Πρωταθλήτρια στους έμμεσους φόρους η Ελλάδα

Τα πρωτεία στους έμμεσους φόρους κατέχει η Ελλάδα, καθώς είναι η χώρα με τη βαρύτερη έμμεση φορολογία στην Ευρωζώνη. Αυτό σημαίνει ότι οι Έλληνες πληρώνουν για ΦΠΑ και ειδικούς φόρους κατανάλωσης περισσότερα από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους.

Όπως προκύπτει από τα προσχέδια προϋπολογισμών που οι χώρες της Ευρωζώνης κατέθεσαν στην Κομισιόν, τα έσοδα του Δημοσίου από τον ΦΠΑ και τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης αντιστοιχούν το 2018 στο 17,3% του εγχώριου ΑΕΠ και το 2019 στο 17%. Σημειωτέον ότι οι έμμεσοι φόροι θεωρούνται οι πιο άδικοι, διότι επιβαρύνουν τους πάντες, ακόμη και τους ασθενέστερους οικονομικά, τους οποίους η κυβέρνηση υποτίθεται ότι θέλει να προστατέψει.

Ωστόσο, όπως προκύπτει, επί ΣΥΡΙΖΑ τα φτωχότερα νοικοκυριά υπέστησαν τις μεγαλύτερες φορολογικές επιβαρύνσεις μέσω της διόγκωσης των έμμεσων φόρων. Στον αντίποδα, από την ανάλυση των προϋπολογισμών των προηγούμενων ετών διαφαίνεται ότι από το 2010 έως και το 2015, τόσο σε απόλυτο μέγεθος όσο και ως ποσοστό του ΑΕΠ, τα έσοδα από τους έμμεσους φόρους παρουσίαζαν πτωτική πορεία. Συγκεκριμένα, από το 13,9% του ΑΕΠ που ήταν το 2010 είχαν περιοριστεί στο 12,8% του ΑΕΠ το 2015. Δεν είναι παράδοξο μια κυβέρνηση που θέλει να θεωρείται αριστερή και δηλώνει υπέρ των φτωχών να έχει τόσο υψηλή έμμεση φορολογία;

Μάλιστα, η έμμεση φορολογία επιβαρύνει τους Έλληνες περισσότερο από την άμεση. Συγκεκριμένα, για το 2018 η διαφορά άμεσης και έμμεσης φορολογίας φτάνει στις 7,3 μονάδες, δηλαδή ενώ η έμμεση φορολογία αντιστοιχεί στο 17,3% του ΑΕΠ η άμεση αντιστοιχεί στο 10% του ΑΕΠ.

Η συνολική φορολογική επιβάρυνση

Την ίδια στιγμή, όπως προκύπτει από τους προϋπολογισμούς των χωρών της Ευρωζώνης, η Ελλάδα είναι στην πέμπτη θέση των χωρών-μελών όσον αφορά το σύνολο των φορολογικών επιβαρύνσεων από άμεσους και έμμεσους φόρους, όπως και από ασφαλιστικές εισφορές. Στην κορυφή της λίστας βρίσκεται το Βέλγιο με 47,4%, ενώ ακολουθεί η Γαλλία με 44,8%, η Φινλανδία με 42,3% και η Ιταλία με 41,9%.

Ιδιαίτερα αρνητικές είναι και οι εκτιμήσεις για το επόμενο έτος, καθώς, όπως προκύπτει από τον προϋπολογισμό, η συνολική φορολογική επιβάρυνση θα διαμορφωθεί στο 40,6%, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να παραμένει στην πεντάδα των χωρών με τις μεγαλύτερες επιβαρύνσεις και την επόμενη χρονιά.

Σύμφωνα μάλιστα με σχετική έκθεση του ΟΟΣΑ, τη διετία 2015-2016 η Ελλάδα αναδείχθηκε πρωταθλήτρια κόσμου στις αυξήσεις φόρων, με αυξήσεις 2,5%-3% του ΑΕΠ. Πολλαπλάσια απ’ ό,τι σε όλες τις άλλες χώρες ήταν η αύξηση κυρίως στους έμμεσους φόρους, αλλά και στους φόρους εισοδήματος. Οριακή μείωση (της τάξης του 0,2%-0,3% ή μόλις 1/10 των αυξήσεων φόρων) καταγράφηκε μόνο στους φόρους περιουσίας – λόγω αλλαγής των αντικειμενικών.

