Μαριέττα Γιαννάκου: Στα χρόνια της κρίσης η ΝΔ έμεινε σταθερή στις ιδέες της

Την εκτίμηση ότι η κυβέρνηση της ΝΔ θα πρέπει να κινηθεί σε πολλούς τομείς ταυτόχρονα –από τη βελτίωση του οικονομικού κλίματος μέχρι τη στήριξη των πιο αδύναμων κομματιών της κοινωνίας– εκφράζει η πρώην υπουργός και βουλευτής Επικρατείας του κόμματος Μαριέττα Γιαννάκου.

Κατ’ αρχάς θα ήθελα να μου πείτε πού αποδίδετε την τριπλή νίκη της ΝΔ, στις ευρωεκλογές, στις αυτοδιοικητικές εκλογές και τελικά στην αναμέτρηση των εθνικών εκλογών.

Νομίζω ότι μέσα στον ορυμαγδό της κρίσης, για μία δεκαετία, η ΝΔ ήταν ο πολιτικός σχηματισμός που έμεινε σταθερός και περίπου ακλόνητος. Αυτό δείχνει την ισχύ των ιδεών και τον σεβασμό προς αυτές τις ιδέες από πλευράς των Ελλήνων πολιτών. Αυτό είναι πολύ θετικό, ενώ είναι επίσης πολύ ενδιαφέρον ότι ξεπεράστηκαν τα διάφορα συμπλέγματα, επί των οποίων είχε επενδύσει μια μερίδα της Αριστεράς, περί «ηθικού πλεονεκτήματος» και διαφόρων ιστοριών. Αυτά δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα. Το «ηθικό πλεονέκτημα» ή υπάρχει ή δεν υπάρχει στα πρόσωπα και συνδέεται με την ατομική ευθύνη και την προσωπικότητα των ατόμων. Δεν είναι συλλογική υπόθεση. Επομένως, η ΝΔ είχε αυτή τη δυνατότητα, καλύπτει τον χώρο από τη δημοκρατική Δεξιά ως τη σοσιαλδημοκρατία, δηλαδή δεν έχει πρόβλημα κάποιος που αυτοπροσδιορίζεται ως αριστερός να την ψηφίσει, γιατί είναι ένας χώρος ισορροπημένης πολιτικής. Νομίζω ότι αυτά είναι πολύ ισχυροί λόγοι για να εξηγηθεί γιατί νίκησε η ΝΔ.

Ποιες είναι οι πρώτες εντυπώσεις σας από την κυβέρνηση;

Η κυβέρνηση ήταν πολύ καλά προετοιμασμένη και αυτό είναι πολύ θετικό. Τώρα, ελπίζω ότι ο μεγάλος αριθμός κυρίως υφυπουργών θα βοηθήσει στην αποδοτικότητά της. Όσον αφορά τον συνδυασμό πολιτικών και τεχνοκρατών, θεωρώ ότι ένας καλός πολιτικός είναι και καλός τεχνοκράτης. Από την άλλη, δεν ξέρω αν ένας καλός τεχνοκράτης μπορεί να γίνει και καλός πολιτικός. Είναι, όμως, πιθανό.

Βλέπουμε τον πρωθυπουργό να «τρέχει», να φέρνει μέσα στο καλοκαίρι σημαντικά νομοσχέδια. Γιατί;

Γιατί πρέπει ορισμένα πράγματα να γίνουν με ταχύτητα και να δημιουργηθεί και μια καλύτερη εικόνα για τη χώρα, για θέματα ανάπτυξης και επενδύσεων. Δεν μπορούν να περιμένουν αυτά, και εφόσον υπάρχει προετοιμασία, με προεδρικά διατάγματα και άλλες νομοθετικές παρεμβάσεις, δεν βρίσκω κανέναν λόγο να μη γίνουν αμέσως.

