Ποιες είναι οι βασικές εντυπώσεις που αποκομίσατε από την παρουσία του πρωθυπουργού στην 81η ΔΕΘ;
Η παρουσία του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ χαρακτηρίστηκε από τη λεγόμενη στροφή στον ρεαλισμό. Ο πρωθυπουργός, αντιλαμβανόμενος και αποδεχόμενος τα στενά περιθώρια άσκησης μιας αυτόνομης οικονομικής πολιτικής, επισήμανε τις περιοχές στις οποίες μπορεί η κυβέρνηση να σχεδιάσει και να υλοποιήσει αυτόνομες δράσεις, χωρίς να προβεί σε ανέξοδες υποσχέσεις. Η ΓΣΕΒΕΕ, με την εμπειρία που έχει αποκομίσει στο πέρασμα των ετών, και ιδιαίτερα παρακολουθώντας τα της κρίσης, είναι υποχρεωμένη να δίνει ωστόσο περισσότερο έμφαση στις δράσεις και τις παρεμβάσεις της πολιτικής παρά στις διακηρύξεις. Και είναι αλήθεια ότι η ΔΕΘ πρέπει να αποτελεί κυρίως το πεδίο δόξης λαμπρόν για τον κόσμο της επιχειρηματικότητας, παρά για τους πολιτικούς παράγοντες. Ασφαλώς η πολιτική παράδοση των ετών, αλλά και η συμβολική έναρξη της σεζόν που σηματοδοτεί η ΔΕΘ, δημιουργεί την ανάγκη στους ανώτατους πολιτικούς παράγοντες να θέσουν την πολιτική ατζέντα αξιοποιώντας αυτό το διεθνές γεγονός. Όμως, πιστέψτε με, μια κυβέρνηση δεν θα κριθεί από αυτά που διακηρύττει ή διαφημίζει αλλά από τις θεσμικές παρεμβάσεις που πραγματοποιεί και τη δυνατότητά της να διατηρεί επαφή με την κοινωνία και την οικονομία. Οφείλω εδώ να τονίσω ότι η σύγκληση της Ευρωμεσογειακής Συνόδου ίσως ήταν περισσότερο σημαντική και χρήσιμη πρωτοβουλία στην παρούσα φάση, διότι φαίνεται ότι μόνο με την ανάπτυξη συμμαχιών διεθνώς μπορεί να αναστραφεί αυτή η ιδεοληψία της λιτότητας ως θεραπείας.
Ποιο είναι κατά την άποψή σας το πιο θετικό και ποιο το πιο αρνητικό στοιχείο από την ομιλία του πρωθυπουργού;
Όπως προανέφερα, ο πρωθυπουργός εμφανίστηκε περισσότερο ρεαλιστής ως προς τις δυνατότητες της χώρας να διαπραγματευτεί με αποτελεσματικό τρόπο ένα εναλλακτικό σενάριο άρσης του οικονομικού αδιεξόδου, τόσο σε μακροοικονομικό όσο και σε μικροοικονομικό επίπεδο (επιχειρήσεις, νοικοκυριά). Ασφαλώς οι εξαγγελθείσες ρυθμίσεις για τον ακατάσχετο λογαριασμό ηλεκτρονικών συναλλαγών και το πάγωμα των ληξιπρόθεσμων οφειλών αποτελούν μηνύματα που αντιμετωπίζονται θετικά από τις επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες, αλλά παραμένει ερωτηματικό ο τρόπος εφαρμογής και η αποδοχή του σχεδίου από τα κλιμάκια των θεσμών, τα οποία δεν έχουν επιδείξει αντίστοιχη ευελιξία σε καμία περίοδο διαπραγμάτευσης. Πρέπει όμως να επισημάνουμε από την άλλη ότι η κυβέρνηση δείχνει να μην αντιλαμβάνεται τη φορολογική κόπωση που έχουν υποστεί επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Θεωρεί ότι οι δημοσιονομικοί στόχοι είναι ακόμη επιτεύξιμοι. Οι φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις θα μεγεθυνθούν το επόμενο διάστημα και είναι ένα ερώτημα κατά πόσο οι υποθέσεις της υψηλής ανάπτυξης για το 2017 μπορούν να επαληθευτούν μέσα σε ένα οικονομικό κλίμα διαρκούς αναστολής επενδύσεων και φρεναρίσματος και μείωσης εισοδημάτων.