Παράλληλα, η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα που κατάφερε να επιβάλει τόσο μεγάλους φόρους, ενώ είχε τη μικρότερη (μηδενική) ανάπτυξη. Έτσι, ενώ οι εισπράξεις φόρων αυξήθηκαν κατά 5% το 2016, η οικονομική ανάπτυξη ήταν… μηδέν, σε αντίθεση με σχεδόν όλες τις υπόλοιπες χώρες, όπου το ΑΕΠ κινήθηκε ανοδικά.

Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με την ίδια έκθεση του ΟΟΣΑ, το 2015-2016 η Ελλάδα ήταν η χώρα όπου οι φόροι αυξήθηκαν και, ταυτόχρονα, οι κρατικές δαπάνες μειώθηκαν (ως ποσοστό του ΑΕΠ) όσο σε καμία άλλη χώρα.

Από την άλλη, μεγάλα είναι τα βάρη που καλούνται να σηκώσουν και οι ελληνικές επιχειρήσεις. Συγκεκριμένα, ενώ ο μέσος συντελεστής για τις επιχειρήσεις στα 34 μέλη του ΟΟΣΑ έχει μειωθεί από 32,5% το 2000 σε 23,9% το 2018, στη χώρα μας παραμένει μεταξύ των υψηλότερων, στο 29%, έχοντας μάλιστα αυξηθεί κατά τρεις μονάδες την τελευταία τριετία.

Εξάλλου η Ελλάδα είναι και μεταξύ των χωρών όπου αυξήθηκε η φορολογία των ακινήτων, καθώς με την επιβολή ΕΝΦΙΑ βρίσκεται στην έκτη θέση των αυξήσεων, μετά τη Βρετανία, τη Γαλλία, το Λουξεμβούργο, το Βέλγιο και τον Καναδά.

Πρωταθλήτρια και στις εισφορές

Τη συνολική εικόνα έρχεται να επιδεινώσει η στατιστική των ασφαλιστικών εισφορών.

Όπως προκύπτει από τον ελληνικό προϋπολογισμό που κατατέθηκε στην Κομισιόν, η Ελλάδα, με συντελεστή 14,4% επί του ΑΕΠ για το άθροισμα εισφορών εργοδότη και εργαζομένου, περιλαμβάνεται στην πρώτη πεντάδα των χωρών-μελών της Ευρωζώνης για το 2018. Υψηλότερο ποσοστό από το ελληνικό παρουσιάζουν η Γερμανία, το Βέλγιο, η Γαλλία, η Ολλανδία και η Σλοβενία.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το μέσο ποσοστό για την Ευρωζώνη διαμορφώνεται στο 12,4% για το 2018, με την Ελλάδα να είναι δύο ποσοστιαίες μονάδες πάνω από τον μέσο όρο.

Εκτοξεύτηκαν τα ληξιπρόθεσμα χρέη

Η υπερφορολόγηση, βέβαια, σε συνδυασμό με τις υψηλές ασφαλιστικές εισφορές, έχει εκτοξεύσει τα τελευταία χρόνια τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο. Είναι ενδεικτικό ότι πριν από την κρίση τα χρέη δεν ξεπερνούσαν τα 35 δισ. ευρώ και πλέον έχουν αγγίξει τα 102,2 δισ. ευρώ.

Στα χρόνια της κρίσης οι οφειλέτες του Δημοσίου τριπλασιάστηκαν. Η αύξηση του αριθμού τους ξεκίνησε το 2010, με τους οφειλέτες να μην ξεπερνούν το 1 εκατομμύριο, και συνεχίζεται μέχρι και σήμερα, φτάνοντας τα 4 εκατομμύρια. Το 87% αυτών χρωστά έως 5.000 ευρώ στο ελληνικό Δημόσιο. Σε αυτούς απευθύνονται κατά κύριο λόγο τα κατασχετήρια που αποστέλλει σε καθημερινή βάση η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων στις τράπεζες, αλλά το αποτέλεσμα είναι αρνητικό για τα ταμεία του Δημοσίου. Και αυτό γιατί τα υπόλοιπα των λογαριασμών είναι ελάχιστα και δεν ξεπερνούν στις περισσότερες περιπτώσεις τα 50-100 ευρώ.