Go, Pokémon Go

Ίντα ’ναι η τρέλα που ’πιασε τώρα όλο τον κόσμο / να κυνηγούν σαν τους τρελούς τα Πόκεμον στο δρόμο; / Άλλη δουλειά δεν έχουνε που κάτι να προσφέρει / μόνο να ψάχνουν Πόκεμον σ’ όλα της γης τα μέρη; Ναι, σωστά διαβάσατε, πρόκειται για μαντινάδα που αποδίδεται στον Γεώργιο Εμμ. Αυγουστινάκη, συνταξιούχο δάσκαλο από τη Σητεία, ο οποίος έσπευσε να περιγράψει την τελευταία μανία με το Pokémon Go. Φυσικά ο κ. Αυγουστινάκης, ο οποίος δεν φαίνεται να έχει μεγάλη σχέση με τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, δεν διστάζει να κατακεραυνώσει τους παίκτες που εδώ και μέρες κυνηγούν τον Πίκατσου και την παρέα του. Όπως είναι επίσης φυσικό, οι Έλληνες παίκτες ουδόλως αποθαρρύνθηκαν και συνεχίζουν ακάθεκτοι τη συμμετοχή τους σε αυτό που μόνο ως συλλογική εμμονή εκατομμυρίων ανθρώπων παγκοσμίως μπορεί να περιγραφεί.

Το παράξενο φαινόμενο έχει αφήσει όσους δεν έχουν υποκύψει στην τρέλα ελαφρώς αμήχανους. Πολλοί ρωτάνε τι είναι το παιχνίδι, οι νεότεροι αναρωτιούνται τι είναι τα Pokémon και όλοι απορούν γιατί κατά τα άλλα ώριμοι ενήλικες τρέχουν ενθουσιασμένοι στον δρόμο κυνηγώντας φιγούρες κινουμένων σχεδίων, δαπανώντας σε ορισμένες περιπτώσεις αληθινά χρήματα για να αγοράσουν φανταστικούς χαρακτήρες αυγών-τεράτων.
Το Pokémon Go είναι η δυναμική επιστροφή της ιαπωνικής Nintendo, η οποία ξανασυστήνει στο νεότερο κοινό τη μεγάλη οικογένεια videogames και κινουμένων σχεδίων Pokémon, που αγαπήθηκε πολύ τη δεκαετία του ’90. Με νέες τεχνολογικές δυνατότητες στη φαρέτρα της, η εταιρεία έκανε το μεγάλο comeback βασιζόμενη στην επαυξημένη πραγματικότητα, βγάζοντας στην αγορά ένα παιχνίδι που μοιάζει έτοιμο να γράψει ιστορία ως ένα από τα πιο δημοφιλή. Ο παίκτης καλείται να εντοπίσει, να «αιχμαλωτίσει» και να «εκγυμνάσει» τους χαρακτήρες (υπάρχουν ειδικά «γυμναστήρια» γι’ αυτό τον σκοπό), ώστε να αναμετρηθούν με τα Pokémon άλλων χρηστών. Κι αν η ιδέα δεν φαίνεται ιδιαίτερα πρωτότυπη, η εκτέλεση λέει κάτι άλλο.

Παγκόσμια εισβολή

Το να περιγράφουμε το Pokémon Go σαν παγκόσμια τρέλα μοιάζει με υποτίμηση της κατάστασης. Με τα διεθνή μέσα να σχολιάζουν πως το παιχνίδι έχει όλα τα χαρακτηριστικά για να σημαδέψει το zeitgeist της ποπ κουλτούρας, θυμίζει στην εταιρεία τις παλιές καλές εποχές που πρωτοπορούσε, σπάζοντας το ένα ρεκόρ μετά το άλλο – πρώτα απ’ όλα για τα πιο πολλά downloads από το App Store την εβδομάδα λανσαρίσματος. Η εταιρεία Sensor Tower, που αναλύει δεδομένα εφαρμογών, εκτιμά ότι το παιχνίδι έφτασε τα 50 εκατομμύρια downloads στο Google Play μόνο το περασμένο Σαββατοκύριακο και ότι το PoGo έχει εγκατασταθεί πάνω από 80 εκατομμύρια φορές, σε iOS και Android, από την ημέρα που βγήκε στην αγορά, στις 5 Ιουλίου.

