Έρχεται τσουνάμι πλειστηριασμών

Σε καυτή πατάτα εξελίσσεται για την κυβέρνηση η υπόθεση των πλειστηριασμών. Από τον Μάιο αναμένεται να αρχίσουν οι πλειστηριασμοί πρώτων κατοικιών, καθώς τον Απρίλιο θα καταργηθεί το ευνοϊκό καθεστώς για την προστασία τους. Και όσο κι αν το θέμα παρουσιάζεται κυρίως οικονομικό και ειδικότερα τραπεζικό, είναι ένα θέμα με κοινωνικές προεκτάσεις, πόσο μάλλον στην περίπτωση που στο στόχαστρο μπει για ακόμα μία φορά η μεσαία τάξη.

Τις σημερινές πολυεπίπεδες δικλίδες προστασίας (εξωδικαστικός, νόμος Κατσέλη, νέο πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας σε συνδυασμό με τις πρόσφατες ρυθμίσεις για χρέη σε εφορία και ασφαλιστικά ταμεία) θα διαδεχτεί από την 1η Μαΐου ένα νέο ενιαίο πλαίσιο αφερεγγυότητας, το οποίο αναμένεται πως θα στοχεύει κυρίως στην πρόληψη παρά στη «θεραπεία» εστιών αφερεγγυότητας στον ιδιωτικό τομέα.

Και σε όλα αυτά πρέπει να προστεθεί και η αναμενόμενη κυριαρχία των funds. Ήδη οι πλειστηριασμοί ακινήτων δεν είναι αποκλειστική υπόθεση τραπεζών ή άλλων εγχώριων πιστωτών, αλλά funds στα οποία έχουν πουληθεί κόκκινα δάνεια και αναλαμβάνουν τον ρόλο του επισπεύδοντα. Η πρακτική ενεργοποίηση του «Ηρακλή» (το σχέδιο της κυβέρνησης για τη μείωση των κόκκινων δανείων που βαραίνουν τις ελληνικές τράπεζες) αναμένεται να πολλαπλασιάσει τους πλειστηριασμούς και δη των πρώτων κατοικιών.

Κύμα πλειστηριασμών

Από τις πρώτες κιόλας μέρες του 2020 άρχισαν οι πλειστηριασμοί, που τους επόμενους μήνες αναμένεται να πολλαπλασιαστούν.

Μόνο μέσα στον Ιανουάριο έχουν προγραμματιστεί να γίνουν 1.487 ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, με εκποιούμενα 1.573 ακίνητα – διαμερίσματα, γραφεία, οικόπεδα και μηχανοστάσια. Οι περισσότεροι, όμως, θα αναβληθούν λόγω της αποχής που κήρυξαν οι συμβολαιογράφοι μέχρι τις 26 του μηνός, ενώ κάποιοι άλλοι θα αναβληθούν λόγω ενστάσεων και προσφυγών, ή θα αποβούν άγονοι λόγω έλλειψης ενδιαφέροντος από υποψήφιους αγοραστές. Θα ακολουθήσει, ωστόσο, νέο, μεγαλύτερο κύμα τον Φεβρουάριο-Μάρτιο και κυρίως τον Μάιο, οπότε και λήγει η προθεσμία για την υποβολή αιτήσεων στην ηλεκτρονική πλατφόρμα για την προστασία της πρώτης κατοικίας.

Ενδεικτικά για το τι μέλλει γενέσθαι είναι τα στοιχεία της AXIA Research, σύμφωνα με τα οποία για το 2020 έχουν προγραμματιστεί μέχρι τώρα 4.238 πλειστηριασμοί, αριθμός που ωστόσο αναμένεται να αυξηθεί, καθώς στην ηλεκτρονική πλατφόρμα eauction εγγράφονται συνεχώς νέα προγράμματα πλειστηριασμών ακινήτων, είτε από τράπεζες και εταιρείες διαχείρισης κόκκινων δανείων είτε από ιδιώτες. Να σημειωθεί άλλωστε ότι οι 4.238 πλειστηριασμοί είναι αυτοί που έχουν ανακοινωθεί ότι θα γίνουν έως και τα τέλη Ιουλίου και δεν αφορούν το σύνολο του έτους.

