Πώς τα «κίτρινα γιλέκα» της Γαλλίας διευκόλυναν την κυβέρνηση της Ιταλίας

Η Ε.Ε. στηρίζεται στην αλληλεξάρτηση των κρατών-μελών της. Οι δυσκολίες του Ηνωμένου Βασιλείου να οργανώσει το Brexit είναι χαρακτηριστικές από αυτή την άποψη. Αποδεικνύεται εξαιρετικά δύσκολη η έξοδος από το κοινό οικονομικό σύστημα.

Επιβεβαίωση της αλληλεξάρτησης των κρατών-μελών της Ε.Ε. είχαμε και μέσω της εξέλιξης της κοινωνικής αναταραχής στη Γαλλία.

Χαλάρωση πολιτικής

Αντιμέτωπος με το κίνημα διαμαρτυρίας των «κίτρινων γιλέκων», ο Πρόεδρος της Γαλλίας κ. Μακρόν έσπευσε να χαλαρώσει την οικονομική πολιτική που ακολουθεί.

Ανέβαλε την προγραμματισμένη αύξηση της φορολογίας στα καύσιμα. Η Γαλλία έχει την 6η ακριβότερη αμόλυβδη βενζίνη στην Ε.Ε. των «28». Αν ακολουθούσε ο κ. Μακρόν το παράδειγμα του κ. Τσίπρα και προχωρούσε σε νέα αύξηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης, θα πλησίαζε επικίνδυνα την Ελλάδα και την Ολλανδία, που δίνουν μάχη για την πρωτιά στην πιο ακριβή βενζίνη στην Ε.Ε.

Με απόφαση του Προέδρου Μακρόν αυξάνεται κατά 100 ευρώ τον μήνα ο νομοθετικά κατοχυρωμένος κατώτατος μισθός. Επίσης, δεν θα εφαρμοστεί η προγραμματισμένη αύξηση ασφαλιστικών κρατήσεων –ένα μέτρο που κι αυτό επιβλήθηκε από την κυβέρνηση Τσίπρα στους συνταξιούχους– για τις συντάξεις κάτω των 2.000 ευρώ.

Τέλος, για να ενισχυθεί το εισόδημα των εργαζομένων, αποφασίστηκε ότι οι υπερωρίες και τα πριμ που θα καταβάλλουν οι επιχειρήσεις στους εργαζόμενους δεν θα φορολογούνται.

Ξεφεύγει το έλλειμμα

Η Γαλλία έχει μια ιστορία υψηλού δημοσιονομικού ελλείμματος, πάνω από το όριο του 3% του ΑΕΠ που προβλέπει το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης στο πλαίσιο της ΟΝΕ.

Η γαλλική κυβέρνηση κατάφερε να το ρίξει το 2018 κάτω από το 3%, αλλά τα μέτρα που ανακοίνωσε ο Πρόεδρος Μακρόν για να εκτονώσει τη λαϊκή δυσαρέσκεια δημιουργούν μια «τρύπα» στον κρατικό προϋπολογισμό της τάξης των 14 δισ. ευρώ.

Το πρόσθετο έλλειμμα συνδυάζεται με την επιβράδυνση της ανάπτυξης της γαλλικής οικονομίας και τη μεγάλη οικονομική ζημιά από τις κινητοποιήσεις στην προ-χριστουγεννιάτικη περίοδο, για να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για ένα δημοσιονομικό έλλειμμα της τάξης του 3,5% του ΑΕΠ.

Τη χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής της Γαλλίας αξιοποίησε ο ισχυρός άνδρας της Ιταλίας κ. Σαλβίνι στη διαμάχη που έχει με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Eurogroup για το ύψος του ιταλικού δημοσιονομικού ελλείμματος.

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της προηγούμενης κυβέρνησης, το δημοσιονομικό έλλειμμα θα ήταν 0,8% του ΑΕΠ το 2019. Με βάση τον σχεδιασμό της κυβέρνησης συνασπισμού του Κινήματος Πέντε Αστέρων και της Λέγκας, το δημοσιονομικό έλλειμμα θα φτάσει το 2,4% του ΑΕΠ το 2019.

Τα μέτρα που επιβαρύνουν τον κρατικό προϋπολογισμό της Ιταλίας είναι η καταβολή επιδόματος ύψους 750 ευρώ τον μήνα σε κατηγορίες φτωχών πολιτών, η ματαίωση της μείωσης των ηλικιακών ορίων συνταξιοδότησης, η μερική εφαρμογή ενιαίου φορολογικού συντελεστή σε όφελος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και η ματαίωση της προγραμματισμένης αύξησης του ΦΠΑ.

Ευρωπαϊκή Επιτροπή και Eurogroup προειδοποιούν την Ιταλία ότι μπορεί να ξεκινήσει σε βάρος της η διαδικασία που προβλέπεται όταν το δημοσιονομικό έλλειμμα κρίνεται υπερβολικό. Η Ιταλία έχει το δεύτερο μεγαλύτερο δημόσιο χρέος στην Ευρωζώνη μετά το ελληνικό, το οποίο αναλογεί σε 132% του ΑΕΠ.

Ο κ. Σαλβίνι καταγγέλλει τους ευρωπαϊκούς θεσμούς ότι ψάχνουν με το μικροσκόπιο το δημοσιονομικό έλλειμμα της Ιταλίας, ενώ αδιαφορούν για το υπερβολικό έλλειμμα της Γαλλίας, που ξεπερνά κατά πολύ το ιταλικό.