Θεωρείτε ότι η πολιτική της κυβέρνησης ανταποκρίνεται στις προσδοκίες των επιχειρηματιών;
Στο υφιστάμενο ασφυκτικό πλαίσιο άσκησης οικονομικής πολιτικής είναι προφανές ότι οι επιχειρήσεις βρίσκονται συνεχώς αντιμέτωπες με τη διάψευση των προσδοκιών τους. Ακόμη και η πρόσφατη έρευνα, παρά την οριακή βελτίωση του οικονομικού κλίματος, δείχνει ότι οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν με μεγαλύτερη δυσπιστία και ανασφάλεια το μέλλον. Αυτό το γεγονός, το «κάθε πέρσι και καλύτερα», κατατρέχει τις μικρές επιχειρήσεις και, δυστυχώς, επηρεάζει ακόμη και τις πιο υγιείς από αυτές. Είναι χαρακτηριστικό ότι καλύτερες επιδόσεις σημειώνουν οι επιχειρήσεις που έχουν θέσει το πλαίσιο των προσδοκιών τους στο χαμηλότερο δυνατό επίπεδο προκειμένου να επιβιώσουν. Μπορεί η εξοικονόμηση να αποτελεί οικονομική αρετή, αλλά όταν πρόκειται για επενδύσεις και επιχειρηματικότητα, η μείωση δαπανών σημαίνει φαλκίδευση των προοπτικών ανάπτυξης.
Τι σημαίνει για εσάς το «πάγωμα» των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τα ταμεία που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός;
Το «πάγωμα» των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τα ταμεία είναι μια πολύ θετική εξαγγελία. Αποτελεί πρόταση και αίτημα της ΓΣΕΒΕΕ εδώ και περίπου τέσσερα χρόνια. Αυτό δείχνει και τον επείγοντα χαρακτήρα της, δεδομένου ότι οι οφειλέτες του ΟΑΕΕ αποτελούν τα τελευταία μνημονιακά χρόνια πάνω από το 40% των ασφαλισμένων του. Είναι, συνεπώς, πολύ σημαντικό η εξαγγελία αυτή να θεσμοθετηθεί άμεσα, ώστε ένα μεγάλο μέρος των ασφαλισμένων του ΟΑΕΕ να επανενταχθεί στο ασφαλιστικό σύστημα. Θα δώσει ανάσα στους επιχειρηματίες αυτούς που τώρα ασφυκτιούν από την υπερφορολόγηση και την έλλειψη ρευστότητας, ενώ παράλληλα θα εισρεύσουν έσοδα προς το ταμείο. Εκτιμούμε ότι τα έσοδα προς το ταμείο θα κυμαίνονται στο ύψος των 400 εκατ. ευρώ ανά έτος, δεδομένου ότι το 70% των οφειλετών έχει οφειλές έως 30.000 ευρώ. Ωστόσο, θα πρέπει να περιμένουμε τι τελικά θα γίνει και πώς. Εκτός, δηλαδή, από τη δικαιολογημένη επιφύλαξή μας για το αν θα συμφωνήσουν με αυτό οι θεσμοί, μείζονος σημασίας ζήτημα αποτελεί και το τι θα γίνει με το «πάγωμα» των οφειλών. Η πρόταση της ΓΣΕΒΕΕ είναι να υπάρχει η δυνατότητα μεταφοράς τους στο τέλος του ασφαλιστικού βίου με την επιλογή είτε της εξαγοράς τους είτε της αφαίρεσής τους από τον ασφαλιστικό χρόνο που υπολογίζεται για το ύψος της σύνταξης. Σε κάθε περίπτωση, η ΓΣΕΒΕΕ θα βρίσκεται κοντά στις εξελίξεις, ώστε να συνδράμει θετικά για την εφαρμογή της εξαγγελίας του πρωθυπουργού.