Κατά τη διάρκεια της τριήμερης συζήτησης στη Βουλή επί των προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησης, πολλοί έκαναν λόγο για κλίμα «πολιτικού πολιτισμού». Εσείς προσλάβατε κάτι τέτοιο;

Το κλίμα ήταν καλό, για προγραμματικές δηλώσεις. Βεβαίως, αντιλαμβάνομαι τη διάθεση του ΣΥΡΙΖΑ και του κ. Τσίπρα να υπερασπιστούν τα πεπραγμένα τους, αλλά, από την άλλη πλευρά, και την πάγια πολιτική της αντιπολίτευσης να καταψηφίζει την κυβέρνηση, άρα πρέπει να βρεθούν δικαιολογίες. Το πράγμα πάει κάπως ανάποδα: αντί να υπάρχει αιτιολογία και να καταλήγουμε στη μη ψήφιση της κυβέρνησης, αποφασίζουμε να μην την ψηφίσουμε και μετά ψάχνουμε για δικαιολογίες. Όντως, πάντως, η συζήτηση κρατήθηκε σε ήπιους τόνους και αυτό είναι καλό. Άλλωστε και ο πρωθυπουργός ασχολήθηκε με το μέλλον και όχι με το παρελθόν.

Πάντως, ο ΣΥΡΙΖΑ έθεσε σειρά ερωτημάτων στον πρωθυπουργό και στην κυβέρνηση σχετικά με το τι προτίθενται να κάνουν με μέτρα που έχουν ληφθεί, όσον αφορά επιδόματα ή παροχές. Τι θα κάνει η ΝΔ;

Ό,τι έχει ψηφίσει η ΝΔ, έχει ξεκαθαρίσει ότι παραμένει.

Ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε επανειλημμένα στην ανάγκη βελτίωσης του κλίματος με τους δανειστές και τις αγορές. Αλλά το κλίμα αυτό δεν έχει ήδη βελτιωθεί;

Προφανώς μέσα στον χρόνο έχει βελτιωθεί κατά κάποιον τρόπο, διότι, πράγματι, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ έδειξε ότι, παρ’ ότι αρχικά αντιμαχόταν τη συνεννόηση με τους δανειστές, κατέληγε πάντοτε να λαμβάνονται αποφάσεις σύμφωνες με τις οδηγίες των θεσμών. Όμως άλλο αυτό και άλλο η σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο πλευρών. Νομίζω ότι υπήρχε αμοιβαία έλλειψη εμπιστοσύνης. Κατά τη γνώμη μου, η επίτευξη της εμπιστοσύνης με τους δανειστές θα πρέπει να στηρίζεται στην αρχή «pacta sunt servanda», να τηρήσουμε αυτά που έχουμε υποσχεθεί και να τηρήσουν κι εκείνοι αυτά που έχουν υποσχεθεί.

Μιλώντας για τους δανειστές και επικαλούμενος τη μακρά σας εμπειρία περί τα ευρωπαϊκά πράγματα, τι κλίμα προσλαμβάνετε από την Ε.Ε. μετά τις ευρωεκλογές και τις επιλογές της κ. Φον ντερ Λάιεν και της κ. Λαγκάρντ; Αλλάζει κάτι στην Ένωση;

