Η απόλυτη εκκρεμότητα

Ξέρουμε μόνο το ορόσημο: Το Eurogroup της 20ής Φεβρουαρίου είναι η καταληκτική ημερομηνία για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος. Αν χαθεί αυτή η προθεσμία, θα φτάσουμε χωρίς συμφωνία με τους πιστωτές σε ένα δραματικό καλοκαίρι, όταν δεν θα μπορούν να καλυφθούν οι εξωτερικές δανειακές υποχρεώσεις και θα γίνεται ξανά διαπραγμάτευση της δωδεκάτης ώρας, με τη χώρα πάνω από τον γκρεμό της χρεοκοπίας.

Πέρα από το ορόσημο δεν ξέρουμε τίποτα άλλο: Η κυβέρνηση θα τα υπογράψει όλα για να μείνει στην εξουσία, όπως προβλέπει η αξιωματική αντιπολίτευση, ή θα παίξει τη χώρα στα ζάρια, ερχόμενη σε ρήξη με τους δανειστές, όπως επίσης καταγγέλλει η αξιωματική αντιπολίτευση, χωρίς να την απασχολεί η αντίφαση που ενυπάρχει στη συγκεκριμένη διάζευξη. 

Το ΔΝΤ, με την υποστήριξη του Β. Σόιμπλε, θα επιμείνει στη νομοθέτηση προληπτικών μέτρων για την περίοδο μετά το 2018 ή θα αρκεστεί στην επέκταση του κόφτη ή σε έναν ανάστροφο κόφτη (μα ποιος τα σκέφτεται όλα αυτά;), ο οποίος θα υπαγορεύει ότι ψηφίζονται μέτρα που όμως δεν θα ισχύσουν, γιατί θα επιτευχθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι και τότε θα ενεργοποιηθεί μια ρήτρα αναίρεσης.

Το ελληνικό θέαμα θα μπορούσε να το περιγράψει με τον δικό του τρόπο ένας συνεχιστής του Ιονέσκο ή ένας νέος Ευγένιος Σπαθάρης. Δεν υπάρχει τίποτα που να βγάζει νόημα. Δεν έχει λογική η απαίτηση των πιστωτών να ψηφίσει αυτή η κυβέρνηση μέτρα που θα εφαρμόσει η επόμενη. Δεν έχει λογική ούτε η στάση του εγχώριου πολιτικού συστήματος, που δεν αντιλαμβάνεται ότι το πρόβλημα το έχει η χώρα και όχι αποκλειστικά ο ΣΥΡΙΖΑ. 

Φυσικά δεν έχουν ειρμό οι αρρυθμίες της κυβέρνησης, που αποκλείει τις εκλογές αλλά προετοιμάζεται για εκλογές, που στοχοποιεί τον Σόιμπλε την ώρα που προσπαθεί να συνεννοηθεί με τον Σόιμπλε, που έχει άποψη για τη συμμετοχή ή μη του ΔΝΤ στο πρόγραμμα όταν κανείς από τους εμπλεκόμενους στο θέμα δεν ζητά τη γνώμη της, που κάνει προσλήψεις αντί για μεταρρυθμίσεις και περιμένει τον από μηχανής θεό, δηλαδή την Ά. Μέρκελ, να κάνει το θαύμα – χωρίς η ίδια να το έχει υποσχεθεί και χωρίς να είναι βέβαιο ότι, αν το ήθελε, θα μπορούσε να γίνει.

Βρισκόμαστε εκεί που έχουμε βρεθεί αρκετές φορές στη διάρκεια των επτά μνημονιακών χρόνων: Μια ακόμη δραματική διαπραγμάτευση σε εξέλιξη, η ισχυρή πιθανότητα να τραβήξει το χαλί κάτω από τα πόδια της κυβέρνησης ο Β. Σόιμπλε, η αδυναμία των επικριτών του στο εσωτερικό της Ευρωζώνης να τον σταματήσουν, η δυσκολία συνεννόησης των πολιτικών δυνάμεων στο εσωτερικό, η ασταμάτητη κάθοδος της χώρας, που μπαίνει όλο και πιο βαθιά στον κύκλο της παρακμής. Η διαφορά τώρα είναι ότι η κοινωνική κούραση είναι πια τόσο έντονη, που είναι αμφίβολο αν υπάρχουν πολλοί πρόθυμοι να παρακολουθήσουν το θρίλερ, να πιστέψουν ότι η κατάσταση είναι κρίσιμη, πόσο μάλλον να ελπίσουν ότι κάτι μπορεί να πάει προς το καλύτερο.

