Οι τρεις συνθήκες πρόληψης και αποτροπής

Η χώρα ζει την μεγάλη συμφορά της καταστροφικής πυρκαγιάς της Αττικής εξαιτίας της οποίας χάθηκαν ανθρώπινες ζωές, καταστράφηκαν περιουσίες και ρημάχτηκε ο φυσικός πλούτος της περιοχής. Οι απώλειες, κατά κοινή ομολογία, θα μπορούσαν να είναι σημαντικά μικρότερες εάν υπήρχε κατάλληλη προπαρασκευή αποτροπής ή περιορισμού των συνεπειών, κάτι που απαιτεί σχεδιασμό μακροχρόνιο και κατάλληλη στελέχωση των δομών του κρατικού μηχανισμού, διαπαιδαγώγηση των πολιτών στα στοιχειώδη της πολιτικής προστασίας και κουλτούρα συμμόρφωσης προς τους νόμους του κράτους.

Και στις τρεις αυτές συνθήκες, υστερήσαμε δραματικά. Κανείς ή σχεδόν κανείς δεν έκανε την δουλειά του, αυτή που του αναλογούσε κατά το μέτρο της ευθύνης του απέναντι στην κοινωνία.

Η δημόσια διοίκηση δεν έχει συνέχεια ούτε και λογική αξιοκρατικής στελέχωσης, η κατανομή των δημοσίων δαπανών είναι ανορθολογική και πελατειοκρατική και οι καίριες θέσεις ευθύνης για την εκτέλεση της δημόσιας λειτουργίας, θεωρούνται «πολιτικές», δηλαδή καλύπτονται με κριτήριο όχι την πείρα και την αξιοσύνη αλλά την ευμενή διάθεση απέναντι στην πολιτική εξουσία. Ταυτόχρονα δεν μεταφέρονται στην αυτοδιοίκηση οι αναγκαίοι πόροι για την οργάνωση, διευθέτηση και υλοποίηση αυτού του σχεδιασμού, με αποτέλεσμα να μην έχουν το γενικό πρόσταγμα οι κατά τεκμήριο ικανότεροι γνώστες των περιοχών και των ιδιαιτεροτήτων τους. Τέλος, ο συντονισμός μεταξύ των συναρμόδιων υπηρεσιών είναι δυσχερής, πράγμα που οφείλεται στις δαιδαλώδεις νομοθετικές προβλέψεις με τις οποίες οριοθετούνται ευθύνες και αρμοδιότητες. Οι συνέπειες αυτής της δυσλειτουργικότητας αποβαίνουν ενίοτε δραματικές, όπως συνέβη και με αυτό που ζούμε σήμερα και θέτουν επιτακτικά, εκτός από το ζήτημα της διερεύνησης των αιτίων και του καταλογισμού των ευθυνών, το ζήτημα του ανασχεδιασμού της πολιτικής προστασίας ώστε αυτή να αποτελεί έναν σταθερό βραχίονα του κράτους στην πρόληψη και αποτροπής των συνεπειών τέτοιου μεγέθους καταστροφικών φαινομένων.

Αλλά, η πολιτική προστασία δεν είναι υπόθεση καλής προαίρεσης και εθελοντισμού ή πεδίο δραστηριοποίησης λίγων και εξαιρετικών. Είναι υπόθεση που πρέπει να αφορά όλο τον ενεργό πληθυσμό, με κύκλους υποχρεωτικής εκπαίδευσης στις βασικές της δράσεις κυρίως σε ό,τι έχει να κάνει με την συντεταγμένη και πειθαρχημένη αντίδραση σε συνθήκες πανικού και με την πρόσκτηση των ελάχιστων αναγκαίων γνώσεων στην παροχή των πρώτων βοηθειών. Οι πυρκαγιές, οι πλημμύρες και οι σεισμοί δεν θα εκλείψουν. Εκείνο όμως που μπορεί να εκλείψει είναι ο τραγικός αιφνιδιασμός και η άγνοια, που επιτείνουν τις συνέπειές τους και μπορεί να μετατρέψουν μία δύσκολη κατάσταση σε συμφορά.

Τέλος, πρέπει να παραδεχθούμε, ότι η υστέρηση στην συμμόρφωσή μας προς τους νόμους της πολιτείας είναι καθοριστική για την επέλευση των οδυνηρών συνεπειών που βιώνουμε. Η παράκαμψη ή η ευθεία και κουτοπόνηρη παράβαση των κανόνων της πολεοδομικής και περιβαλλοντικής νομοθεσίας, που συντελείται σε συνέργεια με επίορκους κρατικούς λειτουργούς ή και καθ’υπόδειξή τους, το πελατειακό χάιδεμα των παραβατικών ψηφοφόρων από την πολιτική τάξη είναι συνήθειες που πρέπει οριστικά να εγκαταλείψουμε και να ξεχάσουμε.

Η κινητοποίηση αλληλεγγύης των πολιτών στους πληττόμενους από την καταστροφή συνανθρώπους μας είναι πρωτοφανής και συγκινητική και συμβάλλει στην διάσωση του ηθικού, της αυτοπεποίθησης και της αξιοπρέπειας του έθνους. Δεν είναι όμως από μόνη της αρκετή χωρίς την πλήρωση των τριών προαναφερόμενων συνθηκών.