Γιώργος Σπυράκης: «Γράφω από μικρός κι ακόμα ψάχνω τις λέξεις και τα νοήματα»

Είκοσι επτά αφηγήσεις περιλαμβάνει το νέο βιβλίο του συγγραφέα Γιώργου Σπυράκη με τίτλο «Δεκαεπτά Φορές». Κείμενα για τη γραφή και τις λέξεις.

Ο Γιώργος Σπυράκης είναι απόφοιτος του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών Δημιουργικής Γραφής του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και εργάζεται ως δικηγόρος στην Αθήνα. Ο κ. Σπυράκης μίλησε στην FS για το βιβλίο και την «αναμέτρησή» του με τα κείμενα.

Αρχικά θα θέλαμε να μας πείτε πώς προέκυψε η ιδέα για την έκδοση του συγκεκριμένου βιβλίου.

Συνήθως τα κείμενα σε βρίσκουν, δεν τα βρίσκεις. Η αλήθεια είναι ότι τα αφηγήματα αυτά είναι μια μικρή συλλογή από κόσμους και στιγμές ανάμεσα στην υπόλοιπη γραφή. Άλλα έχουν βρεθεί στις σελίδες καιρό τώρα και άλλα ήταν ένα ξάφνιασμα στον χρόνο, οπότε και η εκτόνωση μόνο κείμενο θα μπορούσε να είναι.
Όταν τελείωσα το προηγούμενο μυθιστόρημά μου («ε.σύ», 2016), το μόνο που είχα ανάγκη ήταν μικρές λέξεις, σύντομες φράσεις και μια όμορφη πολυπλοκότητα να με συντροφεύει. Όταν όλα αυτά έγιναν κάτι από την αλήθεια που με συναντούσε, αποφάσισα να τους μάθω να κάνουν παρέα. Μετά αρκούσε να τυπωθεί.

Τι σημαίνει ο τίτλος «Δεκαεπτά Φορές»;

Αν τα μετρήσουμε, είναι πιο πολλά και πιο λίγα. Άλλα ταιριάζουν, άλλα μοιάζουν μεταξύ τους και κάποια είναι ξέχωρα, κάτι από μόνα τους. Ο τίτλος –για μένα– πάντα είναι μια δύσκολη απόφαση και ευτυχώς μόνο ένα πράγμα με βοηθά σε αυτό: το ίδιο το κείμενο. Η πρώτη δυνατή σκέψη μου για τον τίτλο ήταν το «αναζωή», αλλά μετά σκέφτηκα ότι το «ανάσα μία» είναι πιο ταιριαστό. Μέχρι όμως να το αποφασίσω, είχε γραφτεί και το τελευταίο κείμενο της συλλογής, οπότε του άξιζε να «κρύψει» την αιτίαση του τίτλου.

Θεωρείτε τον εαυτό σας περισσότερο συγγραφέα ή δικηγόρο;

Δεν ξέρω τι είμαι περισσότερο, αλλά σίγουρα είμαι λιγότερο αυτό που δεν έγινα ποτέ ως τώρα. Γράφω από μικρός κι ακόμα ψάχνω τις λέξεις και τα νοήματα, σκαρφίζομαι αράδες και έννοιες που πραγματικά έχουν τον κόμπο τους. Μένει μόνο κάποιος να τραβήξει τις άκρες του σκοινιού. Αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι ότι συχνά στις αγορεύσεις μου στο ακροατήριο σκαρφίζομαι ήρωες και βρίσκω τον τρόπο να καταλάβουν ότι απέναντί τους δεν είναι μόνο ένας δικηγόρος.

Θα μας αποκαλύψετε τι κρύβεται πίσω από το «λάθως»;

Είπαμε και πριν ότι όλα έχουν να κάνουν με το πού και πώς θα σε βρουν. Όταν είδα το υπέροχο –μεταξύ και άλλων βέβαια– graffiti που γράφει αυτό το τεράστιο «λάθως», σκέφτηκα… ή καλύτερα το ζήλεψα και είπα να το δανειστώ για να γίνει κείμενο. Εκεί που με οδήγησε, λοιπόν, είναι να βρω όλα τα λάθη μας στην απλότητά τους και να μάθουμε να τα κάνουμε όσο πιο σωστά γίνεται.