Η αγωνία παρατείνεται μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα. Μετά η μουσική θα χαμηλώσει, γιατί έρχονται οι εκλογές στην Ολλανδία (15 Μαρτίου) και εκεί η παράδοση είναι ότι ο σχηματισμός κυβέρνησης συνεργασίας κρατάει μήνες. Ο πρώην υπουργός Οικονομικών της Ισπανίας Ντε Γκίντος μάλλον θα διαδεχτεί τον Γ. Ντάισελμπλουμ ως επικεφαλής του Eurogroup και δεν έχει κανέναν λόγο να είναι φιλικός προς την κυβέρνηση Τσίπρα, γιατί έχει πολλά μαζεμένα στους Podemos. 

Ακολουθούν οι εκλογές στη Γαλλία, με τον βασικό αντίπαλο της Μαρίν Λεπέν, τον δεξιό Φρ. Φιγιόν, να αντιμετωπίζει προβλήματα μετά την αποκάλυψη της αργομισθίας της συζύγου του στο Κοινοβούλιο ως συνεργάτιδάς του, ενώ το εκλογικό έτος 2017 θα κορυφωθεί με τις εκλογές τον Σεπτέμβριο στη Γερμανία, όπου η ακροδεξιά «Εναλλακτική» πλασάρεται στην τρίτη θέση με περίπου 15%, ο Μ. Σουλτς προσπαθεί να δώσει στη σοσιαλδημοκρατία τη χαμένη της αίγλη και οι Φιλελεύθεροι παίζει να εκπροσωπηθούν στη Βουλή και να γίνουν οι κυβερνητικοί εταίροι των Χριστιανοδημοκρατών, κάτι καθόλου καλό για την υπόθεσή μας, αφού οι Φιλελεύθεροι είναι ευρωσκεπτικιστές και εναντίον του ελληνικού προγράμματος.

Επομένως, ή κάτι θα γίνει άμεσα ή θα ξεκινήσει μια πολύμηνη περίοδος εγκατάλειψης του ελληνικού ζητήματος από τους εταίρους χωρίς η χώρα να έχει τις δυνάμεις να τα βγάλει πέρα μόνη της. Για τον λόγο αυτόν έχει φουντώσει και πάλι η σεναριολογία για εκλογές, ακούγονται μέχρι και ημερομηνίες μέσα στον Μάρτιο, αφού αρκετοί στην αντιπολίτευση εκτιμούν ότι αν η διαπραγμάτευση δεν καταλήξει σε συμφωνία μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου, τότε ο πρωθυπουργός θα αναγκαστεί να προσφύγει στις κάλπες για να αποφύγει τη φθορά που θα σηματοδοτήσει για την κυβέρνησή του η παράταση ζωής της σε συνθήκες οικονομικής ασφυξίας.

Στο μεταξύ, οι δημοσκοπήσεις είναι πολύ αρνητικές για τον ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς ακόμη να έχουν μετρηθεί οι παρενέργειες από τις νέες ρυθμίσεις για τα μπλοκάκια, τις οποίες όποιος τις σκέφτηκε μάλλον έχει κρυφή ατζέντα να οδηγήσει τον ΣΥΡΙΖΑ στον δρόμο εξαΰλωσης που ακολούθησε το ΠΑΣΟΚ.

Στοιχήματα για την ημερομηνία των εκλογών δεν βάζουν ούτε οι επιρρεπείς στα μικρά ρίσκα. 

