Οδυσσέας Βουδούρης: «Η Ελλάδα δίνει μάθημα ανθρωπιάς στους Ευρωπαίους»

Η προηγούμενή μας συζήτηση έγινε ακριβώς πριν από έναν μήνα και επικεντρώθηκε στο προσφυγικό, παρόλο που τότε δεν είχε ακουστεί ότι θα γίνει γενικός γραμματέας Διαχείρισης Προσφυγικού. Ένας λόγος που δέχτηκε είναι ο Γ. Μουζάλας, με τον οποίο γνωρίζονται εδώ και 25 χρόνια, από τότε που ξεκινούσαν τη διαδρομή τους στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα και στους Γιατρούς του Κόσμου αντίστοιχα. Ο άλλος λόγος είναι ότι πιστεύει πως δεν πρόκειται για μια θέση, αλλά για μια αποστολή. Και έχει τη «λίγη τρέλα» που χρειάζεται για να το τολμήσει.

Ναι, και λίγη τρέλα θα έλεγα. Δεν πρόκειται για μια «θέση», πρόκειται για μια αποστολή υψηλής δυσκολίας.

Χρήσιμη η κριτική αλλά δύσκολη η τέχνη. Στην προκειμένη περίπτωση η κριτική δεν λαμβάνει υπόψη ότι χώρες πιο μεγάλες από την Ελλάδα, χωρίς κρίση, με ασύγκριτα μεγαλύτερα οικονομικά μέσα, έκλεισαν τα σύνορά τους, διότι θεώρησαν πως δεν θα τα βγάλουν πέρα με έναν αριθμό μεταναστών πολλές φορές υποπολλαπλάσιο από εκείνον που διαχειρίζεται η Ελλάδα. Για παράδειγμα, η Γαλλία έχει απορροφήσει μόλις 2,6% του αριθμού που της αντιστοιχεί, η Ολλανδία 7%, η Δανία 15% και η Αγγλία 22%. Η Ελλάδα έχει υπερβεί κατά πολύ το ποσοστό που της αναλογεί. Δίνει ένα μάθημα ανθρωπιάς στους Ευρωπαίους, που συνηθίζουν να μας κουνάνε το δάχτυλο.

Όσον αφορά το θέμα της «υπερ-επικοινωνίας», δεν τροφοδοτείται από την κυβέρνηση αλλά από ορισμένα ΜΜΕ. Δυστυχώς, την σήμερον ημέρα, η ειδησεογραφία καταντάει συχνά εμπορεύσιμο προϊόν. Θα δούμε δέκα ρεπορτάζ για την Ειδομένη και ένα ή κανένα για τα Διαβατά ή τη Νέα Καβάλα. Η εξήγηση; Ένα μωρό που κλαίει «πουλάει» καλύτερα από δέκα παιδιά που παίζουν σε παιδική χαρά.

Ναι, μέτρησε. Με τον Γιάννη γνωριστήκαμε πριν από 25 χρόνια, όταν ξεκινούσαν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα και οι Γιατροί του Κόσμου. Είμαστε και οι δύο μάχιμοι ιατροί, για τους οποίους η κοινωνική και πολιτική δράση δεν είναι επάγγελμα. Όσον αφορά το δεύτερο ερώτημα, άποψή μου είναι ότι μέσα σε φάση κρίσης δεν έχουμε την πολυτέλεια να αλλάζουμε τους πρωταγωνιστές.

Ένα μεγάλο μέρος της δυσκολίας προέρχεται από το γεγονός ότι η λύση του προβλήματος δεν εξαρτάται μόνο από εμάς. Η Ελλάδα είναι μια ενδιάμεση ψηφίδα σε ένα πάζλ που εκτείνεται από τη Μέση Ανατολή μέχρι τη Βόρεια Ευρώπη και έχει αναλάβει δυσανάλογο φορτίο. Το να εγκλωβιστούν οι πρόσφυγες στην Ελλάδα είναι κακό, τόσο για τη χώρα μας όσο και για τους πρόσφυγες. Αυτό εξάλλου επιδίωκαν ορισμένοι Ευρωπαίοι ‒ θυμηθείτε τα περί «καταυλισμών 400.000 προσφύγων»… Αυτό αποτράπηκε με την πρόσφατη συμφωνία, η οποία, με όλες τις ατέλειές της, είναι ένα βήμα προς την ασφαλή και απευθείας διέλευση των προσφύγων από Τουρκία προς Γερμανία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Έχουμε μπροστά μας μια τιτάνια μάχη, για να κάνουμε τώρα και τα επόμενα βήματα.

