Ειρήνη Αναγνωστοπούλου: «Η πρόσμιξη ιδεών μάς πάει μπροστά»
Πέντε ερμηνευτές μας από τη σκηνή του «Bios» μάς μεταφέρουν σε ένα δυστοπικό σύμπαν, όπου ένα κορίτσι προσπαθεί να επιβιώσει σε μια εποχή ξηρασίας. Με την έλλειψη νερού και τροφής να οδηγεί τους κατοίκους σε εξαθλίωση, η επιβίωση απαιτεί ευρηματικότητα. Το κορίτσι, ένα παιδί του δρόμου αποφασισμένο να επιβιώσει, θα ανακαλύψει μέσα στα σκουπίδια το Κήτος. Αρπάζοντας την ευκαιρία, θα φτιάξει ένα αυτοσχέδιο τσίρκο, έναν παράταιρο θίασο που υπόσχεται ιστορίες για τη θάλασσα. Με αναπάντεχο τρόπο, οι ιστορίες καταφέρνουν το ανέλπιστο: ξεδιψούν. Η Ειρήνη Αναγνωστοπούλου υπογράφει το «Κήτος» και μας εξηγεί ποια είναι η αίσθηση όταν διασκευάζεται το κείμενό της.
Είστε η συγγραφέας του θεατρικού έργου, «Το κήτος». Θέλετε να μας πείτε ποια ήταν η αφορμή για να το γράψετε;
Αφορμή στάθηκε μια εικόνα υποθετική: Ένα λιμάνι χωρίς θάλασσα και ένα θαλάσσιο ον έξω από τα νερά του. Η εικόνα αυτή εμπεριείχε την αντίφαση, την ανατροπή της ζωής όπως την ξέρουμε. Καθώς εξελισσόταν η γραφή, εξελισσόταν και οι ανατροπές –όπως πάντα θα γίνεται, άλλωστε– σε όσα πολλοί από εμάς θεωρούσαμε δεδομένα. Το «Κήτος» ξεκίνησε να γράφεται το 2017 και οι προσθήκες στην τελευταία γραφή ήταν μέσα στο 2021. Αν σκεφτεί κανείς ότι πέρασα –όπως πολλοί άλλοι– τα φετινά Χριστούγεννα σε καραντίνα, κλεισμένη μέσα σε ένα υπνοδωμάτιο και μου αφήναν το πιάτο με το φαΐ έξω από την πόρτα στο χαλάκι, μπορώ να πω ότι η… καλλιτεχνική αφορμή ξεπέρασε την πραγματικότητα, καθώς η ζωή μάς έβγαλε από τα νερά μας πολύ την τελευταία τετραετία!
Κατά τη διάρκεια της παράστασης, υπάρχουν διάφορες ιστορίες που ακούγονται από το στόμα του Κήτους. Πώς τις συλλέξατε; Είναι αληθινές αυτές οι ιστορίες ή μέρος αυτών;
Κάποιες ιστορίες είναι απολύτως φανταστικές. Άλλες ξεκινούν από ένα πραγματικό γεγονός που μπορεί να πέρασε μπροστά από τα μάτια μου, σε ένα βίντεο, σε ένα άρθρο, αλλά μετά αναμείχθηκε με τη φαντασία μου και απέκτησε δική του οντότητα. Οπότε, μπορώ να πω ότι «οποιαδήποτε αναφορά σε πρόσωπα είναι φανταστική». Οι ιστορίες, ωστόσο, καθρεφτίζουν μια πλευρά του κόσμου απολύτως αληθινή και η αφήγησή τους ενδέχεται να μην είναι πάντα ανώδυνη.
Πόσο εύκολο είναι να βλέπετε το πρωτότυπο κείμενό σας να διασκευάζεται; Θέλετε να το αγγίζουν; Αντέχετε να το πειράζουν;
Σε κανέναν συγγραφέα δεν αρέσει να του πειράζουν το πρωτότυπο κείμενο! Ωστόσο, δέχτηκα στο συγκεκριμένο έργο να γίνει μια διαφορετική προσέγγιση και διασκευή από τον Θανάση Ακοκκαλίδη, γιατί είχα δει παλαιότερες δουλειές του και ο κόσμος των εικόνων που φτιάχνει με συγκινεί. Σε γενικές γραμμές, είμαι ανοικτή να συζητώ με έναν σκηνοθέτη και να κάνω κι εγώ τροποποιήσεις. Η πρόσμιξη ιδεών μάς πάει μπροστά καλλιτεχνικά. Ταυτόχρονα, όμως, ωριμάζοντας μαθαίνω να αγαπώ και να υπερασπίζομαι περισσότερο και την οντότητα του δημιουργήματός μου. Τα υπόλοιπα δοκιμάζονται, εκτίθενται και ζυγίζονται πάνω στη σκηνή – όπου και ανήκει άλλωστε από τη φύση του ένα θεατρικό έργο.
