Χλόη Αλιγιάννη: «Η κίνηση είναι η φυσική μας κατάσταση»
Για δύο μέρες θα έχουμε την ευκαιρία να κάνουμε ξεχωριστό ταξίδι, από την επιφάνεια της Γης μέχρι το διάστημα, με πολύ ενδιαφέρουσες ενδιάμεσες στάσεις και ξεναγούς τον χορό, την επιστήμη και την τεχνολογία.
Όλα αυτά χάρη στο “Art & Science Micro Forum”, μια πρωτοβουλία του πειραματικού εργαστηρίου Flux Laboratory Athens, το οποίο θα πραγματοποιηθεί για δεύτερη χρονιά στις 3 και 4 Δεκεμβρίου σε διάφορους χώρους της Αθήνας με δωρεάν είσοδο για το κοινό.
Για τι ακριβώς μιλάμε; Για μια πρωτότυπη καλλιτεχνική και επιστημονική συνάντηση που ξεκίνησε τον περασμένο Ιούνιο ως ημερίδα: Χορευτές, χορογράφοι, επιστήμονες, τεχνολόγοι και το ευρύ κοινό βρέθηκαν μαζί για μία μέρα προκειμένου να εξερευνήσουν τους κόσμους που γεννά η σύμπραξη του χορού και του σώματος με την επιστήμη και την τεχνολογία. Μέσα από στοχευμένες δράσεις, ομιλίες και εργαστήρια επιxειρήθηκε η διαμόρφωση μιας πλατφόρμας διαλόγου και πειραματισμού πάνω στα όρια των τεχνών και της επιστήμης. Για το Flux Laboratory Athens, άλλωστε, η επανεξέταση της κίνησης ως εργαλείου σκέψης και δράσης αποτελεί πρωταρχικό ζήτημα.
Η χορεύτρια Χλόη Αλιγιάννη υπεύθυνη του προγράμματος μάς λέει περισσότερα.
Το Art and Science Micro Forum πραγματοποιείται για δεύτερη χρονιά. Πέρσι ήταν ημερίδα, φέτος «μεγαλώνει» καθώς γίνεται διήμερο και φιλοξενείται σε διάφορα σημεία της Αθήνας. Ποιοι οι στόχοι του;
Κύριος στόχος του φόρουμ είναι να αποτελέσει σημείο συνάντησης καλλιτεχνών, επιστημόνων και κοινού μέσα από δράσεις που φωτίζουν διαφορετικές πτυχές της σχέσης του ανθρώπου με το περιβάλλον. Η πολυφωνία, το άνοιγμα στην πόλη και σε καινούριες για εμάς συνεργασίες ήταν ζητούμενο, αλλά μαζί με αυτό και η προσέλκυση ευρύτερου κοινού στην φόρμα αυτήν. Σκοπός μας με την τρέχουσα θεματική είναι να θέσουμε επίκαιρα ερωτήματα με διαφορετικά μέσα, αναδεικνύοντας παράλληλα τις δυνατότητες συνύπαρξης τέχνης και επιστήμης.
Το φόρουμ αφορά στη σύμπραξη χορού, τεχνολογίας και επιστήμης. Ποια είναι η μεταξύ τους σύνδεση;
Ο χορός συγκεντρώνει τους τομείς αυτούς πολύ άμεσα καθώς βιώνεται μέσα από το πιο προσωπικό εργαλείο που διαθέτουμε: το σώμα μας. Η σκέψη ζει και δημιουργείται μέσα στο σώμα το οποίο βρίσκεται διαρκώς σε κίνηση, ακόμα και όταν είμαστε φαινομενικά σε κατάσταση ακινησίας. Πώς μπορούμε να ξεχωρίσουμε την φυσική μας ύπαρξη από την νόηση αφού αυτή φιλοξενεί τον νου; Η τεχνολογία από την άλλη αποζητά να επεκτείνει τις δυνατότητες του σώματος μας ή να τις υπερβεί. Επιστήμη και τεχνολογία λοιπόν συνδέονται άμεσα με την σχέση που έχουμε με το σώμα μας και έχουν και την δύναμη να την επαναπροσδιορίσουν. Θα μπορούσε να πει κανείς πως όλοι οι παραπάνω είναι διαφορετικοί τρόποι εξερεύνησης και αντίληψης του κόσμου μας, φτιαγμένοι όμως από το ίδιο υλικό.