Η ΝΔ «πουλάει» όλα τα ενδεχόμενα, και αυτό μιας ακόμη κυβίστησης της τελευταίας στιγμής και εκείνο μιας ηρωικής εξόδου. Αυτό το οποίο αποφεύγει επιμελώς η ΝΔ είναι να πάρει θέση για τα μέτρα που απαιτεί το ΔΝΤ και για τη μεθοδολογία που προωθούν οι εταίροι, της προληπτικής νομοθέτησης. Είναι δυνατόν να ζητούν κάτι τέτοιο από μια κυρίαρχη ευρωπαϊκή χώρα; Η απάντηση στην εύλογη ερώτηση είναι ότι η εθνική κυριαρχία έχει περιοριστεί δραματικά λόγω του διεθνούς οικονομικού ελέγχου ο οποίος έγινε αναγκαστικός μετά τη χρεοκοπία.

Την απάντηση τη γνωρίζει μόνο ο Β. Σόιμπλε, που θα καθορίσει τις πολιτικές εξελίξεις εδώ ανάλογα με τις αποφάσεις που θα επιτρέψει σε επίπεδο Ευρωζώνης για το ελληνικό ζήτημα, το οποίο έχει μπερδευτεί μέσα σε έναν φαύλο κύκλο: Το Βερολίνο απαιτεί υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα, της τάξης του 3,5%, για μία δεκαετία και βλέπουμε, ενώ δεν αποδέχεται κούρεμα του ελληνικού χρέους. Το ΔΝΤ θεωρεί ότι αυτά τα πρωτογενή πλεονάσματα δεν πιάνονται χωρίς κούρεμα χρέους και ως «ισοδύναμο» αξιώνει ένα πακέτο μέτρων περίπου 5 δισ., που θα περιλαμβάνει μειώσεις συντάξεων και του αφορολόγητου, μειώσεις μισθών και υπαλλήλων στο Δημόσιο. 

Την ίδια ώρα η κυβέρνηση είναι έτοιμη για μεγάλες υποχωρήσεις προκειμένου να κλείσει η αξιολόγηση, αλλά δεν μπορεί να σηκώσει τέτοια προληπτικά μέτρα. Βερολίνο και ΔΝΤ δεν θέλουν να τα σπάσουν και τον συμβιβασμό τους καλείται να πληρώσει η τσακισμένη μας χώρα με κοινή απαίτηση για νομοθέτηση ακόμη πιο άγριας λιτότητα σε βάθος χρόνου που θα υπερβαίνει τη θητεία της παρούσας κυβέρνησης. Καθόλου ευρωπαϊκό όλο αυτό, αλλά who cares; Όχι πάντως ο Σόιμπλε.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης σχολίασε το τελευταίο Eurogroup, όπου ταυτίστηκαν ευρωπαϊκοί θεσμοί - ΔΝΤ στην απαίτηση για νομοθέτηση μέτρων λιτότητας από τώρα για το 2019, καταλογίζοντας τη μεγαλύτερη ευθύνη στην κυβέρνηση, που «με τις καθυστερήσεις, την ανικανότητα, την αναξιοπιστία, τις συνεχείς αντιφάσεις, οδήγησε όλους μαζί τους εταίρους της χώρας σε υπερβολικές απαιτήσεις» και «αφήνει τη χώρα εκτεθειμένη σε μεγάλους κινδύνους, καθώς επανέρχεται η απειλή της εξόδου από την Ευρωζώνη». 

Και επανέφερε εμφατικά το αίτημά του για εκλογές, σημειώνοντας ότι «ο κ. Τσίπρας πρέπει να καταλάβει ότι πάνω από τα δικά του συμφέροντα βρίσκονται τα συμφέροντα της πατρίδας και του ελληνικού λαού. Αφού δεν μπορεί να τα διαφυλάξει, ας δώσει στους Έλληνες την ευκαιρία να αποφασίσουν για το πώς θέλουν να προχωρήσουν». Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης κατέληξε με τη διαβεβαίωση «είμαι έτοιμος. Είμαστε έτοιμοι, να δώσουμε, με αξιόπιστο και αξιοπρεπή τρόπο, τον δύσκολο, αλλά καλό αγώνα για την ανασυγκρότηση της Ελλάδας μας».