Ελιγμοί από Μοσκοβισί

Στην κριτική του Σαλβίνι προσπάθησε να απαντήσει ο επίτροπος Οικονομικών κ. Μοσκοβισί, ο οποίος με την παρέμβασή του προκάλεσε νέα ένταση στις σχέσεις Ρώμης και Βρυξελλών.

Κατά τον κ. Μοσκοβισί, τα δημοσιονομικά ελλείμματα της Γαλλίας και της Ιταλίας δεν είναι συγκρίσιμα, επειδή η Ιταλία βρίσκεται σε διαδικασία επιτήρησης λόγω υπερβολικού δημόσιου χρέους εδώ και χρόνια, ενώ το δημόσιο χρέος της Γαλλίας βρίσκεται λίγο κάτω από το φράγμα του 100% του ΑΕΠ.

Κύκλοι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής άφηναν να εννοηθεί ότι θα πρέπει να οριστικοποιηθεί η νέα οικονομική πολιτική της κυβέρνησης Φιλίπ, προτού παρέμβει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στόχος είναι να μην υπάρξει παρέμβαση που μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα στην κυβέρνηση της Γαλλίας πριν από τις ευρωεκλογές του Μαΐου του 2019 και η πλήρης αξιολόγηση των δημοσιονομικών επιδόσεων της Γαλλίας να γίνει στα τέλη του 2019, οπότε λήγει και η θητεία της Επιτροπής Γιούνκερ και του επιτρόπου Μοσκοβισί.

Η μεθόδευση βέβαια δεν περνάει απαρατήρητη από την ιταλική κυβέρνηση, η οποία επιμένει στην εφαρμογή των κανόνων για όλους και στην ίση μεταχείριση.

Αναζήτηση συμβιβασμού

Στο Ευρωκοινοβούλιο οι ευρωβουλευτές της Λέγκας πρόβαλαν με δυναμικό τρόπο το ζήτημα, επιδεικνύοντας κατά τη συνεδρίαση της Ολομέλειας κίτρινα γιλέκα. Οι πιο τολμηροί από αυτούς αναφέρθηκαν και στην τρομοκρατική επίθεση στο Στρασβούργο, καλώντας τον Πρόεδρο Μακρόν και τον πρωθυπουργό Φιλίπ να «ξυπνήσουν», προτού να είναι αργά για τη Γαλλία.

Η βασική θέση του Σαλβίνι είναι ότι η Ιταλία έχει δικαίωμα να εφαρμόσει μια πιο χαλαρή δημοσιονομική πολιτική, προκειμένου να τιμήσουν τα κυβερνητικά κόμματα τις προεκλογικές δεσμεύσεις που ανέλαβαν και για να αποτραπεί μια έκρηξη κοινωνικής δυσαρέσκειας ανάλογη με εκείνη της Γαλλίας.

Ο Πρόεδρος Μακρόν εμφανίζεται σε αυτή τη φάση αποδυναμωμένος και γίνεται στόχος σκληρής κριτικής από εκείνους στους οποίους είχε επιτεθεί πολιτικά. Έτσι, ο Σαλβίνι τον κατηγορεί ότι έχασε την επαφή με την κοινωνική πραγματικότητα, ενώ ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Όρμπαν τον καταγγέλλει για αυταρχισμό, εξαιτίας του τρόπου με τον οποίο αντιμετώπισε το κίνημα των «κίτρινων γιλέκων».

Ανεξάρτητα από τους ελιγμούς τακτικής και τις καταγγελίες που ανταλλάσσονται, είναι φανερό ότι πλησιάζει η ώρα του συμβιβασμού μεταξύ Ρώμης και Βρυξελλών.

Οι Βρυξέλλες δεν μπορούν να επιμείνουν στην αυστηρή αντιμετώπιση της Ιταλίας χωρίς να στραφούν ταυτόχρονα κατά της Γαλλίας. Το άνοιγμα μετώπου με τη Γαλλία είναι πολιτικά αδιανόητο για μια Ευρωπαϊκή Επιτροπή που είναι αποδυναμωμένη εξαιτίας του Brexit και σε μια περίοδο κατά την οποία κυριαρχούν οι προεκλογικοί υπολογισμοί ενόψει των ευρωεκλογών του Μαΐου 2019.

Μέχρι και η κυβέρνηση Μέρκελ, η οποία εμφανίζεται συνήθως αυστηρή στα δημοσιονομικά, κάλυψε με τη σιωπή της την αλλαγή πολιτικής του Προέδρου Μακρόν, για να μη δημιουργήσει πρόβλημα.

Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί δεν πρόκειται να κινηθούν κατά της Ιταλίας στη βάση της διαδικασίας του υπερβολικού ελλείμματος, ενώ ο πρωθυπουργός τις Ιταλίας κ. Κόντε πήρε την έγκριση από τα δύο κυβερνητικά κόμματα για να παρουσιάσει στις Βρυξέλλες ένα σχέδιο προϋπολογισμού για το 2019 με δημοσιονομικό έλλειμμα κατώτερο του 2,2% του ΑΕΠ.

Η διαμαρτυρία των «κίτρινων γιλέκων» συγκλόνισε τη Γαλλία, επέβαλε την προσαρμογή της οικονομικής πολιτικής του Προέδρου Μακρόν με βάση τα αιτήματα που προβλήθηκαν και έβγαλε την κυβέρνηση της Ιταλίας από τη δύσκολη θέση.