Πώς προέκυψε ο τίτλος του, “Atmospheres”;
Θέλοντας η δεύτερη έκδοση του φόρουμ να αφορά την σχέση μας με το περιβάλλον, η διαστρωμάτωση της ατμόσφαιρας και οι διαφορετικές συνθήκες που επικρατούν εκεί προσφέρουν πλούσιο υλικό για την εξερεύνηση αυτής της θεματικής. Η ατμόσφαιρα σαν χώρος, ίσως μας φαντάζει μυστήριος και εύθραυστος, όμως παρέχει στον πλανήτη μας την απαραίτητη προστασία και ομοιόσταση για να εξελιχθούν οι συνθήκες στο έδαφος όπως τις γνωρίζουμε έως σήμερα. Θεώρησα ενδιαφέρον λοιπόν να τονιστεί - μέσα από κάθε φορά την σύνδεση ενός μακρινού σημείου με μια συνθήκη απτή στην επιφάνεια της Γης - πως δεν υπάρχει καμία ανθρώπινη δραστηριότητα σε κενό αλλά είμαστε μέρος ενός συστήματος τα μέρη του οποίου συνεχώς αλληλεπιδρούν. Επηρεάζουμε και επηρεαζόμαστε. Όπως τα όρια των ατμοσφαιρικών στρωμάτων διαχέονται το ένα μέσα στο άλλο έτσι και όλες οι δράσεις και οι καλλιτέχνες πατούν πάνω στις συνθήκες ενός στρώματος της ατμόσφαιρας και παράλληλα ανοίγονται και σε κάποιου είδους συνεργασία: με επιστήμονες, άλλους καλλιτέχνες, κοινό, την πόλη, υιοθετώντας έτσι και αυτοί μια ανοιχτή, διατομεακή προσέγγιση.
Επιδιώκετε την διάδραση με το κοινό. Με ποιον τρόπο μπορεί αυτή να επιτευχθεί;
Με οδηγό το ταξίδι από την γη προς το διάστημα μέσα από τα διάφορα στρώματα της ατμόσφαιρας, ο θεατής περιπλανιέται στο διήμερο σαν ταξιδιώτης και σταματά στο καθένα για μια διαφορετική δράση. Καλούμε το κοινό να βιώσει την θεματική με έναν τρόπο πολύπλευρο, αξιοποιώντας ισάξια την αναλυτική του σκέψη, την φαντασία, τις αισθήσεις. Τον προβληματισμό και το άφημα. Διάδραση σημαίνει εν τελεί ο/η θεατής να είναι παρών/παρούσα στην στιγμή και στο ερέθισμα που του/της δίνεται και όχι απαραίτητα κάποια πολύπλοκη συμμετοχή του/της σε ένα έργο τέχνης. Μέρος της διάδρασης θεωρώ επίσης πως σημαίνει κανείς να νιώθει πως αυτό που παρουσιάζεται έχει δημιουργηθεί με την θέαση κατά νου, με φροντίδα και διάθεση επικοινωνίας. Ανοίγουμε λοιπόν τις διόδους επικοινωνίας και, μεταξύ άλλων, καλούμε το κοινό να περπατήσει με τα ακουστικά του στον λόφο του Φιλοπάππου και στους χώρους του Αστεροσκοπείου στο Θησείο μέσα από ένα ηχητικό μονοπάτι της ομάδας Akoo-o, να συζητήσει για το μέλλον της παραγωγής της τέχνης με την Νάντια Αργυροπούλου, να πετάξει στην τρύπα του όζοντος με την ομάδα Ginger Creepers Theatre Band, να ξανα συστηθεί με το σώμα του και τους ρυθμούς του στο σεμινάριο Body Music με τη Νatasha Martin. Δεν είναι τυχαίο πως το διήμερο λήγει με μια μικρή γιορτή όπου καλούμε ουσιαστικά κοινό, καλλιτέχνες, επιστήμονες να συνυπάρξουν και να συνδιαλαγούν σε ένα ανθρώπινο επίπεδο, δημιουργώντας έτσι χώρο για την δημιουργία μιας ζωντανής, ανοιχτής κοινότητας και ευκαιρία για διατομεακές ζυμώσεις στην πόλη.