Σ’ αυτό το δυστοπικό σύμπαν, στο οποίο ένα κορίτσι συναντά ένα Κήτος, οι άνθρωποι βασανίζονται από τη δίψα, την ξηρασία, τη μοναξιά. Τι θεωρείτε χειρότερο από τα τρία και γιατί;
Μα αυτά τα τρία πάνε μαζί. Άλλωστε, η ξηρασία και η δίψα στην οποία αναφέρεται το έργο αφορά το εντός τοπίο – πέρα από το πραγματικό. Ένας διψασμένος άνθρωπος στεγνώνει, σκληραίνει και φυσικά, όταν η ικανότητα για συσχετισμό με τον εαυτό και τον άλλον αφυδατώνονται, έρχεται αντιμέτωπος με τη μοναξιά του. Για μένα, αυτό το «μέσα στέγνωμα» είναι το πιο εφιαλτικό. Αν «μπαζώσεις» τη θάλασσά σου, πώς να ζήσεις μετά από αυτό;
Το Κήτος έρχεται σαν σωτήρας ή σαν μια αφορμή για να συναντηθεί κανείς με την ουσία του ίδιου του τού εαυτού;
Το Κήτος έρχεται σαν ζιζάνιο, να θυμίσει πράγματα. Η λέξη «σωτήρας» είναι μεγάλη και δεν υπάρχουν μάλλον τέτοιοι. Πυρήνας είναι το Κήτος. Παλιός και γνώριμος συγκάτοικος. Και όποιος –και όταν– αντέχει, συνομιλεί μαζί του.
Έχετε μια συνεχή συνεργασία με τον κ. Ακοκκαλίδη. Πόσα χρόνια κρατά αυτή η συνεργασία και για ποιον λόγο την επιδιώκετε μέσα από την ομάδα ΕΑΝ, που δημιουργήσατε;
Με τον Θανάση γνωριζόμαστε πάνω από 20 χρόνια, από τότε που ήμασταν συμφοιτητές στη Σχολή Βεάκη, σε μια συγκυρία πραγματικά αξιόλογων συναδέλφων και φίλων, αγαπημένων μέχρι σήμερα. Συναντηθήκαμε και ως ηθοποιοί μέσα στα χρόνια, αλλά ως συνεργάτες στο δημιουργικό βρεθήκαμε πρώτη φορά το 2018 στο PESSOA, όπου συμμετείχα στο δραματουργικό κομμάτι της παράστασης. Μετά, ήταν η ώρα του «Κήτους». Ακολουθούν τα «Ελληνικά Σονέτα», μια ερευνητική δουλειά πάνω σε μια δημιουργική ιδέα του Θανάση. Ταυτόχρονα, η ομάδα ΕΑΝ συνεργάζεται και με τον Μιχάλη Κοιλάκο, που σκηνοθετεί αυτή τη στιγμή ένα άλλο μου έργο, το «Ένας Ελέφαντας στο Δωμάτιο», στη Μουσική Βιβλιοθήκη, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
Η ομάδα ΕΑΝ ήρθε σε μια στιγμή ηλικιακής ωριμότητας, ως ένας χώρος καλλιτεχνικής συνομιλίας ανθρώπων που ήταν η ώρα να φτιάξουν τον δικό τους δρόμο, δοκιμάζοντας τους εαυτούς τους και… ελπίζουμε με θετικό πρόσημο και το κοινό.
Info
«Το Κήτος» της Ειρήνης Αναγνωστοπούλου
Σκηνοθεσία - διασκευή: Θανάσης Ακοκκαλίδης
Ερμηνευτές: Μαντώ Παπαρρηγοπούλου, Κωνσταντίνος Καρβουνιάρης, Τάσος Κορκός, Λυγερή Μητροπούλου, Ειρήνη Αναγνωστοπούλου
«Bios Main»
Πειραιώς 84