Πώς βιώνει ένας συγγραφέας την κρίση στην Ελλάδα;

Η κρίση ενυπάρχει σε όλους μας. Η ιδιότητα του γραφιά επιτρέπει μικρές διεξόδους στην έκφραση –ή και στην εκτόνωση– μέσα από ένα κείμενο ή ένα άρθρο, εμποτισμένο με λίγη δόση λογοτεχνικότητας. Η αλήθεια είναι ότι αν κάποιος κοιτάξει στα μάτια την «επαγγελματική» ιδιότητα του συγγραφέα, μάλλον θα απογοητευτεί και αν δεν σταματήσει να εκδίδει (όχι να γράφει), τότε σίγουρα έχει έναν ακόμα λόγο για να γράψει κάτι ακόμα πιο «σκούρο». Ήδη στην παγκόσμια λογοτεχνία μιλάμε πάντα για μια απώλεια, έναν θάνατο, και όπως λέει και ο Κωστής Παπαγιώργης: «Μπορώ να περιγράψω έναν άνθρωπο σε δύσκολη θέση, πιασμένο στο δόκανο της άρνησης. Αντίθετα ο νικητής, ο ευτυχής, ο χαρούμενος, δεν μου λέει τίποτα. Ισοβίως ασχολήθηκα με τα ψεύδη και τις δολιότητες της συνείδησης. Η ευτυχία δεν έχει βαθύτητα […] την ευτυχία, όταν τη ζεις, δεν την περιγράφεις». Το ενδιαφέρον θα ήταν πώς βιώνει την κρίση ένας χορευτής πάνω στο παρκέ της ζωής του. Μάλλον θα στεκόταν στην πιο τέλεια όρθια θέση του. Εμείς, και πάλι γράφουμε.

Είστε ο επιστημονικός υπεύθυνος και συντονιστής για το Τμήμα Δημιουργικής Γραφής στο ΣΔΕ Φυλακών Κορυδαλλού. Θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας αυτή σας την εμπειρία;

Δεν υπάρχουν εύκολα λόγια για τα όσα βιώνουμε κάθε φορά με τα παιδιά (κρατούμενους) στις συναντήσεις μας. Κυρίως αλλοδαποί, άνθρωποι παραβατικοί (όπως δυνάμει όλοι μας), με έντονα τα σημάδια μιας δύσκολης ή άτυχης ζωής στο σώμα και στο βλέμμα τους, βρίσκουν δύναμη και γράφουν στη γλώσσα μας όλη την αλήθεια τους. Προσπαθώ μόνο να τους φέρω κοντά στα κείμενα και στη μαγεία της γραφής. Κανείς τους δεν το πιστεύει εξαρχής και πάντα το ξεκίνημα είναι δύσκολο. Όταν όμως αντιλαμβάνονται ότι κρύβεται μια διπλή ελευθερία στην προσπάθεια αυτή, τότε γεμίζουν σελίδες, γίνονται συγγραφείς, ήρωες, ποιητές και στο τέλος απλώς σκίζουν τις σελίδες τους και μου τις χαρίζουν… να τις πάρω μαζί μου έξω, να ελευθερώσω τον νου τους.

Ποια είναι τα επόμενα συγγραφικά σας σχέδια;

Υπάρχουν μόνο κείμενα στον νου μου. Το ένα βιβλίο σε σπρώχνει στο επόμενο και πριν καλά το τελειώσεις παραπονιέται που το αφήνεις.
Σίγουρα υπάρχει ένα μυθιστόρημα που εξωτερικεύεται, αλλά θέλουμε και οι δυο μας χρόνο για να γνωριστούμε καλύτερα. Προς το παρόν έχω ένα «ανοιχτό κάλεσμα» στο σπίτι μου, έχω στρώσει το τραπέζι, τα κεριά έχουν φλόγα και ένας ένας οι ήρωες χτυπούν το κουδούνι. Ήδη γεμίζω ποτήρια με κρασί. Ενδιάμεσα, όμως, υπάρχουν μικρότερα κείμενα, άρθρα, κάτι σε θεατρικό κείμενο και μια συνεργασία γραφής.

Τελικά, με τα κείμενα «αναμετριέσαι»;

Με τα κείμενα, λέει, δεν αναμετριέσαι. Δύσκολα τα βάζεις με τον εαυτό σου και δύσκολα γίνεσαι παρατηρητής της προσπάθειας αυτής. Το μόνο που κάνεις είναι να στέκεις κοντά, να τροφοδοτείς τη φαντασία και με όσο χρόνο διαθέτεις να γίνεσαι κείμενο και λίγο πριν σε ρουφήξει να ξεκορμίζεις. Μετά η αναμέτρηση είναι χαμένη και για τους δυο σας.

Το βιβλίο του Γιώργου Σπυράκη «Δεκαεπτά Φορές» κυκλοφορεί από τη LIBRON Εκδοτική.