Η εταιρεία αναπτύσσει τη στρατηγική της λανσάροντάς το στη μια χώρα μετά την άλλη με στόχο να φτάσει τις 200 χώρες! Στην Ιαπωνία, αν και γενέτειρα της αυτοκρατορίας Pokémon, το παιχνίδι έφτασε μετά την Αμερική, ακόμη και μετά την Ελλάδα. Η προσμονή ήταν τόσο μεγάλη, που ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης της χώρας, Γιοσιχίντε Σούγκα, είχε κάνει δηλώσεις για ανησυχίες που υπάρχουν σχετικά με την ασφάλεια των πολιτών όταν αυτοί θα παίζουν, ενώ το Εθνικό Κέντρο Ετοιμότητας Περιστατικών και Στρατηγικής για την Ασφάλεια στον Κυβερνοχώρο (NISC) εξέδωσε εννέα οδηγίες προς τους χρήστες.

Από επιχειρηματικής οπτικής, όλοι είναι περίεργοι για το πώς αυτό το παιχνίδι επαυξημένης πραγματικότητας κέρδισε την προσοχή εκατομμυρίων ανθρώπων κατά τη διάρκεια της πρώτης εβδομάδας που κυκλοφόρησε. Υπάρχουν πραγματικά τόσο πολλά παιχνίδια και εφαρμογές για έξυπνα κινητά. Τι είναι αυτό που κάνει το συγκεκριμένο τόσο ξεχωριστό;

Το κυνήγι της νοσταλγίας

Από πρακτικής άποψης, το γεγονός ότι είναι δωρεάν και δεν απαιτεί εξοπλισμό παρά μόνο τη συσκευή τηλεφώνου ίσως δικαιολογεί γιατί οι παίκτες περπατούν με ευχαρίστηση χιλιόμετρα για να εκκολάψουν φανταστικά αυγά. Προφανώς και η πλευρά της επαυξημένης πραγματικότητας εξάπτει το ενδιαφέρον, καθώς το κυνήγι γίνεται στο πραγματικό περιβάλλον με τη διαμεσολάβηση της οθόνης του κινητού. Το παιχνίδι απογειώνει την αρχική ιδέα του δημιουργού του Pokémon, που ήθελε να μάθει στη γενιά του Gameboy πώς είναι να κυνηγάς έξω έντομα και άλλα μικρά πλάσματα. Χρησιμοποιεί τη δυνατότητα της συσκευής σας να εκπέμπει τον χρόνο και την τοποθεσία σας και σας επιτρέπει να πιάσετε Pokémon με τον ίδιο τρόπο όπως και στο αρχικό παιχνίδι – με κόκκινες και λευκές «Poké Balls».

Κι ερχόμαστε στην ψυχολογία πίσω από την επιτυχία της εφαρμογής. Το περιεχόμενο του παιχνιδιού, σε συνδυασμό με τη συγκυρία, φαίνεται ότι δημιούργησε την τέλεια συνταγή για τη μανία με το Pokémon Go. Πρώτα απ’ όλα η νοσταλγία, η οποία καθόλου δεν πρέπει να υποτιμάται. Μελέτες δείχνουν ότι αυξάνει την αισιοδοξία, εμπνέει, ενισχύει τη δημιουργικότητα και ενθαρρύνει τη θετική κοινωνική συμπεριφορά. Το παιχνίδι βρήκε έτοιμο κοινό σε όσους μεγάλωσαν τη δεκαετία του ’90 και δυσκολεύονται να πιστέψουν πόσο έχει ανατραπεί ο «κόσμος τους».
Το Pokémon Go είναι δωρεάν για να το κατεβάσεις και να παίξεις αλλά τα επιπλέον στοιχεία πρέπει να τα αγοράσεις. Οι αρχικές εκτιμήσεις της Sensor Tower κάνουν λόγο για έσοδα που ξεπερνούν τα 1,5 εκατ. δολάρια την ημέρα. Τα κέρδη θα μοιραστούν στις εταιρείες που ανέπτυξαν το πρότζεκτ, Niantic, Pokémon Company και Nintendo. Μάλιστα η Nintendo θα βγάλει τα λιγότερα απ’ όλους, καθώς δεν εμπλέκεται άμεσα στην ανάπτυξη του παιχνιδιού αλλά κατέχει το 1/3 της εταιρείας Pokémon, που με τη σειρά της έχει το franchise αλλά και μερίδιο στη Niantic, που κυκλοφόρησε την εφαρμογή.

