Επί Τσίπρα έχουν γίνει 11 παρεμβάσεις στις συντάξεις

Ούτε μία, ούτε δύο, αλλά 11 παρεμβάσεις έχουν γίνει στο συνταξιοδοτικό επί της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Και όταν λέμε «παρεμβάσεις» σε καμία περίπτωση δεν εννοείται ότι είναι προς όφελος των συνταξιούχων. Το αντίθετο.

Οι συνταξιούχοι είδαν, επί του διδύμου Αλέξη Τσίπρα - Πάνου Καμμένου, να πέφτουν 11 ψαλίδια στις αποδοχές τους, ενώ στον δρόμο είναι ακόμη ένα, καθώς τίποτα δεν είναι σίγουρο ως προς την εφαρμογή ή όχι των νέων μειώσεων στις συντάξεις από το 2019. Ο λόγος για την περικοπή τμήματος της προσωπικής διαφοράς που περιλαμβάνεται στο τελευταίο μνημόνιο.

Πιο αναλυτικά, λοιπόν, έπειτα από τρία χρόνια διακυβέρνησης Αλέξη Τσίπρα έχουν γίνει οι εξής παρεμβάσεις μόνο στις συντάξεις:

1. Αύξηση του ποσοστού εισφοράς υπέρ υγείας από 4% σε 6% για κύριες συντάξεις και –για πρώτη φορά– επιβολή εισφοράς υπέρ υγείας στις επικουρικές συντάξεις 6%.

2. Επανυπολογισμός των επικουρικών συντάξεων από 1/6/2016 και περικοπές σε συνταξιούχους με άθροισμα κύριας και επικουρικής σύνταξης στα 1.170 ευρώ καθαρά (1.300 ευρώ μεικτά).

3. Μειώσεις στα εφάπαξ, μέχρι 31/12/2013, κατά 15%. Για τα εφάπαξ από 1/1/2014 ο υπολογισμός θα γίνεται σύμφωνα με το μοντέλο Νοητής Κεφαλαιοποίησης.

4. Σταδιακή κατάργηση του ΕΚΑΣ για 370.000 χαμηλοσυνταξιούχους, καθώς και αλλαγή των κριτηρίων υπαγωγής μέχρι τις 31/12/2019. Οι μειώσεις από 1/1/2016 ανήλθαν σε 165 εκατ. ευρώ για 120.000 χαμηλοσυνταξιούχους, ενώ για το 2017 αναμένεται να ανέλθουν στα 587 εκατ. ευρώ για 270.000. Η πλήρης κατάργηση του συνολικού ποσού των 900 εκατ. ευρώ για το ΕΚΑΣ θα πραγματοποιηθεί μέχρι τις 31/12/2019.

5. Κατάργηση του οικογενειακού επιδόματος συζύγου στις κύριες συντάξεις, καθώς και πλήρης κατάργηση των οικογενειακών επιδομάτων στις επικουρικές συντάξεις.

6. Επιβολή πλαφόν στα 2.000 ευρώ για τις κύριες συντάξεις και στα 3.000 ευρώ (καθαρά προ φόρου) για κάθε συνταξιούχο που δικαιούται σύνταξη απ’ οποιαδήποτε αιτία, Δημόσιο, ΝΠΔΔ ή οποιονδήποτε ασφαλιστικό φορέα κύριας ή επικουρικής.

7. Μειώσεις μεσοσταθμικά κατά 37% για το μέρος των νέων επικουρικών συντάξεων με ασφαλιστικό χρόνο μέχρι 31/12/2014 και υπολογισμός της σύνταξης με ασφαλιστικό χρόνο από 1/1/2015 βάσει ατομικού λογαριασμού, με την μέθοδο Νοητής Κεφαλαιοποίησης, χωρίς μέχρι σήμερα να έχει εκδοθεί η σχετική υπουργική απόφαση για τον τρόπο υπολογισμού.

8. Μείωση της εθνικής σύνταξης για τις συντάξεις αναπηρίας. Τα 384 ευρώ θα λαμβάνουν μόνο όσοι έχουν ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω. Με ποσοστό αναπηρίας από 67% έως και 79,99% χορηγείται το 75% της εθνικής σύνταξης, ενώ με ποσοστό αναπηρίας από 50% έως 66,99% χορηγείται το 50%.

9. Μείωση σε ποσοστό 60% του ποσού της σύνταξης των δικαιούχων οι οποίοι αναλαμβάνουν εργασία ή αποκτούν ιδιότητα ή δραστηριότητα υποχρεωτικώς υπακτέα στην ασφάλιση του ΕΦΚΑ.

10. Ολοκλήρωση της σταδιακής κατάργησης του ΕΚΑΣ μέχρι 31/12/2019, σύνολο 400 εκατ. ευρώ.