Η διοργάνωση έχει και περιβαλλοντικό χαρακτήρα. Μπορεί μέσω της τέχνης να ευαισθητοποιηθεί αλλά και να κινητοποιηθεί το κοινό;
Ένας κοινός άξονας που διατρέχει όλες τις δράσεις είναι η πάλη μεταξύ ατομικής, συλλογικής και θεσμικής ευθύνης για το συγκεκριμένο θέμα. Έχουμε προσπαθήσει να αφήσουμε την κάθε καλλιτέχνη να κινηθεί ελεύθερα μέσα στην εκάστοτε θεματική, δίνοντας και το δικό της ανθρώπινο αποτύπωμα χωρίς λογοκρισία και πάντα μέσα από την συνεργασία με τους επιστημονικούς συμβούλους. Μέσα από αυτήν την ελεύθερη και ανοικτή προσέγγιση, επιθυμία είναι ο θεατής να μην νιώσει κάποια διδακτική διάθεση αλλά να δει κομμάτια της δικής του σχέσης με το θέμα περιβάλλον, να το πάρει προσωπικά, να περπατήσει, να δει, να βιώσει, να γελάσει και να χορέψει. Γι αυτό και υπάρχει ποικιλία στον προγραμματισμό των δράσεων. Καλούμε το κοινό να αναρωτηθεί και να μάθει μαζί μας σε αυτήν την κοινή συνθήκη. Η τέχνη προσφέρει την πολυτέλεια των ανοιχτών ερωτήσεων και φυσικά την βίωση μέσα από το συναίσθημα και τις αισθήσεις. Για κάποιους ίσως αυτό να αποτελεί πιο ισχυρό έναυσμα για προσωπική έρευνα, πράξη, κινητοποίηση, συζήτηση. Μπορούμε όμως σίγουρα έστω για λίγο μέσα από την κάθε δράση να είμαστε συνοδοιπόροι στον προβληματισμό.
Ο επισκέπτης θα «ταξιδέψει» στην ατμόσφαιρα, φτάνοντας μέχρι το διάστημα. Πρόκειται για έναν τομέα που φαίνεται να σας απασχολεί πολύ ως χορογράφο και την ίδια, αν λάβουμε υπόψιν την παράσταση χορού “Space Cadet”.
Σε προσωπικό επίπεδο, με συναρπάζει το διάστημα ως τόπος καθώς είναι παρόν αλλά και απόν ταυτόχρονα. Είναι η απόλυτη πραγματικότητα μας αλλά παράλληλα τόσο δυσνόητη που την ξεχνάμε μέσα στην ανθρώπινη καθημερινότητα. Σε προσωπικό επίπεδο, η σκέψη πως υπάρχουμε μέσα σε αυτόν τον διαστημικό ωκεανό μου προκαλεί μια ευχάριστη υπενθύμιση του σουρεαλισμού της ίδιας μας της ύπαρξης, όσο επιστημονικά και αν το προσεγγίσω. Είναι ένας τρόπος να γίνεται ένα γρήγορο ‘zoom out’ από την καθημερινότητα, ένα κεντράρισμα. Καλλιτεχνικά θεωρώ πως αποτελεί το απόλυτο κοκτέιλ λογικής και φαντασίας, μαγείας και ορθολογισμού, αλλά και ένας θόλος προβολής της ανθρώπινης ύπαρξης. Κάπου εκεί κινήθηκε και το The Space Cadet, σαν ένα πολυεπίπεδο ταξίδι.