Ρεκόρ για το 2019

Σε επίπεδα ρεκόρ κινήθηκαν το 2019 οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί που διενεργήθηκαν αλλά και καταχωρίστηκαν το δ΄ τρίμηνο του 2019, σύμφωνα με τα στοιχεία της AXIA Research.

Όπως επισημαίνεται σε σχετική έκθεση, οι συνολικοί ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί που διενεργήθηκαν τον Δεκέμβριο έφτασαν τους 2.165, μειωμένοι κατά 4% σε σχέση με τον Νοέμβριο και κατά 21% σε ετήσια βάση. Κατά τη διάρκεια του τελευταίου τριμήνου, ωστόσο, οι πλειστηριασμοί που διενεργήθηκαν σημείωσαν αύξηση της τάξης του 81% σε τριμηνιαία βάση (-11% σε ετήσια) και ανήλθαν στους 6.422, ενώ για το σύνολο του έτους έφτασαν τους 18.421, με αύξηση της τάξης του 7%, ενώ οι πλειστηριασμοί που ήταν προγραμματισμένοι έφτασαν τους 29.107, με άνοδο της τάξης του 30% σε σχέση με τα περσινά αντίστοιχα επίπεδα.

Συνολικά, οι πλειστηριασμοί που διενεργήθηκαν το 2019 κινήθηκαν στο 63% αυτών που είχαν προγραμματιστεί, ενώ 37% ακυρώθηκαν ή ανεστάλησαν. Όπως σημειώνει η AXIA, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, οι e-auctions αναμενόταν να φτάσουν τους 25.000 το 2019 και τους 35.000 το 2020. Υπενθυμίζεται πως τον Μάιο του 2020 λήγει η προστασία της πρώτης κατοικίας μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας.

Η προοπτική κατάργησης στα τέλη Απριλίου του ευνοϊκού καθεστώτος για την προστασία της πρώτης κατοικίας, που επιτρέπει τη ρύθμιση της οφειλής με επιδότηση από το Δημόσιο των ευάλωτων νοικοκυριών, σε συνδυασμό με τις βελτιώσεις στη διαδικασία στις οποίες προχώρησε πρόσφατα το υπουργείο Οικονομικών, έχει αυξήσει το ενδιαφέρον για τη ρύθμιση της οφειλής μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας που λειτουργεί στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους. Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία, έως τις 10 Ιανουαρίου είχαν εισέλθει στην πλατφόρμα 59.802 ενδιαφερόμενοι οφειλέτες και 39.689 εξ αυτών είχαν ξεκινήσει τη διαδικασία ετοιμασίας της αίτησης, συναινώντας στην άρση του φορολογικού και τραπεζικού τους απορρήτου. Ο αριθμός των αιτήσεων για ρύθμιση της οφειλής που έχει διαβιβαστεί στις τράπεζες αυξήθηκε στις 1.548 από 1.316 αιτήσεις που ήταν στα τέλη του χρόνου, καταγράφοντας την τελευταία εβδομάδα αύξηση 17,6%.

Αυξημένες στις 491 ήταν και οι προτάσεις για ρύθμιση της οφειλής που έχουν γίνει από τις τράπεζες, από τις οποίες οι 172 έχουν γίνει αποδεκτές από τους δανειολήπτες και εκκρεμεί η αποδοχή των υπολοίπων. Τέλος, έχει ήδη εγκριθεί η κρατική επιδότηση σε 88 πολίτες, ενώ έχει ήδη ξεκινήσει από την πλευρά του Δημοσίου η πληρωμή της επιδότησης σε τέσσερις δανειολήπτες.