11. Οι συντάξεις που θα δοθούν από 12/5/2016 και μετά, σύμφωνα με τον νόμο 4387/2016, θα είναι μειωμένες μεσοσταθμικά κατά 20% (3,15 δισ. ευρώ).

Ουρές 3 ετών για το ψαλιδισμένο εφάπαξ

Εν τω μεταξύ, συνεχίζεται ο γολγοθάς για το εφάπαξ, με τους συνταξιούχους να περιμένουν έως και τρία χρόνια στην ουρά για την καταβολή του.

Σε εκκρεμότητα βρίσκονται περί τις 40.000 αιτήσεις για τη λήψη εφάπαξ από το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών (ΕΤΕΑΕΠ). Και μπορεί ο χρόνος αναμονής να έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια, ωστόσο η εικόνα δεν είναι η επιθυμητή. Κι αυτό παρόλο που η κυβέρνηση έχει πάρει δύο φορές (στο πλαίσιο των προγραμμάτων διάσωσης) χρήματα για να μηδενίσει τις οφειλές του Δημοσίου (σε προμηθευτές, καθυστερούμενους φόρους και συντάξεις).

Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στα τέλη Οκτωβρίου του 2017 ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Στήριξης εκταμίευσε 800 εκατ. ευρώ, στα οποία η ελληνική κυβέρνηση έπρεπε να προσθέσει άλλα 400 εκατ. ευρώ από τα κρατικά διαθέσιμα και να αποπληρώσει οφειλές ύψους 1,2 δισ. ευρώ στον ιδιωτικό τομέα, ενώ φέτος η κυβέρνηση έλαβε ακόμα 1,5 δισ. ευρώ για τον ίδιο σκοπό.

Όσον αφορά το εφάπαξ, η παροχή διαμορφώνεται σε περίπου 12.900 ευρώ, σημαντικά μειωμένη έως 25% σε σύγκριση με αυτήν που προβλεπόταν πριν από την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου. Τις μεγαλύτερες καθυστερήσεις και τα περισσότερα ληξιπρόθεσμα εφάπαξ έχουν οι τομείς που αφορούν τους δημοσίους αλλά και δημοτικούς υπαλλήλους (πρώην ΤΠΔΥ και πρώην ΤΠΔΚΥ), εμποροϋπαλλήλους (πρώην ΤΕΑΥΕΚ) και μεταλλεργάτες (πρώην ΤΑΠΕΜ). Μεγάλη είναι η καθυστέρηση στα πρώην ταμεία των ναυτικών (αξιωματικών ΤΠΑΕΝ και κατώτερων πληρωμάτων ΤΠΚΠΕΝ), ενώ σημαντικός αριθμός ληξιπρόθεσμων εντοπίζεται και στους κλάδους των μηχανικών και των γιατρών (πρώην ΕΤΑΑ).

Βροχή οι δικαστικές αποφάσεις

Βροχή πέφτουν οι δικαστικές αποφάσεις που δικαιώνουν τους συνταξιούχους. Τελευταία περίπτωση ήταν η απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης που έκρινε παράνομη την κατάργηση των δώρων για συνταξιούχο που προσέφυγε σε αυτό. Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί ότι πρόκειται για πρωτόδικη απόφαση, καθώς ο ΕΦΚΑ θα κάνει έφεση.

Η απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης «πατάει» στην απόφαση που είχε εκδώσει το Συμβούλιο της Επικρατείας τον Ιούνιο του 2015, με την οποία κρίθηκε αντισυνταγματική η κατάργηση των δώρων από τις συντάξεις που είχε ψηφιστεί στους μνημονιακούς νόμους 4093 και 4051 του 2012.

Πάντως, η Ομοσπονδία Συνταξιούχων ΙΚΑ καταγγέλλει ότι όσες αποφάσεις κι αν λαμβάνουν τα δικαστήρια, το όφελος για τους συνταξιούχους στην ουσία είναι… μηδενικό. Συγκεκριμένα, τονίζει ότι κανένας δικαιωμένος με απόφαση δικαστηρίου στη χώρα μας δεν έχει λάβει μέχρι σήμερα 1 ευρώ επιστροφή απ’ όσα του έχουν παρακρατηθεί.

Και το ερώτημα που προκύπτει είναι πώς θα γινόταν να επιστραφούν τα αναδρομικά στους συνταξιούχους από τη στιγμή που –σύμφωνα με τα μνημόνια– οι αποφάσεις των δικαστηρίων πρέπει να είναι δημοσιονομικά ουδέτερες. Μοιάζει με αδύνατη εξίσωση, από τη στιγμή που οι δικαστικές αποφάσεις, εφόσον εφαρμοστούν, θα αυξήσουν τη συνταξιοδοτική δαπάνη κατά 4 δισ. ευρώ, άρα θα πρέπει να ληφθούν ισοδύναμα μέτρα 4 δισ.