Ποια είναι η κατάσταση της οικονομίας και της αγοράς σήμερα, σύμφωνα με τη δική σας αντίληψη και στοιχεία;
Τα πρόσφατα στοιχεία που προέκυψαν από την εξαμηνιαία έρευνα οικονομικού κλίματος του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτικά για την πορεία και, κυρίως, τις προοπτικές της οικονομίας. Το πρόβλημα της μειωμένης ρευστότητας παραμένει το βασικό διαρθρωτικό χαρακτηριστικό της ελληνικής οικονομίας, ενώ μόνο το 2,1% των μικρών επιχειρήσεων δηλώνει ότι θα επενδύσει το επόμενο εξάμηνο. Παράλληλα, διαπιστώνεται επιβράδυνση ως προς τον ρυθμό μείωσης της ανεργίας. Η οικονομία βρίσκεται σε κρίσιμο κατώφλι, το οποίο απαιτεί αλλαγή πολιτικών και πέρασμα από τη λιτότητα στην ανάπτυξη, όπως επισήμανε πρόσφατα και ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ.
Συμφωνείτε με το αίτημα της αντιπολίτευσης για παραίτηση της κυβέρνησης και εκλογές;
Η ΓΣΕΒΕΕ εκτιμά ότι οι πολιτικές διεργασίες αφορούν τα κόμματα και την κοινωνία, δεν εμπλέκεται στα πολιτικά σενάρια και θεωρεί ότι, ανεξάρτητα από το ποιος έχει αναλάβει το τιμόνι της διακυβέρνησης, θα πρέπει να υπάρχει ένας εθνικός σχεδιασμός και ελάχιστη συναίνεση μεταξύ των πολιτικών κομμάτων, με εθνικές κόκκινες γραμμές και κοινή ομάδα διαπραγμάτευσης. Τα προηγούμενα χρόνια αυτή η έλλειψη συνθέσεων κόστισε στη χώρα σε πολιτική σταθερότητα και αξιοπιστία απέναντι σε μια ομάδα δανειστών που επέδειξαν ένα σκληρό, άτεγκτο και θα έλεγα τιμωρητικό πρόσωπο.
Τι προσδοκάτε από τη νέα φάση διαπραγμάτευσης της κυβέρνησης με τους δανειστές;
Η ΓΣΕΒΕΕ, με την εμπειρία που έχει αποκομίσει στο πέρασμα των ετών, και ιδιαίτερα τα χρόνια της κρίσης, αντιλαμβάνεται ότι οι δανειστές χρησιμοποιούν κατά το δοκούν την πολιτική ατζέντα για να επιτύχουν τους στόχους σύμφωνα με τα εναλλακτικά σενάρια που εκπονούν. Παρά το γεγονός ότι ως κοινωνικός εταίρος έχουμε συνεργαστεί παραγωγικά με ομάδες εργασίας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το ΔΝΤ, τον ΟΟΣΑ, θεωρούμε ότι οι παρεμβάσεις που έχουν γίνει στο πεδίο των μεταρρυθμίσεων δεν είναι αμιγώς «τεχνοκρατικές» αλλά εξυπηρετούν συγκεκριμένα συμφέροντα. Γι’ αυτό τον λόγο χρειάζεται μια εθνική γραμμή, ώστε να μην υπεισέρχονται υποκειμενικά στοιχεία και λανθάνουσες αντιλήψεις στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης. Στη νέα φάση διαπραγμάτευσης αναμένουμε από την ελληνική κυβέρνηση να υπερασπιστεί ένα ελάχιστο πλαίσιο τήρησης του ευρωπαϊκού κεκτημένου, να επαναφέρει τις συλλογικές διαπραγματεύσεις και να οδηγήσει την ατζέντα στις μεταρρυθμίσεις για την ανάπτυξη της χώρας. Από την άλλη, προσδοκούμε οι εκπρόσωποι των δανειστών να αντιληφθούν τα τεράστια λάθη του παρελθόντος και να καταθέσουν παραγωγικές προτάσεις για μεταρρυθμίσεις στο αναπτυξιακό σκέλος.
