμίδων. Σημειώνεται, δε, ότι η νέα διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών έχει ενσωματωθεί πλήρως και έχει γίνει απολύτως αποδεκτή από εκπαιδευτικούς και μαθητές, γιατί αποτελούσε ώριμο αίτημα της ελληνικής κοινωνίας».
Σε υψηλούς τόνους κινήθηκε και η ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ για την απόφαση του ΣτΕ. «Η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ για τη διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών στο δημοτικό και στο γυμνάσιο βασίζεται σε ένα σκεπτικό βγαλμένο από εποχές αλήστου μνήμης, το οποίο προσομοιάζει με σκοταδιστικές απόψεις ακραίων θεολογούντων. Η εκπαίδευση οφείλει να καλλιεργεί την κριτική σκέψη, να προάγει τις αρχές και τις αξίες της Ελευθερίας, της Δημοκρατίας, της συνύπαρξης με τη διαφορετικότητα. Καλούμε το υπουργείο Παιδείας να συνεχίσει απαρέγκλιτα το έργο της βαθιάς μεταρρύθμισης και του εκσυγχρονισμού των προγραμμάτων διδασκαλίας, που εδώ και καιρό έχει δρομολογήσει» καταλήγει η ανακοίνωση.
Από την πλευρά του, ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος διαβεβαίωσε ότι «Εκκλησία και πολιτεία θα συνεχίσουν τη συνεργασία τους», προσθέτοντας ότι «σεβόμαστε πάντα τις αποφάσεις των δικαστηρίων. Αυτό το θέμα έχει μια συνέχεια. Έχουμε συμφωνήσει με το υπουργείο η Εκκλησία και η πολιτεία να συνεχίσουν τη συνεργασία τους, ώστε αυτό που θα βγει στο τέλος να γίνει βιβλίο».
Φίλης: «Αρνητική έκπληξη»
Ως «μεσαιωνικού τύπου απόφαση» και «αρνητική έκπληξη» χαρακτήρισε ο Νίκος Φίλης την απόφαση του ΣτΕ για το μάθημα των Θρησκευτικών, μιλώντας για «σκοταδισμό, μεσαίωνα και αναχρονισμό». Σε δηλώσεις του στο Κανάλι της Βουλής ο κ. Φίλης σημείωσε πως η απόφαση ελήφθη κατά πλειοψηφία και όχι ομόφωνα, κάνοντας λόγο για εσφαλμένη ερμηνεία του Συντάγματος, ενώ κατηγόρησε το ΣτΕ ότι «υιοθετεί απόψεις ακραίων φονταμενταλιστών». Ο πρώην υπουργός πρόσθεσε ότι «το Σύνταγμα λέει ότι το σχολείο πρέπει να στηρίζει τη θρησκευτική συνείδηση και αυτό κάνει το σχολείο με το μάθημα των Θρησκευτικών από τη Δ΄ Δημοτικού ως τη Γ΄ Λυκείου. Δεν υπάρχει καμία συνταγματική επιταγή όμως για ομολογιακό μάθημα. Το ΣτΕ υπεισέρχεται σε ζητήματα εκπαιδευτικής πολιτικής».
ΝΔ κατά υπουργείου Παιδείας
Για «νέο πλήγμα από το ΣτΕ στο υπουργείο Παιδείας» έκανε λόγο η ανακοίνωση που υπέγραψαν από κοινού η τομεάρχης Παιδείας ΝΔ Νίκη Κεραμέως και οι αναπληρωτές τομεάρχες βουλευτές Μαρία Αντωνίου, Γιάννης Ανδριανός και Χρήστος Κέλλας. Όπως τόνισαν, το «υπουργείο Παιδείας αγνοεί το πνεύμα και το γράμμα του υπέρτατου νόμου της χώρας. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ αποδεικνύει καθημερινά ότι είναι οτιδήποτε άλλο παρά “κάθε λέξη από το Σύνταγμα αυτής της χώρας”».
Μάλιστα, στην ανακοίνωση υπενθύμιζαν πως τον περασμένο Μάρτιο «το ΣτΕ είχε κρίνει ότι ο τρόπος επιλογής των διευθυντών σχολικών μονάδων και εργαστηριακών κέντρων, που θέσπισε το υπουργείο Παιδείας με τον νόμο 4327/2015, προσέκρουε στο Σύνταγμα, ενώ πριν λίγες ημέρες το ΣτΕ έκρινε άκυρη απόφαση του υπουργού Παιδείας που έθετε τον πρύτανη του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης σε καθεστώς αποχής από την άσκηση των καθηκόντων του».
«Άθεοι οι νέοι στην Ευρώπη»
Εν τω μεταξύ, άθεη εμφανίζεται η πλειονότητα των νέων σε 12 από 22 χώρες της Ευρώπης, όπως προκύπτει από έρευνα του πανεπιστημίου του Λονδίνου St Mary’s σε συνεργασία με το Institut Catholique de Paris.
Από την έρευνα, στην οποία συμμετείχαν νέοι ηλικίας 16-29 ετών, προέκυψε ότι η Δημοκρατία της Τσεχίας δεν είναι και τόσο «θρήσκα» χώρα, καθώς το 91% των ερωτηθέντων απάντησε ότι δεν πιστεύει σε καμία θρησκεία. Ακολουθούν η Εσθονία, η Σουηδία και η Ολλανδία με ποσοστό 70%-80%.
Επιπλέον, νέοι της Βρετανίας, της Γαλλίας, του Βελγίου, της Ισπανίας και της Ολλανδίας απάντησαν σε ποσοστό από 56% έως 60% ότι δεν πηγαίνουν ποτέ στην εκκλησία και το 63%-66% απάντησε ότι δεν προσεύχεται ποτέ.
Στον αντίποδα βρίσκεται η Πολωνία, όπου μόλις το 17% αυτοχαρακτηρίζεται μη θρησκευόμενο, και ακολουθεί η Λιθουανία με 25%. Στην έρευνα δεν συμμετείχαν η Ελλάδα και η Τουρκία.