Η αίσθηση δέους και ενθουσιασμού γύρω από αυτόν τον τομέα έχω παρατηρήσει ότι συνεπαίρνει και όσους επιστήμονες έχω συναναστραφεί. Με απασχολεί έντονα λοιπόν ποια θα είναι η μελλοντική μας σχέση με αυτό. Είτε ως κοσμικοί μετανάστες, ως εξερευνητές/κατακτητές ή απλά ως ονειροπόλοι που κοιτούν τον ουρανό μέσα από κάποια προηγμένη εφαρμογή στο smartphone. Η σχέση αυτή σίγουρα θα πατήσει επάνω στην ήδη υπάρχουσα με το γήινο περιβάλλον. Στην παρούσα συνθήκη του φόρουμ, στο μικροσκόπιο μπαίνει ο ‘αιθέριος’ χώρος μεταίχμιο που μας συνδέει ή μας χωρίζει από το διάστημα. Είναι θέμα οπτικής. Αυτή η συνειδητοποίηση απουσίας πραγματικών ορίων είναι που βρίσκω τρομερά χρήσιμη στο να καταλάβουμε τις σχέσεις αλληλεπίδρασης και αλληλεξάρτησης που υπάρχουν.
Πώς μπορεί η κίνηση να γίνει εργαλείο σκέψης και δράσης;
Η κίνηση είναι η φυσική μας κατάσταση. Είναι συνδεδεμένη με την ίδια την ύπαρξη. Είτε το θέλουμε είτε όχι κινούμαστε, αναπνέουμε, η καρδιά μας χτυπά, η γη περιστρέφεται, το σύμπαν διαστέλλεται, το σώμα αποσυντίθεται και πάει λέγοντας. Η κίνηση αποτελεί κατά έναν τρόπο μια παρήγορη βεβαιότητα. Η ίδια η σκέψη είναι κίνηση. Το θέμα είναι αξιακά προς τα που επιθυμούμε να κατευθύνονται οι ενέργειες μας αυτές. Η σκέψη και η δράση δεν έχουν απαραίτητα θετικό πρόσημο ούτε είναι πάντα θεμιτές.
Η καθημερινότητα μας ενώ περιέχει πολλή δραστηριότητα ενέχει και μια αγκυλωτική ποιότητα και μια συνεχή επιταγή για υψηλές ταχύτητες: κινητό, υπολογιστής, αμάξι, καναπές, βιβλίο, θυμήσου, μην ξεχάσεις, πρόλαβε, κάνε. Πολλή κινητικότητα που κάπως συσσωρεύεται σαν ασώματη βοή σκέψεων αιωρούμενη κάπου πάνω από το κεφάλι μας. Μήπως λοιπόν τελικά το ζητούμενο είναι η επανάκτηση μιας ελευθερίας κινήσεων; Μιας μεγαλύτερης δυνατότητας αυτοσχεδιασμού στον τρόπο ζωής; Μια διεκδίκηση της ελεύθερης περιπλάνησης ως στάση ζωής. Τότε ναι, αν συνδεθεί με κάποια τέτοιου είδους αξία ίσως να είναι πραγματικά ένα πολύτιμο εργαλείο για ουσιαστική σκέψη, διαθέσιμο σε όλους και απολαυστικά αναλογικό! Αν η κίνηση είναι το έναυσμα για να ‘ξεκολλάμε’ από πλαίσια, σωματικά ή ιδεολογικά, τότε ίσως ενέχει και την δυνατότητα επαναπροσδιορισμού ολόκληρου του τρόπου ζωής μας: την σχέση με το δικό μας σώμα, με το περιβάλλον, με την τροφή που καταναλώνουμε, με τον άλλον άνθρωπο. Για μια νέα σκέψη και δράση μπορούμε να ξεκινήσουμε με αφετηρία το σώμα μας. Να ξανά συστηθούμε με αυτό, να επανασυνδεθούμε με το βίωμα και την ίδια την εμπειρία της ζωής ως κατάσταση εν κινήσει σε πραγματικό και όχι εικονικό χρόνο. Να κάνουμε κάτι, κάπως, διαφορετικά. Ένας περίπατος μπορεί να είναι υπεραρκετός, ή ακόμα καλύτερα και η ελευθερία της παύσης.