Δεν το ξέρω αυτό. Πιστεύω ότι θα γίνουν κάποιες αλλαγές στις Συνθήκες, αλλά πιστεύω ότι θα γίνουν εκτός της Συνέλευσης για το Μέλλον της Ευρώπης που είχε γίνει το 2002 και στην οποία είχα εκπροσωπήσει την Ελλάδα. Ορισμένες αλλαγές που έγιναν στη διάρκεια της κρίσης έγιναν… νύχτα και στα μουλωχτά, για να το πω έτσι. Και έγιναν κυρίως με εισηγητές Γερμανούς. Κάπου το είχαν παρακάνει. Όλες οι σημαντικές εκθέσεις στο Ευρωκοινοβούλιο προέρχονταν από Γερμανούς, είτε σοσιαλδημοκράτες είτε χριστιανοδημοκράτες, και δημιουργήθηκε ένα κλίμα πολύ δυσάρεστο. Δεν ξέρω αν θα προχωρήσουν πολύ τα πράγματα τώρα. Γνωρίζω την κ. Φον ντερ Λάιεν, είναι ένας ενδιαφέρων άνθρωπος, προερχόμενη από τη γερμανική αριστοκρατία, με οικονομική επιφάνεια, πράγμα που τη βοήθησε να έχει και επτά παιδιά. Υποσχέθηκε αρκετά πράγματα, αλλά δεν ξέρω αν θα μπορέσει να τα υλοποιήσει, ιδίως αν λάβουμε υπόψη ότι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο είναι συννομοθέτης, μαζί με το Συμβούλιο, δεν δημιουργείται πλειοψηφία από ΕΛΚ και Σοσιαλιστές, πράγμα που σημαίνει ότι θα δυσκολευτούν σε ορισμένες αποφάσεις και ότι πρέπει να δημιουργηθούν νέες συμμαχίες.

Και, μέσα σε αυτό το κλίμα, ο Μπόρις Τζόνσον εκλέχθηκε πρωθυπουργός της Βρετανίας. Τι σημαίνει αυτό για τη διαδικασία του Brexit;

Ακούστε, αυτή η ιστορία πρέπει να λήξει, η Βρετανία πρέπει να φύγει από την Ε.Ε., τάχιστα μάλιστα, με βάση τη συμφωνία μεταξύ της κ. Μέι και του κ. Μπαρνιέ. Όλα τα άλλα είναι δικαιολογίες. Επί μία δεκαετία μας είχαν τρελάνει ότι θα φύγουν. Ε, πλέον ο δρόμος είναι ανοιχτός, αλλά να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους. Τα περί Brexit χωρίς συμφωνία σημαίνουν ότι οι Βρετανοί δεν θα υλοποιήσουν τις σημαντικές υποχρεώσεις τους έναντι της Ε.Ε. Αν το κάνουν αυτό, τότε αυτόματα κλείνουν τα σύνορα της Ε.Ε. για τη Βρετανία. Λυπάμαι που φεύγουν οι Βρετανοί, αλλά πραγματικά έδειξαν έλλειψη κοινής λογικής. Είναι η παλαιότερη αντιπροσωπευτική δημοκρατία της Ευρώπης και ανέθεσαν στους πολίτες να αποφασίσουν για το μέλλον τους στην Ε.Ε.

Για να γυρίσουμε στα καθ’ ημάς, ποιες θεωρείτε ότι πρέπει να είναι οι πρώτες προτεραιότητες της κυβέρνησης;

Είναι πάρα πολλά αυτά που πρέπει να γίνουν ταυτόχρονα: η μείωση της φορολογίας, η προώθηση των επενδύσεων, η βελτίωση της κατάστασης στα υπουργεία Παιδείας και Υγείας –τα κατεξοχήν υπουργεία που έχουν επαφή με την καθημερινότητα του πολίτη–, τα κομμάτια πολιτικής που αφορούν την προστασία και αλληλεγγύη έναντι των πλέον αδυνάμων, γιατί δεν είναι κρυφό ότι το πρόγραμμα της τρόικας επέπεσε επ’ αυτών των συμπολιτών μας και συμφωνήθηκε και από τις κυβερνήσεις. Είναι λυπηρό και πρέπει να αποκατασταθούν πολλά πράγματα στον τομέα αυτόν.

Και η μεσαία τάξη, για την οποία τόσο πολύ συζητήσαμε στην προεκλογική περίοδο;

Μέσω αυτής της διαδικασίας, της μείωσης της φορολογίας, η μεσαία τάξη θα ενισχυθεί.