Για τον λόγο αυτό δημιουργήθηκε και στελεχώνεται μια ενισχυμένη υπηρεσία ασύλου. Οι εταίροι μας της Ε.Ε. δεσμεύτηκαν να κάνουν αυτό που τους αναλογεί, δηλαδή να συμβάλουν με 4.000 άτομα. Δεν θα τους αφήσουμε σε χλωρό κλαρί μέχρι να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους!

Τα πρώτα στοιχεία είναι μάλλον ελπιδοφόρα. Η λογική της συμφωνίας οδηγεί στη μείωση των ροών. Θα εξαρτηθεί όμως από τη συνεπή τήρηση της συμφωνίας, τόσο από την Τουρκία όσο και από την Ε.Ε., αλλά και από τις εξελίξεις στη Συρία. Εμείς θα είμαστε σε συνεχή εγρήγορση.

Θα εκφράσω την προσωπική μου άποψη. Με την παρούσα προσφυγική κρίση, η Ε.Ε. φαίνεται να αναδεικνύει την πολιτική της ανυπαρξία. Οι επίσημοι θεσμοί της διακηρύσσουν αρχές, τις οποίες καταπατούν κράτη-μέλη την επόμενη μέρα, όχι μόνο χωρίς να υποστούν κυρώσεις αλλά δημιουργώντας τετελεσμένα. Το δίλημμα που τίθεται στην Ε.Ε. σήμερα είναι αν θα αντισταθεί ή αν θα ενδώσει σε έναν αυταρχισμό νεοφασιστικής έμπνευσης. Δυστυχώς, τα μέχρι τώρα μηνύματα δεν είναι ενθαρρυντικά…

Η συντεταγμένη προσπάθεια της πολιτείας είναι να δημιουργήσει ανθρώπινες συνθήκες για τη διαμονή τους το διάστημα που θα παραμείνουν στη χώρα μας. Να επισπεύσουμε τη διαδικασία ασύλου και μετεγκατάστασης, με σεβασμό πάντα στα ανθρώπινα δικαιώματα. Η Ειδομένη και το λιμάνι του Πειραιά θα εκκενωθούν. Είναι θέμα χρόνου. Βασικό στοιχείο είναι να ξεπεράσουν οι ίδιοι οι πρόσφυγες την απόγνωση, που τους κρατάει στα σύνορα με την ψεύτικη, δυστυχώς, ελπίδα ότι θα ανοίξουν. Ξέρετε, υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός καταυλισμών που ήδη λειτουργεί αποτελεσματικά. Βέβαια αυτοί οι καταυλισμοί, όπως είπα και πριν, προβάλλονται από πολύ λίγο έως καθόλου.

Η συμβολή των ΜΚΟ είναι καθοριστική και είναι επίσης ένα στοιχείο δημοκρατικής αλληλεγγύης. Με την ευκαιρία, θέλω να πω ότι ο όρος «μη κυβερνητική οργάνωση» είναι αδόκιμος, διότι ορίζει τι «δεν είναι» αυτές οι οργανώσεις και όχι τι είναι. Ουσιαστικός προσδιορισμός θα ήταν «ανεξάρτητες κοινωνικές οργανώσεις». Το γεγονός ότι κάποιο πολιτικό κατεστημένο δημιούργησε δήθεν ΜΚΟ, για υστερόβουλους σκοπούς, δεν βαρύνει τις ΜΚΟ αλλά αυτό το πολιτικό κατεστημένο. Το κράτος έχει κάθε λόγο να ευνοήσει τη δράση τους, δίνοντας το κατάλληλο πλαίσιο και τον συντονισμό.

Ανέλαβα αυτή την αποστολή με σκοπό να συμβάλω στην επίλυση ενός κρίσιμου εθνικού και ανθρωπιστικού προβλήματος. Σε αυτή την προοπτική θα αξιοποιήσω τις γνώσεις και εμπειρίες μου από τις αποστολές σε διάφορες περιοχές του κόσμου και θα διαθέσω όλες μου τις δυνάμεις.