Όλες οι δράσεις έχουν ελεύθερη είσοδο για το κοινό. Πώς πήρατε την απόφαση σε μια τόσο δύσκολη οικονομικά συγκυρία;
Το Flux Laboratory με έδρα τη Γενεύη και την Αθήνα και υποστήριξη από το Fluxum foundation έχει ως βασικό άξονα τον προγραμματισμό δράσεων ανοιχτών στο κοινό, με ελεύθερη είσοδο. Αναγνωρίζοντας την ιδιαίτερη συμβολή που έχουν ο χορός, οι παραστατικές τέχνες και ο πολιτισμός εν γένει στην κοινωνία, ο οργανισμός υποστηρίζει υλικοτεχνικά από τη μια πλευρά το έργο καλλιτεχνών και δημιουργών, και ταυτόχρονα αναπτύσσει δράσεις προσβάσιμες στο ευρύ κοινό.
Τη διοργάνωση αναλαμβάνει το πειραματικό εργαστήριο Flux Laboratory, το οποίο έχει έδρα την Γενεύη. Πώς αποφασίστηκε η επέκταση των δράσεων/πρωτοβουλιών στην Αθήνα;
Η ιδρύτρια και καλλιτεχνική διευθύντρια του Fluxum Foundation / Flux Laboratory Cynthia Odier είναι ελληνικής καταγωγής και η Ελλάδα έχει μια ξεχωριστή θέση στην καρδιά της και στο όραμά της να δημιουργήσει μια ισχυρή σύνδεση μεταξύ Ελλάδας και Ελβετίας μέσω συνεργειών και συνεργασιών που θα αφήνουν πάντα ένα ξεχωριστό αποτύπωμα στην κοινωνία και στην καλλιτεχνική κοινότητα. Το Flux Laboratory από το 2016 ξεκίνησε να υποστηρίζει και παράγει έργο στην Αθήνα υπό την αιγίδα της Πρεσβείας της Ελβετίας στην Ελλάδα. Καλλιεργώντας δράσεις με άξονα το Σώμα και την Κίνηση, το Flux Laboratory Athens αναπτύσσει καλλιτεχνικές, κοινωνικές και επιχειρηματικές πρωτοβουλίες. Με λίγα λόγια ο χορός επανεξετάζεται ως εργαλείο σκέψης και δράσης και πρέπει να αναγνωριστεί ως ένα αποκαλυπτικό πεδίο γνώσης που τροφοδοτεί τις εξελίξεις που συμβαίνουν γύρω μας.
Ταυτότητα εκδήλωσης
Art & Science Μicro Forum 2: Atmospheres
Επιμέλεια προγράμματος: Χλόη Αλιγιάννη
Παραγωγή: Flux Laboratory Athens
Πότε: Σάββατο 3 και Κυριακή 4 Δεκεμβρίου
Πού: Flux Laboratory Athens, Γέροντα 12, Πλάκα, στο κτίριο της οδού Μπενιζέλου Παλαιολόγου 5 στη Μητρόπολη, καθώς και στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών.
Είσοδος: δωρεάν σε όλες τις δράσεις με απαραίτητη την ηλεκτρονική κράτηση θέσης εδώ: https://fienta.com/atmospheres
Συμμετέχουν (αλφαβητικά): Νάντια Αργυροπούλου, Χρήστος Βρεττός, Ανδρέας Καζαντζίδης, Μαρία Κανακίδου, Ιωάννης Καρούνης, Δήμητρα Κουτσερίδου, Φιόρη-Αναστασία Μεταλληνού, Στέργιος Μίσιος, Βασίλειος Παπαδημητρίου, Μάρθα Πασσακοπούλου, Akoo-o (Ντάνα Παπαχρήστου, Γιώργος Σαμαντάς), Ginger Creepers Theatre Band, Mindy Howard, Natasha Martin, One Continuous Lab (Οδυσσέας Κλεισούρας, Αλέξανδρος Κοντογεωργακόπουλος) και σπουδαστές της επαγγελματικής σχολής χορού ΑΚΤΙΝΑ υπό την καθοδήγηση της Ζωής Ευσταθίου.
ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ
Σάββατο 3 Δεκεμβρίου 2022
Flux Laboratory Athens
15:00: Ανοίγουν οι πόρτες
15:30 - 16:30: ΕΚΚΙΝΗΣΗ / Speed Dating II , δικτύωση επιστημόνων & καλλιτεχνών
17:00 - 18:00: ΤΡΟΠΟΣΦΑΙΡΑ / Ομιλία από την ανεξάρτητη επιμελήτρια και θεωρητικό τέχνης Νάντια Αργυροπούλου με θέμα «Τέχνη, αποανάπτυξη και η κίνηση πέρα από το τέλος του κόσμου». Θα ακολουθήσει συζήτηση με το κοινό.
Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών
Λόφος Νυμφών, Θησείο
18:00 - 20:30: ΕΞΩΣΦΑΙΡΑ / Ηχητικός περίπατος της ομάδας Akoo-o (Ντάνα Παπαχρήστου, Γιώργος Σαμαντάς) στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών. Επιστημονικοί σύμβουλοι: Στέργιος Μίσιος (Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών), Φιόρη-Αναστασία Μεταλληνού (αστροφυσικός, Κέντρο Επισκεπτών Θησείου ΕΑΑ).
Flux Laboratory Athens
21:15 - 22:45: MΕΣΟΣΦΑΙΡΑ / διαδραστική περφόρμανς από τη χορεύτρια Μάρθα Πασακοπούλου. Επιστημονικός σύμβουλος: Χρήστος Βρεττός (υπεύθυνος επικοινωνίας Electra Energy Cooperative). Η παράσταση θα πραγματοποιηθεί δύο φορές για περιορισμένο αριθμό θεατών.
Κυριακή 4 Δεκεμβρίου 2022
Κτίριο της οδού Μπενιζέλου Παλαιολόγου 5
Από τις 16:00 έως τις 23:00 / Εγκαταστάσεις με περφόρμανς εκ περιτροπής
Ισόγειο: ΘΕΡΜΟΣΦΑΙΡΑ / Multi-screen εγκατάσταση του περφόρμερ Ιωάννη Καρούνη. Επιστημονική σύμβουλος: Mindy Howard (αστροναυτική εκπαίδευση, Inner Space Training)
1ος όροφος: ΑΚΡΗ ΤΟΥ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ, ΓΡΑΜΜΗ ΚΑΡMΑΝ / Επιτόπια εγκατάσταση της ομάδας One Continuous Lab (Οδυσσέας Κλεισούρας, Αλέξανδρος Κοντογεωργακόπουλος), συμμετέχουν σπουδαστές της επαγγελματικής σχολής χορού ΑΚΤΙΝΑ, υπό την καθοδήγηση της Ζωής Ευσταθίου.
2ος όροφος: ΣΤΡΑΤΟΣΦΑΙΡΑ / Έκθεση και περφόρμανς της ομάδας Ginger Creepers Theatre Band. Επιστημονικοί σύμβουλοι: Ανδρέας Καζαντζίδης (τομέας Εφαρμοσμένης Φυσικής, Πανεπιστήμιο Πάτρας), Βασίλειος Παπαδημητρίου (τμήμα Χημείας, Πανεπιστήμιο Κρήτης), Μαρία Κανακίδου (τμήμα Χημείας, Πανεπιστήμιο Κρήτης)
4ος όροφος
19:00 BACK TO EARTH / εργαστήριο body music με τη Natasha Martin
20:00 – 23:00
Party με DJ set από τον Αλέξανδρο Κοντογεωργακόπουλο
Σχετικά με το Flux Laboratory Athens
Το Flux Laboratory ιδρύθηκε το 2003. Είναι ένα πειραματικό εργαστήριο το οποίο εδρεύει στη Γενεύη και λειτουργεί σε στενή συνεργασία με το Ίδρυμα Fluxum που ενθαρρύνει τις συνέργειες και, από το 2016, υποστηρίζει και παράγει έργο στην Αθήνα υπό την αιγίδα της Πρεσβείας της Ελβετίας στην Ελλάδα. Καλλιεργώντας δράσεις που σχετίζονται με το σώμα και την κίνηση, το Flux Laboratory Athens αναπτύσσει καλλιτεχνικές, κοινωνικές και επιχειρηματικές πρωτοβουλίες. Περισσότερες πληροφορίες εδώ: http://www.fluxlaboratory.com/
