Νίκος Νίκας: «Η τηλεόραση είναι παρηγοριά»

Η «Μήδεια» του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία Κάτιας Γέρου, κάνει πρεμιέρα στο Θέατρο «Άνεσις», σε νέα μετάφραση που υπογράφουν η σκηνοθέτις, ο σκηνοθέτης Αντώνης Morgan Κωνσταντουδάκης και ο ηθοποιός Νίκος Νίκας. H παράσταση θα εστιάσει στο ζήτημα του μίσους, με αφορμή μία από τις πρώτες φράσεις του έργου: «Τώρα κυβερνά το μίσος και η αγάπη αρρώστησε». O Νίκος Νίκου εξηγεί γιατί η «Μήδεια» παραμένει επίκαιρη.

Γιατί είναι σημαντικό το ανέβασμα της «Μήδειας» σήμερα; Τι έχει να μας διδάξει η ιστορία του έργου το 2022;

Η «Μήδεια» ανήκει βέβαια στην παγκόσμια κλασική πνευματική κληρονομιά. Το γεγονός αυτό, από μόνο του, μας οδηγεί στο πρωταρχικό κύτταρο της ανθρώπινης συμπεριφοράς, ατομικής αλλά και κοινωνικής. Με άλλα λόγια, είναι ο άνθρωπος μέσα στο σύμπαν και το σύμπαν μέσα στον άνθρωπο. Η Μήδεια ως σύμβολο παραπέμπει στο απόλυτο κακό. Αν υπάρχει η έννοια του απόλυτου και στην αδυναμία μας εν τέλει να το αντιμετωπίσουμε. Ο Ευριπίδης με την υπέρτατη ειρωνεία του την αφήνει να δραπετεύσει στο τέλος, ανέπαφη και ατιμώρητη. Νομίζω ότι ο άνθρωπος του 21ου αιώνα δυστυχώς είναι εξοικειωμένος με την ατιμωρησία και με την αντιστροφή του παραμυθιού ότι στο τέλος το καλό θριαμβεύει. Ο Ευριπίδης το είχε δει ήδη αυτό και είχε κατανοήσει βαθιά ότι είναι σύμφυτο με την ανθρώπινη φύση. Που, αν εξαιρέσουμε την τεχνολογία, ηθικά δεν έχει προχωρήσει ούτε μισό βήμα δυστυχώς.

«Τώρα κυβερνά το μίσος και η αγάπη αρρώστησε». Πόσο επίκαιρη είναι αυτή η φράση, που ακούμε στην παράσταση;

Όσο επίκαιροι είναι και οι πόλεμοι, οι σφαγές του άμαχου πληθυσμού αλλά και των νέων ανθρώπων που, στην άνοιξη της ζωής τους, χωρίς καμία λογική, σκοτώνονται, σφάζονται, αποκεφαλίζονται δημόσια από «κεκτημένη ταχύτητα», και εμείς από «κεκτημένη ταχύτητα» επίσης δεν προλαβαίνουμε να ρωτήσουμε και να αναρωτηθούμε γιατί.

Ο Ιάσωνας παρασύρεται από τα νιάτα, τα πλούτη και την εξουσία και η Μήδεια τον εκδικείται που πρόδωσε τον έρωτά της. Είναι πράγματι αυτή η ιστορία του έργου ή κάτω από τις γραμμές οι συμβολισμοί θέλουν να μας πουν κάτι βαθύτερο για την ανθρώπινη φύση και τη μοίρα των ανθρώπων;

Φυσικά είναι βαθύτερη και συμβολική η φύση αυτής της ιστορίας, αλλά και κυριολεκτικά να συνέβαινε, που δυστυχώς έχει συμβεί, ο παραλογισμός είναι πρόδηλος. Εξουσία, πλούτος, ομορφιά, κυριαρχία είναι οι βασικοί λόγοι που οι άνθρωποι εγκληματούν γιατί η ανθρώπινη φύση, όπως έχει επινοήσει και υπονοήσει ο Αϊνστάιν, είναι απλώς και τρομακτικά ανόητη.

Τι το διαφορετικό φέρνει η σκηνοθεσία της Κάτιας Γέρου στο ανέβασμα του έργου;

Στην ερώτηση αυτή, η πλέον κατάλληλη να απαντήσει είναι η ίδια η Κάτια Γέρου αλλά και το κοινό. Άρα, ό,τι και να πω εγώ από την πλευρά του ηθοποιού, θα είναι ύποπτο. Σε λίγες μέρες που με το καλό θα ανέβει η παράσταση, θα υπάρχει ξεκάθαρη απάντηση. Ένα μικρό spoil που μπορώ να σας κάνω είναι ότι η Κάτια Γέρου δεν φοβάται, ή μάλλον δεν διανοείται, ως γνήσια καλλιτέχνις που είναι, να κολλήσει σε στερεότυπα και δήθεν παραδόσεις σχετικά με το ανέβασμα μιας τραγωδίας. Για την Κάτια υπάρχει ένας δρόμος - μονόδρομος. Η ανθρώπινη φύση επί σκηνής.

Πώς βλέπετε την άνθιση της μυθοπλασίας στην ελληνική τηλεόραση τα τελευταία δύο-τρία χρόνια;

Η τηλεόραση είναι παρηγοριά, φάρμακο, συντροφιά και αντίδοτο στη μοναξιά και στην ελαφριά «καθημερινή απελπισία» που στιγμές-στιγμές νιώθουμε όλοι. Παρ’ όλα αυτά, η πρώτη μας αντίδραση συνήθως είναι να την κακολογούμε. Κάποιες φορές όχι άδικα. Η μυθοπλασία, που ευτυχώς και επιτέλους ξανανθίζει τα τελευταία δύο- τρία χρόνια, μάς συνδέει εμάς ειδικά με τους παππούδες μας και προπαππούδες μας παραμυθάδες. Μην ξεχνάμε ότι οι πρώτες ιστορίες ακούστηκαν από τον Όμηρο.

Τι σημαίνει για έναν ηθοποιό να κάνει θέατρο εν μέσω πανδημίας;

Δεν θα απαντήσω γενικά «για έναν ηθοποιό» αλλά για μένα. Δεν αποδίδω λοιπόν στον εαυτό μου κανένα είδος ηρωισμού σε σχέση με τη δουλειά μου μέσα στην πανδημία. Οι πληγές που υπήρξαν και βεβαίως υπάρχουν έχουν πλήξει και πλήττουν τα περισσότερα επαγγέλματα. Έτσι, λοιπόν, ο καθένας μας προσπαθεί να επιβιώσει και κυριολεκτικά και μεταφορικά. Αν, τώρα, μια παράσταση μπορεί να προσφέρει έστω και ελάχιστη ανακούφιση και ψυχική ξεκούραση, έστω και σε έναν θεατή, αυτό για μένα είναι ήδη πολύ σημαντικό.

INFO

«Μήδεια» του Ευριπίδη

Μετάφραση: Κάτια Γέρου, Αντώνης Morgan Κωνσταντουδάκης, Νίκος Νίκας

Σκηνοθεσία: Κάτια Γέρου

Παίζουν: Κάτια Γέρου, Νίκος Νίκας, Αλέξανδρος Σωτηρίου, Λίνα Φούντογλου, Ιωάννα Μπιτούνη

Θέατρο «Άνεσις»