Αν και η εταιρεία δεν είναι ο μεγαλύτερος νικητής, το λανσάρισμα του παιχνιδιού αναμφίβολα την ενίσχυσε, καθώς τα ετήσια έσοδά της έπεφταν από το 2012. «Αν μη τι άλλο, το Pokémon Go αποδεικνύει ότι υπάρχουν “αδρανείς” οπαδοί της Nintendo πρόθυμοι να δοκιμάσουν παιχνίδια στα smartphones τους» λένε οι αναλυτές της Deutsche Bank. Αυτή είναι μόλις η πρώτη είσοδος της Nintendo στην αγορά παιχνιδιών smartphone και η εταιρεία κατέβηκε στον στίβο με τη μεγαλύτερη επιτυχία της. Όπως αποδείχθηκε, η είσοδος μοιάζει περισσότερο με εισβολή και η τιμή της μετοχής έχει φτάσει στα ύψη μετά την κυκλοφορία του παιχνιδιού. Δεν έχουμε παρά να περιμένουμε τι άλλα παιχνίδια για smartphone ετοιμάζεται να κυκλοφορήσει, τώρα που έχει βάσιμες υποψίες ότι το μέλλον της βιομηχανίας παιχνιδιών είναι στις εφαρμογές για κινητά. Κανείς βέβαια δεν μπορεί να προβλέψει αν θα ξανακάνει τέτοιο πάταγο.

Το Pokémon Go είναι διασκεδαστικό και οι περισσότεροι παίκτες αναγνωρίζουν ότι τους σήκωσε από τον καναπέ. Για να εκκολαφθεί ένα αυγό, ένας «εκπαιδευτής» πρέπει να περπατήσει από δύο έως και εννέα χιλιόμετρα. Δεν είναι λίγοι όσοι υποστηρίζουν ότι τους έδωσε κίνητρο να κινηθούν και να ασκηθούν! Εξάλλου το Twitter έχει πλημμυρίσει με ιστορίες για τις επιπτώσεις του Pokémon Go στο άγχος και στην κατάθλιψη και όχι, δεν είναι αυτές που νομίζετε. Χιλιάδες άνθρωποι εγκωμιάζουν το παιχνίδι που τους βγάζει από το σπίτι και τους «αναγκάζει» να αλληλεπιδρούν με φίλους και ξένους. Όσοι έχουν «κολλήσει» τονίζουν τις κοινωνικές πτυχές του. Από το περπάτημα στις γειτονιές, στα κέντρα των πόλεων και στην εξοχή μέχρι τις αναπόφευκτες και κυριολεκτικές συγκρούσεις για τα μάτια κάποιας από τις 115 φιγούρες. Η κοινή αγάπη για το παιχνίδι φουντώνει την επικοινωνία και βέβαια η ενασχόληση παρέχει μια προσωρινή απόσπαση της προσοχής από το άγχος της πραγματικής ζωής. Από το briefing του Λευκού Οίκου, όπου δημοσιογράφος αποκαλύφθηκε να παίζει με μανία την ώρα της ενημέρωσης, μέχρι τη Γουατεμάλα, όπου ένας νεαρός άντρας σκοτώθηκε παραβιάζοντας το σπίτι κάποιου για να βρει έναν χαρακτήρα, το Pokémon Go αφήνει τα ίχνη του όπου κι αν λανσάρεται αυτό τον καυτό Ιούλιο.