Ωστόσο, τι περιθώρια αφήνουν οι όροι της μεταμνημονιακής εποχής στην κυβέρνηση;

Χρειάζεται ένας σχεδιασμός σε βάθος χρόνου. Δεν γίνεται άμεσα. Επίσης, όσον αφορά το ζήτημα της μείωσης των πρωτογενών πλεονασμάτων, δεν είμαι καθόλου βέβαιη ότι οι Ευρωπαίοι προτίθενται να την αποδεχτούν. Ο κ. Μητσοτάκης θα το προσπαθήσει, αλλά, δυστυχώς, κάποια πράγματα έχουν συμφωνηθεί και για να αλλάξουν θα πρέπει να περάσουν από τα Κοινοβούλια των χωρών, κάτι που είναι πολύ δύσκολο.

Θέλω να σας κάνω μια προσωπική ερώτηση: επιστρέφοντας στο Ελληνικό Κοινοβούλιο, με ποιον τομέα της πολιτικής θα θέλατε να ασχοληθείτε; Πού θα αισθανθείτε πιο χρήσιμη και παραγωγική;

Θα είμαι μέλος της Επιτροπής Εξωτερικών και Άμυνας, μέλος της Επιτροπής Δικαιοσύνης, Δημόσιας Τάξης και Διοίκησης, καθώς με ενδιαφέρουν τα ζητήματα ασφάλειας, και προφανώς στην Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων.

Να συμπεράνω ότι συμφωνείτε με την κατάργηση του ακαδημαϊκού ασύλου;

Σας θυμίζω ότι ως υπουργός Παιδείας είχα αλλάξει τον σχετικό νόμο και είχα διαχωρίσει το άσυλο ως έννοια ελευθερίας διάδοσης ιδεών και τρόπων διδασκαλίας, την οποία δεν μπορεί ποτέ να ενοχλήσει δημόσια δύναμη (καθώς υπήρχε και το παρελθόν της δικτατορίας), από την ανομία μέσα στα πανεπιστήμια. Από την εποχή μου ως τώρα, η κατάσταση έχει επιβαρυνθεί πολύ. Θυμάστε ότι με τον νόμο που εισηγήθηκε η κ. Διαμαντοπούλου, το άσυλο καταργήθηκε, όμως η κατάσταση έγινε χειρότερη, διότι δεν δόθηκε ασφάλεια στα πανεπιστήμια, τα οποία ή πρέπει να έχουν τη δική τους ασφάλεια ή, αν συμβαίνουν τα όσα συμβαίνουν στα ιδρύματα, να μπορεί να παρέμβει δημόσια δύναμη, με βάση και την απόφαση του Πρωτοδικείου που λέει ότι αυτό μπορεί να γίνει και με απλό τηλεφώνημα πολίτη στον εισαγγελέα, αν θεωρήσει ότι διαπράττονται εγκλήματα στο πανεπιστήμιο. Θα σας θυμίσω ότι με το που πέρασε ο νόμος του 2007, μπήκε δημόσια δύναμη στου Ζωγράφου και έγινε έρευνα για δύο εγκλήματα που είχαν γίνει και εξιχνιάστηκαν, καθώς είχα μεταφέρει την ευθύνη της άρσης στο Πρυτανικό Συμβούλιο και μάλιστα προέβλεπε ότι άπαξ και κληθεί εισαγγελέας, θα πρέπει να πάει στο ίδρυμα οπωσδήποτε. Προσωπικά δεν βρίσκω νόημα στην ύπαρξη του ασύλου, αλλά θεωρώ ότι πρέπει να βρεθεί τρόπος να κινητοποιείται δημόσια δύναμη και να καθαρίσουν τα πανεπιστήμια από τις εστίες ανομίας, από την εμπορία των ναρκωτικών, από τα εγκλήματα, από τις καταστροφές. Πρέπει, επιτέλους, όποιοι κάνουν καταστροφές στην περιουσία των ιδρυμάτων να πληρώνουν για την αποκατάστασή τους. Τα δημόσια πανεπιστήμια απευθύνονται ιδιαίτερα στους πιο αδύναμους οικονομικά και προσφέρουν επιστήμη και έρευνα μέσω της εκπαίδευσης. Όσοι διατηρούν συνθήκες ανομίας στρέφονται ευθέως εναντίον τους.